ΣΗΜΑΙΕΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ

free counters

Δευτέρα 4 Απριλίου 2016

ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας , 3ο μέρος , Δευτέρα 04-04-2016

ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξη Εκκλησίας  μας , 3ο μέρος , Δευτέρα 0-04-2016 :
 
1.~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας 1ο μέρος ,
ΒΙΟΙ  ΑΓΙΩΝ της  Ορθόδοξης Εκκλησίας μας Μέρος  1ο 31-03-2014  :   http://snsarfara.blogspot.gr/2016/03/1.html .- 
2.~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας 2ο μέρος  01-04-2016 : http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/2-01-04-2016.html .-   
3~. ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας  μας , 3ο μέρος , Δευτέρα 04-04-2016  ,  http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/3-04-04-2016.html .-
4. ~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξη Εκκλησίας  μας , 4ο μέρος ,Σάββατο 09 Απριλίου  2016: http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/4-09-2016.html .- 


~ Αγάπη πρώτα στο Θεό μας , μετά στον εαυτόν μας και τέλος στον εχθρό μας ! Κι άν περισεύει στα Ζώα και τα Φυτά μας !
~

1.- *** Ο Άγιος Απόστολος ο Νέος
Βιογραφία
Άγιος Απόστολος ο Νέος - Λυδία Γουριώτη© (http://lydiagourioti-iconography.blogspot.com) Άγιος Απόστολος ο Νέος Άγιος Απόστολος ο Νέος Η τιμία κάρα του Αγίου Απόστολου του Νέου    Ο Άγιος Απόστολος ο Νέος, γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντιο του Πηλίου το 1667 μ.Χ. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κώστας Σταματίου και η μητέρα του Μέλω. Σε ηλικία 15 χρονών έμεινε ορφανός και το 1682 μ.Χ. πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν σ' ένα καπηλιό.
Ενώ ο άγιος είχε ήδη τέσσερα χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, συνέβη το εξής γεγονός στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Οι κάτοικοι του Αγίου Λαυρεντίου και της περιοχής, επειδή καταπιέζονταν σκληρά από τη βαριά και άδικη φορολογία, αποφάσισαν να προσφύγουν στους επιτρόπους του Σουλτάνου, η οποία όριζε τα χωριά εκείνα. Πράγματι επέτυχαν κάποια μείωση της φορολογίας και επέστρεψαν. Ο Βοεβόδας όμως όχι μόνο δεν αναγνώρισε τα έγγραφα των επιτρόπων και τα απέρριψε ως πλαστά αλλά συνέλαβε και τρεις από την επιτροπή των κατοίκων, που είχαν πάει στην Κωνσταντινούπολη, τους έδεσε ως κακούργους, τους πήγε ο ίδιος στην Πόλη και ενήργησε να φυλακιστούν ως ένοχοι εσχάτης προδοσίας.
Όταν το έμαθαν αυτό οι συμπατριώτες τους στέλνουν αμέσως στην Πόλη μια επιτροπή σκοπεύοντας να απευθυνθούν στην ίδια την βασιλομήτορα για να ελευθερώσουν τους δεσμώτες. Καθώς δεν γνώριζαν πως και που θα έπρεπε να απευθυνθούν, προθυμοποιήθηκε ο Άγιος Απόστολος να τους βοηθήσει, αφού γνώριζε καλά και την τουρκική γλώσσα. Πήρε μάλιστα ο ίδιος την αναφορά και την έδωσε σε ανώτατο αξιωματούχο του Σουλτάνου. Εκείνος όμως είχε ήδη δεχθεί τις διαβολές του Βοεβόδα του Πηλίου. Διέταξε αμέσως εξαγριωμένος να συλληφθεί ο Άγιος και να παραδοθεί στον Βοεβόδα για να τιμωρηθεί για την αυθάδειά του. Ο Βοεβόδας διέταξε να τον δέσουν με αλυσίδες και του ζήτησε χαράτσι τεσσάρων ετών για όσο χρόνο έλειπε από το χωριό του. Ωστόσο, επειδή φοβόταν μήπως προσφύγουν οι υπόλοιποι της επιτροπής στην ίδια τη βασιλομήτορα, σκεφτόταν ν’ απολύσει τελικά τους τέσσερις κρατούμενους. Κάποιος όμως συμπατριώτης του Αγίου, ζηλότυπος γέρος, από φθόνο μήπως ένα ασήμαντο και φτωχό παιδί θεωρηθεί ευεργέτης του τόπου του, τον συκοφάντησε ότι αυτός υποκίνησε την όλη υπόθεση και ότι αν τον ελευθέρωνε σίγουρα θα καταμήνυε τον Βοεβόδα στην βασιλομήτορα. Έτσι ο Βοεβόδας διέταξε να τον βασανίσουν σκληρά μέχρι θανάτου.
Ενώ ο άγιος βασανιζόταν άσπλαχνα κάποια μέρα κατάφερε να ελευθερώσει το ένα του πόδι και προσπάθησε αργοπατώντας να δραπετεύσει. Τον αντιλήφθησαν όμως από τον θόρυβο των αλυσίδων και τον συνέλαβαν. Ο Βοεβόδας ήρθε τότε και άρχισε να τον χτυπά με ένα τσεκούρι. Ο άγιος του λέγει: «τι με χτυπάς με τόση σκληροκαρδία; Ή δεν γνωρίζεις ότι είμαι και από σένα και από τους υπηρέτες σου καλύτερος»; Αυτό θεωρήθηκε ομολογία πίστεως στο ισλάμ, ότι δήθεν ο Άγιος έλεγε πως είναι καλύτερος μωαμεθανός από αυτούς και αμέσως ο Βοεβόδας διέταξε να περιτμηθεί. Ο Άγιος αντιστεκόταν γενναία λέγοντας: «εγώ Χριστιανός είμαι και δεν αρνούμαι την αγία μου πίστη». Τον βασάνισαν τότε και τον έκλεισαν στη φυλακή των κακούργων. Κατόπιν τον οδήγησαν στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη των μουσουλμάνων και τους άλλους αξιωματούχους οι οποίοι άρχισαν με κολακείες και υποσχέσεις για αξιώματα, πλούτη, τιμές την προσπάθεια για εξισλαμισμό. Επειδή ο άγιος έμενε σταθερός στην πίστη του τον οδήγησαν στον βεζύρη, ο οποίος προσπάθησε και αυτός με τη σειρά του να εξισλαμίσει τον μάρτυρα με ακόμα μεγαλύτερες υποσχέσεις. Ο άγιος ούτε καν πρόσεχε τα λόγια τους αλλά τους έλεγε: «Μην αργοπορείτε και χάνετε τον καιρό σας, ό,τι είναι να κάνετε κάντε το γρήγορα. Οποιονδήποτε θάνατο και αν μου δώσετε θα τον δεχθώ προθυμότατα για χάρη του Χριστού μου. Μην αργοπορείτε λοιπόν. Θέλετε να με κάψετε; Να μαζέψω εγώ τα ξύλα και να ετοιμάσω την φωτιά. Θέλετε να με απαγχονίσετε; Να ετοιμάσω με τα ίδια μου τα χέρια τη θηλειά. Θέλετε να με αποκεφαλίσετε; Δώστε μου το ξίφος να το ακονίσω εγώ όσο χρειάζεται». Μη μπορώντας να τον ανεχθούν άλλο διέταξε ο βεζύρης τον αποκεφαλισμό του. Αφού όλη εκείνη τη νύχτα τον βασάνισαν, πριν ακόμη ξημερώσει τον οδήγησαν στον τόπο της εκτέλεσης. Κάποιους Χριστιανούς που συνάντησαν τους χαιρέτισε ταπεινά και ζήτησε να τον συγχωρήσουν. Εκείνοι κατάλαβαν τον λόγο, ακολούθησαν φοβισμένοι από μακριά και υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες του τέλους του. Σην πύλη του Γενή τζαμιού προς τον Κεράτιο ο Άγιος γονάτισε και περίμενε τον δήμιο. Οι άπιστοι προσπάθησαν και αυτή την τελευταία στιγμή να κάμψουν το φρόνημά του, μάταια όμως. Ο δήμιος για να κάνει οδυνηρότερη την εκτέλεση τον χτύπησε τρεις φορές στο λαιμό με το ξίφος και μετά αρπάζοντας με το αιμοβόρο του χέρι τα μαλλιά του αγίου τον αποκεφάλισε. Ήταν δεκαεννέα ετών.
Ενώ το εκτελστικό απόσπασμα καθόταν λίγο πιο πέρα από το άγιο λείψανο, ένα αστέρι από τον ουρανό κατέβηκε, στάθηκε πάνω από το άγιο λείψανο και σχημάτιζε σταυρό. Συγχρόνως πλήθος ανθρώπων εμφανίστηκε και περικύκλωνε τον μάρτυρα. Νομίζοντας ότι το πλήθος εκείνο είναι Χριστιανοί που ήρθαν να κλέψουν το λείψανο όρμησαν κατά κει αλλά πλησιάζοντας δεν είδαν τίποτα πέρα από το ιερό σώμα του αγίου.
Επειδή ξημέρωνε και άρχισε η κίνηση, φοβήθηκαν οι εκτελεστές μήπως αντιληφθούν οι Χριστιανοί τι συνέβαινε και ζητήσουν να πάρουν τον άγιο να τον θάψουν και να τον τιμούν. Έριξαν αμέσως το σώμα στη θάλασσα, την δε κεφαλή πήγαν στον βεζύρη ως απόδειξη της εκτέλεσης. Το άγιο λείψανο αντί να βυθισθεί βγήκε πλέοντας από τον Κεράτιο αλλά μένει άγνωστο το που προσορμίστηκε. Την αγία κεφαλή ζήτησαν μέσω του Πατριαρχείου οι Χριστιανοί που είχε συναντήσει ο άγιος στο δρόμο, για να την θάψουν δήθεν. Την έβαλαν σε αργυρή θήκη και την κατέθεσαν στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου στα Ταταύλα.
Αργότερα ο Δοσίθεος Σελευκείας, συμπατριώτης του μάρτυρος, την έστειλε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στο σπίτι του, που είχε ανοικοδομηθεί σε ναό, μετά από θαυμαστή προτροπή του ίδιου του Αγίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θεῖον βλάστημα τῆς Θεσσαλίας, νέον καύχημα τῆς Ἐκκλησίας, ἀνεδείχθης Νεομάρτυς Ἀπόστολε, ὑπὲρ Χριστοῦ γὰρ ἀθλήσας στερρότατα, τῆς εὐσέβειας τὴν δόξαν ἐτράνωσας. Ἄλλα πρέσβευε Κυρίω τῷ Σὲ δοξάσαντι, δωρήσασθαι ἤμιν τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ἀνδρικῷ φρονήματι, ἐν νεαρᾷ ἡλικίᾳ, διαπρέπον ἔνδοξε, ὡς στρατιώτης τοῦ Λόγου, ᾔσχυνας, τῶν ἐναντίων τὰς ἐπινοίας, ἤθλησας, μέχρι θανάτου γενναιοφρόνως· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, Μεγαλομάρτυς Χριστοῦ Ἀπόστολε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἐκκλησίας νέος ἀστήρ, καὶ τῆς Λαυρεντίου, κωμοπόλεως ἀρωγός· χαίροις ὁ τῷ αἷμα, ὑπὲρ Χριστοῦ ἐκχέας, Ἀπόστολε παμμάκαρ, πιστῶν βοήθεια.
2.- ***  ΟΣΙΟΣ ΖΩΣΙΜΑΣ  :
Όσιος Ζωσιμάς Οσία Μαρία η Αιγυπτία και Όσιος Ζωσιμάς Όσιος Ζωσιμάς Οσία Μαρία η Αιγυπτία και Άγιος Ζωσιμάς Ὁ ἐνταφιασμὸς τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Ζωσιμᾶ εἰς τὴν πέραν τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ ἔρημον
Βιογραφία
Έζησε στους χρόνους του αυτοκράτορος Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον βιογράφο του Αγιο Σωφρόνιο, Αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων, αφιερώθηκε στον Θεό από παιδί και ασκήθηκε σε όλα τα είδη των αρετών. Περιήλθε περί τους χίλιους διακρινόμενους για την αρετή τους ασκητές, για να διδαχτεί από την αρετή και την σοφία τους και εγκαταβίωσε σε μοναστήρι της Παλαιστίνης. Πόθος του ήταν να υποτάξει τη σάρκα στο πνεύμα. Έκανε υπακοή στους γέροντες της μονής και με μεγάλη χαρά εφάρμοζε όσους κανόνες και είδη ασκήσεως του έδιναν. Η τροφή του ήταν λιτή και την εξοικονομούσε κάνοντας εργόχειρο. Η μεγαλύτερη ασχολία του ήταν η ψαλμωδία και η μελέτη των Θείων Γραφών. Πολλές φορές ο Όσιος είχε αξιωθεί να δει οράματα, σύμφωνα και με τον λόγο του Κυρίου «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τὴ καρδία, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». Με τους πνευματικούς του αγώνες έφθασε σε ύψη αρετής, σοφίας εγκράτειας και αγιότητος . Έτσι σιγά σιγά η φήμη της αγιότητός του έφθασε παντού και πολλοί μοναχοί από γειτονικά και μακρινά μοναστήρια τον επισκέπτονταν, για να τον συμβουλευτούν κα
ι να ωφεληθούν πνευματικά από τις διδαχές του.
Σε αυτό το μοναστήρι ο Αγιος Ζωσιμάς διήλθε με όλες του τις δυνάμεις τον ασκητικό βίο μέχρι τον πεντηκοστό τρίτο χρόνο της ηλικίας του. Αγαπούσε όμως την ερημική και ησυχαστική ζωή. Θέλοντας να αγωνιστεί περισσότερο πνευματικά, απεφάσισε να εγκατασταθεί στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί αφιερώθηκε στην αυστηρή άσκηση και νηστεία. Η πύλη του μοναστηριού έμενε πάντα κλειστή, για να μπορούν οι μοναχοί να προσεύχονται και να ασκούνται απερίσπαστοι. Ανοιγε μόνο όταν κάποιος μοναχός είχε μεγάλη ανάγκη να εξέλθει της μονής, αλλά αυτό ήταν σπάνιο γιατί το μοναστήρι ήταν έρημο και η περιοχή άγνωστη και δύσκολη στο πέρασμά της.
Κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ο Όσιος Ζωσιμάς αναχωρούσε για την έρημο, όπου κατ' ευδοκίαν του Θεού συνάντησε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία (1 Απριλίου), στην οποία μετέδωσε τα άχραντα μυστήρια και εκήδευσε.
Ο Όσιος Ζωσιμάς κοιμήθηκε με ειρήνη σε βαθύ γήρας.
 Βιογραφία
Έζησε στους χρόνους του αυτοκράτορος Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον βιογράφο του Αγιο Σωφρόνιο, Αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων, αφιερώθηκε στον Θεό από παιδί και ασκήθηκε σε όλα τα είδη των αρετών. Περιήλθε περί τους χίλιους διακρινόμενους για την αρετή τους ασκητές, για να διδαχτεί από την αρετή και την σοφία τους και εγκαταβίωσε σε μοναστήρι της Παλαιστίνης. Πόθος του ήταν να υποτάξει τη σάρκα στο πνεύμα. Έκανε υπακοή στους γέροντες της μονής και με μεγάλη χαρά εφάρμοζε όσους κανόνες και είδη ασκήσεως του έδιναν. Η τροφή του ήταν λιτή και την εξοικονομούσε κάνοντας εργόχειρο. Η μεγαλύτερη ασχολία του
ήταν η ψαλμωδία και η μελέτη των Θείων Γραφών. Πολλές φορές ο Όσιος είχε αξιωθεί να δει οράματα, σύμφωνα και με τον λόγο του Κυρίου «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τὴ καρδία, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται». Με τους πνευματικούς του αγώνες έφθασε σε ύψη αρετής, σοφίας εγκράτειας και αγιότητος . Έτσι σιγά σιγά η φήμη της αγιότητός του έφθασε παντού και πολλοί μοναχοί από γειτονικά και μακρινά μοναστήρια τον επισκέπτονταν, για να τον συμβουλευτούν και να ωφεληθούν πνευματικά από τις διδαχές του.
Σε αυτό το μοναστήρι ο Αγιος Ζωσιμάς διήλθε με όλες του τις δυνάμεις τον ασκητικό βίο μέχρι τον πεντηκοστό τρίτο χρόνο της ηλικίας του. Αγαπούσε όμως την ερημική και ησυχαστική ζωή. Θέλοντας να αγωνιστεί περισσότερο πνευματικά, απεφάσισε να εγκατασταθεί στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί αφιερώθηκε στην αυστηρή άσκηση και νηστεία. Η πύλη του μοναστηριού έμενε πάντα κλειστή, για να μπορούν οι μοναχοί να προσεύχονται και να ασκούνται απερίσπαστοι. Ανοιγε μόνο όταν κάποιος μοναχός είχε μεγάλη ανάγκη να εξέλθει της μονής, αλλά αυτό ήταν σπάνιο γιατί το μοναστήρι ήταν έρημο και η περιοχή άγνωστη και δύσκολη στο πέρασμά της.
Κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ο Όσιος Ζωσιμάς αναχωρούσε για την έρημο, όπου κατ' ευδοκίαν του Θεού συνάντησε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία (1 Απριλίου), στην οποία μετέδωσε τα άχραντα μυστήρια και εκήδευσε.
Ο Όσιος Ζωσιμάς κοιμήθηκε με ειρήνη σε βαθύ γήρας.

3 .- *** Όσιος Γεώργιος ο εν Μαλεώ
Βιογραφία
Από νεαρή ηλικία αγάπησε ολόψυχα τον Κύριο. Επειδή όμως οι γονείς του, παρά τη θέληση του, θέλησαν να τον παντρέψουν, ο Γεώργιος έγινε μοναχός και επιδόθηκε με όλη του τη δύναμη σε κάθε είδους άσκηση, δηλαδή νηστεία, σκληραγωγία, προσευχή, μελέτη των θείων Γραφών και άλλα. Πολλοί που προσέτρεχαν στον Όσιο, φωτίζονταν και επέστρεφαν δια της μετανοίας στον Χριστό. Αλλά επειδή ήταν πολλοί αυτοί πού τον επισκέπτονταν, δεν τον άφηναν ήσυχο να προσευχηθεί και ο Όσιος αποσύρθηκε στο όρος Μαλαιό όπου ησύχαζε. Αλλά και εκεί μαζεύτηκε πλήθος Μοναχών, τους οποίους ο όσιος καθοδηγούσε με προσευχή και άσκηση. Τόσο δε πρόκοψε στην αρετή, ώστε έγινε ξακουστός και θαυμαστός και στους άρχοντες, ακόμα και στους βασιλείς, στους οποίους είχε γράψει πολλές και αξιόλογες συμβουλευτικές επιστολές για διάφορα ζητήματα. Το τέλος της επίγειας ζωής του, προείπε ο Όσιος πρίν τρία χρόνια. Έτσι αφού ασθένησε για λίγο, μάζεψε τους μοναχούς του όρους Μαλαιό και αφού τους έδωσε θείες συμβουλές παρέδωσε τη δίκαια ψυχή του στον Θεό, πού τόσο αγάπησε από βρέφος.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς θεῖον Γεώργιον, δικαιοσύνης καρπούς, πλουσίως ἐξήνεγκας, δι’ ἐνάρετου ζωῆς, Γεώργιε Ὅσιε, σὺ γὰρ καθάπερ φοῖνιξ, ἐν ἀσκήσει βλαστήσας, τρέφεις τὴ δωρεά σου, τὴν Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ὅθεν ἀεὶ εὐχαρίστως, τιμᾷ τὴν μνήμη σου.
4 .- ***   Όσιος Ιωσήφ ο Πολύαθλος
Ο Όσιος Ιωσήφ ο Πολύτλας ήταν Ρώσος και έζησε τον 14ο αιώνα.

5.-  *** Ο Άγιος- Όσιος Θεωνάς Α΄ Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
Βιογραφία
Όσιος Θεωνάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης   Όσιος Θεωνάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
Ο Άγιος Θεωνάς Α', μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, μαθητής του Αγίου Ιακώβου του Νεομάρτυρα, «τίνα μὲν εἶχε πατρίδα ἐπὶ τὴ γῆ, ἢ τίνας γονεῖς, ἢ μὲ ποὶον τρόπον ἐγένετο ἀρχιερεὺς τῆς Θεσσαλονίκης, ἀπὸ ἱστορίαν ἔγγραφον ἢ παραδοσὶν τινά, δὲν ἐμάθομεν» μαρτυρεί ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, συγγραφέας του Βίου του Αγίου. Μια παράδοση θέλει τον Άγιο Θεωνά Μυτιληναίο και γι' αυτό πολλοί νεότεροι ερευνητές τον αποκαλούν Λέσβιο, είτε γιατί καταγόταν από την Λέσβο, είτε γιατί παρέμεινε εκεί ως πνευματικός, στο Πλωμάρι.
Ο Άγιος Θωνάς ίσως να γεννήθηκε κατά το δεύτερο ήμισυ του 15ου αιώνα μ.Χ. Αγνοούνται όλα τα σχετικά με την ζωή του πριν από την μετάβασή του στο Άγιον Όρος. Κατ' αρχήν ασκήτεψε στη Μονή Παντοκράτορος, ως Πρεσβύτερος. Αργότερα όμως εγκατέλειψε, για να συγκαταριθμηθεί στη συνοδεία του Αγίου Ιακώβου του Νεομάρτυρα (τιμάται 1 Νοεμβρίου), ο οποίος μόναζε σε μία τοποθεσία πάνω από τη Μονή Ιβήρων, στο μονύδριο του Τιμίου Προδρόμου. Κατά το έτος 1518 μ.Χ. ο Άγιος Ιάκωβος με την συνοδεία έξι μαθητών του, μεταξύ αυτών και του Θεωνά, εγκατέλειψε την Σκήτη του Προδρόμου και κατέφυγε στα ενδότερα του Άθωνος, αλλά μετά από μία οπτασία ο Γέροντας αποφάσισε να εξέλθουν από το Άγιον Όρος. Έτσι την Παρασκευή της Διακαινησίμου του έτους 1518 μ.Χ., ο Άγιος Ιάκωβος και η συνοδεία του εγκατέλειψαν το Άγιον Όρος. Αφού διήλθαν από την περιοχή της Θεσσαλονίκης και ακολούθησαν την οδό προς την Θεσσαλία, πέρασαν από το κάστρο της Πέτρας (Πλαταμώνος) και τα Μετέωρα και εγκαταστάθηκαν στη μονή του Τιμίου Προδρόμου, στη Δερβεκίστα (Ανάληψη) της Αιτωλίας, όπου και διέμειναν επί ένα έτος.
Ο Άγιος Θεωνάς ήταν ο πιστότερος και καλύτερος μαθητής του Ιακώβου. Για τον λόγο αυτό εστάλη προς τον Επίσκοπο Άρτας, Ακάκιο, προκειμένου να εξασφαλίσει ενταλτήριο γράμμα για την απρόσκοπτη πνευματική εργασία στους Χριστιανούς της περιοχής. Επειδή όμως ο Άγιο Ιάκωβος σύντομα κατέστη λαοφιλής και σημειοφόρος, ο Επίσκοπος Άρτας Ακάκιος τον φθόνησε. Έτσι αποδέχθηκε τις συκοφαντίες κάποιων ψευδομοναχών και διέβαλε τον Άγιο Ιάκωβο στους Τούρκους ως επαναστάτη. Ο μπέης των Τρικάλων απέστειλε στρατιώτες, οι οποίοι συνέλαβαν τον Ιάκωβο και δύο μαθητές του, τον διάκονο Ιάκωβο και τον μοναχό Διονύσιο και τους μετέφεραν στα Τρίκαλα, όπου παρέμειναν στη φυλακή για σαράντα ημέρες. Εκεί επισκέφθηκαν τον Ιάκωβο και δύο άλλοι μαθητές του, ο Θεωνάς και ο Μαρκιανός και τον ρώτησαν για την τύχη της μονής και των αδελφών μετά τον θάνατό του. Τότε ο Ιάκωβος προφήτευσε ότι αυτοί θα εγκαταλείψουν τη μονή και θα συγκεντρωθούν σε κάποιο μοναστήρι κοντά στην Θεσσαλονίκη. Απέστειλε μάλιστα και επιστολή στους μαθητές του, με την οποία όριζε τον Άγιο Θεωνά ως διάδοχο και ηγούμενο της μονής Προδρόμου.
Την 1η Νοεμβρίου του έτους 1519 μ.Χ. ο Άγιος Ιάκωβος και οι δύο μαθητές του, Ιάκωβος και Διονύσιος, αφού βασανίσθηκαν φρικτά στο Διδυμότειχο και στην Αδριανούπολη αντίστοιχα, απαγχονίστηκαν. Τα ιερά σκηνώματα των τριών Νεομαρτύρων αγοράσθηκαν από τους Χριστιανούς και ενταφιάσθηκαν στο χωριό Αρβανιτοχώρι, πέντε χιλιόμετρα έξω από την Αδριανούπολη.
Σύμφωνα με την προφητεία του Αγίου Ιακώβου, μετά τον θάνατό του, ο Άγιος Θεωνάς και η συνοδεία της Δερβεκίστας εγκατέλειψαν το επόμενο έτος τη μονή και μετέβησαν στο Άγιον Όρος, στη μονή της Σιμωνόπετρας. Από κάποιο Αρτινό ιερέα πληροφορήθηκαν για τους τάφους των Αγίων και φρόντισαν για την ανακομιδή των ιερών λειψάνων τους. Μετά από λίγο, το έτος 1522 μ.Χ., «οἱ μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου καὶ διὰ τὴν ἔνδειαν τῶν ἀναγκαίων, καὶ μᾶλλον διὰ τὴν προφητείαν τοῦ Ἁγίου ἀνεχώρησαν ἀπὸ τὴν Σιμωνόπετραν», μαζί με τα άγια λείψανα των τριών Νεομαρτύρων και ήλθαν στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Εγκαταστάθηκαν στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας, «τὸ ὁποῖον ἦτο τότε, μονύδριον μικρότατον, παλαιότατον καὶ σεσαθρωμένον, ἀνοικοδόμησαν ἐκ βάθρων καὶ ἱκανὰ κελλία ἔκτισαν διὰ τοὺς ἀδελφούς, χάριτι Θεοῦ συνήχθησαν ἕως ἑκατὸν πεντήκοντα ἀδελφοί, οἵτινες διῆγον κοινοβιακὴν ζωήν».
Ως ηγούμενος της μονής της Αγίας Αναστασίας μαρτυρείται ο Άγιος Θεωνάς σε διάφορες πηγές, μέχρι το 1535 μ.Χ. Η ανάρρηση του Αγίου στο μητροπολιτικό θρόνο της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να συνέβη μετά το έτος αυτό, διότι μέχρι το 1535 μ.Χ. Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ήταν ο Ιωάσαφ και σε έγγραφο του έτους 1538 μ.Χ. αναφέρεται ο Άγιος Θεωνάς ως Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.
Η παρουσία του Αγίου στο θρόνο της Θεσσαλονίκης δεν ήταν πολύχρονη, διότι μαρτυρείται ως Μητροπολίτης το Μάιο του 1541 μ.Χ., ενώ τον Απρίλιο του 1542 μ.Χ. αναφέρεται ως κεκοιμημένος πλέον. Συνεπώς θα πρέπει αν κοιμήθηκε περί τα μέσα του έτους 1541 μ.Χ.
Το ιερό λείψανο του Αγίου Θεωνά, αμέσως μετά την κοίμησή του, μεταφέρθηκε με τρόπο θαυμαστό και ενταφιάσθηκε στη μονή της Αγίας Αναστασίας. Το έτος 1821 μ.Χ. μεταφέρθηκε στη Σκόπελο και από εκεί στη μονή Εσφιγμένου του Αγίου Όρους και εκ νέου στη μονή της Αγίας Αναστασίας, όπου φυλάσσεται με ευλάβεια μέχρι σήμερα. Η μνήμη του στη μονή της Αγίας Αναστασίας εορτάζεται την Δ' Κυριακή των Νηστειών.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. δ'.
Ορθοδοξίας οδηγέ, ευσεβείας διδάσκαλε και σεμνότητος, των μοναστών η καλλονή, αρχιερέων θεόπνευστον εγκαλλώπισμα, Θεωνά πατήρ ημών όσιε, Θεσσαλονίκης το καύχημα, λύρα του πνεύματος, ικέτευε δια παντός σωθήναι τας ψυχάς ημών.
6.- *** Άγιοι Δίος, Βυθόνιος και Γάλυκος
Βιογραφία
Τα βιογραφικά στοιχεία των Αγίων είναι συγκεχυμένα. Στό Λαυρεωτικό Κώδικα Ι 70 η μνήμη τους συνοδεύεται με αυτή του Μάρτυρα Ίλαρίωνα, ο όποιος άλλου δεν μνημονεύεται. Σύμφωνα λοιπόν με τον Κώδικα αυτό, οι Άγιοι αυτοί, αυθόρμητα παρουσιάστηκαν στον άρχοντα της πόλης τους και του έκαναν δριμύτατη παρατήρηση, διότι θα θυσίαζε στα είδωλα. και συγχρόνως ομολόγησαν ότι είναι χριστιανοί. Ο δε πονηρός άρχοντας τους είπε να έλθουν στη γιορτή των ειδώλων και αφού θυσιάσουν σ' αυτά, θα έκανε ό,τι αυτοί του έλεγαν. Οι Άγιοι προσποιήθηκαν ότι θα πήγαιναν.
Όταν όμως άρχισε η γιορτή και ήλθε η ώρα να θυσιάσουν, οι Άγιοι έριξαν κάτω τα είδωλόθυτα και συνέτριψαν τους ειδωλολατρικούς βωμούς. Τότε οι φτωχοί της πόλης, έτρεξαν και άρπαξαν το χρυσάφι από τους κατεστραμμένους βωμούς και έφαγαν όλα τα είδωλόθυτα.
Όταν το είδε αυτό ο άρχοντας και οι ειδωλολάτρες, το θεώρησαν μεγάλη προσβολή. Τους έδεσαν λοιπόν με σχοινιά και για τρεις ημέρες τους έσερναν μέσα στους δρόμους της πόλης, και τους χτυπούσαν αλύπητα με πέτρες, ξύλα, και τους έκοβαν με τα δόντια τις σάρκες τους. Στο τέλος, αφού τους έδεσαν με ογκόλιθους, τους έριξαν μέσα στη θάλασσα. Αλλά άγγελος Κυρίου τους ανέσυρε σώους και αβλαβείς. Μπροστά σ' αυτό το θαύμα, πολλοί ειδωλολάτρες έγιναν χριστιανοί. Κατόπιν όμως, οι πιο πωρωμένοι άπ' αυτούς, τους αποκεφάλισαν και έτσι έλαβαν τα στεφάνια του μαρτυρίου.
Άλλοι Συναξαριστές όμως γράφουν, ότι ο μεν Βιθόνιος μαρτύρησε αφού τον έριξαν στη θάλασσα, ο δε Γάλυκος αφού τον έριξαν στα θηρία, και ο Δίος μαρτύρησε αφού δέχτηκε μια κεραμίδα στο κεφάλι.
7.- *** Αγία Αγάπη η παρθενομάρτυς
Δεν έχουμε λεπτομέρειες για τον βίο της Αγίας.

8.- *** Σύναξης Παναγίας της Τσαμπίκας στη Ρόδο
Παναγία η Τσαμπίκα  Παναγία η Τσαμπίκα  Βιογραφία
Η εικόνα της Παναγίας της Τσαμπίκας βρισκόταν αρχικά στο Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου (Κύπρος). Από την Κύπρο, με θαυματουργικό τρόπο, η εικόνα έφευγε και πήγαινε στο βουνό Ζαμβύκη του Αρχάγγελου της Ρόδου. Η απώλεια της εικόνας προκάλεσε αναστάτωση στους μοναχούς του Κύκκου που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να την εντοπίσουν.
Στο βουνό Ζαμβύκη η Παναγία κρύβεται από τα βλέμματα των Χριστιανών σε ένα κυπαρίσσι. Όμως πολύ ταπεινά και απλά φανερώνεται σε βοσκό που μένει στην απέναντι περιοχή της βρύσης του Αιμαχού (Γιεμαχιού). Ο βοσκός είδε το φως της Παναγίας αλλά αρχικά δεν έδωσε καμία σημασία. Το είδε και την επόμενη βραδιά. Όταν όμως το είδε και για τρίτη φορά αποφάσισε να ανεβεί στο απέναντι βουνό, για να δει από κοντά με τα μάτια του, τι ήταν αυτό το φως.
Όταν έφθασε στο ύψωμα ο βοσκός μαρμάρωσε στο θέαμα που είδε να προβάλλεται μπροστά του. Είδε την εικόνα της Παναγίας να φωτίζεται από ακοίμητο κανδήλι στο «κυπαρίσσι το αεράτο» (έτσι λέγεται το δέντρο που είχε σταθμεύσει η Μεσίτρια των ανθρώπων). Από το γεγονός αυτό πήρε η εικόνα και το όνομα της, αφού η λέξη «τσάμπα», στην τοπική διάλεκτο της ρόδου σημαίνει σπίθα, φωτιά.
Αυτό το κυπαρίσσι σώζεται μέχρι σήμερα και στη ρίζα του υπάρχει μια τρύπα που σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα βγάζει ζεστό και κρύο αέρα.
Τελικά οι Κυκκώτες εντόπισαν την εικόνα στο νησί της Ρόδου και την μετέφεραν πίσω στην Κύπρο. Η εικόνα όμως και πάλι γύρισε πίσω στο βουνό της. Οι Κύπριοι όταν την ξαναέφεραν πίσω για να είναι σίγουροι ότι είναι η εικόνα τους, την έκαψαν λίγο από πίσω για να έχουν κάποιο σημάδι που θα την αναγνώριζαν πιο εύκολα. Η εικόνα όμως και για τρίτη φορά έρχεται στη νέα της κατοικία (το σημάδι σώζεται πολύ καθαρά μέχρι σήμερα).
Η εικόνα από τότε δεν έφυγε ποτέ από τη Ρόδο. Όταν ζητήθηκε να μεταφερθεί για προσκύνημα σε άλλα μέρη της Ελλάδος αυτή επέστρεψε και πάλι πίσω. Όταν το 2002 μ.Χ. κτίστηκε παρεκκλήσι προς τιμή της Παναγίας της Τσαμπίκας στο Πέρα Χωριό στην Κύπρο και οι κάτοικοι ζήτησαν να γίνει το εγκαίνιο του την 24η Ιουλίου, ο Μητροπολίτης Ρόδου, κ.κ. Κύριλλος, συνοδευόμενος από τρείς κληρικούς, έφερε την εικόνα στην Κύπρο, τέλεσε το εγκαίνιο του ναού και η εικόνα για πρώτη φορά έφυγε από τη θέση της για τρεις μέρες.
Το Μοναστήρι της Παναγίας της Τσαμπίκας, γιορτάζει το Γενέσιο της Θεοτόκου την 8η Σεπτεμβρίου και την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών (Σταυροπροσκύνησης).
Ένα από τα παλιότερα θαύματα της Παναγίας Τσαμπίκας είναι και αυτό που συνδέεται με τα μεγάλα κτήματα γύρω από το Μοναστήρι. Αυτά τα κτήματα ανήκαν σ έναν Τούρκο Πασά, του οποίου η γυναίκα δεν τεκνοποιούσε. Εκείνη μαθαίνοντας για την Παναγία, προσευχήθηκε κι έφαγε το φυτιλάκι που έκαιγε στο καντήλι της εικόνας της. Έγινε το θαύμα κι έμεινε έγκυος. Ο Τούρκος δεν μπορούσε να πιστέψει πως το παιδί ήταν δικό του. Ούτε πίστευε πως επρόκειτο για θαύμα. Όταν όμως γεννήθηκε το μωρό, κρατούσε στη μικρή χούφτα του το φυτιλάκι του καντηλιού. Έτσι, ο Τούρκος Πασάς δώρισε στην εκκλησία όλα αυτά τα κτήματα που βρίσκονται γύρω απ το ναό.
Ἀπολυτίκιον
Κρήνην έχουσα των δωρεών σου την εικόνα σου, η νήσος Ρόδος, Θεοτόκε Τσαμπίκα, γεραίρει σε και καυχωμένη ενθέως σοις θαύμασι τον ασπασμόν του Αγγέλου προσάδοι σοι Χαίρε κράζουσα, Παρθένε θεοχαρίτωτε, λαού του χριστωνύμου το διάσωσμα.
(Απολυτίκιον Παναγίας Τσαμπίκας. Σύνθεση του Μητροπολίτου Ρόδου κ.κ. Κυρίλλου).  
9.- ***  Άγιοι Μάρτυρες Αιδέσιος και Αμφιανός οι αυτάδελφοι
Βιογραφία
Άγιος Αμφιανός   Άγιος Αιδέσιος  Ευλογημένα παραδείγματα πνευματικού αγώνος μέσα στον κόσμο με τις ποικίλες σειρήνες του, αποτελούν και οι δύο φοιτητές Άγιοι Μάρτυρες Aμφιανός και Aιδέσιος. Πηγή πληροφοριών των δύο αδελφών μαρτύρων είναι ο Ευσέβιος Καισαρείας.
- Κατάγονται από επιφανείς γονείς που διαμένουν στην Γάζα, σημαντική πόλη της Λυκίας. O μάρτυς Aμφιανός πηγαίνει για σπουδές στα εκπαιδευτήρια της Bηρυττού, πανεπιστημιακής κυψέλης της εποχής, που μάλιστα φημιζόταν για τις νομικές κυρίως σπουδές. Επιστρέφει στην πατρική εστία αλώβητος από τις παγίδες του εχθρού που παραμόνευαν σε μια μεγάλη και κοσμοπολίτικη πόλη, όπως η Bηρυττός.
- Μη μπορώντας να υποφέρει τη συμβίωση με την οικογένειά του και τους συγγενείς του λόγω της διαφορετικότητας του πνεύματος που τους διακατείχε, καταφεύγει στην Kαισάρεια της Παλαιστίνης, συγκατοικεί εκεί με τον κατοπινό μάρτυρα Πάμφιλο (βλέπε 5 Νοεμβρίου) και τους μαθητές του και ασκείται μαζί τους.
- Το τρίτο έτος του δεύτερου διωγμού κατά των Χριστιανών, γύρω στο 305 μ.X., αποστέλλονται γράμματα από τον αυτοκράτορα Mαξιμίνο τον B’ να θυσιάσουν όλοι οι κάτοικοι ανεξαιρέτως σε ειδωλολατρικούς ναούς. Καθώς ο άρχων της Kαισάρειας της Παλαιστίνης Oυρβανός ετοιμάζεται να θυσιάσει στα είδωλα, τον πλησιάζει ο Aμφιανός προσπερνώντας με τόλμη τη στρατιωτική παράταξη, του πιάνει το χέρι και τον εμποδίζει να τελέσει τη θυσία. Ελέγχει τον άρχοντα λέγοντας του ότι δεν μπορεί να θυσιάζει στους δαίμονες και στα είδωλα και να εγκαταλείπει τον ένα και αληθινό Θεό. Oι στρατιώτες του ηγεμόνα τον αρπάζουν, τον χτυπούν, τον κλωτσούν, του σπάζουν το στόμα, τον οδηγούν στο δεσμωτήριο και τον υποβάλλουν στη φάλαγγα. Tην επόμενη, του ξεσκίζουν τα πλευρά, τα σπλάχνα, το πρόσωπο και τον αυχένα ώστε παραμορφώνεται το νεανικό του κάλλος. Του περιτυλίσσουν τα πόδια με λινά υφάσματα ποτισμένα με λάδι και τα ανάβουν με φωτιά. O Aμφιανός αντιστέκεται με ανδρεία χωρίς να υποχωρήσει κατ’ ελάχιστον από την πίστη του. Oδηγείται στο δεσμωτήριο και μετά από τρεις ημέρες ρίχνεται στη θάλασσα. Τότε, γίνεται ισχυρός σεισμός και η πόλη ταράσσεται ολόκληρη, ενώ συγχρόνως το σώμα του αγίου εκβράζεται από τη θάλασσα.
- Παρόμοια η πίστη και η δυναμικότητα του ομοπάτριου αδελφού του, Aιδέσιου. O Aιδέσιος ήταν περισσότερο μορφωμένος από τον αδελφό του Aμφιανό και είχε μείνει περισσότερο χρόνο κοντά στον Παμφίλο. Συνελήφθη την εποχή του ίδιου διωγμού και είχε παραδοθεί στα μεταλλεία χαλκού της Παλαιστίνης. Μεταβαίνει στη συνέχεια στην Αλεξάνδρεια όπου εκεί τον περιμένει ο θρίαμβος του μαρτυρίου. O δικαστής Ιεροκλής (και άρχοντας της Αιγύπτου) δεν περιορίζεται στην εκτέλεση της αυτοκρατορικής διαταγής (θυσία των κατοίκων στα είδωλα), αλλά παραδίδει χριστιανές παρθένους σε πορνοτρόφους να τις ρίξουν στην ασέλγεια. O Aιδέσιος ελέγχει τον Ιεροκλή με τα λόγια του, αλλά και τον γρονθοκοπά με τα ίδια του τα χέρια, τον πληγώνει και τον ρίχνει κάτω, θέλοντας έτσι να τον αποτρέψει από το να προσβάλλει τις δούλες του Θεού. Οι στρατιώτες του ηγεμόνα τον συλλαμβάνουν, τον βασανίζουν και τέλος τον καταβυθίζουν στη θάλασσα, όπως τον αδελφό του Aμφιανό.
10.- ***  Όσιος Γρηγόριος ο εν Νικομήδεια ασκήσας
Βιογραφία
Ο Όσιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 1190 μ.Χ. και καταγόταν από τα μέρη Βιθυνίας.
Ο Γρηγόριος, από παιδί έζησε ζωή σύμφωνα με τα παραγγέλματα του Ευαγγελίου. Στις σπουδές του αναδείχτηκε ευφυέστατος και επιμελέστατος. Τη μάθηση του αυτή χρησιμοποίησε για την Εκκλησία και για την πνευματική οικοδομή του πλησίον.
Μετά από καιρό ο Γρηγόριος αποσύρθηκε σ' ένα από τα πιο φημισμένα μοναστήρια της εποχής του. Εκεί έλαμψε με την αρετή του. Αλλά μερικοί φθονεροί μοναχοί τον συκοφάντησαν, ότι δήθεν έκλεψε ιερά σκεύη της Μονής. Η αθωότητα του αποδείχτηκε, αλλά ο Γρηγόριος έφυγε από το μοναστήρι εκείνο και πήγε σ' άλλο, οπού μόναζε και ο αδελφός του.
Εκεί ο Γρηγόριος ανέπτυξε ακόμα περισσότερο τις γνώσεις και τις αρετές του, με αποτέλεσμα να τον κάνουν Ιερέα. Κατόπιν πήγε σ' ένα διπλανό χωριό, όπου με τις γνώσεις και την μεγάλη του πνευματικότητα, βοηθούσε τους συνανθρώπους του. Ο σατανάς, μέσω των οργάνων του, του έστησε πολλές παγίδες. Αλλά ο Γρηγόριος, με τη χάρη του Θεού, τις ξεπέρασε άθικτος.
Πέθανε σε ηλικία 50 χρονών την 2α Απριλίου 1240 μ.Χ., αφού αγωνίστηκε με τις γνώσεις του για τον πλησίον μέχρι τελευταίας του πνοής.
11.-  ***  Άγιος Πολύκαρπος
Βιογραφία
Ο Άγιος Μάρτυς Πολύκαρπος έζησε κατά τους χρόνους της βασιλείας του ασεβούς Μαξιμιανού (286 - 305 μ.Χ.) και καταγόταν από την πόλη της Αλεξάνδρειας.
Όντας Χριστιανός και έχοντας πολύ ζήλο για τον Θεό, παρατηρώντας κάθε ημέρα τους φυλακισμένους να ομολογούν τον Χριστό και να δοκιμάζονται με διάφορα βασανιστήρια, δεν άντεχε να υπομένει. Και όταν κάποια μέρα είδε τον άρχοντα να κάθεται και το αίμα των ανθρώπων να χύνεται σαν νερό, αφού στάθηκε μπροστά του, τον έλεγξε και είπε: «Γιατί τόσο πολύ λησμόνησες την ανθρώπινη φύση, ακόρεστε σκύλε, και κομματιάζεις τους συγγενείς και ομοεθνείς ανθρώπους με τα ξίφη σαν ξύλα, επειδή κηρύττουν τον αληθινό Θεό και ελέγχουν την πλάνη των ειδωλολατρών, όπως και εγώ που είμαι δούλος του Χριστού;».
Εξαιτίας αυτών και επειδή εξόργισε τον άρχοντα, συνελήφθη και βασανίσθηκε. Και αφού μέχρι τέλους είχε το όνομα του Χριστού στα χείλη, αποκεφαλίσθηκε.
12.- *** Άγιος Γεώργιος Επίσκοπος ΑζκουρίαςΆγιος Γεώργιος Επίσκοπος Αζκουρίας Βιογραφία
Ο Άγιος Γεώργιος (Μαζκουερέλι) έζησε μεταξύ του 9ου και του 10ου αιώνα μ.Χ. στη Γεωργία και ήταν Επίσκοπος Αζκουρίας. Κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη.
13.-  *** Άγιος Σάββας Αρχιεπίσκοπος Σουρώζ
 Βιογραφία
Ο Άγιος Σάββας έζησε κατά τον 12ο αιώνα μ.Χ. στην Κριμαία και εξελέγη Επίσκοπος της πόλεως Σουρώζ, το σημερινό Σουδάκ. Ότι γνωρίζουμε γι' αυτόν έχει σωθεί σε υποσημειώσεις σε ένα ελληνικό Μηναίο του 12ου αιώνος μ.Χ.
Πέντε χιλιόμετρα από την πόλη του Σουρώζ υπάρχει ένα όρος, το οποίο καλείται Άγιος Σάββας, όπου διατηρούνται τα υπολείμματα μιας εκκλησίας και μιας σπηλιάς. Εκεί προφανώς ο Άγιος πέθανε και ενταφιάσθηκε και το έτος 1872 μ.Χ. βρέθηκε μία εικόνα του.
 14.- ***   Άγιοι Γερόντιος και Βασιλειάδης
Βιογραφία
Οι Άγιοι Γερόντιος και Βασιλείδης (ή κατ' άλλους Βασιλειάδης) μαρτύρησαν δια ξίφους.

15.- ***  Άγιος Κυπριανός και η Αγία Ιουστίνη
Βιογραφία
Άγιος Κυπριανός και Αγία Ιουστίνη  Άγιος Κυπριανός - Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)  Άγιος Κυπριανός Αγία Ιουστίνη Ο Άγιος Κυπριανός ήταν πλούσιος, ευγενής, φιλόσοφος από την Καρχηδόνα της Λιβύης. Έζησε στα χρόνια του Δεκίου (249 - 251 μ.Χ.) και εξασκούσε τη μαγική τέχνη στην Αντιόχεια.
Κάποτε ένας ειδωλολάτρης ονόματι Αγλαΐδας ερωτεύτηκε μια Χριστιανή παρθένο που ονομαζόταν Ιούστα. Η κοπέλα δεν ανταποκρινόταν στον έρωτά του κι εκείνος κατέφυγε στο διάσημο μάγο Κυπριανό. Όλα όμως τα μαγικά τεχνάσματα του Κυπριανού αποδείχθηκαν ανώφελα μπροστά στην σταθερή άρνηση της Χριστιανής κόρης. Παραδεχόμενος την χρεωκοπία της τέχνης του, έκαψε τα μαγικά του βιβλία ενώπιον του Επισκόπου Ανθίμου, ζητώντας να βαπτισθεί και να γίνει ιερεύς.
Πράγματι, ανήλθε όλες τις ιερατικές βαθμίδες και τέλος εξελέγη Επίσκοπος Καρχηδόνος. Μαζί του παρέλαβε και την Ιούστα, την οποία χειροτόνησε διακόνισσα μετονομάζοντάς την Ιουστίνα. Έδειξε αποστολικό ζήλο και γι αυτό το διέβαλαν στον Δέκιο. Εξορίσθηκε στην Αντιόχεια, όπου και φυλακίσθηκε και αργότερα στη Νικομηδεία, όπου ο Κλαύδιος τον αποκεφάλισε μαζί με την Ιουστίνα.
Τα λείψανά τους τα παρέλαβαν ευλαβείς Χριστιανοί και τα μετέφεραν στην Ρώμη, όπου και τα έθαψαν στον επισημότερο λόφο της πόλεως.
Σημείωση: Ο Μιχαήλ Ι. Γαλανός, στο έργο του «Οι Βίοι των Αγίων» έχει διαφοροποιημένο τον βίο του Άγιου Κυπριανού, και θεωρεί ιστορικές ανακρίβειες όλα τα περί μαγείας, που αναφέρονται για το πρόσωπο του συγκεκριμένου Άγιου.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, τὴ φωταυγεία, σκότος ἔλιπες, τῆς ἀσεβείας, καὶ φωστὴρ τῆς ἀληθείας γεγένησαι ποιμαντικῶς γὰρ φαιδρύνας τὸν βίον σου, Κυπριανὲ τὴ ἀθλήσει δεδόξασαι. Πάτερ Ὅσιε, τὸν Κτίστην ἠμὶν ἰλέωσαι, ὁμοὺ σὺν Ἰουστίνη τὴ Θεόφρονι.
Ιερά Λείψανα: Ένας εκ των ποδών του Αγίου Κυπριανού βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων Αγίου Όρους.
Μέρος της Κάρας του Αγίου Κυπριανού βρίσκεται στον ομώνυμο Ναό Μένικου Λευκωσίας.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Κυπριανού βρίσκεται στην ομώνυμη Μονή Φυλής Αττικής.
Η Κάρα της Αγίας Ιουστίνης βρίσκεται στη Μονή Παναχράντου Άνδρου.
Μέρος της Κάρας της Αγίας Ιουστίνης βρίσκεται στο Ναό Αγίου Κυπριανού Μενίκου Λευκωσίας.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας Ιουστίνης βρίσκεται στη Μονή Αγίου Κυπριανού και Ιουστίνης Φυλής Αττικής.
Μέρος της χειρός του Αγίου Κυπριανού βρίσκεται στο Ναό Ζλάταρι Βουκουρεστίου.*
16.-  ***  Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς
Βιογραφία
Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς - Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)  Η Αγία Βαρβάρα και η Αγία Κυριακή (Τοιχογραφία στη Λιθιά Καστοριάς, έτ. 1850 μ.Χ.)  Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς  Η Αγία Κυριακή ήταν κόρη του Δωροθέου και της Ευσεβίας. Αυτοί ήταν άτεκνοι και παρακαλούσαν το Θεό να τους δώσει παιδί. Πράγματι, ο Θεός ευδόκησε, και το χριστιανικό αυτό ζευγάρι, απέκτησε παιδί. Γεννήθηκε ημέρα Κυριακή, γι' αυτό και της έδωσαν το όνομα Κυριακή. Κατά το διωγμό του Διοκλητιανού, το έτος 282 μ.Χ., οι γονείς της συνελήφθησαν και μετά από ανάκριση βασανίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν από το δούκα Ιούστο. Η δε Κυριακή παραπέμφθηκε στον Καίσαρα Μαξιμιανό, και από εκεί στον άρχοντα Βιθυνίας Ιλαριανό, ο οποίος της υπενθύμισε ότι η ομορφιά της είναι για απολαύσεις και όχι για βασανιστήρια. Τότε η παρθένος κόρη του απάντησε: «Ούτε στη νεότητα μου, ούτε στην ομορφιά μου δίνω την παραμικρή προσοχή. Και τα λαμπρότερα από τα επίγεια πράγματα είναι προσωρινά, όπως τα άνθη και κούφια, όπως οι σκιές. Σήμερα, έπαρχε, είμαι όμορφη, αύριο μια άσχημη γριά. Να κάνω, λοιπόν, κέντρο της ζωής μου την ομορφιά μου; Την αξία της, όμως, τη γνώρισα στις ρυτίδες, που την περιμένουν και στον τάφο που την καλεί. Νόμισες, λοιπόν, ότι θα κάνω την τερατώδη ανοησία, να χάσω την αιώνια λαμπρότητα για να μείνω λίγο περισσότερο στη γη; Γι' αυτό στο ξαναλέω, έπαρχε: είμαι και θα είμαι στη ζωή και στο θάνατο χριστιανή». Εξοργισμένος ο Ιλαριανός, σκληρά τη βασάνισε και διέταξε να την αποκεφαλίσουν. Αλλά πριν πέσει η σπάθη, προσευχόμενη παρέδωσε το πνεύμα της στον Κύριο.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Κυρίων τὸν Κύριον, καὶ Βασιλέα Χριστόν, ἐξ ὅλης ἠγάπησας, Κυριακὴ τῆς ψυχῆς, καὶ χαίρουσα ἤθλησας, ὅθεν Παρθενομάρτυς, παρ' αὐτοῦ δοξασθεῖσα, βρύεις τοὶς σὲ τιμώσιν, ἰαμάτων τὴν χάριν, τοὶς πάσιν αἰτουμένη, πταισμάτων συγχώρησιν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ἡ ἀμνάς σου Ἰησοῦ, κράζει μεγάλη τῇ φωνῇ. Σὲ Νυμφίε μου ποθῶ, καὶ σὲ ζητοῦσα ἀθλῶ, καὶ συσταυροῦμαι καὶ συνθάπτομαι τῷ βαπτισμῷ σου· καὶ πάσχω διὰ σέ, ὡς βασιλεύσω σὺν σοί, καὶ θνήσκω ὑπὲρ σοῦ, ἵνα καὶ ζήσω ἐν σοί· ἀλλ᾽ ὡς θυσίαν ἄμωμον προσδέχου τὴν μετὰ πόθου τυθεῖσάν σοι. Αὐτῆς πρεσβείαις, ὡς ἐλεήμων, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
17.- *** Άγιοι Φλώρος και Λαύρος
Βιογραφία
Άγιοι Φλώρος και Λαύρος Άγιοι Φλώρος και Λαύρος  Άγιοι Φλώρος και ΛαύροςΆγιοι Φλώρος και Λαύρος Οι Άγιοι Φλώρος και Λαύρος ήταν δίδυμα αδέλφια και ήταν άρρηκτα ενωμένοι δια της θερμής πίστεως και αγάπης που είχαν προς το Χριστό. Κατάγονταν από το Βυζάντιο και είχαν διδαχθεί το χριστιανισμό και την τέχνη του λιθοξόου από τους Αγίους Πρόκλο (ή Πάτροκλο σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο) και Μάξιμο, οι όποιοι υπέστησαν και μαρτυρικό θάνατο για το Χριστό.
Μετά το θάνατο των διδασκάλων τους, ο Φλώρος και ο Λαύρος αναχώρησαν στην Ιλλυρία και διάλεξαν σαν τόπο διαμονής τους την πόλη Ουλπιανά. Στην πόλη αυτή εργάζονταν την τέχνη τους, αλλά συγχρόνως μέσω αυτής προσπαθούσαν για την εξάπλωση του Ευαγγελίου.
Εκεί υπήρχε και κάποιος Ιερέας ειδώλων, ονομαζόμενος Μερέντιος. Ο γιος αυτού Αθανάσιος από το ένα του μάτι έπαθε τύφλωση, που από την ιατρική επιστήμη δε βρήκε θεραπεία. Τότε πλησίασε τους δύο τεχνίτες αδελφούς, οι οποίοι με την επίκληση του ονόματος του Χριστού θεράπευσαν το μάτι του γιου του ειδωλολάτρη Ιερέα, με αποτέλεσμα να πιστέψουν και οι δύο στο Χριστό. Αυτό μόλις το έμαθε ο έπαρχος Λύκων, συνέλαβε τους δύο αδελφούς και, αφού τους βασάνισε φρικτά, τους έριξε μέσα σε ένα πηγάδι, όπου και παρέδωσαν το πνεύμα τους. Έτσι, οι δύο τεχνίτες αδελφοί μπήκαν στην αιώνια πόλη, «ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός» (Προς Εβραίους Επιστολή, ια' 10). Της οποίας, δηλαδή, τεχνίτης και κτίστης είναι αυτός ο Θεός. Τα λείψανα αυτών τα συνέλεξαν πιστοί Χριστιανοί και τα μετέφεραν στη Βασιλεύουσα.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Εὐσεβείας τοὶς τρόποις ἐγγυμναζόμενοι, τοῦ μαρτυρίου τὴν τρῖβον διαπεράτε καλῶς, ὡς αὐτάδελφοι κλεινοὶ Χριστὸν δοξάσαντες, ὅθεν γεραίρομεν ὑμᾶς, ὡς γενναίους Ἀθλητᾶς, Φλῶρε καὶ Λαῦρε βοῶντες. Ἀπὸ παντοίας ἀνάγκης, ρύσασθε πάντας ἠμᾶς Ἅγιοι.

18.- *** Άγιος Όσιος Ευθύμιος  ο Μέγας
Βιογραφία
Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας Άγιοι Aντώνιος, Eυθύμιος και Σάββας ο Ηγιασμένος - 1766 μ.Χ. - Nέα Σκήτη, Άγιον Όρος Η εικόνα του Αγίου Ευθυμίου που βρίσκεται στην ομώνυμη Ιερά Μονή στην Παλαιά πόλη των Ιεροσολύμων Όσιος Ευθύμιος ο ΜέγαςΟ Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας γεννήθηκε στη Μελιτηνή της Αρμενίας το έτος 377 μ.Χ. κατά τους χρόνους της βασιλείας του Γρατιανού (375 - 383 μ.Χ.). Οι γονείς του Παύλος και Διονυσία, ανήκαν σε επίσημη γενιά. Άτεκνοι όντες, αξιώθηκαν να αποκτήσουν παιδί, το οποίο αφιέρωσαν στη διακονία του Θεού στο οποίο και κατά θεία επιταγή έδωσαν το όνομα Ευθύμιος, αφού με την γέννησή του τους χάρισε την ευθυμία, τη χαρά και την αγαλλίαση.
Σε ηλικία μόλις τριών ετών ο Ευθύμιος έχασε τον πατέρα του. Τότε η χήρα μητέρα του τον παρέδωσε στον ευλαβή Επίσκοπο της Μελιτηνής Ευτρώιο, ο οποίος, μαζί με τους αναγνώστες Ακάκιο και Συνόδιο που έγιναν αργότερα Επίσκοποι Μελιτηνής, τον εκπαίδευσε καλώς και, αφού τον κατέταξε στον ιερό κλήρο, τον τοποθέτησε έξαρχο των μοναστηρίων.
Από τη Μελιτηνή ο Όσιος μετέβη, περί το 406 μ.Χ., στα Ιεροσόλυμα και κλείσθηκε στο σπήλαιο του Αγίου Θεοκτίστου, όπου και ασκήτευε με αυστηρότητα και αναδείχθηκε μοναζόντων κανόνας και καύχημα. Τόσο δε πολύ πρόκοψε στην αρετή, ώστε πολλοί πίστεψαν στον Χριστό. Τα μεγάλα πνευματικά του χαρίσματα γρήγορα τον ανέδειξαν και η φήμη του ως Αγίου απλώθηκε παντού. Γύρω του συγκεντρώθηκαν πάμπολλοι μοναχοί, οι οποίοι τον εξέλεξαν ηγούμενό τους.
Ο Μέγας Ευθύμιος με την αγιότητα του βίου του συνετέλεσε στο να επιστρέψουν στην πατρώα ευσέβεια πολυάριθμοι αιρετικοί, όπως Μανιχαίοι, Νεστοριανοί και Ευτυχιανοί, που απέρριπταν τις αποφάσεις της Δ' Οικουμενικής Συνόδου. Παντού, στην Αίγυπτο και τη Συρία, επικρατούσαν οι Μονοφυσίτες. Στην Παλαιστίνη όμως, χάρη στην παρουσία του Αγίου Ευθυμίου και των μαθητών του, επικράτησε η Ορθοδοξία. Και όταν ο Όσιος συνάντησε την βασίλισσα Ευδοκία (βλέπε 13 Αυγούστου), η οποία είχε περιπλακεί στα δίκτυα της αιρέσεως των Μονοφυσιτών, τόσο πειστικά και ακαταμάχητα μίλησε προς αυτήν, ώστε την απέδωκε στα ορθόδοξα δόγματα.
Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας είχε λάβει από τον Θεό το προορατικό χάρισμα και τη δύναμη της θαυματουργίας. Με ελάχιστα ψωμιά κατόρθωσε να χορτάσει τετρακόσιους ανθρώπους, που κάποτε την ίδια μέρα τον επισκέφθηκαν στο κελί του. Πολλές γυναίκες που ήταν στείρες, όπως και η δική του μητέρα, με τις προσευχές του Αγίου απέκτησαν παιδί και έζησαν την χαρά της τεκνογονίας. Και όπως ο Προφήτης Ηλίας, έτσι και αυτός προσευχήθηκε στον Θεό και άνοιξε τις πύλες του ουρανού και πότισε με πολύ βροχή τη διψασμένη γη, η οποία και αναζωογονήθηκε και έδωσε πλούσιους τους καρπούς της.
Ενώ κάποτε τελούσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, οι πιστοί είδαν μία δέσμη φωτός που ξεκινούσε από τον ουρανό και κατερχόταν μέχρι τον Άγιο. Το ουράνιο αυτό φως, παρέμεινε μέχρι που τελείωσε η Θεία Λειτουργία και δήλωνε την εσωτερική καθαρότητα και λαμπρότητα του Αγίου. Επίσης, σημάδι της αγνότητας και της αγιότητάς του αποτελούσε και το γεγονός ότι ήταν σε θέση να γνωρίζει ποιος προσερχόταν να κοινωνήσει με καθαρή ή σπιλωμένη συνείδηση.
Ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 473 μ.Χ., σε ηλικία 97 ετών, επί βασιλείας Λέοντος του Μεγάλου (βλέπε ίδια ημέρα).
Η Σύναξή του ετελείτο στη Μεγάλη Εκκλησία.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’.
Εὐφραίνου ἔρημος ἡ σὺ τίκτουσα, εὐθύμησον ἡ οὐκ ὠδίνουσα· ὅτι ἐπλήθυνέ σοι τέκνα, ἀνήρ ἐπιθυμιῶν τῶν τοῦ Πνεύματος, εὐσεβείᾳ φυτεύσας, ἐγκρατείᾳ ἐκθρέψας, εἰς ἀρετῶν τελειότητα. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, Χριστέ ὁ Θεός, εἰρήνευσον τήν ζωήν ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχάς τῆς φύσεως.
Ἐν τῇ σεπτῇ γεννήσει σου, χαράν ἡ κτίσις εὕρατο· καί ἐν τῇ θείᾳ μνήμῃ σου Ὅσιε, τήν εὐθυμίαν ἔλαβε τῶν πολλῶν σου θαυμάτων· ἐξ ὧν παράσχου πλουσίως ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν, καί ἀποκάθαρον ἁμαρτημάτων κηλίδας, ὅπως ψάλλωμεν, Ἀλληλούϊα.
 
 19.-  *** Άγιος Ελευθέριος  ο Ιερομάρτυρας
Βιογραφία
Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας  Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας Άγιος Ελευθέριος ο ΙερομάρτυραςΟ Άγιος Ελευθέριος γεννήθηκε τον 2o αιώνα μ. Χ. στην Ελλάδα (κατά άλλους στην Ρώμη) από πλούσιους γονείς. Τότε αυτοκράτορας ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίνος Σεβήρος. Ορφανός από πατέρα, ανατράφηκε σύμφωνα με τις επιταγές του Ευαγγελίου από την ευσεβέστατη και φιλάνθρωπη μητέρα του, Ανθία (της Ευανθίας γόνος, στιχηρό Εσπερινού) (βλέπε ίδια ημέρα) η οποία έγινε χριστιανή ακούοντας το κήρυγμα από μαθητές του Απ. Παύλου.
Διακαής πόθος της Ανθίας ήταν να επισκεφτεί τη Ρώμη, που τα χώματά της είχαν βαφτεί με το αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Κάποτε, λοιπόν, αποφάσισε και πήγε. Μαζί πήρε και το νεαρό γιό της Ελευθέριο. Ο επίσκοπος Ρώμης Ανίκητος (βλέπε 17 Απριλίου), όταν είδε τον Ελευθέριο εκτιμώντας την πολλή νοημοσύνη του, τη θερμή πίστη και το αγνό ήθος του, τον έλαβε υπό την προστασία του.
Σε ηλικία 15 ετών χειροτονήθηκε από τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο, διάκονος και έπειτα από τρία χρόνια χειροτονήθηκε ιερέας. Από τη θέση αυτή ο Ελευθέριος αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του ποιμνίου του, και σε έργα φιλανθρωπίας. Αργότερα και σε ηλικία είκοσι ετών, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού έγινε επίσκοπος Ιλλυρικού, σημερινής Αλβανίας με έδρα την Αυλώνα.
Μα χειροτονήθηκε τόσο μικρός; Στο ερώτημα δίνει απάντηση ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης.... Γράφει σε υποσημείωση του Συναξαριστού του: «Ας μη θαυμάζει κανείς ότι αυτός ο άγιος χειροτονήθηκε σε ηλικία αντίθετη με τους ιερούς κανόνες της 6ης Οικ. Συνόδου και της τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίοι ορίζουν ότι ο διάκονος χειροτονείται στη ηλικία των 25 χρόνων, ο πρεσβύτερος στα 30 και ο επίσκοπος πάνω από 30. Αυτό έγινε γιατί ο άγιος Ελευθέριος έζησε πριν ακόμη γίνουν οι παραπάνω κανόνες, οι οποίοι έγιναν αργότερα».
Η χειροτονία του αγίου Ελευθερίου, όπως γράφει κάποιος βιογράφος του, έγινε «κατ’ οικονομίαν» Θεού, λόγω των μεγάλων αρετών και της σοφίας του με την οποία προσείλκυε στον Χριστό τους ειδωλολάτρες. Η γλυκύτητα του λόγου του, που επιβεβαιωνόταν με τα πολλά θαύματα του, έκανε αυτούς που βρίσκονταν στην πλάνη να ασπαστούν την χριστιανική αλήθεια.
Η φήμη της αρετής του Αγίου Ελευθερίου ήταν τόσο μεγάλη που έφτασε μέχρι τη Βρεττανία. Έτσι, ο βασιλιάς της, Λούκιος, έγραψε επιστολή στον Ελευθέριο και του δήλωνε ότι αυτός και ο λαός του επιθυμούσαν να γίνουν χριστιανοί. Ο Ελευθέριος αμέσως ανταποκρίθηκε, στέλνοντας δύο εκπαιδευμένους στην πίστη άνδρες, που κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς τον Λούκιο με το λαό του.
Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πληροφορήθηκε την χριστιανική δράση του Ελευθερίου διέταξε την σύλληψή του. Έπειτα από πολλά βασανιστήρια ο Ελευθέριος οδηγήθηκε από τους ειδωλολάτρες στην αρένα της Ρώμης. Τα άγρια ζώα όμως δεν τον άγγιξαν, γι’ αυτό και αποκεφαλίσθηκε μαζί με την μητέρα του.
Έτσι ο Άγιος Ελευθέριος πέρασε «εἰς τὴν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ» (Προς Ρωμαίους, η' 21). Δηλαδή στην ελευθερία της ένδοξης κατάστασης των παιδιών του Θεού.
Η Σύναξή του τελείται στο μαρτύριο αυτού, πλησίον του Ξηρολόφου.
Ο Άγιος Ελευθέριος θεωρείται βοηθός των εγκύων γυναικών. Τους δίνει «καλή λευτεριά». Πολλές γυναίκες επικαλούνται τη βοήθεια του και ακουμπούν το εικονισματάκι του αγίου πάνω τους. Η αντίληψη αυτή αναφέρεται και σ’ ένα προσόμοιο στιχηρό της εορτής. «Τῶν ἐπιτόκων γυναίων Πάτερ κηδόμενος, ἐλευθερίαν δίδως, τῷ Ναῷ σου φοιτώσαις....», δηλαδή, Φροντίζεις Πάτερ τις έγκυες γυναίκες που καταφεύγουν στο ναό σου δίνοντας του ελευθερία....
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον λόγον.
Φερωνύμῳ σου κλήσει καλλωπιζόμενος, ἐλευθερίαν παρέχεις καὶ ἀπολύτρωσιν, τοῖς προσκάμνουσι δεινῶς, ποικίλας θλίψεσιν, Ἐλευθέριε σοφέ, ἱερῶν καλλονή, Μαρτύρων ἡ ὡραιότης· διὸ μὴ παύσῃ βραβεύων, ἀναψυχὴν τοῖς σὲ γαιρέρουσι.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Καὶ τρόπων μέτοχος, καὶ θρόνων διάδοχος, τῶν Ἀποστόλων γενόμενος, τὴν πρᾶξιν εὗρες θεόπνευστε, εἰς θεωρίας ἐπίβασιν· διὰ τοῦτο τὸν λόγον τῆς ἀληθείας ὀρθοτομῶν, καὶ τῇ πίστει ἐνήθλησας μέχρις αἵματος, Ἱερομάρτυς Ἐλευθέριε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

20.- *** Αγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και Θαυματουργός
Βιογραφία
Άγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και θαυματουργός - Julia Hayes© (www.ikonographics.net) Άγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και θαυματουργός Άγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και θαυματουργός Άγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και θαυματουργόςΟ Άγιος Εφραίμ, κατά κόσμο Κωνσταντίνος Μόρφης, γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 14 Σεπτεμβρίου 1384 μ.Χ. σε ειδυλλιακή τοποθεσία , κοντά στον Ληθαίο ποταμό. Έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία μαζί με τα άλλα εφτά αδέλφια του, τη δε φροντίδα τους, μετά τον Θεό, ανέλαβε η ευσεβής μητέρα του. Σε ηλικία 14 ετών, για να αποφύγει τον εξισλαμισμό και τα γενιτσαρικά σώματα, εισήλθε στην ακμάζουσα τότε σταυροπηγιακή Ιερά Μονή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου του όρους των Άμωμων (Καθαρών) της Αττικής.
Ο Άγιος Εφραίμ ακολούθησε με ένθεο ζήλο τον Χριστό, και διέπρεψε με την λαμπρότητα της ζωής του και τους πόνους της αθλήσεως του στο ορός των Άμωμων Αττικής (Περιοχή Νέας Μάκρης). Αξιώθηκε ακόμα να λάβει το μέγα Μυστήριο της Ιεροσύνης και το χάρισμα να υπηρετεί το άγιο θυσιαστήριο, σαν άγγελος Θεού, με φόβο Θεού και πολλή κατάνυξη.
Το 1416 μ.Χ. οι Τούρκοι εισέβαλαν και λεηλάτησαν την Αττική και ανάγκασαν το Δούκα των Αθηνών να δηλώσει υποταγή στο Σουλτάνο. Το 1424 μ.Χ. οι Τούρκοι εισέβαλαν βιαίως στη Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και έσφαξαν όλους τους Πατέρες της Μονής. Ο Άγιος απουσίαζε στη σπηλιά του πάνω στο βουνό για προσευχή και μόλις επέστρεψε αντίκρισε έντρομος τα πτώματα των Πατέρων. Αφού τους έθαψε, ακολούθως θρήνησε γοερώς.
Τον επόμενο χρόνο, την 14η Σεπτεμβρίου 1425 μ.Χ., επανήλθαν οι βάρβαροι και βρήκαν τον Άγιο. Τον συνέλαβαν και άρχισαν τα μαρτύρια του, που τελείωσαν στις 5 Μαΐου 1426 μ.Χ. ήμερα Τρίτη και ώρα 9 το πρωί. Τον κρέμασαν ανάποδα σ' ένα δένδρο, που σώζεται ακόμα, τον κάρφωσαν στα πόδια και το κεφάλι, και τέλος το καταπληγωμένο και μαρτυρικό σώμα του το διαπέρασαν με αναμμένο ξύλο και έτσι παρέδωσε την αγία του ψυχή στον στεφανοδότη Χριστό.
Μετά από μισή χιλιετία ευδόκησε ο φιλάνθρωπος Θεός και φανερώθηκαν, ύστερα από πολλές εμφανίσεις του ιδίου του Αγίου Εφραίμ και πολλών άλλων θαυμαστών γεγονότων, όλα όσα σήμερα γνωρίζουμε, τα οποία επιβεβαιώθηκαν με την εύρεση των μαρτυρικών και χαριτόβρυτων λειψάνων του Αγίου στις 3 Ιανουαρίου 1950 μ.Χ.
Ο Άγιος Εφραίμ γιορτάζεται δύο φορές το χρόνο, στις 3 Ιανουαρίου η εύρεση των τιμίων λειψάνων του, και στις 5 Μαΐου το μαρτυρικό του τέλος.
Στα Τρίκαλα πανηγυρίζεται από τον Ιερό Ναό Αγίου Στεφάνου, απέναντι του οποίου, κατά παράδοση, υπήρχε το πατρικό του σπίτι.
Το 2011 μ.Χ. το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης με την υπ’ αριθμ. 217/2-3-2011 Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη κατέταξε τον Όσιο Εφραίμ στο επίσημο ορθόδοξο εορτολόγιο.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΚΡΗΣ
Από τις σφαγές των Τούρκων στην ανεύρεση του ιερού σκηνώματος του Αγίου
Η Μονή του Αγίου Εφραίμ στη Νέα Μάκρη είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια. Πολλοί μοναχοί και ιερείς έμειναν εκεί και προσευχήθηκαν στον Κύριο. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας έγιναν μεγάλες και βάρβαρες σφαγές, όπου ξεκληρίστηκε το μοναστήρι.
Το 1945 μ.Χ. η μοναχή τότε Μακαρία πήγε στα ερείπια της αρχαίας μονής του Ευαγγελισμού, άλλοτε ονομαζόμενης ως Σταυροπηγιακής, του Όρους Αμωμών, στις βορειοανατολικές υπώρειες του Πεντελικού. Απο θεία παρόρμηση, διαμόρφωσε ένα κελάκι εκεί και άρχιζε να καθαρίζει τα ερείπια του παλαιού Ναού για να τον ανακατασκευάσει. Εκεί πολλές φορές διαλογιζόταν ότι σε εκείνα τα χώματα είχαν ζήσει κατά την πάροδο των αιώνων μοναχοί και προσευχόταν να γνωρίσει ή να της φανερωθεί κάποιος από αυτούς. Μια φωνή, αρχικά σιγανή αλλά με τον καιρό δυνατότερη στην ψυχή της, της έλεγε: «Σκάψε και θα βρεις αυτό που επιθυμείς», μέχρι τη στιγμή που της είχε φανερωθεί ένα σημείο στο προαύλιο του μοναστηριού.
Έτσι στις 3 Ιανουαρίου 1950 μ.Χ. ανέθεσε σε εργάτη το σκάψιμο του συγκεκριμένου σημείου που της υποδείκνυε η ίδια η ψυχή της. Αν και ο εργάτης ήταν αρνητικός και ήθελε να σκάψει οπουδήποτε αλλού παρά σε αυτό το σημείο, τελικά, μετά από τις εκκλήσεις και τις προσευχές, ο εργάτης πείστηκε και ξεκίνησε να σκάβει. Το σημείο είχε ένα μισογκρεμισμένο τζάκι, τοίχο και πράγματα που καταδείκνυαν ότι εκεί κάποτε υπήρχε κελί κάποιου μοναχού. Το πρώτο εύρημα, ένα κεφάλι. Μάλιστα, ο χώρος ανέδυε μια ευωδιά.
«Γονάτισα με ευλάβεια και ασπάστηκα το σκήνωμα του Αγίου και αισθάνθηκα βαθιά την έκταση του μαρτυρίου του. Η ψυχή μου γέμισε από αγαλλίαση, απέκτησα μεγάλο θησαυρό, και παίρνοντας το χώμα με προσοχή έβλεπα την αρμονία του σκηνώματός του, που, αν και τόσους αιώνες μέσα στη γη, δεν είχε αλλοιωθεί», έγραψε η ηγουμένη Μακαρία περιγράφοντας τα όσα συνταρακτικά τής συνέβησαν.
Με προσοχή , η Ηγουμένη Μακαρία έβγαλε όλο το σκήνωμα και το τοποθέτησε σε μία θυρίδα που ήταν πάνω από τον τάφο. Ήταν φανερό ότι επρόκειτο για κληρικό καθώς το ράσο του είχε παραμείνει άθικτο.
Το βράδυ, διαβάζοντας τον εσπερινό, η Ηγουμένη άκουσε βήματα. Ο ήχος ερχόταν από τον τάφο, αντηχώντας έως την πόρτα της εκκλησίας. Εκεί τον πρωτοαντίκρισε. Ήταν ψηλός με μάτια μικρά στρογγυλά, με μακριά μαύρα γένια που έφταναν στο λαιμό, ντυμένος με τη μοναχική αμφίεση. Στο ένα χέρι είχε μία φλόγα και με το άλλο ευλογούσε. Ζήτησε να τον βγάλουν από αυτήν τη θυρίδα που τον είχαν. Την επόμενη κιόλας μέρα η Ηγουμένη καθάρισε τα οστά και τα τοποθέτησε σε μια θυρίδα στο Ιερό του Ναού.
Το ίδιο βράδυ ο Άγιος φανερώθηκε στον ύπνο της, την ευχαρίστησε και της φανέρωσε και το όνομά του: Εφραίμ. Το λείψανο του Αγίου Εφραίμ φυλάσσεται εκεί από τότε και καθημερινά εκατοντάδες πιστών το επισκέπτονται ζητώντας από τον Άγιο την ευλογία και τη βοήθειά του. Ο Άγιος με τη χάρη του Θεού έχει κάνει χιλιάδες θαύματα. Στον περίβολο της Μονής, και προστατευμένη από κτίσμα που κτίστηκε γύρω της, υπάρχει η μουριά πάνω στην οποία ο Άγιος Εφραίμ άφησε την τελευταία του πνοή.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐν ὄρει τῶν Ἀμώμων ὥσπερ ἥλιος ἔλαμψας, καί μαρτυρικῶς, θεοφόρε, πρός Θεόν ἐξεδήμησας, βαρβάρων ὑποστάς ἐπιδρομάς, Ἐφραίμ Μεγαλομάρτυς τοῦ Χριστοῦ· διά τοῦτο ἀναβλύζεις χάριν ἀεί, τοῖς εὐλαβῶς βοῶσι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

21.- ***  Η  Αγία Θεοδώρα Βάστας
Η ιστορία της Αγίας Θεοδώρας
Κατά το Βυζάντιο, κάθε χωριό είχε αυτόνομο χαρακτήρα. Είχε τη δική του κοινωνική, διοικητική καθώς και στρατιωτική αρχή. Κάθε οικογένεια του χωριού όφειλε να προσφέρει έναν άντρα για το στρατό του κι αν αυτό δεν ήταν εφικτό, έπρεπε να καταβάλει χρήματα για τη μίσθωση ενός μισθοφόρου να την εκπροσωπήσει.
Η νεαρή Θεοδώρα ήταν το μεγαλύτερο κορίτσι μιας φτωχής και πολύ θρήσκας οικογένειας με πατέρα ηλικιωμένο και άρρωστο και ζούσε σε ένα χωριό της Πελοποννήσου, τη Βάστα, λίγο έξω από τη Μεγαλόπολη. Το χρηματικό ποσό που απαιτείτο για την πληρωμή μισθοφόρου ήταν πολύ μεγάλο για τις δυνατότητες της οικογένειάς της και ο πατέρας της ανήμπορος να πάρει μέρος σε μάχη. Έτσι η Θεοδώρα σε ηλικία 17 ετών αποφάσισε να υποδυθεί τον άντρα και να συμμετέχει η ίδια στο στρατό του χωριού της.
Βρέθηκε πολύ σύντομα να πολεμά σε μάχες με περίσσιο θάρρος και όπως ήταν λογικό προάχθηκε σε βαθμό. Το σθένος της, αλλά και η σεμνότητά της την έκαναν αρεστή μέσα στο στράτευμα. Μια νεαρή κοπέλα δεν μπόρεσε να αντισταθεί στη γοητεία του νεαρού στρατιώτη κι έτσι τον ερωτεύθηκε. Η Θεοδώρα δεν ήθελε να προδώσει το μυστικό της γιατί αυτό θα εξέθετε όλη την οικογένειά της. Όσο κι αν η Θεοδώρα προσπαθούσε να μεταπείσει τη νεαρή κοπέλα λέγοντάς της ότι είναι αφιερωμένη στο Θεό, τόσο η νεαρή κοπέλα ήθελε το νεαρό που έβλεπε μπροστά της, τον όμορφο και θαρραλέο στρατιώτη που είχε γνωρίσει. Η συνεχής άρνηση της Θεοδώρας οδήγησε τη νεαρή κοπέλα στην εκδίκηση. Κοιμήθηκε με κάποιον άλλο στρατιώτη με τον οποίο έμεινε έγκυος και πήγε στον Διοικητή του στρατού δηλώνοντας ότι η Θεοδώρα, δηλαδή ο στρατιώτης που είχε ερωτευθεί η κοπέλα, ήταν εκείνος που την άφησε έγκυο και θα έπρεπε να την παντρευτεί.
Η άρνηση της Θεοδώρας, η οποία δεν ήθελε να αποκαλύψει το μυστικό της, στο συγκεκριμένο γάμο, δεν επέτρεπε παρά την καταδίκη της σε θάνατο λόγω ατίμωσης της νεαρής κοπέλας.
Έτσι κι έγινε. Ο νεαρός στρατιώτης μέχρι την έσχατη στιγμή δεν ήθελε να αποκαλύψει το μυστικό του και να φέρει έτσι τον πατέρα του σε δύσκολη θέση. Οδηγήθηκε έξω από το χωριό και εκτελέστηκε. Καθώς ξεψυχούσε, είπε: «Κάνε Κύριε τα χρόνια μου να γίνουν δέντρα και το αίμα μου νερό να τα ποτίζει» και ξαφνικά, ένα ρυάκι σχηματίστηκε με ορμητικό νερό...

Το εσωτερικό του Ναού. Χιλιάδες πιστοί προσέρχονται και αποθέτουν εδώ το θαυμασμό τους προς την Αγία Θεοδώρα.Άλλη θεωρία διατείνεται ότι η Αγία Θεοδώρα ήταν η Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ της μακεδονικής δυναστείας, που λέγεται πως βασίλεψε σαν άνδρας από το 1055 μέχρι το 1056. Η Αυγούστα Θεοδώρα κατά τους ισχυρισμούς του Μιχαήλ ΣΤ΄ του Στρατιωτικού που τη διαδέχθηκε με κίνημα αρρώστησε βαριά και πέθανε, ενώ κατ' άλλους εικάζεται ότι ο ίδιος την δολοφόνησε και την έθαψε εδώ.
Μερικούς αιώνες αργότερα, γύρω στον 12ο αιώνα, στο σημείο αυτό φτιάχτηκε ένα εκκλησάκι εις μνήμη της Αγίας Θεοδώρας όπου μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν τα λείψανά της. Με την ολοκλήρωση του ναϊδρίου αυτού, φύτρωσαν 17 δέντρα στη στέγη του όσα και τα χρόνια της Θεοδώρας όταν θανατώθηκε και έτσι ολοκληρώθηκε ο θρύλος της Αγίας Θεοδώρας.
Ακόμα και σήμερα το εκκλησάκι στέκει εκεί δίπλα στα νερά ενός χείμαρρου που διασταυρώνεται με τον ποταμό Χάραδρο και παρότι μικρό σε μέγεθος εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη που προσπαθεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη των 17 πανύψηλων δέντρων στη σκεπή του χωρίς ίχνος ρίζας στο κάτω μέρος της στέγης ή το εσωτερικό του ναΐσκου.
Ο ναός της Αγίας Θεοδώρας αποτελεί μοναδικό φαινόμενο και είναι από τα πιο δημοφιλή και αξιόλογα αξιοθέατα της Αρκαδίας. Η εκκλησία κτίστηκε μεταξύ του 1050-1100 προς τιμήν της οσιομάρτυρος Θεοδώρας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάστα της Μεγαλόπολης σε μια κατάφυτη ειδυλλιακή ρεματιά με πυκνό δάσος από θεόρατες βελανιδιές. Η οδική πρόσβαση γίνεται από το Ίσαρι μετά από μια πανέμορφη κατηφορική διαδρομή.
Η μνήμη της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας από αμνημονεύτων ετών και μέχρι του έτους 1952 εορταζόταν κάθε Λαμπροτρίτη για λόγους που δεν διέσωσε η παράδοση ως τοπική Αγία και πανηγύριζε ο φερώνυμος ιερός ναΐσκος της. Έκτοτε καθιερώθηκε να εορτάζεται την ίδια μέρα, που η εκκλησία μας τιμά και την μνήμη της Οσίας Θεοδώρας της εξ Αλεξάνδρειας.

Η εξήγηση που έδωσαν για το παράδοξο αυτό φαινόμενο συνοπτικά μερικοί επιστήμονες:
- κ. Λούκος Κων/νος (Γεωπόνος - Κόρινθος): "Δεν υπάρχει εξήγηση από πλευράς γεωπονικής επιστημονικής. Πρόκειται για ένα ΔΙΑΡΚΕΣ ΘΑΥΜΑ".
- κ. Μακρυγιάννης Π. (Γεωπόνος): "... Αλλά σα γεωπόνος, είμαι σε θέση να ξέρω πολύ καλά, ότι οι τοίχοι θα είχαν ανοίξει και σπάσει από τις ρίζες ενός μόνο δέντρου, πόσο μάλλον δεκαεπτά".
- κ. Ράπτης Γεώργιος (Δασολόγος - Ναύπακτος): "Το όλο φαινόμενο υπερβαίνει κάθε λογική, φυσική και επιστημονική εξήγηση του ανθρώπου".
- κ. Μπεληγιάννης Ελευθέριος (Πολιτικός Μηχανικός - Αθήνα): "Όταν ο αέρας αυτός (της ρεματιάς) έχει τη δυνατότητα να ξεριζώνει δέντρα, καταλαβαίνει κανείς, τι δυνάμεις εξασκούνται από τα 17 δέντρα για την ανατροπή της στέγης".
- κ. Σταυρογιάννη - Περρή Ελένη (Αρχιτέκτων - Καλαμάτα): "Φαινόμενο επιστημονικά ανεξήγητο. Οι δυνάμεις βάρους και αέρος σε συνάρτηση, θα έπρεπε λόγω θέσεως του εξωκλησιού, αλλά και λόγω της προχείρου κατασκευής αυτού, προς δε και της παλαιότητάς του να είχαν διαλύσει το κτίσμα. Τούτο όμως, παραμένει επί τόσους αιώνας χωρίς σοβαρές φθορές". 
- κ. Παλλας (Διευθυντής Αρχαιοτήτων - Κόρινθος): "Βάσει των φυσικών νόμων, τουλάχιστον τα μεγάλα αυτά δέντρα, λόγω κλίσεως, ύψους, περιμέτρου έπρεπε να είχαν γκρεμισθεί. Δια να στέκουν αγέρωχα, είναι κάτι που η επιστήμη δεν μπορεί να δώσει εξήγηση".
- κ. Τίγκας Αναστάσιος (Θεολόγος, Αρχαιολόγος, Ιστορικός - Ηράκλειο Αττικής): " Η όλη ανάπτυξις, ύπαρξις και ζωή των δέντρων επί της στέγης του ναού της Οσιοπαρθενομάρτυρος Θεοδώρας εκπλήσσει, αντιβαίνει προς πάσα λογικήν και φυσικήν εξήγησιν του ανθρώπου. Καταδεικνύει μίαν σπανίαν ιδιαιτερότητα, την επέμβασιν του Θεού επί της δημιουργίας Του, το θαύμα". 
   
 
Η Αγία Θεοδώρα στο βιβλίο "Ρεκόρ Γκίνες"
 
 Guinness World RecordsΕΛΛΑΔΑ Θαυμαστό ναΐδριο τιτλοφορείται από το βιβλίο Γκίνες ο ναός της Αγίας Θεοδώρας στο χωριό Βάστα Μεγαλόπολης Αρκαδίας. Ο εν λόγω ναός αφιερωμένος στη μνήμη της Αγίας Θεοδώρας χτισμένος τον 12ο αιώνα δημιουργεί θαυμασμό και ερωτηματικά στον επισκέπτη-προσκυνητή. Ο ναός είναι κτισμένος σε πετρώδες έδαφος με τοίχους πάχους 70 εκατοστών και περιβάλλεται από 17 αιωνόβια δέντρα που αγκαλιάζουν το ναό. Τα δέντρα και τα κλαδιά πλέκονται στη σκεπή και στους τοίχους για να προστατεύσουν το ναό από τα στοιχεία της φύσης και από κάθε βέβηλο χέρι. Κι ενώ περιμένεις μετά από τόσες εκατονταετίες που πέρασαν, να δεις μόνο ερείπια διαπιστώνεις πως ο ναός βρίσκεται σε θαυμάσια κατάσταση.  
  Ο βίος της Αγίας Θεοδώρας έγινε κινηματογραφικό θρησκευτικό έργο και ήδη αρχίζει να προβάλλεται.

 22.- ***  Η Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα  
 Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα  Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα  Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα  Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα
Βιογραφία
Η Αγία Θεοδώρα, η βασίλισσα, γεννήθηκε στην Έβεσσα της Παφλαγονίας, το 815 μ.Χ., από ευσεβείς γονείς, τον δρουγγάριο Μαρίνο και την ενάρετη Θεοκτίστη που διακρινόταν για την ευλάβειά της και την προσήλωσή της στην ορθόδοξη πίστη. Η Αγία είχε τρεις άλλες αδελφές, τη Σοφία, της Μαρία και την Ειρήνη και δύο αδελφούς, τον Βάρδα και τον Πετρωνά. Το έτος 830 μ.Χ. νυμφεύθηκε τον αυτοκράτορα Θεόφιλο (829 - 842 μ.Χ.), ο οποίος ήταν εικονομάχος. Παρά το εικονομαχικό κλίμα που επικρατούσε, η Θεοδώρα εξακολουθούσε να τιμά τις ιερές εικόνες και να τις φυλάσσει κρυφά στα δώματά της. Η μητέρα της, Θεοκτίστη, εγκατέλειψε τα ανάκτορα και αποσύρθηκε σε γυναικεία μονή, την οποία η ίδια είχε ιδρύσει.
Το 842 μ.Χ. ο Θεόφιλος πέθανε και η Αγία Θεοδώρα ανέλαβε την βασιλεία και την εποπτεία του ανήλικου υιού της Μιχαήλ, με συνεπιτρόπους τον αδελφό της Βάρδα, τον εκ του πατέρα της θείου της, που ήταν μάγιστρος και τον λογοθέτη Θεόκτιστο. Η πρώτη ενέργεια ήταν η απομάκρυνση του εικονομάχου Πατριάρχου Ιωάννου και η εκλογή του Αγίου Μεθοδίου (τιμάται 14 Ιουνίου). Η Σύνοδος, που συνήλθε στις 11 Μαρτίου του 843 μ.Χ., αποφάσισε την αναστήλωση των Αγίων εικόνων και ανόρθωσε την διδασκαλία της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου. Η μεγαλοπρεπής πανήγυρη ετελέσθη την Α' Κυριακή των Νηστειών, στο ναό της Αγίας Σοφίας, που από τότε καθιερώθηκε ως Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Αλλά εκτός από το ζήτημα των εικόνων, την Αγία Θεοδώρα απασχόλησαν και άλλοι ποικίλοι εσωτερικοί και εξωτερικοί περισπασμοί, όπως οι επιδρομές των Αράβων στη Σικελία και Μικρά Ασία, οι επαναστάσεις των Σλάβων της Πελοποννήσου και των Παυλιανιτών της Μικράς Ασίας, οι εκστρατείες κατά των Αράβων της Κρήτης, της Συρίας και της Αιγύπτου, και οι περιπλοκές με τον ηγεμόνα των Βουλγάρων Βόγορι, τον οποίο οδήγησε στην Ορθοδοξία. Έτσι, εμπιστεύτηκε την ανατροφή του υιού της στον αδελφό της Βάρδα, ο οποίος, με σκοπό το δικό του συμφέρον, ενθάρρυνε και ενίσχυε κάθε ροπή του νεαρού βασιλέως προς την ακολασία. Η δολοφονία του λογοθέτου Νεοκτίστου κατέστησε τον αδελφό της Αγίας πανίσχυρο, ώστε να περιφρονεί και να απειλεί και την ίδια.
Αργότερα, ο ίδιος ο υιός της Αγίας, Μιχαήλ, και ο αδελφός της Βάρδας, διέταξαν τον εγκλεισμό της, μαζί με τις θυγατέρες της Άννα, Θέκλα, Αναστασία, Μαρία και Πουλχερία, στη Μονή Γαστριών, στην περιοχή των Υψομαθείων και την κουρά της ως μοναχής. Εκεί η Αγία Θεοδώρα αφοσιώθηκε στην προσευχή και στην άσκηση. Κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη το έτος 867 μ.Χ., το δε ιερό λείψανό της φυλάσσεται με ευλάβεια στο ναό της Παναγίας Σπηλαιωτίσσης στην Κέρκυρα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Δωρεῶν τῶν ἐνθέων οὖσα ἐπώνυμος, τὴν Ἐκκλησίαν φαιδρύνεις βασιλικαὶς δωρεαίς, ὡς θεόγλυπτος εἰκὼν θείας φρονήσεως, τῶν γὰρ Εἰκόνων τῶν σεπτῶν, τὴν τιμὴν ὡς σχετικήν, ἐτράνωσας Θεοδώρα, τῶν Βασιλίδων ἄκρατης, τῶν Ὀρθοδόξων ἐγκαλλώπισμα.
Ιερά Λείψανα: Το Λείψανο της Αγίας βρίσκεται αδιάφθορο στο Ναό Παναγίας Σπηλαιώτισσας Κερκύρας.
 23.- ***  Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη
 Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη - Julia Hayes© (www.ikonographics.net) Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη - Πηνελόπη Σχιζοδήμου© (www.poppe.gr) Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη - Καζακίδου Μαρία© (byzantineartkazakidou. blogspot.com)
Βιογραφία
Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους από το χωρίο της Καινής Διαθήκης: «νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ ἀγάπη.» ( Α' Κορινθίους. 13:13).
Η Αγία Σοφία, τίμια και θεοσεβής γυναίκα, γρήγορα χήρεψε και με τις τρεις κόρες της ήλθε στη Ρώμη. Εκεί καταγγέλθηκαν ως φημισμένες χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι οι τέσσερις γυναίκες ήταν χριστιανές και διέταξε να τις συλλάβουν.
Αφού απομόνωσαν τη μητέρα, άρχισαν να ανακρίνουν τις κόρες. Πρώτη παρουσιάστηκε στο βασιλιά η δωδεκάχρονη Πίστη. Με δελεαστικούς λόγους ο Ανδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να αρνηθεί το Χριστό και θα της χορηγούσε τα πάντα, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή, αλλά αντιμετώπισε το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής. Τα λόγια της Αγίας Γραφής αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστης: «ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ» (Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Τότε, μετά από βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Επίσης με τα λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η δεκάχρονη Ελπίδα, όταν τη ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια βασανιστήρια: «ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν» (Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Αμέσως τότε και αυτή αποκεφαλίστηκε.
Αλλά δεν υστέρησε σε απάντηση και η εννιάχρονη Αγάπη. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εἰς τὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τὴν ὑπομονὴν τοῦ Χριστοῦ» (Β’ Θεσσαλ. 3: 5). Βέβαια δεν άργησαν να αποκεφαλίσουν και αυτή.
Περήφανη για τα παιδιά της η Σοφία, ενταφίασε με τιμές τις κόρες της και παρέμεινε για τρεις μέρες στους τάφους τους, παρακαλώντας το Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και η Σοφία παρέδωσε το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σοφία ἐκθρέψασα, κατὰ τὴν κλῆσιν σεμνή, τᾶς τρεῖς θυγατέρας σου, ταύτας προσάγεις Χριστῷ, ἀθλήσεως σκάμασιν ὅθεν τῆς ἄνω δόξης, σὺν αὐταὶς κοινωνοῦσα, πρέσβευε τῷ Σωτήρι, καλλιμάρτυς Σοφία, δοῦναι τοὶς σὲ τιμώσι, χάριν καὶ ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Χαίρει ἔχουσα ἡ Ἐκκλησία, σὲ καὶ τέκνα σου καύχημα θεῖον, καὶ γηθοσύνως εὐφημεῖ σε κραυγάζουσα. Σύ μου ὑπάρχεις τὸ καύχημα, καὶ τῶν σῶν τέκνων τὰ πάντιμα λείψανα, μάρτυρες ἔνδοξοι, Σοφία, Πίστις, Ἐλπὶς καὶ Ἀγάπη, Χριστῷ τῷ Θεῷ πρεσβεύσατε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ὡς ἐλαία κατάκαρπος ἀνεβλάστησας ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Κυρίου, Σοφία μάρτυς σεμνὴ καὶ προσήγαγες Χριστῷ καρπὸν ἡδύτατον τοὺς τῆς νηδύος σου βλαστούς, δι' ἀγώνων εὐαγῶν, Ἀγάπην τε καὶ Ἐλπίδα σὺν τῇ θεόφρονι Πίστει· μεθ' ὧν δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
᾿Εν ταῖς μάρτυσι λάμπεις Σοφία ἔνδοξε, καὶ στεφάνοις τῆς νίκης περι­κοσμεῖσαι λαμπροῖς· δι᾿ ὃ ἐν ὕμνοις καὶ ᾠδαῖς εὐφημοῦμέν σε, ὅτι θυγάτρια σεμνὰ τῷ μαρτυρίῳ ὁδηγεῖς, ᾿Αγάπην Πίστιν ᾿Ελπίδα· μεθ᾿ ὧν μὴ παύσῃ πρεσβεύειν, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος α’. Χορὸς ἀγγελικὸς.
Σοφίας τῆς σεμνῆς, ἱερώτατοι κλάδοι, ἡ Πίστις καὶ Ἐλπίς, καὶ Ἀγάπη δειχθεῖσαι, σοφίαν ἀπεμώραναν, τῶν Ἑλλήνων ἐν χάριτι, καὶ ἀθλήσασαι, καὶ νικηφόροι φανεῖσαι, στέφος ἄφθαρτον, παρὰ τοῦ πάντων Δεσπότου, Χριστοῦ ἀνεδήσαντο.
~*  Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη μαρτύρησαν στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού (117 – 138 μ.Χ.). Οι τρεις θυγατέρες της Αγίας Σοφίας, πήραν τα ονόματα τους από το χωρίο της Καινής Διαθήκης: «νυνί δέ μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τά τρία ταύτα, μείζων δέ τούτων η αγάπη.» ( Α' Κορινθίους. 13:13).
Η Αγία Σοφία, τίμια και θεοσεβής γυναίκα, γρήγορα χήρεψε και με τις τρεις κόρες της ήλθε στη Ρώμη. Εκεί καταγγέλθηκαν ως φημισμένες χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι οι τέσσερις γυναίκες ήταν χριστιανές και διέταξε να τις συλλάβουν.
Αφού απομόνωσαν τη μητέρα, άρχισαν να ανακρίνουν τις κόρες. Πρώτη παρουσιάστηκε στο βασιλιά η δωδεκάχρονη Πίστη. Με δελεαστικούς λόγους ο Ανδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να αρνηθεί το Χριστό και θα της χορηγούσε τα πάντα, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή, αλλά αντιμετώπισε το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής.
Τα λόγια της Αγίας Γραφής αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστης: «εν πίστει ζώ τή τού υιού τού Θεού τού αγαπήσαντός με καί παραδόντος εαυτόν υπέρ εμού» (Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Τότε, μετά από βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Επίσης με τα λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η δεκάχρονη Ελπίδα, όταν τη ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια βασανιστήρια: «ηλπίκαμεν επί Θεώ ζώντι, ός εστι σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα πιστών» (Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Αμέσως τότε και αυτή αποκεφαλίστηκε.
Αλλά δεν υστέρησε σε απάντηση και η εννιάχρονη Αγάπη. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εις τήν αγάπην τού Θεού καί εις τήν υπομονήν τού Χριστού» (Β’ Θεσσαλ. 3: 5). Βέβαια δεν άργησαν να αποκεφαλίσουν και αυτή.
Περήφανη για τα παιδιά της η Σοφία, ενταφίασε με τιμές τις κόρες της και παρέμεινε για τρεις μέρες στους τάφους τους, παρακαλώντας το Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και η Σοφία παρέδωσε το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της.

24.-***  Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυς
Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυς
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ο Άγιος Φανούριος είναι αναμφίβολα μια άγια, σημαντική νεανική μορφή, που ξεχωρίζει με τον δικό του τρόπο ανάμεσα στους άλλους Αγίους της χριστιανοσύνης, γιατί δεν τιμάται απλώς σε μια μόνον ημε­ρομηνία, αλλά η πίστη των χριστιανών κά­νει συχνά τη γνωστή φανουρόπιτα.
 Ο Άγιος Φανούριος, που έζησε στα Ρω­μαϊκά χρόνια, συγκρούσθηκε τότε θαρρετά με τον κόσμο της ειδωλολατρίας, γιατί το χριστιανικό πνεύμα του θεανθρώπου, δεν του επέτρεπε ν' αρνηθεί τις αναμφισβήτη­τα ενάρετες αρχές του. Έτσι τα 12 μαρτύ­ρια που υπόφερε ο Άγιος, αποτελούν για μας ένα δυνατό κίνητρο για αντοχή και προ­σκόλληση στις ηθικές αξίες του χριστιανι­σμού, για να βγούμε νικητές από ένα αδιά­κοπο αγώνα, ενάντια στην απιστία και αδικία της εποχής μας. Ο Άγιος μας δίδαξε με την πραγματική θυσία του, πως εμείς τώ­ρα δεν παλεύουμε βέβαια με στρατοκράτες Ρωμαίους και απαίσιους Αγαρηνούς, αλλά έχομε ν' αντιμετωπίσουμε τις πιο έντεχνα στημένες παγίδες του υλισμού και αθεϊσμού, που προσπαθούν μαζικά να σαρώσουν τις τάξεις των χριστιανών.

 


 
 Ο Άγιος Φανούριος ακόμα μας δίδαξε, πως το στεφάνι της ενάρετης ζωής δεν κερ­δίζεται εύκολα, αλλά μόνον με συνεχείς δο­κιμασίες, με θάρρος, υπομονή και αντοχή. Επομένως σαν αληθινοί αγωνιστές της πί­στεως ας μιμηθούμε την υποδειγματική και άμεμπτη ζωή του Αγίου, για να καταξιωθούμε κάποτε κι εμείς να τιμήσουμε το χρι­στιανικό όνομα που φέρουμε, όπως κι αυ­τός επάξια το τίμησε.Ο Άγιος Φανούριος
 1. Γενικά για τη ζωή του
Για την καταγωγή και τη ζωή του Αγίου Φανουρίου δεν υπάρχει τίποτε συγκε­κριμένο, επειδή όλα τα στοιχεία της ζωής του χάθηκαν σε καιρούς ανωμαλίας.
 Τα μόνα στοιχεία που έχομε αναφορικά με τον Άγιο είναι η εύρεση της εικόνας του, γύ­ρω στα 1500 μ.Χ., σύμφωνα με τα συναξά­ρια, ή κατ' άλλους γύρω στα 1355-1369 μ.Χ. Άλλοι υποστηρίζουν πως η εικόνα του Αγίου βρέθηκε στη Ρόδο και άλλοι στην Κύ­προ.
 2. Η εύρεση της εικόνας 
Επιστρέφομε στο παρελθόν, όταν οι Αγαρηνοί εξουσίαζαν τη Ρόδο και απο­φάσισαν να ξαναχτίσουν τα τείχη της πόλης, που βάρβαρα κατέστρεψαν και κατεδάφισαν στον πόλεμο λίγα χρόνια πριν.
Άρχισαν λοιπόν να στέλλουν εργάτες έξω απ' το νότιο μέρος του φρουρίου και να μαζεύουν πέτρες απ' τα μισογκρεμισμένα σπί­τια των κατοίκων, για να ξαναφτιάξουν τα νέα και ισχυρά τείχη της πόλης τους. Ξαφ­νικά μέσα στα χαλάσματα βρήκαν μια ωραιό­τατη, αλλά μισοχαλασμένη στη μια πλευρά εκκλησία κι εκεί μέσα βρήκαν ένα σωρό ει­κόνες, που απ' την πολυκαιρία δεν ξεχώρι­ζαν τις μορφές των Αγίων καθώς και τα γράμματα, που είχανε επάνω τους.
Μια μόνο καταπληκτική εικόνα ξεχώριζε απ' όλες, που ο χρόνος δεν την άγγιξε και παρίστανε ένα νέο ντυμένο σαν στρατιώτης. Ο Μητροπολίτης της Ρόδου Νείλος έτρεξε αμέσως επί τόπου και διάβασε καθαρά το όνομα του Αγίου, που λεγόταν Φανούριος. Συγκινημένος ο Σεβασμιώτατος, για τη φανέρωση του Αγίου, παρατήρησε, πως ήταν ντυμένος σαν Ρωμαίος στρατιωτικός, κρα­τώντας στο αριστερό χέρι του ένα σταυρό και στο δεξιό μια αναμμένη λαμπάδα. Ο α­γιογράφος ακόμα ολόγυρα της εικόνας ζω­γράφισε σε δώδεκα παραστάσεις τα μαρτύ­ρια, που υπόφερε ο Άγιος και, που εξιστορούν ολοφάνερα την όλη ζωή του.
Οι παραστάσεις αυτές είναι οι ακόλουθες:
Α΄. Ο Άγιος παρουσιάζεται όρθιος μπρο­στά στο Ρωμαίο ανακριτή του και φαίνεται ν' απολογείται με θάρρος και να υπερασπί­ζει την χριστιανική πίστη του.
Β΄. Οι στρατιώτες εδώ επεμβαίνουν και χτυ­πούν με πέτρες στο κεφάλι και στο στόμα τον Φανούριο, για ν' αναγκασθεί να υποκύ­ψει και ν' αρνηθεί τον Κύριο.
Γ΄. Οι στρατιώτες έχουν εξαγριωθεί πια απ' την επιμονή του Φανουρίου, γι' αυτό τον έριξαν κάτω και τον χτυπούν τώρα άγρια με ξύλα και ρόπαλα, για να κάμψουν το ακμαίο ηθικό του.
Δ΄. Ο Φανούριος είναι στη φυλακή κι εκεί βασανίζεται με αποτρόπαιο τρόπο. Φαίνε­ται εντελώς γυμνός κι οι στρατιώτες ολόγυ­ρα του ξεσχίζουν τις σάρκες του με αιχμη­ρά σιδερένια εργαλεία. Ο Άγιος υπομένει αγόγγυστα το τρομερό μαρτύριό του.
Ε΄. Ο Φανούριος βρίσκεται και πάλι στη φυ­λακή και προσεύχεται στον θεό, για να τον ενισχύσει ν' αντέξει μέχρι τέλους τα βασανι­στήρια.
ΣΤ΄. Ο Άγιος παρουσιάζεται και πάλιν μπροστά στον Ρωμαίο ανακριτή για ν' απο­λογηθεί για τη στάση του. Απ' την ατάρα­χη έκφραση του προσώπου του φαίνεται, πως ούτε τα βασανιστήρια που υπόφερε, ούτε οι μελλοντικές απειλές του τυράννου του εκλόνισαν την πίστη και έτσι απτόητος περιμένει ακόμη χειρότερα μαρτύρια.
Ζ΄. Οι δήμιοι του Φανουρίου με μανία και σκληρότητα καίουν με αναμμένες λαμπάδες το ολόγυμνο σώμα του, που φαίνεται έτσι η ανυπέρβλητη θυσία του για τον Εσταυ­ρωμένο. Ο Άγιος νικά και πάλιν με την α­δάμαστη θέληση και καρτερία του στον Κύ­ριο.
Η΄. Εδώ οι άγριοι βασανιστές του χρησιμο­ποιούν και μηχανικά μέσα για να φθάσουν στο κορύφωμα του μαρτυρίου του. Έχουν δέσει τον Άγιο πάνω σ' ένα μάγκανο κι αυ­τό σαν περιστρέφεται, του συντρίβει τα κόκκαλα. Υποφέρει εκείνος αγόγγυστα αλλά στο ωραίο πρόσωπό του είναι ζωγραφισμέ­νη ανέκφραστη αγαλλίαση, γιατί υποφέρει για χάρη του Κυρίου.
Θ΄. Ο Φανούριος ρίπτεται σ' ένα λάκκο, για να γίνει βορά άγριων θηρίων κι οι δήμιοί του από πάνω παρακολουθούν να δούνε το τέ­λος του. Τα θηρία όμως έχουν κυριολεκτι­κά εξημερωθεί απ' τη χάρη του Θεού, γι' αυ­τό τον περιτριγυρίζουν ήσυχα σαν αρνάκια και απολαμβάνουν θαυμάσια τη συντροφιά του.
Ι΄. Οι δήμιοί του δεν ικανοποιούνται απ' το προηγούμενο αποτέλεσμα κι έτσι τον βγάζουν απ' τον λάκκο και τον καταπλακώνουν μ' ένα μεγάλο λίθο, βέβαιοι πια πως θα τον αποτελειώσουν. Τίποτε όμως δεν πετυχαίνουνε κι αυτή τη φορά.
ΙΑ΄. Η σκηνή παρουσιάζει τον Άγιο μπρο­στά σε βωμό, όπου οι δήμιοί του τον προτρέπουν να θυσιάσει, βάζοντας στις παλά­μες του αναμμένα κάρβουνα. Ο Φανούριος βγαίνει και απ' αυτή τη δοκιμασία νικητής και αυτό διακρίνεται από ένα διάβολο, που έχει τη μορφή δράκου, που πετά στον αέ­ρα και κλαίει για την αποτυχία του.
ΙΒ΄. Η τελευταία σκηνή είναι το τέλος του μαρτυρίου του, με τον Φανούριο ριγμένο σ' ένα μεγάλο καμίνι να στέκεται όρθιος πάνω σ' ένα σκαμνί και να τον περιζώνουν φλό­γες και καπνοί. Ο Άγιος φαίνεται να προ­σεύχεται αδιάκοπα στον Θεό, χωρίς να εκ­φράζει κανένα παράπονο ή γογγυσμό κι έ­τσι άκαμπτος κι ανυποχώρητος πέταξε στα ουράνια, γεμάτος ικανοποίηση για όσα βά­σανα υπόφερε για χάρη του Κυρίου.
3.    Το χτίσιμο του ναού
Ο Μητροπολίτης τότε του νησιού, ο Νεί­λος, όταν μελέτησε επισταμένα την ει­κόνα που βρέθηκε, αποφάνθηκε, πως ο Φα­νούριος ήταν ένας απ' τους σπουδαιότε­ρους μεγαλομάρτυρες της Πίστεώς μας. Α­μέσως έστειλε αντιπροσωπεία στον ηγεμό­να του νησιού και τον παρακαλούσε να του δώσει άδεια για ν' ανακαινίσει την εκκλησία. Όταν όμως ο ηγεμόνας αρνήθηκε, τότε ο Μητροπολίτης μετέβη ο ίδιος προσωπικά στην Κωνσταντινούπολη και κατόρθωσε να εξασφαλίσει απ' τον Σουλτάνο την άδεια που ζητούσε. Επέστρεψε σύντομα στη Ρό­δο κι αναστήλωσε το ναό ακριβώς στην πα­λιά θέση του, έξω από τα τείχη του. Ο να­ός σώζεται ως τα σήμερα και αποτελεί από τότε ιερό προσκύνημα όλων των Χριστια­νών.
 4.    Στοιχεία απ' την εύρεση της εικόνας 
Βλέποντας την εικόνα του Αγίου Φανου­ρίου που βρέθηκε στη Ρόδο, εξάγουμε πολλά αξιόλογα στοιχεία που είναι τα ακό­λουθα:
  • 1.   Σαν διαβάσουμε στην εικόνα το όνομα του Αγίου συμπεραίνομε αμέσως, πως εί­ναι ελληνικής καταγωγής.
  • 2. Επίσης συμπεραίνομε πως οι γονείς του ήταν πολύ ευσεβείς, για να του δώσουν ένα τόσο χριστιανικό όνομα.
  • 3. Ο νέος αυτός ακόμα θα ήταν πολύ μορ­φωμένος για να γίνει στρατιωτικός.
  • 4. Υπολογίζουμε ακόμα πως τα μαρτύρια του Αγίου Φανουρίου έγιναν τον β' και γ' αιώνα, όταν οι διωγμοί των χριστιανών βρί­σκονταν στο αποκορύφωμά τους.
  • 5. Ο Φανούριος ολοφάνερα αποδεικνύε­ται πως ήταν Μεγαλομάρτυρας απ' τα πολ­λά και φοβερά μαρτύρια που υπέφερε.
  • 6. Βεβαιωνόμαστε επίσης πως ετιμάτο απ' τους πιστούς χριστιανούς απ' τα χρόνια του μαρτυρίου του σε χριστιανικούς ναούς, για να βρεθεί μάλιστα ένας τέτοιος ναός και στη Ρόδο.
  • 7.   Απ' την απεικόνιση του Αγίου φαίνεται πως ο Φανούριος μαρτύρησε σε νεαρά
    ηλικία.
5.    Θαύματα του Αγίου
Ο Άγιος Φανούριος έκανε αρκετά θαύ­ματα στους πιστούς που επικαλούνται το όνομά του κι ένα απ' αυτά είναι το ακό­λουθο:
 
Σε μια περίοδο της ιστορικής ζωής της η Κρήτη ήταν υποδουλωμένη στους Λατίνους (1204 - 1669 μ.Χ.), που είχαν δικό τους Αρ­χιεπίσκοπο και γι' αυτό προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να παρασύρουν τους κατοίκους του νησιού στον Καθολικισμό (Παπισμό)
 Έτσι οι Λατίνοι πήρανε σαν καταπιεστι­κό μέτρο ενάντια στην Ορθοδοξία να μην επιτρέπουν να χειροτονούνται ιερείς στην Κρήτη, οπότε οι Κρητικοί αναγκάζονταν να μεταβαίνουν στο νησί Τσιρίγο (Κύθηρα) για να χειροτονηθούν ιερείς από Ορθόδοξο Αρχιερέα, που έδρευε εκεί. 
 
Κάποια εποχή λοιπόν ξεκίνησαν απ' την Κρήτη τρεις διάκονοι για το Τσιρίγο κι αφού χειροτονήθησαν εκεί ιερείς, επέστρεφαν τρι­σευτυχισμένοι στο πολύπαθο τότε απ' τη σκλαβιά νησί τους. Κατά κακή τους τύχη Αγαρηνοί πειρατές τους συνέλαβαν στο πέ­λαγος, τους μετέφεραν στη Ρόδο, όπου τους πώλησαν σε τρεις διαφορετικούς Αγαρηνούς αφέντες.
 
Η θέση των τριών ιερέων ήταν αξιοθρή­νητη κι όμως μια γλυκειά προσμονή ήλθε να γλυκάνει το πικρό παράπονό τους. Μάθα­νε πως στη Ρόδο ο Άγιος Φανούριος θαυματουργούσε και σ' αυτόν στήριξαν τις ελ­πίδες τους κι ολοένα προσεύχονταν και τον επικαλούνταν ο καθένας τους ξεχωριστά, για να τους λυτρώσει απ' την σκληρή αιχ­μαλωσία στους μιαρούς Αγαρηνούς.
 
Ζήτησε, λοιπόν, ο κάθε ιερέας, χωρίς να συνεννοηθούν μεταξύ τους, απ' τον αφέν­τη του, να του δώσει άδεια να μεταβεί στην εκκλησία για να προσκυνήσει την εικόνα του Αγίου Φανουρίου. Πήρανε κι οι τρεις τους μ' ευκολία την άδεια, προσκύνησαν μ' ευ­λάβεια την εικόνα του Αγίου βρέχοντας τη γη με τα δάκρυά τους γονατιστοί σαν προ­σεύχονταν και με όλη τη δύναμη της ψυχής τους παρακαλούσαν τον Άγιο Φανούριο να μεσολαβήσει για να γλυτώσουν πια απ' τα χέρια των Αγαρηνών. 
 Αφού οι ιερείς αναχώρησαν, ανακουφι­σμένοι απ' τον πόνο τους, ο Άγιος Φανού­ριος παρουσιάστηκε τη νύχτα και στους τρεις αφέντες τους και τους διέταξε να ελευ­θερώσουν τους σκλάβους ιερείς τους, δια­φορετικά θα τους τιμωρούσε σκληρά. Οι Αγαρηνοί όμως άρχοντες θεώρησαν την επέμ­βαση του Αγίου σαν κάποια μαγεία, γι' αυ­τό αλυσόδεσαν τους σκλάβους τους κι άρ­χισαν να τους βασανίζουν με χειρότερο τρό­πο.  
Την άλλη όμως νύχτα ο Άγιος Φανούριος επέμβηκε πιο αποτελεσματικά, έλυσε τους τρεις ιερείς απ' τα δεσμά τους και τους υ­ποσχέθηκε, πως θα τους ελευθέρωνε από τους Αγαρηνούς την άλλη μέρα. Φανερώ­θηκε και πάλι στους Αγαρηνούς και τους απείλησε αυτή τη φορά, πως αν δεν ελευθέρωναν το πρωί τους ιερείς, θα μεταχειρι­ζότανε σκληρά μέτρα γι' αυτούς.
 
Το άλλο πρωί οι Αγαρηνοί αισθάνθησαν την τιμωρία, γιατί έχασαν όλοι το φως τους και το κορμί τους έμεινε παράλυτο. Έτσι αναγκάσθησαν τότε να συμβουλευτούν τους συγγενείς τους, για να συζητήσουν το κα­κό που τους βρήκε. Όλοι δε οι άρχοντες α­ποφάσισαν να καλέσουν τους τρεις ιερείς, μήπως μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Οι ιερείς την μόνη απάντηση που έδωσαν ήταν, πως αυτοί θα παρακαλούσαν τον Θεό τους κι Εκείνος θα αποφάσιζε. 
 Την τρίτη νύχτα παρουσιάστηκε πάλι ο Άγιος Φανούριος στους Αγαρηνούς και τους ανακοίνωσε πως αν δεν έστελναν οι τρεις άρχοντες γραπτώς στο ναό του τη συγκατάθεση τους για την απελευθέρωση των ιερέων, δεν θα ξανάβρισκαν πια την υ­γεία τους. Οι Αγαρηνοί τότε θέλοντας και μη έγραψαν το γράμμα που ζήτησε ο Άγιος Φανούριος και δήλωναν απερίφραστα, πως παραχωρούσαν, στους τρεις ιερείς την ελευ­θερία τους. Αυτές οι δηλώσεις τους κατατέ­θηκαν στον ιερό ναό του Αγίου.  
Πριν ακόμα επιστρέψει η αντιπροσωπεία των Αγαρηνών απ' το ναό, οι τυφλοί και παράλυτοι άπιστοι έγιναν εντελώς καλά με το θέλημα του Αγίου. Οι πλούσιοι Αγαρηνοί έδωσαν στους τρεις ιερείς όλα τα έξοδα του ταξιδιού τους κι αυτοί πριν αναχωρή­σουν κατέφυγαν στην εκκλησία, και αφού ευχαρίστησαν τον Άγιο για την απελευθέ­ρωσή τους, αντέγραψαν πιστά την εικόνα του Αγίου Φανουρίου και την πήραν στην Κρήτη, όπου την τιμούσαν κάθε χρόνο με δοξολογίες και λιτανείες.
6. Η πίτα του Αγίου Φανουρίου 
Η μεγάλη τιμή που τρέφουν οι χριστιανοί στον Άγιο Φανούριο, έγινε αιτία να δημιουργηθεί στο λαό το παραδοσιακό έθι­μο της πίττας του Αγίου ή καλύτερα της φανουρόπιτας.
 
Η πίτα συνήθως είναι μικρή και στρογ­γυλή και γίνεται από καθαρό αλεύρι, ζάχα­ρη, κανέλλα, λάδι κι αφού όλα αυτά τα υλι­κά ανακατευθούν, ζυμώνονται, μπαίνουν σε στρογγυλή φόρμα και η πίττα ψήνεται σε μέτρια θερμοκρασία στο φούρνο. 
 Η πίτα γίνεται για να φανερώσει ο Ά­γιος σε κάποιον ένα χαμένο αντικείμενο, κά­ποια δουλειά αν ένας είναι άεργος, κάποια χαμένη υπόθεση, την υγειά σε κάποιο άρ­ρωστο και άλλα παρόμοια. 
Η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του στις 27 Αυγούστου.
 ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ
Ήχος δ΄. Βασίλειον διάδημαΟυράνιον εφύμνιον εν γη τελείται λαμπρώς, επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς Αγγέλων πολίτευμα, άνωθεν υμνωδίαις, ευφημούσι τους άθλους, κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν. ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, Φανούριε ένδοξε.
 ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ Ήχος γ΄. Η Παρθένος σήμερονΙερείς διέσωσας αιχμαλωσίας αθέου και δεσμά συνέθλασας δυνάμει Θεία, Θεόφρον, ήσχυνας τυράννων θράση γενναιοφρόνως, ηύφρανας Αγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς, δια τούτο σε τιμώμεν, θείε οπλίτα, Φανούριε ένδοξε.
 ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝΤους ασπαζομένους την σην σεπτήν εικόνα εν πίστει και αιτούντας σην αρωγήν, Μάρτυς, κληρονόμους της Θείας Βασιλείας, Φανούριε, λιταίς σου πάντας ανάδειξον.

25 .- ***   Άγιος Φίλιππος μαθητής του Ι. Χριστού
Βιογραφία
Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος - Μιχαήλ Χατζημιχαήλ© www.michaelhadjimichael.com Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος  Άγιος Φίλιππος ο Απόστολος Ο Άγιος Φίλιππος ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ' όπου και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Τον κάλεσε μαθητή Του ο ίδιος ο Κύριος, και κατόπιν ο Φίλιππος έφερε στον Κύριο το Ναθαναήλ. Παραθέτουμε ορισμένα χωρία της Καινής Διαθήκης, στα οποία ο άναγνώστης μπορεί να μάθει περισσότερα για το Φίλιππο, σχετικά με τη ζωή του κοντά στο Χριστό: Ματθ. ι' -3, Μάρκ. γ' -18, Λουκ. στ' -14, Ιωάν. α' 44-49, Ιωάν. ιβ' 20-23, Πράξ. α' 13. Αξίζει, όμως, να αναφέρουμε ένα διάλογο ( Ευαγγέλιο Ιωάννου, ιδ') που είχε ο Φίλιππος με τον Κύριο, όπου δίνει αφορμή στον Κύριο να φανερώσει ο ίδιος ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα Θεό.
Είπε λοιπόν ο Φίλιππος: «Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν» (Κύριε, αποκάλυψε μας, δείξε μας τον Πατέρα, και αυτό μας αρκεί).
Και ο Κύριος μεταξύ άλλων του απάντησε: «Οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ᾿ ἑμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα» (Δεν πιστεύεις, Φίλιππε, ότι εγώ είμαι αχώριστα συνδεδεμένος με τον Πατέρα, ώστε εγώ να είμαι και να μένω μέσα στον Πατέρα και ο Πατέρας να είναι και να μένει μέσα μου; Είμαι δε τόσο πολύ ενωμένος, ώστε αυτά πού σας διδάσκω δεν είναι από τον εαυτό μου. Άλλα ο Πατέρας μου πού μένει μέσα μου, αυτός ενεργεί τα υπερφυσικά έργα).
Η παράδοση αναφέρει ότι ο Φίλιππος κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους και πέθανε μαρτυρικά στην Ιεράπολη της Συρίας.
Το σεπτό σκήνωμα του αποστόλου για πολλά χρόνια στόλισε τον ιερό ναό που είχε κτισθεί στην Ιεράπολη προς τιμή του αγίου. Η δε αγία κάρα του τιμήθηκε από διάφορους αυτοκράτορες, όπως τον Θεοδόσιο, τον Ηράκλειο και άλλους με τις βασιλικές σφραγίδες τους. Μετά την άλωση της Βασιλίδος των πόλεων από τους Λατίνους κατά το 1204 μ.Χ. το σεπτό λείψανο μεταφέρθηκε στην Κύπρο και για πολλά χρόνια φυλασσόταν στο χωριό Άρσος (Αρσινόη της Πάφου) στον ιερό ναό που κτίστηκε εκεί προς τιμή του αποστόλου. Αργότερα ένα μέρος των λειψάνων για ευλογία διανεμήθηκε σε διάφορα μέρη. Η θήκη δε με την ιερή κάρα προ του 1788 μ.Χ. για μεγαλύτερη ασφάλεια μετακομίσθηκε στην Ιερά Μονή του Σταυρού στο Όμοδος και εκεί φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείαν ἔλλαμψιν, τοῦ Παρακλήτου, εἰσδεξάμενος, πυρὸς ἐν εἴδει, παγκοσμίως ὡς ἀστὴρ ἀνατέταλκας, καὶ τῆς ἀγνοίας τὸν ζόφον διέλυσας, τῇ θείᾳ αἴγλῃ Ἀπόστολε Φίλιππε. Ὅθεν πρέσβευε, Χριστῷ τῷ Θεῷ δεόμεθα, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε Φίλιππε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχὰς .
Ὁ μαθητὴς καὶ φίλος σου, καὶ μιμητὴς τοῦ πάθους σου, τῇ οἰκουμένῃ Θεόν σε ἐκήρυξεν, ὁ θεηγόρος Φίλιππος. Ταῖς αὐτοῦ ἱκεσίαις, ἐξ ἐχθρῶν παρανόμων, τὴν Ἐκκλησίαν σου, διὰ τῆς Θεοτόκου συντήρησον Πολυέλεε.
Ιερά Λείψανα: Μία παλάμη του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Κύκκου Κύπρου.
Ένας δάκτυλος του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Νεάμτς Ρουμανίας.
Μέρος των Λειψάνων του Αγίου βρίσκονται στη ρωμαιοκαθολική Βασιλική των Αγίων Αποστόλων Ρώμης.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Διονυσίου και Ξενοφώντος Αγίου Όρους.
26.- ***   ΤΟ  ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ Της Αναστάσεως του Κυρίου Ημών  Ι. Χρηστού μας    :
Ο Ναΐσκος του Τάφου, το λεγόμενο «κουβούκλιο», μέσα στον Ναό της Ανάστασης, στην Ιερουσαλήμ
Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία Άγιο Φως ή Φως της Αναστάσεως ονομάζεται το φως το οποίο συμβολίζει την Ανάσταση.
Στην Ορθόδοξη παράδοση περιγράφεται σαν θαύμα, που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο λίγο πριν τον εορτασμό της Ανάστασης στο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, κατά το οποίο ένα μπλε φως αναβλύζει από τον τάφο του Ιησού Χριστού. Παρά ταύτα, σύμφωνα με την πάγια στάση των Πατριαρχείων για όλα τα προσκυνήματα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, υπό την αιγίδα του οποίου γίνεται η τελετή της αφής, δεν παίρνει επίσημα θέση για το αν πρόκειται για θαυματουργική επέμβαση .-
Ιστορική Μελέτη για το Άγιο Φως
Ιστορική Μελέτη για το Άγιο Φως
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟ ΦΩΣ*
Από τις ιερές τελετές που τελούνται μεγαλόπρεπα τη Μ. Εβδομάδα στην αγία πόλη της Ιερουσαλήμ, η περισσότερο σημαντική τόσο για τη σημασία της όσο και για την παλαιότητά της, η οποία τυχαίνει να είναι τόσο ποθητή και παρηγορητική για τους πιστούς, είναι η ιερή και σεβάσμια τελετή του αγίου φωτός, που τελείται κατά το μεγάλο και υπερευλογημένο Σάββατο στον ίδιο τόπο που έγινε η ταφή και η ανάσταση του Σωτήρα Χριστού. Η ιερή αυτή τελετή, κατά τη διάρκεια της οποίας ο πρώτος ιεράρχης της Σιωνίτιδος Εκκλησίας ή κάποιος άλλος από τους ιεράρχες της δίνει στους πιστούς το άγιο φως που προέρχεται από το Πανάγιο Τάφο, καθιερώθηκε από τους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού.
Α'.
Ιστορία της τελετής του αγίου φωτός.
Η πρώτη αφορμή της τελετής του αγίου φωτός, αν δεν υποθέσουμε πως είναι υπερφυσική, ήταν σίγουρα η συμβολική ανάμνηση και της ανάστασης του Σωτήρα μας και αυτών που έζησαν από κοντά τα γεγονότα.
Από το ιερό Ευαγγέλιο μαθαίνουμε πρώτα ότι κατά τον καιρό της ανάστασης του Κυρίου ο άγγελος που παρουσιάστηκε στις Μυροφόρες και έσπρωξε την πέτρα από την είσοδο του Τάφου, καθόταν πάνω σε αυτήν και έλαμπε ολόκληρος: «Ην δέ η ιδέα αυτού ως αστραπή» (Ματθ. κη' 3.) (Η εξωτερική του εμφάνιση ήταν σαν αστραπή). Έπειτα, όταν πάλι ο Πέτρος και ο Ιωάννης ήρθαν στον τάφο, ενώ υπήρχε ακόμα σκοτάδι και δεν ήταν παρών κανένας άγγελος, είδαν τις λωρίδες από σεντόνια που είχαν χρησιμοποιηθεί ως σάβανο και την πετσέτα με την οποία είχαν σκεπάσει το κεφάλι του Κυρίου και πίστεψαν (Ιωάν. κ'.)∙ είδαν όμως αυτά, ενώ υπήρχε ακόμα σκοτάδι, διότι όλος ο Τάφος του Κυρίου ήταν τότε διάχυτος από ουράνιο φως. Γι' αυτό ψάλλει και ο θείος Δαμασκηνός: «Καί τό φως εν τω τάφω ορών (ο Πέτρος) κατεπλήττετο, όθεν καί κατειδε τά οθόνια μόνα, ουδείς γάρ βλέπειν δύναται εν νυκτί τά προκείμενα» (=και βλέποντας (ο Πέτρος) το φως στον τάφο έμεινε κατάπληκτος , γι' αυτό και είδε μόνο τις λωρίδες από τα σεντόνια, γιατί κανείς δεν μπορεί να δει μέσα στο σκοτάδι αυτά που βρίσκονται μπροστά του). Και ο ίδιος ο άγιος Γρηγόριος της Νύσσης λέει: «Και ταυτα (τά οθόνια καί τά σουδάρια) ιδόντες οι περί τόν Πέτρον επίστευσαν... πλήρης γάρ ην ο Τάφος φωτός, ώστε καί νυκτός ούσης έτι, διπλως θεάσασθαι τά ένδον, καί αισθητως καί πνευματικως» (για την ανάσταση του Χριστού, λόγος β' σελ. 406 τόμος γ'.) (=Και αφού είδαν αυτά [τις λωρίδες από τα σεντόνια και τις πετσέτες] οι σύντροφοι του Πέτρου πίστεψαν...γιατί ο Τάφος ήταν γεμάτος με φως, ώστε, αν και ήταν νύχτα ακόμα, δύο φορές είδαν αυτά που βρίσκονταν μέσα στον Τάφο, και με τις αισθήσεις τους και με το πνεύμα τους).
Αυτά βέβαια ενέπνευσαν στην τελετουργία της Εκκλησίας μας από τους πρώτους αιώνες (ίσως σύμφωνα με την Αποστολική παράδοση) το έθιμο να κρατάμε λαμπάδες κατά τη γιορτή του Πάσχα. Η διαδεδομένη σε όλες τις Ορθόδοξους Εκκλησίες τελετή της διανομής του φωτός από τον εκκλησιαστικό προϊστάμενο στο λαό κατά τη νύχτα της Κυριακής του Πάσχα, ψάλλοντας «Δευτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός και ασπάσασθε Χριστόν τόν αναστάντα εκ νεκρων» (=ελάτε πάρτε φως από το άσβεστο φως και ασπαστείτε τον Χριστό που αναστήθηκε από τους νεκρούς), είναι αναντίρρητα πάρα πολύ παλιά. Αυτήν την ανέκαθεν φωταγωγία της Εκκλησίας, σύμβολο της χαράς, της δόξας και του ουράνιου φωτός, μαρτυρούν πολύ παλιά παραδείγματα. Όταν Επίσκοπος της Ιερουσαλήμ ήταν ο Νάρκισσος, το 162, κατά το βράδυ της ανάστασης, στην ίδια την Ιερουσαλήμ, άναψαν όλα τα καντήλια της Εκκλησίας με το θαυματουργό λάδι, όπως αναφέρει ο ιστορικός Ευσέβιος ο Παμφίλου: «Κάποτε, κατά το μεγάλο βράδυ του Πάσχα, λένε ότι είχε εξαντληθεί το λάδι από τους διακόνους (της εκκλησίας). Επειδή, εξαιτίας αυτού, φοβερή απογοήτευση συντάραξε όλο το πλήθος, ο Νάρκισσος διέταξε να ετοιμάσουν τα φώτα, και αφού άντλησε νερό από κάποιο κοντινό πηγάδι, το μετέφερε ο ίδιος. Ενώ έγινε αυτό αμέσως, προσευχόταν και παρακαλούσε με πίστη προς τον Κύριο το νερό να χυθεί στους λύχνους. Αφού έγιναν και αυτά, ενάντια σε κάθε λογική και με παράδοξη και θεϊκή δύναμη μετέβαλε το νερό σε λάδι∙ αυτό διαφυλάχτηκε από τους περισσότερους από τους αδελφούς για μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε και σε μας έχει απομείνει ένα μικρό δείγμα από το τότε θαύμα»1.
Και πού υπήρχε τότε η εκκλησία αυτή στην άγια πόλη, όπου ήταν παρών και ο Επίσκοπος και πλήθος εκκλησιαζομένων, δεν είναι γνωστό∙ βέβαιο, όμως, είναι ότι, και μετά την ανάκτηση της Ιερουσαλήμ από τον Αδριανό, υπήρχε στην πόλη και η εκκλησία για την οποία έγινε λόγος, όπως πιθανόν και άλλοι τόποι προσευχής, στους οποίους μαζεύονταν οι πιστοί και μέσα και έξω από αυτούς, ειδικά αυτοί που είχαν πάει στην πόλη κατά την εορτή του Πάσχα. Ο Μ. Κωνσταντίνος, κάνοντας πιο λαμπερή τη φωταγωγία και τη λαμπαδηφορία της Εκκλησίας, διέταξε να φωτιστεί όλη η πόλη. «Την ιερή αγρυπνία μετέβαλε σε φώτα της ημέρας δένοντας πάρα πολύ ψηλούς κίονες από κερί σε όλη την πόλη, πάνω στους ήδη υπάρχοντες στύλους∙ οι λαμπάδες ήταν αναμμένες και φώτιζαν όλον τον τόπο, ώστε η αγρυπνία να ακτινοβολεί πιο πολύ και από τη λαμπερή ημέρα»2.
Και ο Γρηγόριος ο θεολόγος λέει: «το άγιο Πάσχα και περιβόητο, η πιο μεγάλη μέρα όλων των ημερών και η λαμπρή νύχτα, αυτή που έδιωξε το σκοτάδι της αμαρτίας, κατά την οποία εμείς γιορτάζουμε τη σωτηρία μας κάτω από το πλούσιο φως» (λόγ. ιθ'.). Αυτό, όμως, το φως που φωτίζει όλες τις εκκλησίες της νύχτας της Αναστάσεως πώς το αντιλαμβάνεται και πώς το ονομάζει η γλώσσα του Γρηγορίου του θεολόγου; «Αυτό, λέει, το αντίγραφο του μεγάλου φωτός, όσο και ο ουρανός από πάνω λάμπει, φωτίζοντας όλο τον κόσμο με τις δικές του ομορφιές, και όσο υπερουράνιο, και με την πρώτη φωτεινή φύση στους αγγέλους, και όσο στην Τριάδα, από την οποία όλο το φως έχει έρθει, από το αδιαίρετο φως που θεωρείται μέρος του και τιμάται∙ και αυτό είναι πρόδρομος του μεγάλου φωτός που υπάρχει, το (φως της διανυκτέρευσης κατά την εορτή του Πάσχα)»∙ (λόγ. εις τό Πάσχα). «Εάν, όμως, και εξολοκλήρου το φως που φωτίζει δυνατά κατά τη νύχτα της Αναστάσεως κάθε Εκκλησία (η οποία είναι η απεικόνιση της Σιών, όπως και η θεία Τράπεζα είναι η απεικόνιση του Μνήματος της Αναστάσεως), γράφει ο Κωνσταντίνος ο πρεσβύτερος ο εξ Οικονόμων, έτσι είναι ιερό και τιμώμενο, πόσο περισσότερο αξιοσέβαστο και κατεξοχήν πρόδρομος του μεγάλου φωτός εκλάμπει, αυτό που πηγάζει ευθύς από το ίδιο το πρωτότυπο και ζωηφόρο Μνήμα και, όπως θα μπορούσες να πεις φανερά και κατανοητά, αυτό που θεωρείται μέρος του αδιαίρετου φωτός; Ω νύχτα εκείνη ιερότατη και μεγάλη εορτή και μυστηριώδης, κατά την οποία το αμέτρητο πλήθος των προσκυνητών, όλα τα έθνη, όλοι με υψωμένες τις ψυχές και γεμάτοι με πίστη και ευλάβεια γιορτάζουν τη σωτηρία του σύμπαντος, στεκούμενοι απέναντι στον Τάφο που δέχτηκε τον Κύριο και παρατηρώντας από αυτό να ανατέλλει το αντίγραφο του μεγάλου φωτός και το πρόδρομο φως! Ω εκείνης της χαράς, με τη συνοδεία της οποίας προσέρχονται με χαρούμενο πόδι και νου, κρατώντας λαμπάδες, για να συναντήσουν από κοντά τον νυμφίο τον νικητή του θανάτου, παρακολουθώντας με τα μάτια της πίστης να βγαίνει από το ίδιο εκείνο θείο Μνήμα, απ' όπου αναστήθηκε και σωματικά»3. Γι' αυτό, από πολύ παλιά καθιερώθηκε ξεχωριστή ιερή τελετή του αγίου φωτός το απόγευμα του Μ. Σαββάτου στον ίδιο τόπο που έγινε η Ταφή και η Ανάσταση του Σωτήρα Χριστού, όπως μαρτυρούν πολλά ιστορικά μνημεία, στα οποία βρίσκουμε περιγραφές της τελετής του αγίου φωτός. Στο «Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο» (Τυπικό της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων), το οποίο ανάγεται χρονικά στο δεύτερο μισό του 7ου αιώνα, η τελετή του αγίου φωτός περιγράφεται έτσι: «Το Μεγάλο Σάββατο το απόγευμα, κατά τη δύση του ηλίου, ο επίσκοπος, οι ιερείς και οι διάκονοι εισέρχονται στην αγία Ανάσταση και κλείνουν τις πόρτες. Ετοιμάζουν τρία θυμιατήρια και απαγγέλλουν εκτενή και ευχή. Ο επίσκοπος βάζει στο θυμιατήριο θυμίαμα και ο ίδιος θυμιατίζει. Προηγείται ο επίσκοπος, μετά από αυτόν ακολουθούν οι ιερείς και οι διάκονοι και, ψάλλοντας τον ψαλμό «Άσατε τω Κυρίω ασμα καινόν, ψάλατε τω Κυρίω πάσα η γη» (όλη η γη ας τραγουδήσει προς τον Κύριο τραγούδι καινούριο, ας ψάλλει προς τιμή του Κυρίου), κάνουν πομπή γύρω από την Εκκλησία. Μπαίνοντας στο άγιο Βήμα απαγγέλλουν εκτενή και ευχή με γονυκλισίες, όπου ο επίσκοπος λέει το παρακάτω: «Νυν αναστήσομαι, λέγει Κύριος, νυν δοξασθήσομαι, νυν υψωθήσομαι» (Τώρα θα αναστηθώ, λέει ο Κύριος, τώρα θα δοξαστώ, τώρα θα υψωθώ). Πηγαίνουν γύρω από την Εκκλησία για δεύτερη φορά ψάλλοντας το εξής: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο). Αφού έρθουν μπροστά από την είσοδο του αγίου Βήματος, απαγγέλλουν εκτενή και ευχή και ψάλλοντας τον ψαλμό «Άσατε τω Κυρίω άσμα καινόν» με πομπή γυρνούν γύρω από την Εκκλησία για τρίτη φορά. Αφού επιστρέψουν εκεί, μπροστά στην είσοδο του αγίου Βήματος, απαγγέλλουν εκτενή και ευχή. Ο επίσκοπος ασπάζεται τους ιερείς και τους διακόνους, ευλογούν τα κεριά και ανάβουν τις λυχνίες. Ανοίγουν τις πόρτες και μπαίνουν στην καθολική Εκκλησία ψάλλοντας το «Κύριε, εκέκραξα» μαζί με το στιχηρό «Φωτίζου, φωτίζου Ιερουσαλήμ...». Μετά το «φως ιλαρόν...», τα δώδεκα αναγνώσματα και η Λειτουργία»4. Το Τυπικό του Ναού της Αναστάσεως, το οποίο γράφτηκε το 1122, αλλά βρισκόταν εν χρήσει στη Σιωνίτιδα Εκκλησία ήδη από τον 8ο και 9ο αιώνα5, περιγράφει την τελετή του αγίου φωτός λεπτομερέστατα ως εξής: «Και κατά τη δεύτερη ώρα της αγίας αυτής ημέρας (του Μ. Σαββάτου) έρχονται οι μυροφόρες και αρχίζουν να πλένουν τα καντήλια και τα τακτοποιούν μέσα στον πανάγιο και ζωοποιό Τάφο, ενώ βρίσκονται παρόντες ο Πατριάρχης και ο αρχιδιάκονος και ο δευτεράριος και ο παραμονάριος και τρεις διάκονοι και ψάλτες∙ και ενώ εκτελούν το έργο τους οι μυροφόρες ψάλλουν τον κανόνα και την ακολουθία των ωρών σύντομα. Και όταν τελειώσουν με το πλύσιμο των καντηλιών και την τακτοποίησή τους, τότε κλειδώνει ο Πατριάρχης τον άγιο Τάφο και παίρνει τα κλειδιά μαζί του, και τότε σβήνουν όλα τα καντήλια του ναού∙ και ανεβαίνει ο Πατριάρχης στα Κατηχούμενα, για να ψάλλει τις ώρες. Και όταν γίνεται εννιά η ώρα, ο Πατριάρχης κατεβαίνει μαζί με τον κλήρο ντυμένοι στα άσπρα στην αγία Ανάσταση χωρίς φωταψίες και θυμιατό και τότε αρχίζουν τον εσπερινό πίσω από τον άγιο Τάφο μέσα σε κλίμα γαληνότητας... Αμέσως μετά το τέλος των Προφητειών εισέρχεται ο Πατριάρχης στο άγιο Βήμα και κόβει το θυμίαμα των μητροπολιτών, των επισκόπων και των πρεσβυτέρων, και αρχίζουν να θυμιατίζουν ο ίδιος (ο Πατριάρχης) και οι αρχιερείς και οι ιερείς μαζί του∙ θυμιατίζουν το Ναό έξω από τον άγιο Τάφο και περιέρχονται γύρω από αυτόν τρεις φορές, ενώ είναι κλειστός. Αμέσως έρχονται και ανεβαίνουν στον άγιο Γολγοθά και αφου έχουν θυμιατίσει κάτω, όπως και στον άγιο κήπο και στον άγιο Κωνσταντίνο και στην αγία Φυλακή, μέχρι να έρθουν στην πύλη της αγίας Αναστάσεως, η οποία ονομάζεται η πύλη των Μυροφόρων. Τότε παίρνουν οι υποδιάκονοι τα θυμιατά από τους αρχιερείς και τους ιερείς και μπαίνουν όλοι στο άγιο Βήμα και αρχίζει ο Πατριάρχης το «Κύριε ελέησον» εκτενώς και χωρίς παύση και τότε εξέρχεται ο Πατριάρχης από το Βήμα ο ίδιος και ο αρχιδιάκονος και ο πρωτοδιάκονος-κρατούν τα χέρια του Πατριάρχη από τη μια και από την άλλη μεριά-και προπορεύεται μπροστά από αυτούς ο σακελλάριος και τον ακολουθεί από πίσω ο παραμονάριος και ο καστρίνσιος∙ και τότε πέφτει ο Πατριάρχης μπροστά από το άγιο Βήμα με το πρόσωπο στο έδαφος και προσεύχεται με δάκρυα για τις αμαρτίες του λαού∙ και σηκώνει τα χέρια του ψηλά∙ έτσι κάνει τρεις φορές, το ίδιο και αυτοί που είναι μαζί του∙ και ο λαός ψάλλει το «Κύριε ελέησον» δυνατά και ακατάπαυστα. Και τότε με την είσοδο του Πατριάρχη και των ακολούθων του στον άγιο Τάφο, κάνει τρεις μετάνοιες και προσεύχεται και παρακαλεί για τον ίδιο και για το λαό και τότε ανάβει από το άγιο Φως και το δίνει στον αρχιδιάκονο και ο αρχιδιάκονος στο λαό και μετά από αυτό βγαίνει ο Πατριάρχης και η συνοδεία του ψάλλοντας το στιχηρό: «Φωτίζου, φωτίζου η νέα Ιερουσαλήμ»6.
Εκτός από τα Τυπικά της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων και διάφοροι επισκέπτες των αγίων Τόπων αναφέρονται στο άγιο φως, όπως ο Βασίλειος ο επίσκοπος της Εμέσης κατά το πρώτο μισό του 9ου αιώνα στο βίο του αγίου Θεοδώρου που ήταν γνωστός για την ασκητική του ζωή στη λαύρα του αγίου Σάββα. Ο διαπρεπής αυτός μοναχός, αφού εκλέχτηκε εκείνη την εποχή από τους δύο πατριάρχες Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος Εδέσσης από αυτούς στο Ναό της Αναστάσεως κατά τη Μ. Πέμπτη. «Αφού συνέφαγε, λέει ο βιογράφος του Βασίλειος, με τους Πατριάρχες και λειτούργησε μαζί τους και τη Μ. Παρασκευή και το άγιο Σάββατο και μετά το άναμμα των καντηλιών από το ουράνιο φως της Αγίας Αναστάσεως συλλειτούργησε μαζί με τους Πατριάρχες, το ίδιο και την αγία και μεγάλη Κυριακή αφού τέλεσε την λαμπρή εορτή, έφυγε για τη Βαβυλώνα»7.
Για την τελετή του αγίου φωτός και της μετάδοσής του από τον Πατριάρχη «στους επισκόπους και στον υπόλοιπο λαό, για να φωτίσει με αυτό ο καθένας το σπίτι του» κάνει μνεία και ο Μοναχός Βερνάρδος ο σοφός που επισκέφτηκε την άγια Πόλη το 870 8.
Αξιοσημείωτη τυχαίνει να είναι η επιστολή του Νικήτα, βασιλικού κληρικού της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, σχετικά με τη φωτοφάνεια (εμφάνιση του φωτός) από τον άγιο Τάφο κατά το Μ. Σάββατο. Αυτός επισκέφτηκε την Ιερουσαλήμ το 947, για να προσκυνήσει τους αγίους Τόπους, όταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων ήταν ο Χριστόδουλος ο Α'(937-950), φέρνοντάς του δώρα από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Πορφυρογέννητο τον Ζ', όπως γράφει ο ίδιος στην επιστολή προς τον ίδιο τον Αυτοκράτορα9. Αυτή η επιστολή έχει ως εξής: «Άρα επρόκειτο, Θειότατε βασιλιά, η ζωή μας να μην είναι χωρίς σημασία εξαιτίας της μεγαλειότητας του Θεού, αλλά να δοξάζεται ο πραγματικά κυρίαρχος και μόνος αληθινός Θεός μας με την προς το Χριστό ταπείνωσή σου στα εξέχοντα10 θαύματα και στις εμφανίσεις του φωτός, σαν να μην πρόκειται μόνο για τα παλιά εξαίσια θαύματα, αλλά και να ευφραίνεται και να δοξάζεται μέσω των τελετών που γίνονται κατά την εν Χριστώ βασιλεία σου· γιατί όλοι οι πολίτες και οι νεοφερμένοι γνωρίζουν τα γεγονότα σχετικά με την έλευση του φωτός την ημέρα της Ανάστασης κατά την ιερή ταφή του Κυρίου, αρκετά παράδοξα-αναφέρομαι στη λάμψη της φωτοφάνειας-ότι γίνεται με τη Θεία έμπνευση· γιατί παλιότερα με μεγάλη επιθυμία ποθούσα να παρατηρήσω αυτήν (τη φωτοφάνεια) και να προσκυνήσω το ιερότατο εκείνο και σεβάσμιο έδαφος, όμως δεν πραγματοποίησε αυτήν την παράκλησή μου η Θεοφρούρητος βασιλεία σου που παρέχει και δώρο χρυσού, αλλά με έστειλε προηγουμένως στον Θεοφιλή αρχιεπίσκοπο που βρίσκεται εκεί· γι' αυτό, λοιπόν, ο Θεός, επειδή γνωρίζει την εξολοκλήρου αφοσίωσή σου προς αυτόν, σε προστάτεψε από κάθε φθορά των ανόσιων Αγαρηνών. Στις 7, λοιπόν, Απριλίου, με την πρόνοια του Θεού, αφού συνάντησα τον αρχιεπίσκοπο της αγίας πόλης Χριστόδουλο, έμεινα μαζί του και είδα τη θεϊκή επιφάνεια της αναστάσιμης ημέρας· και ενώ πλησίαζε το άγιο και μεγάλο Σάββατο, ο διάβολος που φθονεί πάντα τους καλούς δε μας άφησε ήρεμους, αλλά έτσι στεφανωμένος προσέκρουσε στον ακρογωνιαίο λίθο τον Χριστό, όμως ο ίδιος περισσότερο συντρίφτηκε παρά συνέτριψε. Γιατί, κάποιος Αμηράς από το Παγδάτι κατά την πρώτη ώρα του αγίου και μεγάλου Σαββάτου, ενώ βρισκόταν εκεί γύρω, μπήκε γεμάτος θυμό και μανία στον Αμηραίο τόπο στο πραιτώριο· τότε, αμέσως, κάποιοι φοβεροί και σκληροί αγγελιοφόροι ανακοίνωσαν την άφιξή του στον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και όδευαν προς το πραιτώριο· όταν, όμως, έφτασε εκεί ο Θεοφιλής και πραγματικά πολύτιμος αρχιεπίσκοπος, ο φοβερός και κατάπληκτος Αμηραίος είπε: «δεν μπορείς, αρχιεπίσκοπε, να τελέσεις τώρα την εορτή, γι' αυτό έχω έρθει εδώ, γιατί με μαγικό και δόλιο τέχνασμα κάνεις το θαύμα για το οποίο γίνεται πολύς λόγος και έχεις γεμίσει όλη τη Συρία με τη θρησκεία των χριστιανών· και σχεδόν έχεις αποτελειώσει τη Ρωμανία εξαφανίζοντας τα δικά μας ήθη»· ο θεοφιλής τότε αρχιεπίσκοπος, με ήρεμη τη φωνή του απάντησε: «εάν μία φορά, ή και δύο φορές κάνατε προσπάθεια, από αυτά τα έργα δε γίνατε αξιόπιστος αμέτρητες φορές· θα μας φαινόταν πιο ανεκτό να πούμε ότι τάχα αυτό τελείται με κάποιο μαγικό και δόλιο τέχνασμα». Και επειδή πέταξε μπροστά στον προϊστάμενο αρχιεπίσκοπο σίδηρο αντί φυτίλι στο καντήλι που βρισκόταν στον άγιο Τάφο και επειδή είδαμε αυτό να ανάβει ολόκληρο σαν κερί με τη θεϊκή συναίνεση, μέχρι ποιο σημείο επιχειρούμε να θαυμάζουμε το ανήκουστο από τις τυραννίες; Οι γραφείς που στέκονταν εκεί,-έτσι ονομάζονται αυτοί που προσφέρουν υπηρεσίες στον Αμηραίο τόπο και είναι μέτοχοι στη δική μας ακέραιη πίστη, έλεγαν στον μαιοφόνο Αμιρά ¨¨»» «δεν κάνεις καλά που εμποδίζεις τον αρχιεπίσκοπο να τελέσει την εορτή που γίνονταν σύμφωνα με τα ήθη σε αυτόν τον τόπο· γιατί με ποιον τρόπο εισπράττεται το μεγαλύτερο μέρος των δημοσίων φόρων, εάν δεν επιτρέπεται να τελούνται οι καθιερωμένες εορτές εδώ; Και επειδή, εάν εμμείνεις σε αυτό το λογισμό, μπορούμε να κάνουμε αναφορά στον πρώτο σύμβουλο της Συρίας, δε θα προξενήσεις στον εαυτό σου κάποια τυχαία αγανάκτηση»· επειδή, λοιπόν, οργίστηκε με τα λεγόμενα, ο δυστυχής αποβλέπει σε άλλο καινούριο τέχνασμα, γεμάτος με θυμό και μανία αφαιρεί με τη βία από τον αρχιεπίσκοπο 7000 χρυσά· και λέει ότι, εάν δεν πάρει τα χρήματα, δε θα επιτρέψει με κάθε τρόπο στον αρχιεπίσκοπο να τελέσει την αγία και καθολική εορτή της Ανάστασης του Χριστού· ο αρχιεπίσκοπος τότε πολύ στεναχωρημένος αναστέναξε βαθιά και εκβίασε τους φονιάδες ότι θα απαλλαγεί ο ίδιος από την παρούσα ζωή με ένα ξίφος, γιατί θεωρούσε ότι ήταν συμφέρον για τον εαυτό του αυτό, ότι δηλαδή θα απαλλασσόταν από την κακία αυτών· ο Θεός, όμως, που επινοεί για αυτούς που βρίσκονται σε δυσκολίες και που δίνει δύναμη στον ασθενή, εξάλειψε αυτήν την σκέψη· γιατί, αφού έδωσαν δύο χιλιάδες (2000) χρυσά οι γραφείς-οι οποίοι μνημονεύτηκαν παραπάνω-εγγυήθηκαν στον αρχιεπίσκοπο να δώσουν τις πέντε χιλιάδες (5000) και έτσι ματαίωσαν το σχέδιο του ασεβούς Αμηραίου.
Ενώ ο αρχιεπίσκοπος πιεζόταν με αυτά στο Πραιτώριο, ο Θεός των αξιοθαύμαστων έργων, με την ακατανόητη και ακαταμάχητη δύναμή του, γέμισε με τρίφωτο θείο φως δύο από τα καντήλια, σε εκείνον τον τόπο που έγινε η Σταύρωση, όπου λέγεται ότι, αφού κατέβασαν το τίμιο Σώμα του Κυρίου και Θεού μας, από το Σταυρό, το έπλυναν· αυτό, λοιπόν, το παράδοξο, μόλις αναγγέλθηκε στο πραιτώριο, αμέσως το πλήθος των χριστιανών και των ασεβών Αγαρηνών, αναμειγμένο, συνέρρεε στην αγία Εκκλησία του Θεού, οι μεν Ορθόδοξοι εξαιτίας του έντονου πόθου τους και της διάπυρης πίστης, οι δε άθεοι Αγαρηνοί με φονική διάθεση και με καταστροφικό φρόνημα, κρατώντας άλλοι μαχαίρια και άλλοι από αυτούς λόγχες, ώστε, εάν ανακαλυφθεί ότι κάποιος από τους χριστιανούς έχει λαμπάδα φωτός, να φονευθεί μέσα στο ναό· ο πάνσοφος, όμως, Αρχιεπίσκοπος μαζί με τους άλλους κληρικούς και τους Αγαρηνούς πήγαινε γρήγορα στον Άγιο Τάφο του Κυρίου και μάλιστα, αφού έριξε από δω και από εκεί μικρές ματιές, επειδή γνώριζε ότι ποτέ ως τότε δεν έβγαινε και εκεί η λάμψη του θείου φωτός, μαζί με τους ασεβείς Αγαρηνούς τον θεϊκό Τάφο ασφάλισε. Και κατά την ανατολή, αφού ύψωσε τα Μωσαϊκά εκείνα χέρια μαζί με το λαό των χριστιανών, ικέτευε για πολύ ώρα τον Θεό όλων. Γύρω στις έξι η ώρα της ημέρας, μόλις παρατήρησε στον θεϊκό Τάφο του Σωτήρα, βλέπει τη θεϊκή φωτοφάνεια (εμφάνιση του φωτός), καθώς η είσοδος της πόρτας δημιουργήθηκε γι' αυτόν από άγγελο· πήρε, λοιπόν, την ευκαιρία να μεταδώσει το φως στα πολύφωτα στην αγία μεγάλη Εκκλησία του Θεού, καθώς αυτό συνήθιζε να κάνει, και ξαφνικά μπορούσε να δει όλη την Εκκλησία του Θεού γεμάτη με το ανέπαφο θεϊκό φως, ώστε άλλοτε ο ευσεβής λαός να μεταφέρεται στο δεξί μέρος, άλλοτε στο αριστερό, άλλοι στα προπύλαια, άλλοι στον τόπο του Κρανίου και άλλοι στην κρεμάμενη σταυροειδή αλυσίδα, επειδή και εκείνη περικύκλωνε τα καντήλια, και λέγεται για αυτήν ότι το δικό μας κόσμο μνημονεύει και χάρη στο σημείο αυτή είναι κρεμασμένη, ώστε με την απροσδόκητη φωτοφάνεια να εκπλήξει τους πάντες· αλλά όμως, γέμισε με έκπληξη και ντροπή και τους ίδιους τους άθεους Αγαρηνούς· γιατί από την Ανάληψη του Χριστού μέχρι τότε, σε ένα από τα καντήλια που υπάρχουν μέσα στον Άγιο Τάφο λέγεται ότι κάθε χρόνο γεννιόταν η λάμψη του θεϊκού φωτός· όμως, αυτή τη φορά η θεϊκή φωτοχυσία έλαμψε όλη την Εκκλησία, ώστε όλοι με μία φωνή είπαν: «τις Θεός μέγας, ως ο Θεός ημών, συ εί ο Θεός ο ποιών θαυμάσια μόνος»· και ενώ ο ασεβής Αμηραίος ήταν ανάμεσα στους Κατηχουμένους κρατώντας γυμνό ένα λαμπερό ξίφος, έπεσε μπροστά στο ναό και έγινε ένα εξαίσιο και αξιοθαύμαστο θαύμα· το καντήλι που κρεμόταν απέναντι από εκεί που έπεσε ο Αμηραίος, μεγαλύτερο και από μέγεθος κρατήρα, με κάποια οικονομία του Θεού, συνέβη να μείνει άδειο από νερό και λάδι, και αμέσως να γεμίσει με θεϊκό φως, χωρίς να υπάρχει κανένα φυτίλι σε αυτό· ο φονικός και δύστυχος, λοιπόν, Αμηραίος μπροστά σε αυτό το παράδοξο θέαμα έμεινε άναυδος, ώστε φανερά μπροστά σε όλους προτίμησε να βλέπει το χέρι σαν φωτιά και έτσι έγιναν αυτά τα παράδοξα και εξαίσια· αυτό, όμως, το κατά το δρακόντιο σταυρό ήδη παράδοξο που τελέστηκε, ας μη θεωρηθεί από τους πολλούς ότι έχει κάποιο ίχνος ψεύδους, γιατί σε κανέναν άλλον δεν αναθέτω τη δική μου αμαρτωλή συνείδηση, εάν δεν ερευνήσει τα βάθη της λογικής με το ακοίμητο μάτι· εκεί, λοιπόν, από τα δρακόντια που υπήρχαν στο δεξί μέρος της αγίας Εκκλησίας του Θεού, στο σταυρό που είχαν στο πάνω μέρος τους, αφού εμφανίστηκε αστέρι στο μέσο, ακτινοβολούσε σαν τον ήλιο, μετά, όμως, από λίγη ώρα, αφού διαιρέθηκε στα τέσσερα, φάνηκε ψηλά να λάμπει σε σχήμα σταυρού, ώστε όλοι να μαζί να τρέχουν προς αυτόν, και να ανακράζουν νικητήριους ύμνους για τον Θεό που προνοεί για τα δικά μας, αλλά δε νομίζω ότι κάτι τέτοιο είναι φανερό, αλλά ότι η δύναμη της πιστής προς τον Θεό αγίας βασιλείας σου θα καθυποτάξει τον μισητό Ισμαήλ, θα αμαυρώσει, όμως, και τη μιαρή θρησκεία των Αγαρηνών, ακριβώς όπως αυτό έχει ομολογηθεί και από τους βέβηλους και ασεβείς Αγαρηνούς· ο Θεός μέσω του σταυρού έδωσε τη νίκη στον φημισμένο από τους βασιλείς Κωνσταντίνο, αφού δώρισε ομώνυμο και όμοιο σταυρό, αναφέροντας μέσω του αστεριού την αγία βασιλεία σου, ο ίδιος και τώρα καθυπόταξε, ενδυνάμωσε και ενίσχυσε, δέσποτα, την κεφαλή όλου του έθνους, αποκαθιστώντας τη δύναμη της σιδηράς σου βασιλείας».
Ο πιο αμαρτωλός από τους κληρικούς Νικήτας έχω παραδώσει αυτά γραμμένα, κατά το έτος Αδάμ, στυε'. (=947 μ.Χ.).
Ακόμα πιο λεπτομερή και γεμάτη ενδιαφέρον περιγραφή για την τελετή του αγίου φωτός συναντούμε στο Οδοιπορικό του Ρώσου ηγουμένου Δανιήλ, ο οποίος επισκέφτηκε την αγία Γη το 1106-7, όταν η περιοχή ήταν στα χέρια των Σταυροφόρων.
«Εκθέτω, λέει, την αλήθεια, όπως την είδα. Την αγία Παρασκευή σφουγγαρίζουν τον άγιο Τάφο και πλένουν τα καντήλια που βρίσκονται εκεί, έπειτα τα γεμίζουν με καθαρό λάδι, χωρίς νερό, και αφού βάλλουν μέσα σε αυτά τα φυτίλια, τα αφήνουν με αυτόν τον τρόπο προετοιμασμένα· και κατά τη δεύτερη ώρα της νύχτας σφραγίζουν τον Άγιο Τάφο. Τότε σβήνουν όλα τα καντήλια και τα κεριά, όχι μόνο αυτά που είναι μέσα στο ναό, αλλά και τα άλλα που βρίσκονται σε όλες τις Εκκλησίες της Ιερουσαλήμ. Την ίδια μέρα, τη μεγάλη Παρασκευή, κατά την πρώτη ώρα της ημέρας, εγώ ο αμαρτωλός, αφού παρουσιάστηκα μπροστά στον ηγεμόνα Βαλδουίνο, τον προσκύνησα. Ο ηγεμόνας χαρούμενος με πλησίασε και μου είπε: «Τι επιθυμείς, Ρώσε ηγούμενε;» Ο ηγεμόνας όντας αγαθός και καθόλου υπερήφανος με γνώριζε ήδη καλά και με αγαπούσε. Τότε, λοιπόν, απάντησα σε αυτόν: «καλοκάγαθε ηγεμόνα, στο όνομα του Θεού και της αφοσίωσης, την οποία εγώ εξακολουθώ να έχω από τους Ρώσους ηγεμόνες, σε παρακαλώ να εισακούσεις σε αυτήν την παράκλησή μου. Επιθυμώ να βάλλω με το ίδιο μου το χέρι το καντήλι μου στον άγιο Τάφο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού εκ μέρους όλης της Ρωσικής γης, για τους δικούς μας ηγεμόνες και χριστιανούς της Ρωσίας». Στο λόγο αυτό ο ηγεμόνας με ιδιάζουσα καλοκαγαθία μου το επέτρεψε και μου έδωσε τον καλύτερο ακόλουθό του, για να με οδηγήσει στον οικονόμο του Ναού της Αναστάσεως και στον κλειδοφύλακα του αγίου Τάφου. Ο οικονόμος τότε και ο κλειδοφύλακας με διέταξαν να φέρω το καντήλι μου με λάδι, κι εγώ, αφού τους ευχαρίστησα, γεμάτος χαρά έτρεχα στην αγορά· αφού αγόρασα το πιο μεγάλο κρυστάλλινο καντήλι και το γέμισα με καθαρό λάδι, χωρίς νερό, γύρισα το απόγευμα στον άγιο τάφο κρατώντας το. Βρήκα μόνο τον κλειδοφύλακα στο εσωτερικό του μικρού ναού του Αγίου Τάφου (του ιερού Κουβουκλίου). Αυτός, αμέσως μετά τη δική μου παράκληση, άνοιξε τις πύλες και αφού με παρακάλεσε να αφήσω τα σανδάλια μου, με έβαλε μέσα στον Άγιο Τάφο με γυμνά τα πόδια μου και έχοντας στα χέρια το καντήλι. Μου είπε να το αφήσω με τα ίδια μου τα χέρια πάνω στον άγιο Τάφο· το άφησα στο μέρος όπου κείτονταν τα ιερά πόδια του Σωτήρα μας. Το καντήλι των Ελλήνων ήταν τοποθετημένο προς το μέρος του κεφαλιού, ενώ του μοναστηριού του αγίου Σάββα και των υπόλοιπων μονών βρίσκονταν στο μέρος του στήθους. Είναι συνήθεια να βάζουν εδώ καντήλι των Ελλήνων και μεμονωμένα ένα άλλο για το μοναστήρι του αγίου Σάββα... Αφού έβαλα το δικό μας καντήλι πάνω στον άγιο Τάφο, προσκύνησα στη γη μπροστά στον άγιο αυτό τόπο, φίλησα και έβρεξα με τα δάκρυά μου τον ιερό τόπο, όπου το αγιότατο σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού κειτόταν· έπειτα, βγήκα γεμάτος με ανείπωτη χαρά από το εσωτερικό του αγίου Τάφου και κατευθύνθηκα προς το δωμάτιό μου.
Το πρωί του μεγάλου Σαββάτου, κατά την έκτη ώρα της ημέρας, μεγάλο πλήθος λαού μαζεύτηκε μπροστά στο Ναό της Αναστάσεως. Οι κάτοικοι της χώρας, οι περιηγητές και οι προσκυνητές που είχαν έρθει γι αυτό από τη Βαβυλώνα, την Αίγυπτο και την Αντιόχεια και από άλλες χώρες μαζεύτηκαν την ίδια μέρα. Αμέτρητο πλήθος γέμισε την πλατεία γύρω από τον Ναό και τον Γολγοθά· τόσο στριμωγμένοι, όμως, ήταν, που έβλεπε κανείς ανθρώπους να πνίγονται από την πίεση των ανθρώπων, οι οποίοι κρατούσαν στα χέρια τους κεριά σβησμένα και περίμεναν τη στιγμή που θα ανοίξουν οι πόρτες της Εκκλησίας. Στο εσωτερικό της Εκκλησίας βρίσκονταν μόνο ιερείς, περιμένοντας τον ερχομό του ηγεμόνα Βαλδουίνου και της ακολουθίας του. Μόλις φάνηκε αυτός, οι πόρτες της Εκκλησίας άνοιξαν και ο λαός όρμησε τότε όλος μαζί, γεμίζοντας όλη την Εκκλησία και τα διπλανά μέρη, τον Γολγοθά και τον τόπο της σταύρωσης και περισσότερο το μέρος όπου βρίσκεται ο σταυρός του σωτήρα μας. Αυτοί που δεν μπορούσαν να μπουν μέσα στην Εκκλησία στέκονταν έξω. Όλος αυτός ο λαός έλεγε μόνο τις λέξεις «Κύριε ελέησον». Αυτές οι ζωηρές και αδιάκοπες αναφωνήσεις δημιουργούσαν θόρυβο που δονούσε τις γύρω περιοχές... Έτσι στέκονταν οι πιστοί. Οι καρδιές τους ήταν συγκινημένες, τα μάτια τους γεμάτα δάκρυα. Έβλεπε κανείς και τον ηγεμόνα Βαλδουίνο να αισθάνεται συγκίνηση και να κλαίει, ενώ οι ακόλουθοί του περικύκλωναν το αρχικό θυσιαστήριο που βρισκόταν απέναντι ακριβώς από τον άγιο Τάφο (από τη βασιλική κάμαρα, όπως λέγεται σήμερα). Κατά την έβδομη ώρα της ημέρας του μεγάλου Σαββάτου ο ηγεμόνας Βαλδουίνος και οι ακόλουθοί του όδευαν ξυπόλητοι από το σπίτι του προς τον άγιο Τάφο. Προσκάλεσε και από το μετόχι του αγίου Σάββα τον ηγούμενο και τους αδελφούς μοναχούς του, οι οποίοι με όμοιο τρόπο κατευθύνονταν προς τον Τάφο του Κυρίου, μαζί με αυτούς ήμουν και εγώ ο αμαρτωλός. Όλοι βρεθήκαμε μπροστά στον ηγεμόνα και τον χαιρετήσαμε, ο ίδιος χαιρέτησε τον ηγούμενο και τους αδελφούς που ήταν μαζί του και υποχρέωσε τον ηγούμενο του αγίου Σάββα και εμένα τον αμαρτωλό να πλησιάσουμε και να σταθούμε δίπλα σε αυτόν, όπως ακριβώς και κάναμε. Επιπλέον, υποχρέωσε τους υπόλοιπους ηγουμένους και τους άλλους μοναχούς να προηγηθούν, ενώ η συνοδεία του ακολουθούσε την πομπή της τελετής. Φτάσαμε, τέλος, στη δυτική πόρτα του Ναού της Αναστάσεως, αλλά το πλήθος που ήταν μαζεμένο μας εμπόδιζε να μπούμε.
Τότε, λοιπόν, ο ηγεμόνας Βαλδουίνος διέταξε το στράτευμά του να διασκορπίσει το πλήθος και μας άνοιξαν δίοδο ανάμεσα στο πλήθος μέχρι τον άγιο Τάφο και έτσι, αφού μπορέσαμε να περάσουμε, φτάσαμε στην ανατολική πόρτα του αγίου Τάφου. Ο ηγεμόνας μπήκε μαζί μας και κάθισε στο δεξί μέρος, κοντά στον τοίχο που χωρίζει το αρχικό θυσιαστήριο, μπροστά στην ανατολική πόρτα, σε μία ψηλή θέση που προορίζεται για τον ηγεμόνα. Διέταξε, λοιπόν, τον ηγούμενο του αγίου Σάββα να σταθεί μαζί με τους μοναχούς του και τους Ορθόδοξους ιερείς πάνω στον άγιο Τάφο, ενώ εμένα με διέταξε να σταθώ ψηλότερα, επάνω (απέναντι) από τις πόρτες του αγίου Τάφου, μπροστά από το αρχικό θυσιαστήριο, ώστε να μπορώ να βλέπω στην πόρτα του Αγίου Τάφου, του οποίου και οι τρεις πόρτες ήταν σφραγισμένες με τη βασιλική σφραγίδα. Οι Λατίνοι ιερείς βρίσκονταν στο αρχικό θυσιαστήριο. Κατά την όγδοη ώρα της ημέρας οι Ορθόδοξοι ιερείς, οι οποίοι βρίσκονταν πάνω, βέβαια, στον Άγιο Τάφο, άρχισαν την ακολουθία του εσπερινού· μεγάλος αριθμός εκκλησιαστικών και μοναχών βρίσκονταν μαζί τους. Οι Λατίνοι, επίσης, έψαλλαν την ακολουθία σύμφωνα με το δικό τους Τυπικό... Όταν άρχισε η ανάγνωση των Παροιμιών του αγίου Σαββάτου, ο επίσκοπος, ακολουθούμενος από τον διάκονο, άφησε το αρχικό θυσιαστήριο και αφού πλησίασε στις πόρτες του Αγίου Τάφου, παρατήρησε μέσα από τα κάγκελα των θυρών και, αφού δεν είδε φως στον Ἀγιο Τάφο, γύρισε στο θυσιαστήριο. Ενώ γινόταν η ανάγνωση της στ' Παροιμίας, ο ίδιος ο Επίσκοπος, ακολουθούμενος από τον διάκονο, έρχεται και πάλι, για να δει μέσα από την πόρτα του Αγίου Τάφου, εάν δεν υπάρχει εδώ φως. Όλος ο λαός δακρυσμένος άρχισε να αναφωνεί «Κύριε ελέησον». Αφού πέρασε και η ενάτη ώρα, ο χορός άρχισε να ψάλλει το άσμα της διάβασης της ερυθράς θάλασσας «Άσωμεν τω Κυρίω». Αυτήν την ώρα φαίνεται να έρχεται από την ανατολή μικρό σύννεφο και να στέκεται πάνω από τον υπερυψωμένο Τρούλο της Εκκλησίας, πέφτει βροχή πάνω στον άγιο Τάφο και λάμψη φοβερή και λαμπερή βγαίνει από αυτόν. Τότε ο Επίσκοπος συνοδευόμενος από τέσσερις διακόνους, έρχεται, για να ανοίξει τις πόρτες του αγίου Τάφου και αφού πήρε τα κεριά, τα οποία κρατούσε ο ηγεμόνας Βαλδουίνος, μπήκε στον Άγιο Τάφο και, αφού άναψε πρώτα τα κεριά του ηγεμόνα, βγήκε δίνοντας τα αναμμένα κεριά στον ηγεμόνα Βαλδουίνο, ο οποίος επανήλθε στη θέση του με μεγάλη χαρά και έχοντας τα κεριά στα χέρια.
Εμείς ανάψαμε τα κεριά από τον ηγεμόνα και έπειτα δώσαμε το φως σε αυτούς που βρίσκονταν εκεί και στον λαό. Το άγιο φως μου φάνηκε ότι διέφερε από το συνηθισμένο φως· η λάμψη του είχε κάτι το ιδιαίτερο και η φλόγα του ήταν κόκκινη. Όλος ο λαός κρατώντας τα κεριά στα χέρια, συγκινημένος και γεμάτος χαρά στην όψη του αγίου φωτός, δε σταμάτησε να επαναλαμβάνει «Κύριε ελέησον». ...έπειτα άναψαν με το άγιο φως όλα τα καντήλια των Εκκλησιών και τα κεριά και τέλεσαν την ακολουθία του εσπερινού σε αυτές τις Εκκλησίες. Στη μεγάλη Εκκλησία του αγίου Τάφου έμειναν μόνο ιερείς, για να τελέσουν την ακολουθία του εσπερινού, ενώ ο λαός έφυγε. Εμείς επιστρέψαμε στο μοναστήρι μας μαζί με τον ηγούμενο και τους αδελφούς, κρατώντας τα κεριά αναμμένα, όταν τελειώσαμε την ακολουθία. Αφού αναγνώσαμε τις εσπερινές ευχές, ο καθένας αποχώρησε για το δωμάτιό του, δοξάζοντας τον Θεό που μας καταξίωσε να δούμε τη χάρη του»11.
Και άλλος Ρώσος προσκυνητής, ο Αρχιμανδρίτης Αγρεθένιος το 1375 αναφέρει για την τελετή του αγίου φωτός τα παρακάτω: «Σύμφωνα με το έθιμο, γράφει στο Οδοιπορικό του, ο Πατριάρχης κάνει λιτανεία γύρω από τον Άγιο Τάφο το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου για το άγιο φως. Βγήκε ο Πατριάρχης και μαζί του ο Μητροπολίτης Γερμανός από την Αίγυπτο και ο Μάρκος ο Επίσκοπος από τη Δαμασκό. ...και ο ηγούμενος Στέφανος του αγίου Σάββα μαζί με όλο τον κλήρο και έκαναν περιφορά γύρω από τον Τάφο του Κυρίου δύο φορές και κατά τον τρίτο κύκλο φάνηκε πάνω από τον άγιο Τάφο λεπτός καπνός. Έπειτα άνοιξαν τον Τάφο (το Κουβούκλιο) και μπήκε ο Πατριάρχης, μαζί με αυτόν και ο Αρμένιος Επίσκοπος, γιατί γέμισε με φως το ιερό σπήλαιο και άναψαν όλα τα καντήλια, που είχαν σβηστεί από τη Μ. Πέμπτη και ήταν έτοιμα (να ανάψουν). Και άναψε ο Πατριάρχης τα κεριά από το άγιο φως, από τον Πατριάρχη (άναψε τα κεριά) όλη η Εκκλησία και έγινε φοβερός αναστεναγμός σε όλη την Εκκλησία στη θέα του φωτός. Μετά από λίγο έσβησαν τα κεριά, τα οποία ο καθένας φυλάει για ευλογία. Έπειτα ο πατριάρχης αρχίζει τη λειτουργία του Μ. Σαββάτου»12.
Κατά τον ίδιο τρόπο περιγράφουν την τελετή του αγίου φωτός κατά τον 16ο και 17ο αιώνα και άλλοι Ρώσοι προσκυνητές, ο Ποζνιακώφ και ο Αρσένιος Σουχάνωφ, που επισκέφτηκαν τους Αγίους Τόπους, ο πρώτος το 1582, όταν Πατριάρχης ήταν ο Σωφρόνιος (1579-1608), και ο δεύτερος το 1652, όταν Πατριάρχης ήταν ο Παϊσιος (1645-1661). Ο τελευταίος στο Προσκυνητάριό του γράφει τα ακόλουθα: «Κατά το απόγευμα του Μ. Σαββάτου ο Πατριάρχης με τη συνοδεία του εισέρχεται στον Ναό (της Αναστάσεως) και εκεί αναπαύεται στο κελί του. Αργότερα εμφανίστηκαν δύο Μουσουλμάνοι (θυρωροί του Ναού) και, αφού ξεκουράστηκαν για λίγο, μπήκαν στον Άγιο Τάφο μαζί με τους Έλληνες μοναχούς και έσβησαν όλα τα καντήλια που βρίσκονταν μέσα σε αυτόν και βγαίνοντας τον σφράγισαν. Γίνεται αμέσως μετά λιτανεία γύρω από το Κουβούκλιο· προηγούνται οι Ορθόδοξοι και ακολουθούν οι Αρμένιοι, μαζί με αυτούς οι Κόπτες, οι Αιθίοπες και οι Νεστοριανοί. Μετά τον τρίτο κύκλο ο Πατριάρχης Παϊσιος στάθηκε μπροστά στην πόρτα του Αγίου Τάφου και έβγαλε τον σάκκο και τη μίτρα, το ίδιο έκανε και ο Αρμένιος Πατριάρχης, ο οποίος ήρθε και στάθηκε κοντά στον δικό μας Πατριάρχη, που βρισκόταν κοντά στην κλειστή πόρτα του Κουβουκλίου. Μπήκε μέσα και ο Τούρκος και την ξεσφράγισε. Ο Πατριάρχης Παϊσιος, αφού πήρε δύο δεσμίδες κεριών και άνοιξε την πόρτα, μπήκε μέσα και την έκλεισε πάλι, χωρίς να επιτρέψει τον Αρμένιο Πατριάρχη να μπει. Ο Παϊσιος έμεινε κλεισμένος στον Τάφο ένα τέταρτο της ώρας και, αφού άνοιξε την πόρτα, βγήκε κρατώντας σε κάθε χέρι δεσμίδα αναμμένων κεριών. Ο Πατριάρχης Παϊσιος στεκόταν σε υπερυψωμένο σημείο, εκεί όπου ήταν η αγία Τράπεζα των Σέρβων13, κάτω από τη λεγόμενη μεγάλη καμάρα, απέναντι από το άγιο Κουβούκλιο· εκεί όλος ο λαός άναψε τα κεριά από αυτόν. Όταν όλοι άναψαν (τα κεριά τους), κατέβηκε ο Πατριάρχης από εκείνο το μέρος, μπήκε στο Καθολικό, φόρεσε το σάκκο και τη μίτρα και τέλεσε τη λειτουργία του Μ. Βασιλείου»14. Για την τελετή του αγίου φωτός κατά το Μ. Σάββατο και της μετάδοσής του στο λαό από τον Πατριάρχη, που στέκεται κοντά στην τράπεζα, απέναντι από το Ιερό Κουβούκλιο, γίνεται αναφορά και στα Ελληνικά Προσκυνητάρια του 16ου και 17ου αιώνα15.
Όταν ήταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Σωφρόνιος, το 1580, έγινε το εξής παράδοξο θαύμα κατά το Μ. Σάββατο. Το άγιο φως βγήκε δίπλα από την Πύλη του Ναού της Αναστάσεως, αφού ράγισε η κολόνα, κάτι το οποίο φαίνεται και τώρα. Η αιτία ήταν η εξής: Οι Αρμένιοι, κατά την εποχή εκείνη, ήταν εχθρικοί απέναντι στους Ορθοδόξους και υποσχέθηκαν να δώσουν στον ηγεμόνα της Ιερουσαλήμ αρκετά χρήματα, για να εμποδίσει τον Πατριάρχη και τους Ορθοδόξους να μπουν στον Ναό της Αναστάσεως κατά το άγιο και μεγάλο Σάββατο. Ο ηγεμόνας, αφού πήρε τα χρήματα, πρόσταξε και έγινε αυτό (που ήθελαν οι Αρμένιοι). Μπήκαν, λοιπόν, στον Ναό μόνο οι Αρμένιοι χαρούμενοι, ελπίζοντας ότι θα πάρουν το άγιο φως, οι Ορθόδοξοι, όμως, στέκονταν έξω από τον Ναό, στην αυλή, περίλυποι και παρακαλούσαν μαζί με τον Πατριάρχη τον άγιο Θεό, με δάκρυα και συντετριμμένη την καρδιά, να δείξει το έλεος της ευσπλαχνίας (γενναιοψυχίας) του· κι ενώ προσεύχονταν, σχίστηκε η αναφερόμενη παραπάνω ραγισμένη κολόνα και βγήκε από εκεί το άγιο φως. Μόλις είδε αυτό ο Πατριάρχης έτρεξε με μεγάλη προθυμία και ευλάβεια και άναψε τα κεριά που είχε στα χέρια του και μοίρασε το φως στους Ορθοδόξους για να τους αγιάσει. Οι Μωαμεθανοί θυρωροί βλέποντας αυτό το θαύμα άνοιξαν αμέσως την αγία Πόρτα και μπήκε μέσα στον Ναό και ο Πατριάρχης και όλο το πλήθος των Ορθοδόξων ψάλλοντας το «Τίς Θεός μέγας ως ο Θεός ημων» και τέλεσε τη λειτουργία. Εξαιτίας αυτού του θαύματος ένας από τους θυρωρούς του Ναού παραδέχτηκε μεγαλόφωνα τον Χριστό, τον Υιό του Θεού, και πίστεψε σε αυτόν. Οι άλλοι Μωαμεθανοί, μόλις άκουσαν αυτά, θύμωσαν και τον έκαψαν μέσα στην αγία Αυλή και έτσι είχε μαρτυρικό θάνατο16.
Όταν Πατριάρχης ήταν ο Θεοφάνης (1608-1645), και πάλι οι Αρμένιοι προκάλεσαν ταραχές το Πάσχα του 1634 στον Ναό της Αναστάσεως κατά την απουσία του Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη, έχοντας ως σκοπό να αφαιρέσουν από τους Ορθοδόξους το πρωτείο που είχαν στην τελετή του αγίου φωτός. «Επειδή δεν ήξεραν τι να κάνουν, έγραφε ο Πατριάρχης Θεοφάνης στον Τσάρο της Ρωσίας Μιχαήλ, έκλεισαν τον Άγιο Τάφο με την εξουσία των αλλόθρησκων και δεν επέτρεπαν στους Ορθόδοξους χριστιανούς, σύμφωνα με το παλιό Πασχάλιο, να κάνουν το Μ. Σάββατο την τελετή του αγίου φωτός και να αξιωθούν να δουν αυτό. Έκλαιγαν, τότε, όλοι οι χριστιανοί, αλλά ο δίκαιος Θεός ελέησε αυτούς που ελπίζουν σε αυτόν. Και επειδή οι αλλόθρησκοι φύλαγαν ένοπλοι και οι πόρτες ήταν κλειδωμένες, οι χριστιανοί εκδιώχθηκαν από την Εκκλησία και στέκονταν θλιμμένοι και έκλαιγαν· τότε έγινε σεισμός και το άγιο φως εμφανίστηκε από τον καπνοδόχο της σκεπής του Αγίου Τάφου και φώτισε όλη την Εκκλησία. Οι χριστιανοί με χαρά και δάκρυα κραύγαζαν προς τον Θεό. Βλέποντας οι Αρμένιοι ότι ο Κύριος φανέρωσε το άγιο φως, για να κρύψουν την ατιμία τους, μοίραζαν χρήματα στους αλλόθρησκους, για να μη μιλήσουν για αυτό»17.
Για την τελετή του αγίου φωτός, ο απεσταλμένος στη Μόσχα το 1650 από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Παϊσιο (1645-1661) για να ζητήσει οίκτο, ο αρχιεπίσκοπος της Ναζαρέτ ο Γαβριήλ γράφει στο έργο του «Διήγησις περί των αγίων και θεοβαδίστων τόπων της αγίας Πόλεως» (Μόσχα 1651) τα εξής: «Κατά το Μ. Σάββατο έρχονται οι Τούρκοι το πρωί και σβήνουν τα καντήλια σε όλη την Εκκλησία και, αφού κλείσουν την πόρτα του αγίου Τάφου, την σφραγίζουν και κάθονται δίπλα στην πόρτα και την φυλάνε. Οι πιστοί με δάκρυα ικετεύουν τον Κύριο επικαλούμενοι τη βοήθεια από τον ουρανό. Κατά τη 9η ώρα της ημέρας ντύνεται ο Πατριάρχης και όλος ο κλήρος και τελούν λιτανεία γύρω από τον Άγιο Τάφο τρεις φορές. Και αμέσως ανοίγουν οι Τούρκοι την πόρτα του Κουβουκλίου και μπαίνει μέσα ο Πατριάρχης και παίρνει το φως από τον Τάφο σαν δροσερή φλόγα και το δίνει στους πιστούς. Έπειτα, τελείται η λειτουργία του Μ. Βασιλείου». Σχετικά με το εξαίσιο θαύμα της εμφάνισης του φωτός από τη ραγισμένη κολόνα δίπλα από την Πύλη του Ναού της Αναστάσεως κατά το Μ. Σάββατο, ο αρχιεπίσκοπος Γαβριήλ ανάγοντας αυτό το θαύμα σε προγενέστερη εποχή αναφέρει τα εξής: «Κατά την εποχή του Σουλτάνου της Αιγύπτου και της Ιερουσαλήμ Αμηράκ ή Αμουράδ, επειδή τότε δεν υπήρχε βασιλιάς στην Κωνσταντινούπολη και κατείχαν τον Ναό18 οι Βενετοί-Παπιστές, αυτοί έδωσαν άφθονο χρυσάφι στον βασιλιά της Αιγύπτου και έβγαλαν τον ευσεβή Πατριάρχη από την εκκλησία του Αγίου Τάφου. Και έτσι κατά το Μ. Σάββατο οι ίδιοι προσπάθησαν να ανάψουν τα κεριά από τον Τάφο του Χριστού και δεν μπόρεσαν οι δυστυχείς. Ο Πατριάρχης μαζί με τον ορθόδοξο λαό ήταν έξω από την πόρτα του Ναού και προσευχόταν, όταν ξαφνικά σαν αστραπή βγήκε φως από την κολόνα και έπεσε πάνω στον τότε Πατριάρχη που ονομαζόταν Δωροθέος Ιεροσολυμίτης. Οι Τούρκοι, μόλις είδαν το θαύμα, έβγαλαν αμέσως από την Εκκλησία τους Παπιστές και έβαλαν τον ευσεβή Πατριάρχη. Τότε οι Τούρκοι κάρφωσαν πολλά καρφιά στις πέτρες μπροστά στην Πύλη για να βλέπουν οι άπιστοι· δύο Μουσουλμάνοι πίστεψαν στον Χριστό και κήρυξαν φανερά την ευσέβειά τους και κατέκριναν τα πιστεύω του Μωάμεθ και γι' αυτό αξιώθηκαν με το στεφάνι του μαρτυρίου»18.
Περιγραφή της σύγχρονης τελετής του αγίου φωτός
Από το πρωί του αγίου και μεγάλου Σαββάτου μέσα στον θεοσέβαστο Ναό της Αναστάσεως, όπως και στον άγιο Τάφο σβήνουν όλες οι λυχνίες, Ορθοδόξων, Λατίνων, Αρμενίων και Κοπτών, από τους διακονητές από το κάθε δόγμα από αυτά που μένουν συνεχώς στον ναό. Έξω από τον Ναό όλοι οι κάτοικοι και οι προσκυνητές της αγίας Πόλης-όλων των χριστιανικών φύλων εκτός από τους Λατίνους- και οι θεατές συρρέουν όλοι μαζί και γεμίζουν τον χώρο της αγίας Αυλής του Ναού, περιμένοντας το άνοιγμα της κλειστής πόρτας του, για να μπουν μέσα σε αυτόν.
Κατά την ώρα 8.30'-9.30' π.μ., όταν στο Μοναστηριακό Ναό των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης τελείται ο εσπερινός και η λειτουργία του Μ. Σαββάτου, κατά την οποία χοροστατεί ο Πατριάρχης και παρευρίσκονται οι Αρχιεπίσκοποι και τα υπόλοιπα μέλη της Ιεράς Αδελφότητας, ανοίγεται από τους μουσουλμάνους θυρωρούς η πύλη του Παναγιότατου Ναού, με την παρουσία των Δραγουμάνων, και του δικού μας και του Αρμένιου, και των στρατιωτικών αρχών της αγίας πόλης. Και πρώτα μπαίνει η παρατεταγμένη στρατιωτική δύναμη για την τήρηση της τάξης, η οποία τοποθετείται με την καθοδήγηση των Δραγουμάνων και των αξιωματικών της γύρω από το Ιερό Κουβούκλιο και στα κεντρικότερα σημεία του Ναού σχηματίζοντας έτσι διόδους για τα πλήθη. Μετά από αυτήν την τοποθέτηση των στρατιωτών, αφήνεται ελεύθερη η είσοδος για τα πλήθη, τα οποία ως χείμαρρος ακατάπαυστος μπαίνουν στον Ναό και τοποθετούνται στα ιδιαίτερα μέρη που ορίζονται για κάθε δόγμα. Ενώ περνά η ώρα, τα πλήθη αυξάνονται και συνωστίζονται σε τέτοιο βαθμό, ώστε κάθε προσπάθεια μετακίνησης μεταξύ αυτών καθίσταται όχι μόνο δύσκολη, αλλά και επικίνδυνη. Όλα, λοιπόν, τα μέρη του πολύ μεγάλου Ναού, και πάνω και κάτω, και μέσα και έξω γεμίζουν με ευσεβείς προσκυνητές ή περίεργους θεατές, ενώ συγχρόνως άλλα πλήθη μέσω του δικού μας Μοναστηριού, από τις πόρτες των αιθουσών, περνούν και καταλαμβάνουν τις στοές και τις εξοχές των δύο θόλων, και ο ίδιος ο χώρος της αγίας Αυλής και οι αίθουσες του Παναγιότατου Ναού της Αναστάσεως, του Μοναστηριού του Πατριάρχου Αβραάμ, της Εκκλησίας του αγίου Ιακώβου και οποιοσδήποτε εκεί κοντά ελεύθερος χώρος καταλαμβάνεται. Μεταξύ του πλήθους που βρίσκεται μέσα στον Ναό διακρίνονται οι Ορθόδοξοι από την Παλαιστίνη και τη Συρία με τους ιδιαίτερους στίχους, τους οποίους μεγαλόφωνα χτυπώντας τα χέρια απαγγέλλουν ρυθμικά στη δική τους γλώσσα και έχουν το εξής περιεχόμενο: Ο Θεός να δίνει πολλά χρόνια στον Πατριάρχη, ο θεός να στεριώνει το Δέρ-Ρούμ(=Μοναστήρι των Ρωμαίων, δηλαδή το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων), Μία μόνο ορθή πίστη υπάρχει, αυτή των Ορθοδόξων.
Κατά τις 11 π.μ. με την παρουσία των στρατιωτικών αρχών γίνεται επιθεώρηση του ιερού Κουβουκλίου του αγίου Τάφου από τους Δραγουμάνους που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Μετά την επιθεώρηση ο δικός μας Δραγουμάνος κλείνει την πόρτα του Κουβουκλίου, έπειτα, αφού πάρει από τον δικό μας φύλακα μοναχό του αγίου Τάφου ταινία λευκή, την περιστρέφει δύο φορές γύρω από το πάνω μέρος των δύο πτυχών της πόρτας, όπου υπάρχουν καρφιά, και την αριστερή άκρη της ταινίας, αφού την διαπεράσει μέσα από το δεξί κρίκο της πόρτας, την δίνει στον δικό μας Αρχιμανδρίτη που στέκεται εκεί, ενώ τη δεξιά τη διαπερνά μέσα από τον αριστερό κρίκο και τη δίνει στον Αρμένιο Αρχιμανδρίτη. Έτσι, με την ταινία σχηματίζεται ένας σταυρός και στο κέντρο αυτού ο Δραγουμάνος βάζει μαλακό κερί, το οποίο παίρνει από τον ίδιο τον Μοναχό προσέχοντας να το προσαρμόσει και στις δύο μεριές της πόρτας του Ιερού Κουβουκλίου· έπειτα, φωνάζει τον μουσουλμάνο θυρωρό του Ναού της Αναστάσεως που βρίσκεται εκεί να έρθει, ο οποίος, σύμφωνα με το αρχαίο έθιμο, σφραγίζει τέσσερις φορές πάνω στο κερί και στην ταινία με τη σφραγίδα του, ως ανάμνηση της σφραγίσεως από τη φρουρά,, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο: «Οι δέ πορευθέντες ησφαλίσατο τόν Τάφον, σφραγίσαντες τόν λίθον μετά της κουστωδίας» (Ματ. κζ' 66) (=και εκείνοι πήγαν και ασφάλισαν τον Τάφο, έβαλαν δηλαδή σφραγίδες στο λίθο που έκλεινε το μνημείο και τοποθέτησαν φρουρά). Πλέον, όλα τα μέρη του Ναού είναι γεμάτα κόσμο, καθώς και τα απέναντι υπερυψωμένα μέρη του Ιερού Κουβουκλίου του αγίου Τάφου, τα δεξιά από τους ανώτερους κυβερνητικούς υπαλλήλους, τα αριστερά από την Ελληνική αντιπροσωπεία και άλλα επίσημα πρόσωπα.
Κατά τη δωδεκάτη της ημέρας ο Πατριάρχης ή, αν λείπει, ο Επίτροπος που τον αντιπροσωπεύει, ενώ χτυπάει πένθιμα η μεγάλη καμπάνα του Ναού, κατεβαίνει από το Πατριαρχείο μαζί με όλο τον κλήρο από τη σκάλα του αγίου Ιακώβου στον ναό της Αναστάσεως και μπαίνουν όλοι από τη νότια πύλη του Καθολικού στο άγιο Βήμα. Μετά από λίγη ώρα έρχονται προς τον Πατριάρχη μας και ασπάζονται το δεξί του χέρι τέσσερις κληρικοί από τους Αρμένιους, δύο από τους Κόπτες και δύο από τους Σύριους, παίρνοντας, όπως λέμε, ευλογία για να συμμετέχουν στην τελετή. Αυτή η εθιμοτυπία βασίζεται σε ρητές διατάξεις που ορίζουν για μας οι Σουλτάνοι, ως ένδειξη ότι έχουμε τα πρωτεία στον Παναγιότατο Τάφο, σύμφωνα με τα προνόμια που χορήγησε ο Ομάρ Χαττάπ και οι διάδοχοί του στο Γένος των Ορθοδόξων Ρωμαίων. Μετά την αποχώρηση των Αρμενίων και των υπόλοιπων αλλόθρησκων κληρικών, για τους οποίους έγινε αναφορά παραπάνω, οι δικοί μας ιερείς και διάκονοι που επρόκειτο να συμμετάσχουν στη λιτανεία, παίρνουν την ευκαιρία και ντύνονται όλοι με λευκές στολές, συγχρόνως βάζει και ο Πατριάρχης στο σκευοφυλάκειο όλη την αρχιερατική του στολή. Ταυτόχρονα, η λυχνία, η οποία χρησιμοποιείται στην ιερή τελετή, μεταφέρεται με πομπή από το κελί-στο οποίο φυλάσσεται, κοντά στην αγία Αποκαθήλωση-από τον δικό μας Σκευοφύλακα του Ναού της Αναστάσεως, ενώ προπορεύονται της πομπής ο Δραγουμάνος και ένας Αρχιερέας, προς το άγιο Κουβούκλιο από τον πιο σύντομο δρόμο, δηλαδή μέσω της περιοχής που βρίσκεται μεταξύ της αγίας Αποκαθήλωσης και του αγίου Κουβουκλίου. Μόλις αυτοί φτάσουν, ο Δραγουμάνος ξεκλειδώνει την πόρτα του Κουβουκλίου και μπαίνει μέσα μόνο ο δικός μας Σκευοφύλακας, αυτός που κρατάει την ιερή λυχνία, την οποία και τοποθετεί πάνω στον άγιο Τάφο. Αμέσως μόλις αυτός βγει, σφραγίζεται και πάλι η πόρτα του Κουβουκλίου, αφού τη δέσουν με τους δύο κρίκους της ταινίας, της οποίας τα άκρα παίρνουν τότε οι δύο Αρχιερείς που βρίσκονται εκεί, ο δικός μας και ο Αρμένιος, αντικαθιστώντας τους δύο Αρχιμανδρίτες που αναφέραμε προηγουμένως. Πριν, όμως, γίνουν όλα αυτά, η στρατιωτική αρχή παίρνει θέση μπροστά στην είσοδο του αγίου Κουβουκλίου προς το βόρειο μέρος. Η αστυνομία σχηματίζει μία ζώνη και ανοίγει δίοδο από το άγιο Βήμα του Καθολικού μέχρι το ιερό Κουβούκλιο και γύρω από αυτό λόγω της λιτανείας που θα γίνει. Σε κανέναν δεν επιτρέπεται να μπει στη δίοδο που έχει ανοιχτεί, εκτός από τους αξιωματικούς της τάξης, των κληρικών που έχουν παραταχθεί για τη λιτανεία και των αξιωματούχων των Πατριαρχείων. Οι αντιπρόσωποι των Κοπτών και των Συρίων, αυτοί που ορίστηκαν να παραλάβουν το άγιο φως από τον Πατριάρχη, μένουν έξω από τη σχηματιζόμενη ζώνη.
Στις 12.30' ξεκινάει η λιτανεία από το άγιο Βήμα του Καθολικού ως εξής: Στην αρχή της πομπής είναι τα εκκλησιαστικά λάβαρα (κοινώς μπαϊράκια) που τα κρατούν, σύμφωνα με την παλιά συνήθεια, αρχηγοί αρχαίων Ορθόδοξων οικογενειών της Ιερουσαλήμ, ακολουθούν οι χοροί των ψαλτών, οι ντυμένοι ιερείς και τέσσερις διάκονοι-εκ των οποίων οι δύο κρατούν από ένα πυρσό (δαυλό) αργυρό, ενώ οι άλλοι δύο διάκονοι από μία δεσμίδα αποτελούμενη από 33 κεριά- τελευταίος όλων έρχεται ο Πατριάρχης που κρατάει την ποιμαντορική ράβδο. Αφού ευλογήσει ο Πατριάρχης από την αγία είσοδο της ωραίας Πύλης του Καθολικού, ξεκινάει η πομπή κατευθυνόμενη προς το Κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου, όταν ξαφνικά στο μέσο του γενικού θορύβου στον Ναό και της αναμεμειγμένης βοής ακούγεται η γλυκιά και πολυπόθητη μελωδία των ψαλτών μας, οι οποίοι ψάλλουν το γνωστό τροπάριο «Τήν Ανάστασίν Σου, Χριστέ Σωτήρ, άγγελοι υμνουσιν εν ουρανοις καί ημας τους επί γης καταξίωσον εν καθαρα καρδία Σε δοξάζειν» (Την Ανάστασή Σου, Χριστέ Σωτήρα, άγγελοι υμνούν στους ουρανούς και καταξίωσε εμάς που είμαστε στη γη με καθαρή καρδιά να Σε δοξάσουμε)· ο ιερός κλήρος γυρίζει τρεις φορές γύρω από το άγιο Κουβούκλιο, ενώ κατά την τρίτη φορά ο χορός ψάλλει το «Φώς ιλαρόν» μελωδικά. Αφού γίνεται και η Τρίτη στροφή, οι κληρικοί που κρατάνε τα λάβαρα επιστρέφουν στο άγιο Βήμα και βγάζουν τις ιερατικές στολές, ενώ ο Πατριάρχης παίρνει από τους Αρμένιους τον κληρικό που έχει οριστεί, για να μπει μέσα στο άγιο Κουβούκλιο, και μαζί με αυτόν έρχεται μπροστά στο άγιο Κουβούκλιο. Απέναντι από την πόρτα του αγίου Κουβουκλίου (ο Πατριάρχης) βγάζει τη μίτρα, τα εγκόλπια, το μέγα ωμοφόριο, τον αρχιερατικό σάκκο και το επιγονάτιο με τη βοήθεια των διακόνων, οι οποίοι στη συνέχεια δένουν γύρω από τα επιμάνικα, τα οποία φοράει ο Πατριάρχης, λευκά μαντίλια. Τότε ο δικός μας Δραγουμάνος αφαιρεί την ταινία και ανοίγει την πόρτα του αγίου Κουβουκλίου. Ο πατριάρχης, αφού πάρει από τους διακόνους τους δύο πυρσούς και τρεις δεσμίδες κεριών μπαίνει μέσα στο Κουβούκλιο, όπου τον ακολουθεί μόνο ο Αρμένιος κληρικός, φορώντας και αυτός μόνο την εσωτερική ιερατική στολή και κρατώντας δύο μεταλλικούς πυρσούς19. Η πόρτα του αγίου Κουβουκλίου κλείνεται πάλι και ο Πατριάρχης μπαίνει στον Τάφο, ενώ ο Αρμένιος μένει στον προθάλαμο αυτού. Ο Πατριάρχης, αφού γονατίσει, με φόβο και κατάνυξη διαβάζει την παρακάτω ευχή:
"Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ, η αρχίφωτος σοφία του ανάρχου Πατρός. Ο φως οικών απρόσιτον, ο ειπών εν σκότους φως λάμψαι, ο ειπών γενηθήτω φως και εγένετο φως, Κύριε, ο του φωτός χορηγός, ο εξαγαγών ημάς από του σκότους της πλάνης και εισαγαγών εις το θαυμαστόν φως της σης επιγνώσεως, ο την γην μεν πάσαν δια της εν αυτή ενσάρκου παρουσίας σου, τα καταχθόνια δε της εις Άδην καταβάσεως σου φωτός πληρώσας και χαράς, μετά δε ταύτα δια των αγίων σου αποστόλων φως καταγγείλας πάσι τους έθνεσιν. Ευχαριστούμεν σοι, ότι δια της ευσεβούς πίστεως μετήγαγες ημάς από του σκότους εις φως και γεγόναμεν υιοί δια του αγίου βαπτίσματος, θεασάμενοι την δόξαν σου πλήρη ούσαν χάριτος και αληθείας, αλλ' ω φωτοπάροχε Κύριε, ο το μέγα φως ων, ο ειπών, ο λαός ο καθήμενος εν σκότει. Δέσποτα Κύριε, το φως το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, το μόνον φως του κόσμου και φως της ζωής των ανθρώπων, ου από της δόξης επληρώθη τα σύμπαντα, ότι φως εις τον κόσμον ελήλυθας δια της ενσάρκου σου οικονομίας, ει και οι άνθρωποι ηγάπησαν μάλλον το σκότο ή το φως, συ Κύριε φωτοδότα, επάκουσον ημών των αμαρτωλών και αναξίων δούλων σου των την ώρα ταύτη παρισταμένων τω παναγίω σου και φωτοφόρω τούτω τάφω και πρόσδεξαι ημάς τιμώντας τα άχραντα πάθη σου, την παναγίαν σου σταύρωσιν, τον εκούσιον θάνατον και την εν τω πανσεβάστω τούτω μνήματι του τεθεωμένου σου σώματος κατάθεσιν και ταφήν και τριήμερον εξανάστασιν, ήν χαρμονικώς ήση αρξάμενοι εορτάζειν μνείαν ποιούμεθα και της εν Άδου καθόδου σου, δι' ης τας εκείσε των δικαίων κατέχομενας ψυχάς δεσποτικώς ηλευθέρωσας τη αστραπή της σης θεότητος, φωτός πληρώσας τα καταχθόνια. ¨οθεν δη αγαλλόμενη καρδία και χαρά πνευματική κατά τούτο το υπερευλογημένον Σάββατον τα εν γη και υπό γην θεοπρεπώς τελεσθέντα σοι σωτηριοδέστατα μυστήρια σου εορτάζοντες και σε το όντως ιλαρόν και εφετόν φως εν τοις καταχθονίοις θεϊκώς επίλαμψαν, εκ τάφου δε θεοπρεπώς αναλάμψαν αναμιμνησκόμενοι, φωτοφάνειαν ποιούμεθα σου την προς ημάς συμπαθώς γενομένην θεοφάνειαν εικονίζοντες, επιδή γαρ τη σωτηρίω και φωταυγεί νυκτί πάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια δια το υπερφυές μυστήριον της εν Άδου καθόδου σου και της εκ Τάφου σου τριημέρου αναστάσεως. Δια τούτο εκ του επί τούτον τον φωτοφόρον σου Τάφον ενδελεχώς και αειφώτως εκκαιομένου φωτός ευλαβώς λαμβάνοντες διαδιδόαμεν τοις πιστεύουσιν εις σε το αληθινόν φως και παρακαλούμεν και δεόμεθά σου, Πανάγιε Δέσποτα, όπως αναδείξης αυτό αγιασμού δώρον και πάσης θεϊκής σου χάριτος πεπληρωμένον δια της χάριτος του Παναγίου και φωτοφόρου Τάφου σου και τους απτομένους ευλαβώς αυτού ευλογήσης και αγιάσης, του σκότους των παθών ελευθερών και των φωτεινοτάτων σου σκηνών καταξιώσης, όπου φως το ανέσπερον της σης θεότητος λάμπει, χάρισαι αυτοίς, Κύριε, υγιείαν και ευζωΐαν και τους οίκους αυτών παντός αγαθού πλήρωσον.
Ναι, Δέσποτα φωτοπάροχε, επάκουσον μου του αμαρτωλού εν τη ώρα ταύτη και σος ημίν τε και αυτοίς περιπατείν εν τω φωτί σου και εν αυτώ μένειν, έως το φως της προσκαίρου ζωής έχομεν. Δος ημίν, Κύριε, ίνα το φως της προσκαίρου ζωής ταύτης έχωμεν. Δος ημίν, Κύριε, ίνα το φως των καλών έργων ημών λάμπη έμπροσθεν των ανθρώπων και δοξάζωσι σε συν τω αναρχώ σου Πατρί και τω Παναγίω Πνεύματι. Εις φως γαρ εθνών ημάς τέθεικας, ίνα αυτοίς τη σκοτία περιπατούσι φαίνωμεν. Αλλ' ημείς ηγαπήσαμεν το σκότος μάλλον ή το φως φαύλα πράσσοντες. Πας γαρ ο φαύλα πράσσων μισεί το φως κατά τον αψευδή λόγον σου, δια τούτο οσήμεραι προσκοπτόμεν αμαρτάνοντες, επειδή περιπατούμεν εν τη σκοτία. Αλλ' αξίωσον ημάς το υπόλοιπον της ζωής ημών βιωτεύσαι πεφωτισμένους τους οφθαλμούς της διανοίας ημών. Δος ημίν, ίνα ως τέκνα φωτός περιπατήσωμεν εν τω φωτί των εντολών σου, το του αγίου βαπτίσματος φωτεινόν ένδυμα, υπέρ δια των έργων ημαυρώσαμεν, λεύκανον ως το φως, ο αναβαλλόμενος το φως ώσπερ ιμάτιον. Δος ημίν ενδύσασθαι τα όπλα του φωτός, ίνα δι' αυτών τον άρχοντα του σκότους τροπούμεθα, ως μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός. Ναι, Κύριε, και ως εν ταύτη τη ημέρα τοις εν σκότει και σκιά θανάτου καθημένοις φως έλαμψας, ούτω σήμερον λάμψον εν ταις καρδίαις ημών το σον ακήρατον φως, ίνα δια τούτου φωτιζόμενοι και θερμαινόμενοι εν τη πίστει δοξάζομεν σε το μόνον εκ μόνου του αρχιφώτου φωτός ιλαρόν φως εις τους ατελεύτητους αιώνας. Αμήν".
Κατά την ώρα που ο Πατριάρχης διαβάζει αυτήν την ευχή, βαθιά σιγή διαδέχεται τις δυνατές κραυγές που σείουν τις αχανείς διαστάσεις μπροστά στο μικρό Ναό· μυστική αγωνία καταλαμβάνει από τη μια μεριά ως την άλλη τα πλήθη και αμέσως σταματάει ο θορυβώδης και ταραχώδης εκείνος χείμαρρος· όλοι εκείνη τη στιγμή έχοντας το μυαλό τους στον Ύψιστο και περιμένοντας το έλεος, τον παρακαλούν να έρθει σε αυτούς η θεία χάρη του παναγίου φωτός. Μετά το τέλος της ευχής ο Πατριάρχης με κάθε ευλάβεια ασπάζεται τον άγιο Τάφο και παίρνει το άγιο φως, το οποίο βέβαια, αφού πάει στον προθάλαμο, δίνει πρώτα στον Αρμένιο κληρικό που βρίσκεται εκεί, συγχρόνως όμως ο Πατριάρχης από το βόρειο άνοιγμα του Κουβουκλίου και ο Αρμένιος από το νότιο παραδίδουν τους πυρσούς αναμμένους πλέον σε αυτούς που είχαν παραταχθεί εκεί από πριν και στους ιερείς και τους λαϊκούς που περιμένουν έξω από τις πόρτες. Την εμφάνιση του αγίου φωτός χαιρετούν οι ήχοι των βαρύγδουπων καμπάνων του Ναού και των σημάντρων και τυμπάνων του· ακούγεται ανάμεικτη βοή, ιαχή θεσπέσια που φτάνει ως τον ουρανό και συγκινεί τους πάντες μέχρι δακρύων· ο καθένας αισθάνεται χαρά και αγαλλίαση. Πόσο ζωηρή και αξιοθέατη είναι εκείνη η στιγμή στους θεατές! Στα πρόσωπα όλων ζωγραφίζεται ανέκφραστη αγαλλίαση, δάκρυα χαράς βρέχουν τα μάγουλά τους και σκέφτονται ότι πράγματι είναι θεατές ευσεβούς και ιερής τελετής, την οποία ποθούσαν να δουν από την παιδική τους ηλικία. Η θέα της μυστηριώδους αυτής μεταβολής τόσων καρδιών είναι αδύνατον να μη συγκινήσει και τον ψυχρότερο από τους θεατές. Ο πρεσβύτερος της Ιερουσαλήμ που βρίσκεται στο βόρειο άνοιγμα του Κουβουκλίου, αφού πάρει το άγιο φως από τον Πατριάρχη μέσα σε αργυρό πυρσό, το μεταφέρει τρέχοντας στο άγιο Βήμα από τη Βόρεια πύλη του Καθολικού και το παραδίδει στον Σκευοφύλακα του Ναού που βρίσκεται στην παραπρόθεση του δεξιού μέρους , ο οποίος το παραδίδει σε αυτούς που βρίσκονται στο άγιο Βήμα. Αμέσως το άγιο φως διαδίδεται σε όλα τα μέρη του Ναού, πάνω και κάτω και στην πιο μακρινή γωνιά του. Ο Ναός που πριν από λίγο δεν είχε κανένα φως μεταμορφώνεται σε θάλασσα φωτός φωτιζόμενος αμέσως από 30000 περίπου φώτα. Έπειτα ανοίγεται η πόρτα του αγίου Κουβουκλίου από τον δικό μας Αρχιερέα που αναφέραμε προηγουμένως, όταν ο Πατριάρχης από μέσα τη χτυπήσει. Αμέσως μπαίνουν στο Κουβούκλιο ένας Κόπτης και ένας Σύριος από αυτούς που πήραν σε προηγούμενη φορά και παίρνουν το άγιο φως από τον Πατριάρχη. Αφού περιοριστεί ο θόρυβος, ο Πατριάρχης βγαίνει πρώτος από το ιερό Κουβούκλιο κρατώντας τρεις δεσμίδες κεριά, εκ των οποίων τη μια τη δίνει στον Διοικητή της Πόλης που στέκεται κοντά στην πόρτα του Κουβουκλίου, και, ενώ τον κρατάνε οι κυβερνητικοί υπάλληλοι και ο Δραγουμάνος, διασχίζει γρήγορα το συνωστισμένο πλήθος και φτάνει στο άγιο Βήμα, όπου δίνει το άγιο φως. Μετά την έξοδο του Πατριάρχη από το άγιο Κουβούκλιο, βγαίνουν από εκεί ο Αρμένιος κληρικός και ο Σύριος και μεταφέρουν το φως στους ομοεθνείς τους, ενώ μπαίνουν οι καντηλανάφτες των τριών εθνών και ανάβουν τα καντήλια τους μέσα και έξω από τον άγιο Τάφο. Ταυτόχρονα ο δικός μας Αρχιερέας σηκώνει την αναμμένη ιερή λυχνία από τον Πανάγιο Τάφο και τη μεταφέρει αμέσως από το άγιο Κουβούκλιο στο άγιο Βήμα του δικού μας Καθολικού. Αφήνεται, λοιπόν, ελεύθερο το άγιο Κουβούκλιο στους Αρμένιους, στους Κόπτες και στους Σύριους για τη λιτανεία τους, την οποία όλοι μαζί κάνουν γύρω από τον Τάφο του Κυρίου, δοξάζοντας και αυτοί τον νικητή του θανάτου.
Αμέσως μετά την τελετή ο Πατριάρχης γυρίζει στη θέση του με τη συνηθισμένη παράταξη. Την τελετή του αγίου φωτός επισφραγίζει στη συνέχεια η τέλεση της θείας λειτουργίας του Μ. Σαββάτου στο Καθολικό του Ναού της Αναστάσεως. Τα πλήθη των προσκυνητών αμέσως βγαίνουν από τον Ναό και διασκορπίζονται κρατώντας στα χέρια αναμμένα κεριά. Αυτοί που έχουν σταλεί από τα περίχωρα της Ιερουσαλήμ, αφού πάρουν το άγιο φως με πυρσούς, το μεταφέρουν βιαστικά στις πόλεις και στα χωριά και στα Μοναστήρια, όπου οι κάτοικοι τους δέχονται με θρησκευτική ευλάβεια και κραυγές. Από αυτή τη στιγμή όλα τα φώτα που ήταν πριν σβησμένα στις Εκκλησίες της Ιερουσαλήμ και των περιχώρων ανάβουν.
Αναμφίβολα η τελετή αυτή του αγίου φωτός έδωσε έμπνευση στον κορυφαίο από τους υμνωδούς της Εκκλησίας μας, στον Ιωάννη τον Δαμασκηνό, και έγραψε το τροπάριο του κανόνα του Πάσχα «Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε καί γη καί τα καταχθόνια...» (Τώρα όλα έχουν γεμίσει με φως, και ο ουρανός και η γη και ο κάτω κόσμος...), που ψάλλεται κατά τη λαμπρά και ένδοξη Ανάσταση του Σωτήρα.
Αυτή τυχαίνει να είναι η σεβάσμια και υψηλή τελετή του αγίου φωτός εξαιτίας της παλαιότητάς της, η οποία στην ιστορία του θρησκευτικού βίου των Ορθοδόξων λαών της Ανατολής κατέχει πάρα πολύ σπουδαία θέση20.
Πηγή: «Νέα Σιών» 1934.
Φιλολογική επιμέλεια γιά την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Τερζή Όλγα
Πτ. φιλοσοφικής σχολής (Α.Π.Θ.)
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* «Νέα Σιών» 1934.
1 Patrol. Migne, τεύχος 20, σελ. 538-540.
2 Ευσεβίου του Παμφίλου στον βίο του Μ. Κωνσταντίνου του Βασιλέως λόγος Δ'. P. Migne, τόμος 20, σελ. 1169.
3 Ιεροσολυμιτικό Κανονάριο (Τυπικό) σύμφωνα με τη μετάφραση του Ρωσικού, από τον Αρχιμανδρίτη Κάλλιστο, Ιεροσόλυμα 1914, σελ. 68-69.
4 Αρχιμανδρίτη Καλλίστου, Οι Άγιοι Τόποι στην Παλαιστίνη κτλ., τόμος Α', σελ. 276 και εξής.
5 Ανάλεκτα Ιεροσολυμιτικής Σταχυολιγίας, τόμος Β', σελ. 179-184.
6 Βίος του Αγίου Θεοδώρου αρχιεπισκόπου Εδέσσης, εκδόσεις Πομιαλόβσκη, Πετρούπολη 1892, σελ. 38.
7 Αρχαία Οδοιπορικά της αγίας Γης, από τον Α. Κλέοπα και Ι. Φωκυλίδη. Ιεροσόλυμα 1912, σελ. 248.
8 Η επιστολή αυτή διασώθηκε σε χειρόγραφο της Λαύρας του αγίου Σάββα, δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1807 από τον Αρχιμανδρίτη Χρύσανθο τον αγιοταφίτη στο Προσκυνητάριο της αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ και όλης της Παλαιστίνης που συντάχτηκε από αυτόν (σελ. 47-50).
9 Άλλη γραφή «κατ' εποχή».
10 Βενιαμίν Ιωαννίδης, Προσκυνητάριο της αγίας Γης, σελ. 240-41. Για την τελετή του αγίου φωτός γράφουν και οι Λατίνοι χρονογράφοι της εποχής των Σταυροφοριών, αυτόπτες μάρτυρες, ο Φουλχέριος και ο Ανώνυμος. Πρβλ. Αρχιμανδρίτη Καλλίστου, Οι Άγιοι Τόποι..., σελ. 322-325.
11 Πρβλ. Αρχιμανδρίτη Καλλίστου, Οι Άγιοι Τόποι στην Παλαιστίνη κτλ., τόμος Α' , Ιεροσόλυμα 1928, σελ. 483-84.
12 Ορθόδοξος Παλαιστινή συλλογή, τεύχος 27, Πετρούπολη 1888, σελ. 9-15.
13 Στην αγία αυτή τράπεζα είχαν αποκτήσει οι Σέρβοι το δικαίωμα να κάνουν τελετές κατά τη διαμονή τους στους αγίους Τόπους. Αυτήν κατέστρεψαν εξολοκλήρου οι Λατίνοι, όταν το 1689 κατέλαβαν τα κυριότερα προσκυνήματα παρά τις διαμαρτυρίες των δικών μας.
14 Αρσένιου Σουχάνωφ, Προσκυνητάριον, 1649-1653 ( στα ρώσικα), Πετρούπολη 1889, σελ. 86-87.
15 Κλέοπα Κοικυλίδου και Ι. Φωκυλίδου, Αρχαία Οδοιπορικά...εν Ιεροσολύμοις 1912, σελ. 534-35, 551. Δες και Ορθόδοξο Παλαιστίνη συλλογή, τόμος XVIII, τεύχος Γ', Πετρούπολη 1901, σελ. 4.
16 Αρχιμανδρίτου Χρυσάνθου, Προσκυνητάριον της αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ και πάσης Παλαιστίνης, Βιέννη 1807, σελ. 45-46.
17 Πιθανόν τον Άγιο Τάφο.
18 Ορθόδοξος Παλαιστίνη συλλογή, τεύχος 52, σελ. 6-7(στα ρώσικα).
19 Οι Αρμένιοι απέκτησαν το δικαίωμα αυτό πριν από πολλούς αιώνες, πιθανόν από τον 14ο αιώνα, ώστε βέβαια κατά την ιερή τελετή του αγίου φωτός στο άγιο Κουβούκλιο μαζί με τον Ορθόδοξο Πατριάρχη να μπαίνει και ένας Αρμένιος κληρικός για να παραλάβει από εκεί το άγιο φως από τα χέρια του Πατριάρχη.
20 Για την τελετή του αγίου φωτός δες και στο: Βενιαμίν Ιωαννίδης, Προσκυνητάριον της Αγίας Γης, Ιεροσόλυμα 1877, σελ. 237 και εξής και «Νέα Σιών», τόμος Α'., σελ. 385 και εξής. 

27.- *** ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ
Βιογραφία
Η φιλοξενία του Αβραάμ - Προτύπωση του τριαδικού Θεού στην Παλαιά Διαθήκη Η φιλοξενία του Αβραάμ - Γεωργία Δαμικούκα© (http://www.tempera.gr) Η φιλοξενία του Αβραάμ - Andrei Rublev Άγιο Πνεύμα  Η φιλοξενία του Αβραάμ - Φώτης Κόντογλου  Η φιλοξενία του Αβραάμ - Δια χειρός: Μαριγούλας Νώε «....Καὶ εἰς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ κύριον καὶ ζωοποιόν, τὸ ἐκ τοῦ πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν πατρὶ καὶ υἱῷ συμπροσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν προφητῶν....»
Την Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή, η Εκκλησία μας εορτάζει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Είναι ομοούσιο με τα πρόσωπα του Πατρός και του Υιού και κατά το Σύμβολο της Πίστεως «συνπροσκυνείται και συνδοξάζεται» με τον Πατέρα και με τον Υιό, ίσο κατά τη λατρεία και την τιμή. 
Τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος Μεγάλα είναι και ξεπερνούν την ανθρώπινη λογική τα χαρίσματα που μάς δώρισε σήμερα ο φιλάνθρωπος Θεός. Γι’ αυτό ας χαρούμε όλοι μαζί και σκιρτώντας από αγαλλίαση ας ανυμνήσουμε τον Κύριό μας. Γιατί η σημερινή ημέρα είναι για μάς εορτή και πανηγύρι. Όπως δηλαδή διαδέχονται η μια την άλλη οι εποχές και οι κινήσεις του ήλιου, έτσι ακριβώς και στην Εκκλησία η μία εορτή διαδέχεται την άλλη και με τον τρόπο αυτό απ’ τη μια πηγαίνουμε στην άλλη. Πριν από λίγο καιρό εορτάσαμε τον σταυρό, το πάθος και την Ανάσταση, και ύστερα από αυτά την Ανάληψη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στους ουρανούς. Σήμερα φθάσαμε στην κορυφή των αγαθών, σ’ αυτήν την κορωνίδα των εορτών, βρισκόμαστε πια στην πραγματοποίηση των επαγγελιών του Κυρίου. «Γιατί αν φύγω –λέει- θα σάς στείλω άλλον Παράκλητο, και δεν θα σάς αφήσω ορφανούς». (Ιωάν. 16,6). Βλέπετε το πατρικό Του ενδιαφέρον; Βλέπετε την ανέκφραστη φιλανθρωπία Του; Πριν λίγες ημέρες ανελήφθη στον ουρανό, κάθισε στον βασιλικό θρόνο, στα δεξιά του Πατρός, και σήμερα μάς στέλνει ως δώρο τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και μ’ αυτόν τον τρόπο μάς χορηγεί άπειρα ουράνια αγαθά. Γιατί, πες μου, ποιο από τα αγαθά που συμβάλλουν στη σωτηρία μας δεν μάς δόθηκε από το Άγιο Πνεύμα;
Με τη χάρη Του απαλλασσόμαστε απ’ τη δουλεία του διαβόλου, καλούμαστε στην ελευθερία του Χριστού, οδηγούμαστε στην ουράνια υιοθεσία, αναγεννιόμαστε απ’ την αρχή και ξεφορτωνόμαστε το βαρύ και δυσβάστακτο φορτίο των αμαρτιών μας. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος βλέπουμε να υπάρχουν τόσοι ιερείς κι έχουμε τάγματα διδασκάλων της Εκκλησίας. Απ’ την πηγή αυτή πήγασαν πλούτη προφητειών και χαρίσματα ιάσεων και όλα τα άλλα που συνήθως στολίζουν την Εκκλησία του Θεού από το Άγιο Πνεύμα προέρχονται. Και φωνάζει ο Παύλος και λέει: «Για όλα αυτά τα χαρίσματα ενεργεί το ένα και μοναδικό Πνεύμα, που τα μοιράζει όπως θέλει στον καθένα χωριστά» (Α’ Κορ. 12,11).
«Όπως θέλει», λέει, όχι όπως έχει διαταχθεί. «Μοιράζει», και δεν μοιράζεται. Έχει εξουσία, και δεν εξουσιάζεται. Γιατί ο Παύλος λέει πως έχει και το Άγιο Πνεύμα την ίδια εξουσία, που έχει και ο Πατήρ. Κι όπως είπε για τον Πατέρα «ο Θεός είναι εκείνος που ενεργεί παντού και πάντα» (Α’ Κορ. 12,6), έτσι λέει και για το Άγιο Πνεύμα «για όλα αυτά τα χαρίσματα ενεργεί το ένα και μοναδικό Πνεύμα, που τα μοιράζει όπως θέλει στον καθένα χωριστά». Είδες τέλεια εξουσία που έχει; Γιατί όσα πρόσωπα έχουν την ίδια φύση και ουσία είναι φανερό ότι έχουν και την ίδια εξουσία, και όσα έχουν την ίδια αξία, σ’ αυτά μία είναι η δύναμη και η εξουσία.
Χάρη στη δύναμη του Αγίου Πνεύματος απαλλαχτήκαμε από τις αμαρτίες, μ’ αυτήν ξεπλύναμε την ψυχή μας από κάθε ρύπο. Με τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος, ενώ ήμασταν άνθρωποι, γίναμε άγγελοι, όσοι βέβαια θελήσαμε να μάς βοηθήσει η χάρη Του, χωρίς να αλλάξει η φύση μας, αλλά, κι αυτό είναι το πιο αξιοθαύμαστο, διατηρήσαμε την ανθρώπινη φύση μας και μ’ αυτή επιδείξαμε αγγελική συμπεριφορά. Τόσο μεγάλη είναι λοιπόν η δύναμη του Αγίου Πνεύματος! Και όπως η πραγματική φωτιά όταν δεχτεί τον μαλακό πηλό τον καθιστά σκληρό κεραμίδι, έτσι ακριβώς και η φωτιά του Αγίου Πνεύματος, όταν δεχτεί μια ψυχή συνετή, ακόμη κι αν τη βρει πιο μαλακή κι απ’ τον πηλό, την κάνει πιο γερή κι απ’ το σίδερο. Και κάνει ξαφνικά πιο καθαρό απ’ τον ήλιο εκείνον που έως τώρα ήταν μολυσμένος απ’ την ακαθαρσία των αμαρτιών.[...]
«Με τη δύναμη του ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού», λέει, «και με τη χάρη του Πνεύματος του Θεού μας». Είδες, αγαπητέ, τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος; Είδες ότι το Άγιο Πνεύμα, εξαφάνισε όλες αυτές τις κακίες, και ότι εκείνους που ήταν προηγουμένως υποδουλωμένοι στις αμαρτίες τους, τους ανέβασε ξαφνικά σε τόσο υψηλές τιμές;
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Κοντάκιον
Ήχος πλ. δ'.
Ότε Κατραβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος· ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμε, εις ενότητα πάντας εκάλεσε· και συμφώνως δοξάζομεν το Πανάγιον Πνεύμα
 28.- ***   Όσιος   Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος
Βιογραφία
Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος  Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος Η κοίμηση του Οσίου Ιωάννη του ΡώσουΟ Όσιος Ιωάννης γεννήθηκε σε ένα χωριό της λεγομένης Μικράς Ρωσίας, περί το 1690 μ.Χ., από γονείς ευλαβείς και ενάρετους. Όταν έφθασε σε νόμιμη ηλικία στρατεύθηκε, ενώ βασίλευε στη Ρωσία ο Μέγας Πέτρος. Έλαβε μέρος στον πόλεμο που έκανε εκείνος ο τολμηρός τσάρος εναντίον των Τούρκων κατά το 1711 μ.Χ., και συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Τατάρους. Οι Τάταροι τον πούλησαν σε έναν Οθωμανό αξιωματικό Ίππαρχο, που καταγόταν από το Προκόπιον της Μικράς Ασίας, το οποίο βρίσκεται πλησίον στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Ο αγάς τον πήρε μαζί του στο χωριό του. Πολλοί από τους αιχμαλώτους συμπατριώτες του αρνήθηκαν την πίστη του Χριστού και έγιναν Μουσουλμάνοι, είτε γιατί κάμφθηκαν από τις απειλές, είτε γιατί δελεάστηκαν από τις υποσχέσεις και τις προσφορές υλικών αγαθών.
Ο Ιωάννης, όμως, ήταν από μικρός αναθρεμμένος με παιδεία και νουθεσία Κυρίου και αγαπούσε πολύ τον Θεό και την πίστη των πατέρων του. Ήταν από εκείνους τους νέους, όπου τους σοφίζει η γνώση του Θεού, όπως κήρυξε ο σοφός Σολομών, λέγοντας: «Ο δίκαιος είναι γνωστικός και στη νεότητά του. Διότι τιμημένο γήρας δεν είναι το πολυχρόνιο, ούτε μετριέται με τον αριθμό των ετών. Η φρονιμάδα πιο νέους ανθρώπους είναι σεβάσμια ωσάν να είναι φέροντες και ο καθαρός βίος τους κάνει ωσάν να είναι γέροντες πολύμαθοι».
Έτσι, λοιπόν, και ο μακάριος Ιωάννης, έχοντας την σοφία που δίδει ο Θεός σε εκείνους που τον αγαπούν, έκανε υπομονή στη δουλεία και στην κακομεταχείρηση του αφέντη του και στις ύβρεις και τα πειράγματα των Οθωμανών, οι οποίοι τον φώναζαν «κιαφίρη», δηλαδή άπιστο, φανερώνοντάς του την περιφρόνηση και την απέχθειά τους. Στον αφέντη του και σε όσους τον παρακινούσαν να αρνηθεί την πίστη του, αποκρινόταν με σθεναρή γνώμη ότι προτιμούσε να πεθάνει, παρά να πέσει σε τέτοια φοβερή αμαρτία. Στον αγά είπε: «Εάν με αφήσεις ελεύθερο στην πίστη μου, θα είμαι πολύ πρόθυμος στις διαταγές σου. Αν με βιάσεις να αλλαξοπιστήσω, γνώριζε ότι σού παραδίδω την κεφαλή μου, παρά την πίστη μου. Χριστιανός γεννήθηκα και Χριστιανός θα αποθάνω».
Ο Θεός, βλέποντας την πίστη του και ακούγοντας την ομολογία του, μαλάκωσε την σκληρή καρδιά του αγά και με τον καιρό τον συμπάθησε. σε αυτό συνήργησε και η μεγάλη ταπείνωση όπου στόλιζε τον Ιωάννη, καθώς και η πραότητά του.
Έμεινε, λοιπόν, ήσυχος ο μακάριος Ιωάννης από τις υποσχέσεις και απειλές του Οθωμανού κυρίου του, ο οποίος τον είχε διορισμένο στον σταύλο του, για να φροντίζει τα ζώα του. Σε μία γωνιά του σταύλου ξάπλωνε το κουρασμένο σώμα του και αναπαυόταν, ευχαριστώντας τον Θεό, διότι αξιώθηκε να έχει ως κλίνη τη φάτνη στην οποία ανεκλίθη κατά την γέννησή Του ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Ήταν δε αφοσιωμένος στο έργο του, περιποιούμενος με στοργή τα ζώα του κυρίου του, τα οποία αισθάνονταν τόση την προς αυτά αγάπη του Αγίου, ώστε να τον ζητούν όταν απουσίαζε, να τον προσβλέπουν με αγάπη και να χρεμετίζουν με χαρά όταν τα χάιδευε, ωσάν να συνομιλούσαν μαζί του.
Με τον καιρό ο αγάς τον αγάπησε, καθώς και η σύζυγός του, και του έδωσαν για κατοικία ένα μικρό κελλί κοντά στον αχυρώνα. Όμως ο Ιωάννης δεν δέχθηκε και εξακολούθησε να κοιμάται στον σταύλο, για να καταπονεί το σώμα του με την κακοπέραση και με την άσκηση, μέσα στη δυσοσμία των ζώων και στα ποδοβολητά τους. Κάθε νύχτα ο σταύλος γέμιζε από τις προσευχές του Αγίου και η κακοσμία γινόταν οσμή ευωδίας πνευματικής. Ο μακάριος Ιωάννης είχε εκείνο τον σταύλο ως ασκητήριο, και εκεί πορευόταν κατά τους κανόνες των Πατέρων, επί ώρες γονυπετής και προσευχόμενος, κοιμώμενος για λίγο επάνω στα άχυρα, χωρίς άλλο σκέπασμα παρά μία παλαιά κάπα, γευόμενος με διάκριση, πολλές φορές μόνο λίγο ψωμί και νερό, και νηστεύοντας τις περισσότερες ημέρες.
Συνέχεια έψαλλε τους λόγους του ιερού ψαλμωδού: «Ὁ κατοικῶν ἐν βοηθείᾳ τοῦ Ὑψίστου, ἐν σκέπῃ τοῦ Θεοῦ τοῦ οὐρανοῦ αὐλισθήσεται. Ἐρεῖ τῷ Κυρίῳ· ἀντιλήπτωρ μου εἶ καὶ καταφυγή μου, ὁ Θεός μου καὶ ἐλπιῶ ἐπ’ Αὐτόν. Ὅτι Αὐτὸς ρύσεταί με ἐκ παγίδος θηρευτοῦ καὶ ἀπὸ λόγου ταραχώδους. Ἔθεντο με ἐν λάκκῳ κατωτάτῳ, ἐν σκοτεινοῖς καὶ ἐν σκιᾷ θανάτου. Ἐγὼ δὲ πρὸς τὸν Κύριον ἐκέκραξα ἐν τῷ θλίβεσθαί με καὶ εἰσήκουσέ μου. Κύριος φυλάξει τὴν εἴσοδόν μου καὶ τὴν ἔξοδόν μου ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος. Πρὸς σὲ ἦρα τοὺς ὀφθαλμούς μου Κύριε, τὸν κατοικοῦντα ἐν τῷ οὐρανῷ. Ἰδοὺ ὡς ὀφθαλμοὶ δούλων εἰς χεῖρας τῶν κυρίων αὐτῶν, οὕτως οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν πρὸς Κύριον τὸν Θεόν ἡμῶν, ἕως οὗ οἰκτιρῆσαι ἡμᾶς». Ψαλμούς σιγόψαλλε και κατά την ώρα που ακολουθούσε πίσω από το άλογο του αφέντη του.
Με την ευλογία που έφερε ο Άγιος στον οίκο του Τούρκου Ιππάρχου, αυτός πλούτισε και έγινε ένας από τους ισχυρούς του Προκοπίου.
Ο Άγιος ιπποκόμος του, εκτός της προσευχής και της νηστείας, που έκανε ως άλλος Ιώβ, πήγαινε τη νύχτα και έκανε όρθιος αγρυπνίες στο νάρθηκα της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, η οποία ήταν κτισμένη μέσα σε ένα βράχο και βρισκόταν κοντά στον οίκο του Τούρκου κυρίου του. Εκεί πήγαινε κρυφά τη νύχτα, κοινωνούσε δε κάθε Σάββατο τα Άχραντα Μυστήρια. και ο Κύριος, «ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς», επέβλεψε επί τον δούλο του τον πιστό και έκανε, ώστε να πάψουν να τον περιπαίζουν και να τον υβρίζουν οι σύνδουλοί του και οι άλλοι αλλόθρησκοι.
Αφού, λοιπόν, ο αφέντης του Ιωάννη πλούτισε, αποφάσισε να υπάγει για προσκύνημα στη Μέκκα, τη ιερά πόλη των Μωαμεθανών.
Αφού πέρασαν αρκετές ημέρες από την αναχώρησή του, η σύζυγός του παρέθεσε τράπεζα και προσκάλεσε τους συγγενείς και τους φίλους του ανδρός της, για να ευφρανθούν και να ευχηθούν να επιστρέψει υγιής στον οίκο του από την αποδημία. Ο μακάριος Ιωάννης διακονούσε στην τράπεζα. Παρέθεσαν δε σε αυτή και ένα φαγητό, το οποίο άρεσε πολύ στον αγά, το λεγόμενο πιλάφι, το οποίο συνηθίζουν πολύ στην Ανατολή. Τότε η οικοδέσποινα θυμήθηκε τον σύζυγό της και είπε στον Ιωάννη: «Πόση ευχαρίστηση θα ελάμβανε, Γιουβάν, ο αφέντης σου, αν ήταν εδώ και έτρωγε μαζί μας από τούτο το πιλάφι!». Ο Ιωάννης τότε ζήτησε από την κυρία του ένα πιάτο γεμάτο πιλάφι και είπε ότι θα το έστελνε στον αφέντη του στη Μέκκα. Στο άκουσμα των λόγων του γέλασαν οι προσκεκλημένοι. Αλλά η οικοδέσποινα είπε στην μαγείρισσα να δώσει το πινάκιο με το φαγητό στον Ιωάννη, σκεπτόμενη ή ότι ήθελε να το φάει ο ίδιος μόνος του ή να το πάει σε καμιά φτωχή χριστιανική οικογένεια, όπως συνήθιζε να κάνει, δίδοντας το φαγητό του.
Ο Άγιος το πήρε και πήγε στον σταύλο. Εκεί γονυπέτησε και έκανε προσευχή εκ βάθους καρδίας παρακαλώντας τον Θεό να αποστείλει το φαγητό στον αφέντη του με όποιον τρόπο οικονομούσε Εκείνος με την παντοδυναμία Του. Με την απλότητα που είχε στην καρδιά του ο Ιωάννης πίστεψε ότι ο Κύριος θα εισακούσει την προσευχή του και το φαγητό θα πήγαινε θαυματουργικά στη Μέκκα. Πίστευε, «μηδὲν διακρινόμενος» κατά τον λόγο του Κυρίου, χωρίς να έχει κανένα δισταγμό ότι αυτό που ζήτησε θα γινόταν. Και, όπως λέγει ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, «τὰ ὑπερφυῆ ταῦτα σημεῖα συμβαίνουσι τοῖς ἁπλουστέροις τῇ διανοίᾳ καὶ θερμοτέροις τῇ ἐλπίδι», ότι, δηλαδή, αυτά τα υπερφυσικά θαύματα συμβαίνουν σε εκείνους που έχουν απλούστερη διάνοια και είναι θερμότεροι στην ελπίδα την οποία έχουν προς τον Θεό. Πράγματι! το πιάτο με το φαγητό χάθηκε από τα μάτια του Οσίου. Ο μακάριος Ιωάννης επέστρεψε στην τράπεζα και είπε στην οικοδέσποινα ότι έστειλε το φαγητό στη Μέκκα. Ακούγοντας οι προσκεκλημένοι τον λόγο αυτό γέλασαν και είπαν ότι το έφαγε ο Ιωάννης.
Αλλά ύστερα από λίγες ημέρες γύρισε από την Μέκκα ο κύριός του και έφερε μαζί του το χάλκινο πιάτο, προς μεγάλη έκπληξη των οικίων του. Μόνο ο μακάριος Ιωάννης δεν εξεπλάγη. Έλεγε, λοιπόν, ο αγάς πιο οικίους του: «Την δείνα ημέρα (και ήταν η ημέρα του συμποσίου, κατά την οποία είπε ο Ιωάννης ότι έστειλε το φαγητό στον αφέντη του), την ώρα κατά την οποία επέστρεψα από το μεγάλο τζαμί στον τόπο όπου κατοικούσα, βρήκα επάνω στο τραπέζι, σε έναν οντά (δωμάτιο) όπου τον είχα κλειδωμένο, τούτο το σαχάνι (πιάτο) γεμάτο πιλάφι. Στάθηκα με απορία, σκεπτόμενος, ποίος άραγε είχε φέρει εκείνο το φαγητό και προ πάντων δεν μπορούσα να εννοήσω με τί τρόπο είχε ανοίξει την πόρτα, την οποία είχα κλείσει καλά. Μη γνωρίζοντας πως να εξηγήσω αυτό το παράδοξο πράγμα, περιεργαζόμουν το πιάτο μέσα στο οποίο άχνιζε το πιλάφι και είδα με απορία ότι ήταν χαραγμένο το όνομά μου επάνω στο χάλκωμα, όπως σε όλα τα χάλκινα σκεύη της οικίας μας. Ωστόσο, με όλη την ταραχή όπου είχα από εκείνο το ανεξήγητο περιστατικό, κάθισα και έφαγα το πιλάφι με μεγάλη όρεξη, και ιδού το πιάτο που το έφερα μαζί μου, και είναι αληθινά το δικό μας».
Ακούγοντας αυτή τη διήγηση οι οικείοι του Ιππάρχου εξέστησαν και απόρησαν, η δε σύζυγός του, του εξιστόρησε πως ζήτησε ο Ιωάννης το πιάτο με το φαγητό και είπε ότι το έστειλε στη Μέκκα, και ότι, ακούγοντάς τον να λέγει ότι το έστειλε, γέλασαν.
Αυτό το θαύμα μαθεύτηκε σε όλο το χωριό και στη γύρω περιοχή και όλοι θεωρούσαν πλέον τον Ιωάννη ως άνθρωπο δίκαιο και αγαπητό στον Θεό, τον έβλεπαν δε με φόβο και σεβασμό, και δεν τολμούσε κανείς να τον ενοχλήσει. Ο κύριός του και η σύζυγός του τον περιποιούνταν περισσότερο και τον παρακαλούσαν πάλι να φύγει από τον σταύλο και να κατοικήσει σε ένα οίκημα, το οποίο ήταν κοντά στον σταύλο, όμως εκείνος δεν ήθελε να αλλάξει κατοικία. Περνούσε, λοιπόν, τον βίο του με τον ίδιο τρόπο, ως ασκητής, εργαζόμενος όπως πριν στην περιποίηση των ζώων και κάνοντας με προθυμία τα θελήματα του αγά.
Αλλά ύστερα από λίγα χρόνια, κατά τα οποία έζησε ο μακάριος Ιωάννης με νηστεία, προσευχή και χαμευνία, πλησιάζοντας στο τέλος της ζωής του, ασθένησε και ήταν ξαπλωμένος πάνω στα άχυρα του σταύλου, τον οποίο είχε αγιάσει με τις δεήσεις του και με την κακοπάθεια του σώματός του για το όνομα και την αγάπη του Χριστού.
Προαισθανόμενος ο Όσιος το τέλος του, ζήτησε να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων και γι' αυτό έστειλε και κάλεσε έναν ιερέα. Αλλά ο ιερεύς φοβήθηκε να μεταφέρει φανερά τα Άγια Μυστήρια στο σταύλο, εξαιτίας του φανατισμού των Τούρκων. Όμως σοφίστηκε, κατά Θεία φώτιση, και πήρε ένα μήλο, το έσκαψε, έβαλε μέσα την Θεία Κοινωνία και έτσι μετέβη στο σταύλο και κοινώνησε τον μακάριο Ιωάννη. Ο Ιωάννης, μόλις έλαβε το Άχραντο Σώμα και το Τίμιο Αίμα του Κυρίου, παρέδωσε την αγία ψυχή του στα χέρια του Θεού, τον Οποίο τόσο αγάπησε. Ήταν το 1730 μ.Χ.
Το 1733 μ.Χ., το ακέραιο και ευωδιάζον ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννου μεταφέρθηκε, μετά την εκταφή του, αρχικά στη λατομημένη σε βράχο εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, αργότερα στο νεόδμητο ναό του Αγίου Βασιλείου και τέλος στο ναό που ανεγέρθηκε προς τιμήν του. Τοποθετήθηκε σε λάρνακα στο δεξιό μέρος της Εκκλησίας. Εκεί κατέφθαναν αναρίθμητοι προσκυνητές και πάσχοντες από διάφορα νοσήματα που εύρισκαν την θεραπεία τους.
Όταν, κατά το 1832 μ.Χ., επί σουλτάνου Μαχμούτ του Β', επαναστάτησε εναντίον του ο αντιβασιλέας της Αιγύπτου Ιμπραχήμ πασάς, ο σουλτάνος έστειλε εναντίον του και τον Χαζνετάρ Ογλού Οσμάν πασά με 1.800 στρατιώτες. Ο Οσμάν πασάς, αφού πέρασε την Καισάρεια της Καππαδοκίας, έφθασε κοντά στο Προκόπιο, όπου σκεπτόταν να αναπαυθεί και να αναχωρήσει την άλλη ημέρα. Επειδή όμως οι περισσότεροι από τους Μουσουλμάνους του Προκοπίου, σαν γενίτσαροι που ήσαν, μισούσαν τον σουλτάνο, συμφώνησαν όλοι να μην δεχθούν τον Οσμάν πασά στο Προκόπι ούτε στα σύνορα. Οι Χριστιανοί, που ήσαν πιστοί στον σουλτάνο, προσπάθησαν να πείσουν τους συμπατριώτες τους να πειθαρχήσουν στον σουλτάνο και να δεχθούν τον στρατό που ερχόταν από εκείνον, λέγοντας μάλιστα σε αυτούς ότι μπορεί ο Οσμάν πασάς να αγανακτίσει και να καταστρέψει το χωριό. Εκείνοι όμως δεν άλλαζαν γνώμη. Τότε οι Χριστιανοί πήραν τα γυναικόπαιδα και έφυγαν στα γύρω χωριά και στις σπηλιές, για να μην πέσουν θύματα της ανόητης αντιδράσεως των γενιτσάρων.
Πράγματι, την άλλη ημέρα, όταν ο Οσμάν πασάς εισήλθε στο Προκόπι, το λεηλάτησε και το κατέστρεψε. Κάποιοι από τους στρατιώτες εισήλθαν και στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Άρπαξαν τα ιερά σκεύη και άνοιξαν τη λάρνακα του Οσίου ελπίζοντας να βρουν και εκεί χρυσαφικά και ασημικά. δεν βρήκαν όμως τίποτε. Από το κακό τους, που βγήκαν γελασμένοι και για να κοροϊδέψουν τη χριστιανική πίστη, αποφάσισαν να κάψουν το ιερό λείψανο.
Το έβαλαν στο προαύλιο, μάζεψαν πολλά φρύγανα, έβαλαν φωτιά και έριξαν με ασέβεια το ιερό σκήνωμα μέσα στις φλόγες. Το ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννου όχι μόνο έμεινε άφλεκτο, αλλά και φάνηκε στους άπιστους ότι ζούσε, τους φοβέριζε και τους έδιωχνε από τον περίβολο της εκκλησίας.
Την επόμενη ημέρα γέροντες Χριστιανοί βρήκαν τα ασημικά, που είχαν αφήσει από τον τρόμο τους οι Τούρκοι στρατιώτες, πήραν με ευλάβεια το ιερό λείψανο και το τοποθέτησαν πάλι μέσα στη λάρνακα.
Η δεξιά του Οσίου Ιωάννου δόθηκε από τους κατοίκους του παλαιού Προκοπίου το 1881 μ.Χ., στον αντιπρόσωπο της Μονής Παντελεήμονος Αγίου Όρους Ιερομόναχο Διονύσιο, σε αντάλλαγμα για την μεγάλη βοήθεια της Μονής στην ανέγερση του Ναού του Οσίου πάνω στον τάφο του.
Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε στην Εύβοια τον Οκτώβριο του 1924 μ.Χ μαζί με τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας από το πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης». και ενώ το πλοίο βρισκόταν στη Ρόδο δεν προχωρούσε, αλλά περιστρεφόταν μέσα στη θάλασσα και έμενε στον ίδιο τόπο. Ο κυβερνήτης του πλοίου φοβήθηκε. Τότε ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, που είχε πάρει μαζί του το ιερό λείψανο κρυφά, εξήγησε στον πλοίαρχο ότι μέσα στο πλοίο και μάλιστα στο αμπάρι ήταν το ιερό λείψανο του Οσίου Ιωάννου του Ρώσου. Αμέσως ο κυβερνήτης διέταξε την μεταφορά του ιερού σκηνώματος στο διαμέρισμα του πλοίου, το οποίο χρησιμοποιούταν ως ευκτήριος οίκος, όπου το εναπέθεσαν και άναψαν το καντήλι.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ἐκ γῆς ὁ καλέσας σε πρὸς οὐρανίους μονάς, τηρεῖ καὶ μετὰ θάνατον ἀδιαλώβητον τὸ σκῆνός σου ὅσιε. Σὺ γὰρ ἐν τῇ Ἀσία ὡς αἰχμάλωτος ἤχθης, ἔνθα καὶ ὠκειώθης τῷ Χριστῷ Ἰωάννη. Αὐτὸν οὖν ἱκέτευε, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
 29 .-  ***   Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
Βιογραφία
Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος - γ' τέταρτο 14ου αι. μ.Χ. - Mονή Bατοπαιδίου, Άγιον Όρος Σκηνή Aποκαλύψεως - Πρόκειται για την εικονογράφηση του ένατου κεφαλαίου της Aποκαλύψεως (χωρία 1-11), σύμφωνα με το οποίο «Kαι ο πέμπτος άγγελος εσάλπισεν. και είδον αστέρα εκ του ουρανού πεπτωκότα εις την γήν, και εδόθη αυτώ η κλείς του φρέατος της αβύσσου. και ήνοιξε το φρέαρ της αβύσσου, και ανέβη καπνός εκ του φρέατος ως καπνός καμίνου μεγάλης, και εσκοτίσθη ο ήλιος και ο αήρ εκ του καπνού του φρέατος. και εκ του καπνού εξήλθον ακρίδες εις την γήν,...» - 17ος αι. μ.Χ. - Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος Άγιος Στέφανος, Nικόλαος, Iωάννης ο Θεολόγος - 16ος και 18ος αι. μ.Χ. - Πρωτάτο, Άγιον Όρος Άγιος Πρόχορος και Άγιος Ιωάννης ο ΘεολόγοςΑρκετοί είχαν την άποψη ότι ο Ιωάννης δεν πέθανε, αλλά μετατέθηκε στην άλλη ζωή, όπως ο Ενώχ και ο Ηλίας. Αφορμή γι' αυτή την άποψη έδωσε το γνωστό ευαγγελικό χωρίο, Ιωάννου κα’ 22. Όμως, ο αμέσως επόμενος στίχος κα' 23 διευκρινίζει τα πράγματα.
Η παράδοση που ασπάσθηκε η Εκκλησία μας είναι η έξης: Ο Ιωάννης σε βαθειά γεράματα πέθανε στην Έφεσο και τάφηκε έξω απ' αυτή. Αλλά μετά από μερικές ήμερες, όταν οι μαθητές του επισκέφθηκαν τον τάφο, βρήκαν αυτόν κενό. Η Εκκλησία μας, λοιπόν, δέχεται ότι στον αγαπημένο μαθητή του Κυρίου συνέβη ότι και με την Παναγία μητέρα Του. Δηλαδή, ο Ιωάννης ναι μεν πέθανε και ετάφη, αλλά μετά τρεις ημέρες αναστήθηκε και μετέστη στην αιώνια ζωή, για την οποία ο ίδιος, να τί λέει σχετικά: «Ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν, ὁ μὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει» (Α' επιστολή Ιωάννου, ε' 12). Εκείνος, δηλαδή, που είναι ενωμένος μέσω της πίστης με το Χριστό και τον έχει δικό του, έχει την αληθινή και αιώνια ζωή. Εκείνος, όμως, που δεν έχει τον Υιό του Θεού, να έχει υπ’ όψιν του πως δεν έχει και την αληθινή και αιώνια ζωή.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος β’.
Ἀπόστολε Χριστῷ τῷ Θεῷ ἠγαπηπημένε, ἐπιτάχυνον, ῥῦσαι λαὸν ἀναπολόγητον, δέχεταί σε προσπίπτοντα, ὁ ἐπιπεσόντα τῷ στήθει καταδεξάμενος· ὃν ἱκέτευε, Θεολόγε, καὶ ἐπίμονον νέφος ἐθνῶν διασκεδάσαι, αἰτούμενος ἡμῖν εἰρήνην, καὶ τὸ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Αὐτόμελον.
Τὰ μεγαλεῖά σου Παρθένε, τὶς διηγήσεται; βρύεις γὰρ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὡς θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ.
Ὁ Οἶκος
Ὕψη οὐράνια ἐκμανθάνειν, καὶ θαλάσσης τὰ βάθη ἔρευναν, τολμηρὸν ὑπάρχει καὶ ἀκατάληπτον, ὥσπερ οὖν ἄστρα ἑξαριθμῆσαι, καὶ παράλιον ψάμμον οὐκ ἔστιν ὅλως, οὕτως οὔτε τὰ τοῦ Θεολόγου εἰπεῖν ἱκανόν, τοσούτοις αὐτὸν στεφάνοις ὁ Χριστός, ὃν ἠγάπησεν ἔστεψεν! οὗ τῷ στήθει ἀνέπεσε, καὶ ἐν τῷ μυστικῷ δείπνῳ συνειστιάθη, ὡς Θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ.

30 .- Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
Βιογραφία
Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος - Εικόνα από το Aγιογραφείο της Μονής Βατοπαιδίου Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (Ιερός Ναός Αγίου Χαραλάμπους Παλαιοχώρας Αίγινας)  Ο Απόστολος Παύλος υπαγορεύει στον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο την ερμηνεία των επιστολών του. Εικόνα του αγιογραφείου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.   Ο μεγάλος αυτός πατέρας και διδάσκαλος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 347 μ.Χ.(κατά άλλους το 354 μ.Χ.). Πατέρας του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα. Γρήγορα έμεινε ορφανός από πατέρα, και η μητέρα του - χήρα τότε 20 ετών - τον ανέθρεψε και τον μόρφωσε κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο. Ήταν ευφυέστατο μυαλό και σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια - κοντά στον τότε διάσημο ρήτορα Λιβάνια - αλλά και στην Αθήνα, μαζί με τον αγαπημένο του φίλο Μέγα Βασίλειο (βλέπε 1 Ιανουαρίου).
Όταν αποπεράτωσε τις σπουδές του, επανήλθε στην Αντιόχεια και αποσύρθηκε στην έρημο για πέντε χρόνια, όπου ασκήτευε προσευχόμενος και μελετώντας τις Άγιες Γραφές. Ασθένησε όμως και επέστρεψε στην Αντιόχεια, οπού χειροτονήθηκε διάκονος - το 381 μ.Χ., σε ηλικία 34 ετών - από τον Αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας Μελέτιο. Αργότερα δε από τον διάδοχο του Μελετίου Φλαβιανό πρεσβύτερος σε ηλικία 40 ετών.
Κατά την Ιερατική του διακονία ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του χαρίσματα, πύρινο θείο ζήλο και πρωτοφανή ευγλωττία στα κηρύγματα του. Έσειε και συγκλόνιζε τα πλήθη της Αντιόχειας και συγκινούσε τις ψυχές τους βαθύτατα. Η φήμη του αυτή έφτασε μέχρι τη βασιλεύουσα και έτσι, την 15η Δεκεμβρίου 397 μΧ., με κοινή ψήφο βασιλιά Αρκαδίου και Κλήρου, έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, κάτι που ο ίδιος δεν επεδίωξε ποτέ. Και από την θέση αυτή ο Ιερός Χρυσόστομος, εκτός άλλων, υπήρξε αυστηρός ασκητής και δεινός ερμηνευτής της Αγίας Γραφής, όπως φαίνεται από τα πολλά συγγράμματα του (διασώθηκαν 804, περίπου, ομιλίες του). Έργο επίσης του Χρυσοστόμου είναι και η Θεία Λειτουργία, που τελούμε σχεδόν κάθε Κυριακή, με λίγες μόνο, από τότε μετατροπές.
Ο ιερός Χρυσόστομος κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του υπήρξε αδυσώπητος ελεγκτής κάθε παρανομίας και κακίας. Αυτό όμως έγινε αιτία να δημιουργήσει φοβερούς εχθρούς, και μάλιστα αυτήν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, επειδή ήλεγχε τις παρανομίες της. Αυτή μάλιστα, σε συνεργασία με τον τότε Πατριάρχη Αλεξαδρείας Θεόφιλο (ενός μοχθηρού και ασεβούς ανθρώπου), συγκάλεσε σύνοδο (παράνομη) από 36 επισκόπους (όλοι τους πνευματικά ύποπτοι και δυσαρεστημένοι από τον άγιο) στο χωριό Δρυς της Χαλκηδόνας και πέτυχε την καθαίρεση και εξορία του Αγίου σ' ένα χωριό της Βιθυνίας. Η απόφαση αυτή όμως, τόσο εξερέθισε τα πλήθη, ώστε αναγκάστηκε αυτή η ίδια η Ευδοξία να τον ανακαλέσει από την εξορία και να τον αποκαταστήσει στο θρόνο με άλλη συνοδική αθωωτική απόφαση (402 μ.Χ.). Αλλά λίγο αργότερα, η ασεβής αυτή αυτοκράτειρα, κατάφερε και πάλι να εξορίσει τον Άγιο (20 Ιουνίου 404 μ.Χ.) στην Κουκουσό της Αρμενίας και από κει στα Κόμανα, όπου μετά από πολλές κακουχίες και άλλες ταλαιπωρίες πέθανε το 407 μ.Χ.
Ο Μ. Ι. Γαλανός στον Συναξαριστή του, μεταξύ των άλλων, αναφέρει για τον Ιερό Χρυσόστομο, ότι υπήρξε και αναγνωρίζεται ως ο πιο άριστος και δημοφιλής διδάσκαλος της Χριστιανικής Εκκλησίας. Κανένας δεν εξήγησε όπως αυτός, με τόσο πλούτο και τόση σαφήνεια τα νοήματα των θείων Γραφών, ούτε δε υπήρξε εφάμιλλός του στην ετοιμολογία, την απλότητα, αλλά και στη φλόγα και τη δύναμη της ρητορείας. Υπήρξε ρήτορας θαυμαστός, λογοτέχνης απαράμιλλος, βαθύτατος και διεισδυτικότατος, ψυχολόγος και καταπληκτικός κοινωνιολόγος με αίσθημα χριστιανικής ισότητας, χωρίς προνομιούχους, με καθολική αδελφότητα. Ανήκει σ' αυτούς που φαίνονται «ὡς φωστῆρες ἐν κόσμῳ» (Προς Φιλιππησίους, 6' 15.). Δηλαδή σαν φωτεινά αστέρια μέσα στον κόσμο.
Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο ιερός Χρυσόστομος πέθανε την 14η Σεπτεμβρίου, αλλά λόγω εορτής της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού μετατέθηκε η εορτή της μνήμης του την 13η Νοεμβρίου. Επίσης την 15η Δεκεμβρίου εορτάζουμε την χειροτονία του σε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, την 27η Ιανουαρίου την ανακομιδή των λειψάνων του, αλλά η μνήμη του εορτάζεται και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τον Μέγα Βασίλειο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Και τέλος την 26η Φεβρουαρίου εορτάζουμε την μνήμη της χειροτονίας του σε πρεσβύτερο.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. δ’.
Ἡ τοῦ στόματός σου καθάπερ πυρσός ἐκλάμψασα χάρις, τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν. Ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ, Ἰωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ Λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν, καὶ διὰ τῶν σῶν χειλέων, πάντας διδάσκεις, προσκυνεῖν ἐν Τριάδι τὸν ἕνα Θεόν, Ἰωάννη Χρυσόστομε, παμμακάριστε Ὅσιε, ἐπαξίως εὐφημοῦμέν σε· ὑπάρχεις γὰρ καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν.

31 .-  ***  Άγιος  Γεώργιος ο Χοζεβίτης
Βιογραφία
Όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης  Οι Άγιοι Χοζεβίται Όσιος Γεώργιος ο Χοζεβίτης  Ο Όσιος Γεώργιος γεννήθηκε σ' ένα χωριό της Κύπρου από γονείς ευσεβείς. Είχε και ένα μεγαλύτερο αδελφό που τον έλεγαν Ηρακλείδη. Αυτός λοιπόν, όταν ακόμα ζούσαν οι γονείς τους, πήγε στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσει. Αφού προσκύνησε, κατόπιν πήγε στη Λαύρα του Καλαμώνας που βρισκόταν κοντά στο σημερινό μοναστήρι του Αββά Γερασίμου στον Ιορδάνη και εκεί έγινε μοναχός. Ο δε Γεώργιος παρέμεινε κοντά στους γονείς του. Αργότερα πέθαναν οι γονείς του και ο Γεώργιος έμεινε ορφανός. Τότε τον παρέλαβε μαζί με την κληρονομιά του ο θείος του, που είχε μια μοναχοκόρη και ήθελε να τον κάνει γαμπρό του. Ο Γεώργιος όμως δεν ήθελε να παντρευτεί και έφυγε στον άλλο του θείο, που ήταν ηγούμενος σ' ένα Μοναστήρι. Αλλά επειδή ο προηγούμενος θείος του πίεζε τον αδελφό του ηγούμενο ν' αφήσει τον Γεώργιο να φύγει από το μοναστήρι, ο Γεώργιος έφυγε κι από 'κει και πήγε στον αδελφό του Ηρακλείδη στη Λαύρα του Καλαμώνος. Άλλ' επειδή ήταν νεαρός τον οδήγησε στη Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου, την λεγόμενη Χοζεβά που βρίσκεται σε μια ερημική και άγρια χαράδρα κι είναι κοντά στην αρχαία Ρωμαϊκή οδό, που οδηγεί από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ. Εκεί πλέον ο Γεώργιος αφού έγινε μοναχός, έζησε αυστηρά ασκητική μοναχική ζωή. Η φήμη της αρετής του ήταν μεγάλη και τα άγια έργα του δίδαξαν πολλούς. Τελικά, ειρηνικά παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Θεό.
Λίγα λόγια για το μοναστήρι της Υπεραγίας Θεοτόκου, την λεγόμενη Χοζεβά.
Βρίσκεται σε μια ερημική και άγρια χαράδρα κι είναι κοντά στην αρχαία Ρωμαϊκή οδό, που οδηγεί από τα Ιεροσόλυμα στην Ιεριχώ. Στην Αγία Γραφή η τοποθεσία αυτή λέγεται χείμαρρος Χορράθ κι είναι συνδεδεμένη με πολλά ιστορικά γεγονότα.
Σ' αυτό το μέρος είναι η σπηλιά στην όποια είχε κάποτε κρυβεί ο προφήτης Ηλίας (910 π.Χ.) για να γλιτώσει από την καταδίωξη του ασεβέστατου βασιλιά Αχαάβ και της ειδωλολάτριδας συζύγου του της Ιζάβελ. Σ' αυτή τη σπηλιά ο ζηλωτής προφήτης έμεινε μήνες και τρεφόταν κατά ένα θαυμαστό τρόπο. Μερικά κοράκια του έφερναν πρωί και βράδυ ψωμί και κρέας. Νερό έπινε από τον χείμαρρο. Όταν όμως κι από εδώ έλειψε το νερό, εξ αιτίας της ανομβρίας, ο προφήτης αναχώρησε κατ' εντολή του Θεού στα Σάρεπτα της Σιδώνος.
Στη σπηλιά αυτή ύστερα από χρόνια ήρθε και κλείστηκε κι ο θεοπάτορας Ιωακείμ. Σαράντα μερόνυχτα έμεινε εδώ νηστεύοντας και προσευχόμενος να του χαρίσει ο Θεός ένα παιδί, γιατί ήταν άτεκνος. Σ' αυτό το διάστημα κι η σύζυγος του Άννα είχε παραμείνει στο σπίτι της και προσευχόταν θερμά. Με δάκρυα παρακαλούσε και ζητούσε να της λύσει ο Πανάγαθος Θεός την ατεκνία της. Πολύ συγκινητική είναι η προσευχή του Ιωακείμ, στη σπηλιά όπως μας την διέσωσε αρχαία παράδοση: «Ου καταβήσομαι», έλεγε μονολογώντας ο ευσεβής Ιωακείμ, «ούτε επί ποτόν, έως ότου επισκέψεταί με Κύριος ο Θεός μου και έσται μου η ευχή βρώμα και πόμα». Και δεν κινήθηκε απ' εκεί, παρά μονάχα, όταν ο φιλάνθρωπος Θεός που ακούει πάντα τις προσευχές των ευσεβών παιδιών του, εισήκουσε τη δέηση του και μ' ένα άγγελο του διεμήνυσε το χαρμόσυνο μήνυμα, πώς θα αποκτούσε παιδί. Και πραγματικά. Την επόμενη χρονιά ο Ιωακείμ και η Άννα αξιωνόντουσαν να αποκτήσουν την κεχαριτωμένη Μαρία, τη Μητέρα του Θεού. Γι' αυτό και το όνομα Θεοπάτορες, δηλαδή πρόγονοι κατά σάρκα του Σωτήρος μας Χριστού, του Θεού μας.
Από μια τυπική διάταξη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων μανθάνουμε, πως ο χείμαρρος ήταν κτήμα του Ιωακείμ, του πατέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Εδώ υπήρχε και κήπος του ιδίου κι εδώ αργότερα κτίστηκε και Εκκλησία έπ' ονόματι της Παναγίας στην οποία διάφορες μέρες του χρόνου γινόντουσαν μεγαλόπρεπες πανηγύρεις. Σε τούτο το μέρος κτίστηκε κι η μονή της Παναγίας του Χοζεβά, που θεωρείται μία από τις αρχαιότερες μονές της Παλαιστίνης.
Στην ιερά αυτή Μονή έζησαν την αγγελική ζωή της πλήρους αφιερώσεως χιλιάδες ευλαβείς ψυχές. Σ' αυτή πέρασε κι ο άγιος Γεώργιος από τη νήσο Κύπρο, που είναι γνωστός με το επώνυμο Χοζεβίτης, τα περισσότερα χρόνια της ασκητικής ζωής του. Η όλη περιοχή διακρίνεται για την αγριότητα της. Κι αυτή την περιοχή χωρίς άλλο θα είχε υπ' όψη ο Κύριος, όταν έλεγε την παραβολή του ανθρώπου που περιέπεσε στους ληστές κι είναι γνωστή σαν παραβολή του καλού Σαμαρείτη. Καθ' όλη τη διαδρομή του χειμάρρου υπάρχουν πολλά σπήλαια, τα οποία από ενωρίς προσείλκυσαν πολλούς αναχωρητές. Σ' ένα από αυτά, που βρίσκεται από πάνω από τη Μονή, είχε εγκατασταθεί κάποτε ο Άγιος Ιωάννης ο θαυματουργός, που είχε διατελέσει επίσκοπος της Καισαρείας κι ύστερα εγκατέλειψε την επισκοπή κι ήρθε στο μέρος αυτό να μονάσει. Ο μεγάλος αυτός άγιος και θαυματουργός έκτισε την εκκλησία και τη Μονή στο όνομα της Παναγίας και καλλώπισε τον χώρο εκείνο έτσι, που σε λίγο καιρό χιλιάδες φιλέρημες ψυχές ήρθαν να ζήσουν την αγγελική ζωή.
Την ακμή της Μονής, στην οποία πολλά θαύματα γινόντουσαν από την Υπεραγία Θεοτόκο, αλλά και των γύρω ασκητηρίων, που στις αρχές του εβδόμου αιώνα φιλοξενούσαν πιο πολλές από πέντε χιλιάδες ψυχές, ανέκοψαν οι περσικές επιδρομές. Σαν καταιγίδα αληθινή είχαν ενσκήψει οι άγριες αυτές ορδές, που έσφαζαν, έκαιαν, ερήμωναν τα πάντα από εκεί που περνούσαν. Αυτή την εποχή καταστράφηκε κι ο άγιος ναός της Αναστάσεως και όλοι οι ναοί και τα μοναστήρια της Παλαιστίνης (614 μ.Χ.)
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.
Γεωργήσας τον λόγον Πάτερ της χάριτος, δικαιοσύνης έδρέψω καρποφορίαν λαμπράν, ως την ένθεον ζωήν αϊρετισάμενος, όθεν της δόξης κοινωνός, ανεδείχθης του Χριστού, Γεώργιε θεοφόρε' ώ και πρεσβεύεις άπαύστως, έλεηθήναι τάς ψυχάς ημών.
Ιερά Λείψανα: Μέρος των Λειψάνων του Αγίου βρίσκεται στή Μονή Χοζεβά Ιεροσολύμων.
 
32 .-*** Αγιος Λουκάς ο Ιατρός Αρχιεπίσκοπος εν Κριμαία ( Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι )  Ο Άγιος Λουκάς Συμφερουπόλεως και Κριμαίας (κοσμικό όνομα Βαλεντίν Φέλιξοβιτς Βόϊνο-Γιασενέτσκι, ρωσικά: Валентин Феликсович Войно-Ясенецкий‎) είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ήταν Αρχιερέας και Καθηγητής - Χειρουργός.
O Βαλεντίν Βόϊνο-Γιασενέτσκι, περίπου το 1910~  Ο Αγιος Αρχιεπίσκοπος Λουκάς ο Ιατρός,κατά κόσμον Βαλεντίν του Φέλιξ Βοινο-Γιασενετσκι,γεννήθηκε το 1877 στο Κέρτς της χερσονήσου Κριμαίας. Το 1920 εξελέγη καθηγητής της ανατομίας και χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης. Παντρεύτηκε τη νοσοκόμα Άννα Βασιλίγιεβνα με την οποία απέκτησαν 4 παιδιά. Σε ηλικία 38 ετών έχασε τη σύζυγό του από φυματίωση. Δεν ξαναπαντρεύτηκε, και επισκεπτόταν τον τάφο της συχνά όταν το επέτρεπαν οι συνθήκες της ταραχώδους ζωής του.
 
 
 ~  Ο άγιος Λουκάς ως ιατρός δημοσίευσε σαράντα επιστημονικά έργα. Τα πρώτα 12 χρόνια της δραστηριότητάς του είχε ήδη δημοσιεύσει τα δεκαεννέα από τα σαράντα έργα του. Τον απασχολούσε πολύ η γενική αναισθησία, που όπως έλεγε, την εποχή εκείνη «ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από την ίδια τη χειρουργική επέμβαση». Γύρω στο 1909 κατάφερε να βρει έναν απλό και σίγουρο μαζί τρόπο τοπικής αναισθησίας . Με τη δική του μέθοδο έκανε 538 εγχειρήσεις με μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν 33 ετών.
Ένα κλασικό έργο του, το οποίο εκδόθηκε το 1934 είναι το βιβλίο Δοκίμια για την χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων.Τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν, την κορυφαία διάκριση της προπολεμικής Ρωσίας. Ο ίδιος απείχε από την απονομή (αντίδραση αδιανόητη εκείνη την εποχή) χαρίζοντας το χρηματικό ποσό από το βραβείο στάλιν στους πτωχους. Όμως στο βιβλίο αυτό δεν φαινόταν μόνο η επιστημονική κατάρτιση του συγγραφέα, αλλά και η αγάπη του για τους ασθενείς. Σε ένα σημείο γράφει: «Ξεκινώντας την εξέταση, ο γιατρός πρέπει να έχει υπόψη του όχι μόνο την κοιλιακή χώρα, αλλά τον ασθενή εξ ολοκλήρου, τον οποίο δυστυχώς οι γιατροί συνήθως αποκαλούν 'περίπτωση'. Ο άνθρωπος φοβάται και είναι απελπισμένος, η καρδιά του σπαρταρά, όχι μόνο με την κυριολεκτική σημασία της λέξης, αλλά και με τη μεταφορική της σημασία. Γι' αυτό πρέπει να δυναμώσετε την καρδιά του όχι μόνο με κάμφορα ή digulen, αλλά πρέπει να απαλλάξετε τον ασθενή από το άγχος και την ψυχολογική φόρτιση. Ο ασθενής δεν πρέπει να δει το χειρουργικό τραπέζι, τα έτοιμα εργαλεία, τους ανθρώπους με ιατρικές μπλούζες, με τις μάσκες στα πρόσωπα και τα γάντια στα χέρια. Κοιμίστε τον εκτός του χώρου του χειρουργείου. Επίσης φροντίστε να είναι ζεστός καθ' όλη τη διάρκεια της εγχειρήσεως, διότι είναι πάρα πολύ σημαντικό.»
 
 ~  Ο άγιος Λουκάς ήταν πάντοτε πιστός Χριστιανός. Δεν έχανε λειτουργία και παρακολουθούσε όρθιος όλες τις παννυχίδες και τους όρθρους, τα Σάββατα, τις Κυριακές και τις ημέρες των ορθοδόξων γιορτών. Στο χειρουργείο είχε πάντα την εικόνα της Παναγίας μπροστά στην οποία προσευχόταν για λίγα λεπτά πριν από κάθε επέμβαση. Έπειτα, μ' ένα βαμβάκι ποτισμένο στο ιώδιο, έκανε το σημείο του σταυρού στο σώμα του ασθενούς, εκεί που θα γινόταν η τομή. Μόνο μετά από αυτά έλεγε με επισημότητα «το νυστέρι». Οι άθεοι συνάδελφοί του γρήγορα τον συνήθιζαν και δεν έδιναν σημασία, ενώ οι θρησκευόμενοι τα έβρισκαν αυτά πολύ φυσικά.
Όμως στις αρχές του 1920 μια από τις επιτροπές ελέγχου του νοσοκομείου όπου εργαζόταν τότε, έδωσε εντολή να ξεκρεμάσουν την εικόνα της Παναγίας, με αποτέλεσμα ο άγιος Λουκάς να αρνείται να μπει στο χειρουργείο. Παράλληλα η σύζυγος ενός από τα στελέχη του κόμματος εισήχθη στο νοσοκομείο ως έκτακτο περιστατικό, και ζητούσε να χειρουργηθεί μόνο από τον Βόινο-Γιασενέτσκι, κι έτσι ο σύζυγός της του υποσχέθηκε ότι αν η εγχείρηση γινόταν, την επόμενη μέρα η εικόνα θα ήταν στη θέση της. Η εγχείρηση έγινε κι ήταν επιτυχής, και ο σύζυγος της άρρωστης κράτησε την υπόσχεσή του.
~    Το 1921 ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι χειροτονήθηκε ιερέας και αργότερα (1923) Επίσκοπος Τασκένδης. Από τότε συνδύαζε ποιμαντικά και ιερατικά καθήκοντα. Παρέμεινε αρχίατρος του Γενικού Νοσοκομείου Τασκένδης, χειρουργούσε καθημερινά και παρέδιδε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή, πάντα με το ράσο και το σταυρό του. Από το 1922 και μέχρι την τελευταία του πνοή γνώρισε συλλήψεις, βασανιστήρια, εξορίες και κακουχίες. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε συνολικά έντεκα χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα εξασκούσε την ιατρική βοηθώντας όσους είχαν ανάγκη.
Οι λόγοι των διώξεών του ήταν, οι γενικοί διωγμοί κατά των Ορθοδόξων και η ιδιαίτερη άρνηση του επισκόπου Λουκά να υποστηρίξει τη «Ζωντανή Εκκλησία», ένα εκκλησιαστικό πραξικόπημα μέσω του οποίου το σοβιετικό καθεστώς προσπαθούσε να ελέγξει τους πιστούς. Σοβαρό λόγο έπαιξε και η αντιπάθεια ενός κομματικού στελέχους ονόματι Πέτερς, ο οποίος ήθελε να καταδικάσει σε θάνατο κάποιους γιατρούς που αντιμετώπιζαν κατηγορίες αδιαφορίας απέναντι σε ασθενείς, αλλά στην πολύκροτη δίκη που ακολούθησε δεν τα κατάφερε, εξαιτίας της κατάθεσης του επισκόπου Λουκά. Οι ταλαιπωρίες αυτές ουσιαστικά κατέστρεψαν την υγεία του αγίου Λουκά, ο οποίος τα τελευταία 9 έτη της ζωής του ήταν τυφλός από γλαύκωμα.
Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διεύθυνε το στρατιωτικό νοσοκομείο του Κρασνογιάρσκ, ενώ ήταν και επίσκοπος της πόλης αυτής. Από το 1946 μέχρι το 1961 που πέθανε, ήταν μητροπολίτης της Συμφερούπολης. Παράλληλα το 1947 του απαγορεύθηκε να μιλά στους φοιτητές, σταμάτησαν να τον καλούν στα ιατρικά συμβούλια και τον απέλυσαν από ιατρικό σύμβουλο, επειδή «γνώριζαν ότι δεν είχε καθαρό παρελθόν: φυλακές, εξορίες, κηρύγματα» κι επειδή αρνιόταν να πηγαίνει χωρίς το ράσο και το σταυρό του στην εργασία του και σε αυτές τις εκδηλώσεις.[1] Καθώς όμως εκείνος ενδιαφερόταν για τον ανθρώπινο πόνο έβγαλε ανακοίνωση ότι «δέχεται καθημερινά εκτός Κυριακών και εορτών, κάθε άνθρωπο που θέλει τη βοήθειά του» με αποτέλεσμα να καταφθάνουν στο διαμέρισμά του καθημερινά αμέτρητοι άνθρωποι απ' όλη την Κριμαία.
`~ Ο αρχιεπίσκοπος Λουκάς φέρεται από τους πιστούς να εμφάνισε πολλά πνευματικά χαρίσματα όσο ακόμα ζούσε. Υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες ασθενών, ότι έκανε ορθή διάγνωση της ασθένειάς τους με το που τους έβλεπε, ενώ άλλοι γιατροί που τους είχαν εξετάσει τους έβρισκαν υγιείς. Πολλοί έχουν επίσης δηλώσει ότι διαπίστωσαν ότι είχε διορατικό χάρισμα, κι άλλοι ότι τους θεράπευσε με την προσευχή του, ιδίως κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του που δεν έβλεπε πλέον για να χειρουργεί. Διώχθηκε,συκοφαντήθηκε,φυλακίστηκε και εξορίστηκε.Τα βάσανα, οι φυλακές της υπερ σιβηρίας και το πολικό κρύο θα έπρεπε να τον είχαν σκοτώσει δεκάδες φορές. Η εξουσία με τις δολοπλοκίες της, θα έπρεπε με την σειρά της να τον είχε εκτελέσει. Η Θεϊκή παρουσία συνεχώς παρεμβαινει και ενεργεί στην ζωή του Αρχιεπισκόπου. Μισό αιώνα ο Άγγελος του Θεού περιβάλλει με αόρατο πέπλο προστασίας έναν Ιατρό που χωρίς καν να το γνωρίζει έμελλε να σώσει χιλιάδες ζωές και να αγιάσει σε εποχές σκότους. Για 55 ολόκληρα χρόνια προκαλούσε με την ζωή, την πίστη και τα λόγια του, τις δυνάμεις του κακού και τις νικούσε καθημερινά, αποδεικνύοντας το μεγαλείο της Θείας προστασίας. Ο Άγιος Λουκάς αποδεικνύει περίτρανα πως όποιον ο Θεός αποφάσισε να διατηρήσει, ούτε δεινά πολέμων, ούτε εξορίες σε πολικές θερμοκρασίες αλλά ούτε καν οι φυλακές της υπερ-σιβηρίας μπορούν να λυγίσουν. Ο Κύριος στο πρόσωπο του Αγίου Λουκά ευλόγησε και ανύψωσε την επιστήμη και την έρευνα των ανθρώπων, αρκεί αυτή να μένει πάντα συνδεδεμένη με την πίστη και την γνώση.
 

Ο Άγιος Λουκάς Κριμαίας, (αγιογραφία, Icon 2013)~  Εκοιμήθη στις 11 Ιουνίου του 1961. Οι αρχές απαγόρευσαν την εκφορά του νεκρού με τα πόδια από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, πράγμα που προκάλεσε τη λαϊκή αγανάκτηση ακόμα και των αλλόδοξων. Τελικά οι αρχές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, η εκφορά έγινε στην κεντρική λεωφόρο της Συμφερούπολης και διήρκεσε τρεισήμισι ώρες. Τη νεκρική πομπή ακολούθησε πλήθος κόσμου, η κυκλοφορία σταμάτησε, ενώ τα μπαλκόνια, οι ταράτσες και τα δέντρα ακόμα, ήταν γεμάτα ανθρώπους. Παράλληλα φέρεται να σημειώθηκε ένα παράδοξο γεγονός, με ένα σμήνος περιστεριών που έκανε επί ώρες κύκλους πάνω από το λείψανο μέχρις ότου η πομπή έφτασε στο νεκροταφείο. Τον Νοέμβριο του 1995 ανακηρύχτηκε άγιος με απόφαση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στις 17 Μαρτίου 1996 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του από τον αρχιεπίσκοπο Λάζαρο και μέλη της επιτροπής, μπροστά σε 40.000 περίπου παρευρισκόμενους. Λέγεται ότι βρέθηκαν η καρδιά του και τμήματα του εγκεφάλου του αδιάφθορα ενώ άρρητος ευωδία εξερχόταν από τα λείψανά του.
Στις 24-25 Μαΐου 1996 ήρθε και η επίσημη ανακήρυξή του από το Πατριαρχείο της Ρωσίας. Η μνήμη του τιμάται στις 29 Μαΐου και στις 11 Ιουνίου.
~
Ο Βίος και οι Ομιλίες του Αγίου Λουκά απευθύνονται σε θνητά όντα που αναζητούν την χαμένη, αθάνατη θεική τους ταυτότητα.
Ο Αγιος Αρχιεπίσκοπος Λουκάς ( Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι ) Συμφερουπόλεως - Κριμαίας , έζησε στήν χειρότερη περίοδο της νεώτερης Ευρωπαϊκής ιστορίας, μέσα σε ένα καθεστώς εχθρικό προς κάθε θρησκεία αλλά και ελευθερία. Έζησε και πάλεψε σαν Ιατρός και απλός πολίτης σε 2 παγκόσμιους πολέμους και δεκάδες κινήματα η επαναστάσεις.
 
 ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΣΥΝΕΒΗΣΑΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΑΜΕΤΡΗΤΑ ΑΛΛΑ ΜΑΖΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΜΕΣΩΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ :
400 ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΕΚΔΙΩΧΘΗΚΑΝ
250 ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ
500.000 ΚΛΗΡΙΚΟΙ ΦΥΛΑΚΙΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ 250.000 ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ
40.000 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΗΚΑΝ
ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1930 ΣΤΗΝ ΕΣΣΔ ΑΠΟΓΡΑΦΗΚΑΝ ΠΕΡΙΠΟΥ 1000 ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ !!!
ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΜΟΝΟ 100 ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙ 55.000 ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
ΚΑΙ ΟΜΩΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΟΛΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΧΑΟΣ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΑΘΗΚΕ ΟΡΘΙΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΚΟΜΜΑ, ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΔΟΤΕΣ, ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ, ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΟΝ ΣΤΑΛΙΝ !
Τα βάσανα, οι φυλακές της Υπέρ Σιβηρίας και το πολικό κρύο θα έπρεπε να τον είχαν σκοτώσει δεκάδες φορές. Και μόνο το γεγονός της επιβίωσης του σε τόσο ακραίες συνθήκες επί μήνες, θα πρέπει να αποδοθεί σε σωρεία θαυματουργικών παρεμβάσεων.
Η εξουσία με τις δολοπλοκίες της, θα έπρεπε με την σειρά της να τον είχε εκτελέσει, και τελικά ο β' παγκόσμιος πόλεμος και ο Στάλιν θα περίμενε κανείς ότι θα έσβηναν ότι πιθανόν είχε απομείνει από αυτόν τον άνθρωπο.
Ο Αγιος Λουκάς αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, απόλυτα καταγεγραμμένο. Ελάχιστες φορές  στην Νεώτερη Χριστιανική Ιστορία, θείες δυνάμεις κάνουν τόσο εμφανή την παρουσία τους σε ανθρώπινο ον και παραμένουν μαζί του προστατεύοντας το μέχρι τον φυσικό θάνατο. Στην περίπτωση του Αγίου Λουκά η επιβίωση του και μόνο αποτελεί κορυφαία απόδειξη της άμεσης σχέσης του με το Θείο.
Η Θειική παρουσία  συνεχώς παρεμβαίνει και ενεργεί στην ζωή του Αρχιεπισκόπου. Το συνεχώς... αφορά πενήντα και πλέον χρόνια ! Μισό αιώνα ο Ἄγγελος του Θεού περιβάλλει με αόρατο πέπλο προστασίας εναν Ιατρό που χωρίς καν να το γνωρίζει έμελλε να σώσει χιλιάδες ζωές και να Αγιάσει σε εποχές σκότους.
Για δεκαετίες ολόκληρες το θείο τον φωτίζει και τον ενδυναμώνει ψυχικά και πνευματικά .Του χαρίζει πνευματικές δυνάμεις και ιατρικές ικανότητες πολύ πέρα από τα όρια του φυσιολογικού και ταυτόχρονα τον προστατεύει απ τις καθημερινές προκλήσεις του χειρότερου καθεστώτος που γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος.
Ο Κύριος στο πρόσωπο του Αγίου Λουκά ευλόγησε και ανύψωσε την επιστήμη και την έρευνα των ανθρώπων, αρκεί αυτή να μένει πάντα συνδεδεμένη με την Πίστη και την Γνώση.
Στα χρόνια του το κόμμα εκτελούσε χωρίς δίκη όποιον τολμούσε να κάνει ακόμα και το σημείο του Σταυρού. Χιλιάδες μοναχοί εκτελέστηκαν χωρίς δίκη. Χιλιάδες άνθρωποι θανατώθηκαν χωρίς λόγο, απλά διότι ο γείτονας ( μέλος του κόμματος ) τους κατέδιδε στην Επιτροπή Εκτέλεσης.
Ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι, ,μετέπειτα επίσκοπος Λουκάς , αντιμετώπισε με τρόπο μοναδικό δεκάδες κορυφαία κομματικά στελέχη του καθεστώτος και τις ποικίλες πιέσεις τους. Διώχθηκε , συκοφαντήθηκε , φυλακίστηκε και εξορίστηκε .
Σε εποχές απόλυτης θρησκευτικής απαγόρευσης δεν κατέβασε ποτέ την εικόνα Της Παναγίας από το Χειρουργικό θάλαμο . Οταν τον ανάγκασαν να  το κάνει, απλά σταμάτησε να χειρουργούσε . Χειρούργησε μόνο όταν ανέβηκε στον τοίχο η εικόνα Της πάλι.
 
 
Ο Στάλιν που τόλμησε και έστειλε στην Σιβηρία για να πεθάνουν ,τους ήρωες στρατιώτες του που μόλις είχαν νικήσει τις δυνάμεις του  Αξονα, ο ίδιος Στάλιν αποδέχθηκε το ράπισμα πίστης και αξιοπρέπειας του επισκόπου Λουκά ο οποίος απείχε από την απονομή ( αντίδραση αδιανόητη εκείνη την εποχή ) χαρίζοντας το χρηματικό ποσόν από το βραβείο Στάλιν στους πτωχούς.
Για 55 ολόκληρα χρόνια προκαλούσε  με την ζωή, την πίστη και τα λόγια του, τις δυνάμεις του κακού και τις νικούσε καθημερινά, αποδεικνύοντας το μεγαλείο της Θείας προστασίας.
Ο Αγιος Λουκάς αποδεικνύει περίτρανα πως όποιον ο Θεός αποφάσισε να διατηρήσει, ούτε δεινά πόλεμων, ούτε εξορίες σε πολικές θερμοκρασίες αλλά ούτε  καν οι φυλακές της Υπέρ-Σιβηρίας μπορούν να λυγίσουν.
Στις 11 Ιουνίου εορτάζεται η μνήμη του αρχιεπισκόπου Κριμαίας Λουκά. Μετά την κοίμηση του, πλήθος θαυμάτων και θαυμαστών θεραπειών καταγράφονται σε όλον τον κόσμο.
Πιστοί που επικαλούνται το όνομα Του και προσεύχονται σε Αυτόν, βρίσκουν θεραπεία. Η Εκκλησία Τον ανακηρύσσει  Αγιο, αφού ήδη εν ζωή είχε αναγνωριστεί ως Τέτοιος από τον πιστό λαό.
Ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι και μετέπειτα Αγιος Λουκάς, για 50 ολόκληρα χρόνια χάρισε ελπίδα και πνευματική δύναμη σε ένα ταλαιπωρημένο λαό που στερήθηκε την ελευθερία του, την ιστορία του και την θρησκεία του. Τώρα σαν Αγιος ολόκληρης της Ορθοδοξίας χαρίζει ελπίδα και δύναμη, σε οποιονδήποτε διαβάσει την ζωή Του και τις ομιλίες Του.
Ο αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Αντωνόπουλος, Ηγούμενος της Ι. Μονής Σαγματά, της Ιεράς Μητρόπολης Θηβών και Λεβαδείας συγκέντρωσε στοιχεία και κατέγραψε σε ένα μοναδικό  βιβλίο την ζωή και το έργο του αρχιεπισκόπου Κριμαίας Λουκά (1877-1961), κατά κόσμο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι.
Πρόκειται για την καταγραφή της ζωής ενός μεγάλου Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας που διακόνησε τον συνάνθρωπο τόσο ως ιατρός χειρουργός όσο και ως πνευματικός ιατρός.
Στην ιστοσελίδα μας έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε το βιβλίο - Αυτοβιογραφία του Αγίου Λουκά . Ενα άγνωστο ντοκουμέντο για την ζωή του Αγίου Λουκά που θα συγκλονίσει κάθε ψυχή. Με την ευγενική παραχώρηση της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως Του Σωτήρος (Δρυόβουνο Κοζάνης)
Υπέροχο και πολύτιμο, το βιβλίο του Αρχιμ. Διονυσίου Ανθοπούλου της Ιεράς Μονής Παναγίας Δόβρας ," ΔΙΗΓΟΥ ΟΣΑ ΕΠΟΙΗΣΕ ΣΟΙ Ο ΑΓΙΟΣ" που περιέχει και θαύματα του Αγίου Λουκά.
Ειδικά ( και όχι μόνο ) για νέους και παιδιά το νέο βιβλίο "Αγιος Λουκάς ο ιατρός" της Ιεράς Μονής Παντοκράτορα Μελισσοχωρίου, θα συναρπάσει με την ιδιαίτερα προσεγμένη του παρουσίαση και με  τρόπο ανάλαφρο και περιγραφικό  εύκολα θα αγγίξει τις καρδιές όλων.
Θησαυρός, η σειρά των 3 βιβλίων που αναφέρουν τους λόγους και τις ομιλίες του Αγίου από τις εκδόσεις "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ". Μένει έκπληκτος ο αναγνώστης απο τα λόγια και τις συμβουλές... ενός κορυφαίου Ιατρού που μιλάει για την Πίστη και τους ανθρώπους. Μιλάει σαν να "πατάει" σε δύο κόσμους ταυτόχρονα, μεταφέροντας συμβουλές και παραινέσεις απο την  διάσταση του πνεύματος στην διάσταση της ύλης.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» Στυλιανού Ν.Κεμεντζετζίδη Σπαρτάκου 6, 566 26 Συκιές θεσσαλονίκη. Τηλ. (2310)212659. FAX: (2310)207340 / kypseli1@otenet.gr
Σχόλιο
Διαβάζοντας κανείς τον βίο  και τις ομιλίες του Αγίου, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το Αγιος Λουκάς για πολλά από τα 84 χρόνια του, ζούσε ταυτόχρονα σε δύο κόσμους, τον φθαρτό κόσμο των ανθρώπων  που κάθε ον, τον μοιράζεται με τους  αγγέλους  και δαιμόνες  και αυτόν του άφθαρτου Θεού. Έτσι και δόξασε τον Δημιουργό νικώντας όλες τις αρνητικές δυνάμεις ανθρώπων και δαιμόνων μαζί . Σήκωσε στις πλάτες του την καταδιωκτική δύναμη του κακού για 50 ολόκληρα χρόνια.
Αρχικά σαν ιατρός έσωζε το φθαρτό σώμα και μετέπειτα σαν επίσκοπος το άφθαρτο πνεύμα μαζί με το σώμα . Έφτασε τελικά στις ομιλίες Του να λειτουργεί  σαν ενδιάμεσος, η μάλλον σαν αποκωδικοποιητής της Θειικής θέλησης που τόσο είχε λείψει και ξεχαστεί όλα αυτά τα χρόνια ( δια της βίας ) στην Ρωσία και απανταχού στην Ορθοδοξία.
Τελικά την πλέον κατάλληλη εποχή ιστορικά, επαναπροσδιόρισε την σχέση επιστήμης - κλήρου και αγιοσύνης  καταλήγοντας να γίνει σημείο αναφοράς για το πως θα μπορούμε να ορίζουμε στην νέα εποχή της επιστήμης και τεχνολογίας την λέξη " Αγιος" .
Τα τελευταία λόγια του, προσγειώνουν απότομα τον άνθρωπο στην σκληρή αιώνια πραγματικότητα, όντας ιδιαίτερα συγκλονιστικά και δραματικά διότι βίωνε καθημερινά ο ίδιος τους δαίμονες που περιγράφει, επί μισό αιώνα. Μέσα  σε 20 μόνο γραμμές καταφέρνουν να χωρέσουν όλη την  δυστυχία αλλά και την ελπίδα του γένους των ανθρώπων. Στα λόγια αυτά και τα νοήματα που κρύβουν, πρέπει να εστιάσουμε όλοι τώρα μήπως και αλλάξει κάτι σε τούτο τον κόσμο.
Ποιος μπορεί να κοιμάται ήσυχος μετά από αυτήν την δήλωση - προειδοποίηση ενός τόσο σημαντικού προσώπου...
Ψυχές και σώματα βρήκαν θεραπεία, και συνεχίζουν ως τις μέρες μας, χάρη στον αρχιεπίσκοπο Λουκά που συνδύασε με τρόπο μοναδικό στο πρόσωπο του την υψηλή επιστημονική κατάρτιση και την πνευματική διακονία στο Ιερό Θυσιαστήριο της Εκκλησίας.
Ιατρό και ποιμένα, Λουκά τιμήσωμεν, Συμφερουπόλεως ποίμνης, Αρχιερέα λαμπρόν, τον βαστάσαντα Χριστού τα θεία στίγματα, τας εξορίας, τα δεινά, εγκλεισμούς εν φυλακαίς, τας θλίψεις και τα ονείδη, τον επ εσχάτων φανέντα, εν Ρωσία νέον Αγιον. (απολυτίκιον Αγίου Λουκά Κριμαίας). 
Το Νοέμβριο του 1995 ανακηρύχθηκε Αγιος από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Στις 24-25 Μαΐου 1996 ήρθε και η επίσημη ανακήρυξή του από το Πατριαρχείο της Ρωσίας.
Η μνήμη του ορίστηκε να τιμάται στις 11 Ιουνίου, επέτειο της κοίμησις του.
 Αναφορά σε δύο θαύματα :
)Ο γιός μου, Ειρηναίος διεγνώσθη με καρκίνο στο δεξιό νεφρό και στις 27/3/12 πήγε στο νοσοκομείο PRINCE ALFRED του SYDNEY να του αφαιρέσουν το νεφρό.Με δάκρυα παρεκάλεσα τον Άγιο Λουκά να βοηθήσει τον γιό μου στην εγχείρηση να πάνε όλα καλά.Πήγαμε στο νοσοκομείο και περιμέναμε στην αίθουσα αναμονής. Εγώ συνέχεια επικαλούμην την βοήθεια του Αγίου Λουκά κάνοντας κομποσκοίνι.Εκεί όπως καθόμαστουν, αισθάνθηκα ότι μπήκε μέσα ο Άγιος Λουκάς και κάθησε δίπλα στον γιό μου και τον αγγάλιασε.Με κοίταξε και με χαμόγελο μου είπε "ΗΛΘΑ ΟΛΟ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΣΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΜΗΝ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΕΣΑΙ ΟΛΑ ΘΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ.ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙΣ ΟΤΙ ΕΙΜΑΙ ΔΙΠΛΑ ΤΟΥ ΘΑ ΔΕΙΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΚΑΘΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΕΚΛΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΟΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΓΙΑΤΙ ΚΑΘΟΜΑΙ ΕΓΩ"Πράγματι στην σειρά δίπλα δε μένα γέμμισαν οι καρέκλες και απέναντι από μένα, δίπλα στον Ειρηναίο δεν κάθησε κανείς.Φώναξαν το όνομα του γιού μου να μπει στο χειρουργείο, και πριν τον γιό μου αισθάνθηκα ότι μπήκε ο Άγιος Λουκάς.Η εγχείρηση κράτησε περίπου τρείς ώρες.Όταν τελείωσε έμεινε κάμπωση ώρα στο αναρωτήριο και όταν τον πήγαν στο δωμάτιό του πήγαμε και εμείς.Σιγά, σιγά άρχισα να του μηλώ.Του είπα, αγόρι μου παρακαλούσα τον Άγιο Λουκά τον ιατρό να σε βοηθήσει στην εγχείρηση και μου απήντησεμπαμπά, πριν αρχήσει η εγχείρηση, ήλθε ένας και μου είπε" ΜΕ ΛΕΝΕ ΛΟΥΚΑ ΕΙΜΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΣ"Εδώ σταματώ. Κάθε φορά που σκέπτομαι αυτό τα μάτια μου γεμίζουν δάκρια. Η εγχείρηση πήγε καλά.Ευχαριστώ Τον Θεό, τον Άγιο Λουκά και όλους τους Αγίους.Το παιδί μου δεν χρειάστηκε ούτε χημειοθεραπεία ούτε τίποτα άλλα φάρμακα. Δόξα Τω Θεώ πάντων ένεκεν.
2)Θα ήθελα να καταθέσω ενυπογράφως την προσωπική μου μαρτυρία αναφορικά με τη θαυμαστή παρέμβαση του Αγίου Λουκά του Ρώσου, στην προσωπική περιπέτεια ενός προσφιλούς προσώπου μου, προσωπικού φίλου. Η καταγραφή γίνεται για να προστεθεί στις τόσες μαρτυρίες για τη θαυματουργική δύναμη αυτού του νεοφανούς Αγίου.

Ήταν Παρασκευή τον Μάιο του 2009 και ευρισκόμενος στην Αθήνα είχα συνάντηση με δυο αδελφικούς φίλους μου. Ένεκα της επαγγελματικής μου απασχόλησης δεν ευρίσκομαι συχνά στην Ελλάδα, οπότε κάθε φορά η συνάντησή μας πάντοτε αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Έτσι και εκείνη την ημέρα περάσαμε τρείς ώρες κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση θεμάτων που μας απασχολούσαν και δεν είχαμε τη δυνατότητα να τα κουβεντιάσουμε τηλεφωνικά. Η διάθεση ήταν όπως πάντα εξαιρετική και ο φίλος μου ο ιατρός (ο έτερος είναι δικηγόρος) ήταν εξαιρετικά χαρούμενος για αρκετές οικογενειακές και επαγγελματικές εξελίξεις που είχαν προκύψει. Αποχαιρετιστήκαμε και δώσαμε ραντεβού για τρείς μήνες αργότερα οπόταν και θα επέστρεφα στην Αθήνα.

Την προσεχή Τρίτη, έλαβα τηλεφώνημα από το φίλο μου τον δικηγόρο. Η ώρα ήταν απογευματινή στην Ελλάδα. Με διστακτικό τρόπο με ρώτησε αν ήμουν καλά και αν υπήρχε κάποιος κοντά μου. Αμέσως τρόμαξα. Με προετοίμασε για να μου πει κάποιο άσχημο νέο. Ταραγμένος απαίτησα να είναι ευθύς. Αυτό που μου είπε με συνετάραξε. Ο κοινός μας φίλος είχε υποστεί βαρύτατο εγκεφαλικό μέσα στο δημόσιο νοσοκομείο και στην κλινική που ήταν διευθυντής. Κάποια απρόσμενη κατάσταση του προκάλεσε υψηλότατη πίεση και αμέσως έχασε τις αισθήσεις του. Στην ατυχία του ήταν τυχερός καθώς μεταφέρθηκε άμεσα στην εντατική μονάδα του νοσοκομείου που υπηρετούσε και η οποία θα είχε κλείσει να δεν είχε επιμείνει αυτός και ο διευθυντής της εντατικής μονάδας για την πάση θυσία συντήρησή της και λειτουργία της.

Αμέσως σκέφτηκα να κατέβω στην Ελλάδα και να προστρέξω κυρίως προς ψυχική συμπαράσταση στα παιδιά και στη σύζυγό του. Ο φόρτος των ευθυνών και άλλων υποχρεώσεων δεν μου επέτρεπε να το πράξω άμεσα, οπότε ο φίλος μου ο δικηγόρος υπεσχέθη να με κρατά ενήμερο για την πορεία της κατάστασης.

Οι επόμενες τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ μας ήταν δύσκολες, θλιβερές, στενάχωρες γιατί τα νέα ήταν ολοένα και δυσμενέστερα. Ο φίλος μας ευρίσκετο σε κώμα και η διάγνωση ήταν απογοητευτική. Η κάψα του εγκεφάλου είχε πληγεί ανεπανόρθωτα. Οι γιατροί δεν έδιναν καμία ελπίδα. Η σύζυγος του φίλου μας είναι και αυτή ιατρός. Αμφότεροι είναι διδάκτορες της ιατρικής και πτυχιούχοι της νομικής. Περαιτέρω η ζωή τους ήταν διαρκώς κοντά στην έρευνα και την πρόοδο της μάχιμης ιατρικής επιστήμης.

Η πρώτη εβδομάδα πέρασε μέσα σε μεγάλη αναταραχή αλλά και προσδοκία για κάτι θετικό. Η σύζυγός του στις τηλεφωνικές μας επικοινωνίες ήταν ιδιαίτερα απαισιόδοξη για την ιατρική κατάσταση, αλλά πάντοτε με παρακαλούσε να προσευχόμαστε και να διαβιβάσω την παράκλησή της σε όσους μοναχούς και ανθρώπους μπορούν να προσευχηθούν για τη σωτηρία του πάσχοντος συζύγου της. Η πίστη της ήταν ακράδαντη ότι δεν πρέπει να χάσουμε τις ελπίδες μας στο Θεό. Καθώς περνούσαν οι ημέρες πολλά περιστατικά επιδείνωσαν την κατάσταση (μολύνσεις, αναπνευστικό κ.α.). Η σύζυγός του έστειλε τις μαγνητικές τομογραφίες στις ΗΠΑ και κάλεσε τρείς κορυφαίους νευροχειρουργούς της Ελλάδος να τον εξετάσουν στην εντατική. Η γνωμάτευσή τους ήταν πανομοιότυπη. Συνέστησαν στην σύζυγο του φίλου μου να ετοιμάζεται ψυχικά και να αποδεχτεί το μοιραίο και να προσέξει πλέον τα παιδιά της (δυο αγόρια). Η απάντηση της ιδίας ήταν ξεκάθαρη ενώπιον πολλών μαρτύρων : εσείς μπορεί να λέτε αυτό, αλλά το Άγιον Όρος και οι Άγιοι έχουν άλλην άποψη.

Η ιδία είχε προσφύγει σε αρκετά Μοναστήρια που γνώριζε και μοναχοί και μοναχές προσευχόντουσαν για κάθε καλή εξέλιξη στην περίπτωση του βαρέως ασθενούντος συζύγου της. Κοινοί μας φίλοι ειδικώς και εγώ προσωπικώς είχαμε κάνει παρακλήσεις στον Άγιο Λουκά τον ιατρό. Ένας ιερέας δε την 30η ημέρα που ευρισκόταν ο ιατρός φίλος μου στην εντατική τον επισκέφτηκε με λείψανα του Αγίου Λουκά του Ρώσου. Τον σταύρωσε και προσευχήθηκε θερμά για την ταχεία ανάρρωσή του.

Το ίδιο βράδυ η σύζυγος του φίλου μου καθήμενη για να ξαποστάσει, εκτός της εντατικής, σε μια καρέκλα εναγωνίως προσεύχονταν και ανέμενε κάποια εξέλιξη. Είχε μέσα της μιαν έντονη διαίσθηση, κάποια προσδοκία. Ξαφνικά διέκρινε έναν ιερέα με το επιτραχήλιο του να εισέρχεται στην εντατική μονάδα. Ξαφνιάστηκε. Παρέμεινε στη θέση της. Νόμισε ότι κάποιος άλλος ασθενής ήταν στα τελευταία του και ίσως να ήθελε να μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων. Περίμενε λιγάκι και δίχως να σκεφτεί για ποιό λόγο σηκώθηκε και ξαναμπήκε στην Εντατική Μονάδα με μεγάλη αγωνία. Στο κρεβάτι του ασθενούντος συζύγου της δεν υπήρχε κανείς ολόγυρα. Αλλά ούτε και στην εντατική μονάδα. Κοιτάζοντας τον σύζυγό της διέκρινε κάποια στοιχεία διαφορετικά (άλλωστε γιατρός η ιδία). Παρατήρησε τότε κίνηση στο αριστερό πόδι και ακολούθως ο εγκεφαλικά πάσχων και σε κώμα σύζυγος της ψέλλισε κάτι απροσδιόριστο!!! Το τι επακολούθησε ήταν βέβαια συγκλονιστικό. Φώναξε τους ιατρούς και όλοι διαπίστωσαν ότι ο εγκέφαλος είχε αρχίσει να δίνει άλλα σημεία αντίδρασης.

Τις επόμενες ώρες ο ασθενής άνοιξε τα μάτια του και αναγνώρισε τη γυναίκα του, δίχως να μπορεί να μιλήσει. Η νέα μαγνητική τομογραφία έδειξε σχεδόν πλήρη εξαφάνιση του εγκεφαλικού αιματώματος και των λοιπών στοιχείων του εγκεφαλικού πλήγματος. Βέβαια επιστημονική εξήγηση δεν υπήρχε γι΄ αυτό και όλοι το απεδέχθησαν μονομιάς. Ωστόσο η εξήγηση υπήρχε στα λόγια της συγκινημένης συζύγου όταν συνειδητοποίησε ότι ο ιερωμένος που είδε να εισέρχεται στην εντατική μονάδα ήταν ο Άγιος Λουκάς ο ιατρός! Δυο μοναχοί από διαφορετικά μοναστήρια επιβεβαίωσαν ότι είδαν εν είδη οράματος τον Άγιο Λουκά να πιστοποιεί και βεβαιώνει ότι θα γίνει καλά ο ασθενής. Σε έναν μήνα άρχισε να βαδίζει και σε 4 μήνες ήταν ξανά ενώπιον ακροατηρίου, υποβασταζόμενος, σε ιατρικό συνέδριο στην Αθήνα και ανέπτυσσε το θέμα που του είχε ανατεθεί.
~  Σήμερα δυο χρόνια μετά ο φίλος μου ιατρός υπηρετεί ξανά στο δημόσιο νοσοκομείο κανονικά και συνεχίζει τα εξαντλητικά ωράρια προς ανακούφιση των πασχόντων συνανθρώπων του. Η σύζυγός του έχει εδραιωμένη πεποίθηση των όσων συνέβησαν και έχει ήδη καταγράψει την σχετική κατάσταση από ιατρικής απόψεως και τα όσα ανεξήγητα συνέβησαν. Ο πρώην κατάκοιτος και στην επιθανάτιο κλίνη ιατρός αποτελεί ζωντανή μαρτυρία για τα θαύματα της πίστεως και την παρουσία του Αγίου Λουκά του ιατρού στη ζωή του. Ο ίδιος ο πρώην ασθενής έχει ξεκινήσει να καταγράφει τα όσα συνέβησαν τις επόμενες ημέρες μέχρι που μίλησε και η μαρτυρία του είναι συγκλονιστική. Η δημοσιοποίηση όλων των θαυμαστών γεγονότων θα γίνει κάποτε από τον ίδιο και τη σύζυγό του, αλλά προς το παρόν δεν θέλουν να γίνουν επίκεντρο καμιάς κοσμικής δημοσιότητας που θα τους διαταράξει την καθημερινότητα της προσφοράς προς τον συνάνθρωπο.
Ας έχομε την ευχή του Αγίου Λουκά του ιατρού και όλων των Αγίων και να μπορέσουμε να αποκτήσουμε συνείδηση της αληθινής φθαρτότητας της λογικής μας οντότητας. Κυριακή 10 Ιουνίου 2012 Δασκαλόπουλος Κώστας/ΠΗΓΗ
  ~*  Η ζωή του Αγίου επισκόπου της Κριμαίας Λουκά είναι ένα ζωντανό παράδειγμα που μας δείχνει τον τρόπο που σκεπάζει κάποιον η Χάρη του Θεού όταν ακούει την φωνή της συνειδήσεώς του,μια Χάρη που σε σκέπει, σε ενισχύει και σε προστατεύει από τους πειρασμούς και τους κινδύνους.

  Πολλοί αναρωτιόμαστε τι θα κάνουμε τον καιρό των διωγμών, πώς θα έχουμε μαζί μας την θεική βοήθεια, όταν θα έρθει η μεγάλη θλίψη. Η ζωή του Αγίου Λουκά του ανάργυρου γιατρου και ομολογητή επισκόπου είναι η απάντηση: Ακούγοντας την συνείδησή μας θα έχουμε την χάρη του Θεού.

 Δεν υπήρχε χειρότερη στιγμή για τον  Άγιο Λουκά-τότε χειρουργός υψηλού επιπέδου-να φορέσει το ράσο, από την δεκαετία του '20,τα χρόνια της μπολσεβικικης τρομοκρατίας. Μια επιλόγη ενάντια στην πορεία της ιστορίας, ενάντια στην λογική και στο εγκόσμιο ''κοινό αίσθημα'' Ήταν τα χρόνια που είχε αρχίσει η κατά μέτωπον επίθεση ενάντια στην Ορθόδοξη εκκλησία, η αντιθρησκευτική καμπάνια η οποία προέτρεπε τα πλήθη να επιτίθενται στους ναούς και στους ιερείς. Οι πιστοί φυλακίζονταν, εξορίζονταν, εκτελούνταν, σε μια τρελή εξαπόλυση των δυνάμεων του σκότους.
 Χωρίς αμφιβολία εαν ο Άγιος Λουκάς επιθυμούσε να έχει κάποιο υλικό κέρδος ή κάποια επαγγελματική φιλοδοξία, ποτέ δεν θα γινόνταν ιερέας και θα προσπαθούσε να τα έχει καλά με την νέα εξουσία. Η επιθυμία του εξ'αρχής - πριν πλησιάσει την εκκλησία-ήταν να υπηρετήσει τους ανθρώπους, θυμίζοντας έτσι τον Άγιο Παντελεήμονα τον ανάργυρο ιατρό.

Υπό αυτές τις συνθήκες, όπου όποιος φορούσε ράσο θεωρούνταν ''σκοταδιστής'', ''εχθρός του λαού'' και ρίσκαρε όχι μόνο την κοινωνική απομόνωση και μια ζωή δύσκολη με πολλές ελλείψεις, αλλά και την φυλάκιση και πολλές φορές τον θάνατο, ο χειρουργός Βαλεντίνος γίνεται πατήρ Βαλεντίνος, προκαλώντας τον τρόμο στους δικους του, την έκπληξη στους φοιτητές του(ήταν καθηγητής στο πανεπιστήμιο)και την οργή των αρχών, φορώντας παντού το ράσο του.

Το ότι πάντα άκουγε τη φωνή της συνείδησής του το μαρτυρούν όσοι εργάστηκαν κοντά του.:«...Ο Βαλεντίν Φελίξοβιτς φερόνταν σαν να μην υπήρχε γύρω του κανείς. Στεκόνταν πάντοτε ενώπιος ενωπίο με την συνείδησή του και έκρινε  πάντοτε τον εαυτό του πιο αυστηρά και από ένα δικαστήριο».
 Μπρός στους διώκτες του είχε πάντοτε μια στάση γεμάτη θάρρος και κάθε λέξη του ήταν μια ομολογία πίστεως. Για  έντεκα χρόνια  βασανίστηκε στις φυλακές, στις εξορίες και πάλι στις φυλακές, στις ατελείωτες ανακρίσεις. Αυτήν την περίοδο της ζωης του την αντιμετώπισε με μεγάλη ψυχική γαλήνη, απασχολώντας τον δύο πράγματα: Πώς να γίνει ο επανευαγγελισμός των πιστών και πως να θεραπέυει τις ασθένειες των ανθρώπων.

Γι αυτό όλα αυτά τα χρόνια της εξορίας του άφησαν ανεξίτηλες πληγές.Όχι επειδή δεν μπορούσε να αντεξει τους διωγμούς και τις δυσκολίες,αλλά επειδή του έθεσαν εμπόδια στο να μπορεί να σώζει τις ζωές των ασθενών.

Ως επίσκοπος έδειξε μια φροντίδα το ίδιο ζωντανή και θυσιαστική στις περιοχές τις οποίες ποίμανε. Πολέμησε των ''Ζώσα εκκλησία''(όργανο των κομμουνιστών που προσπάθησε να αλώσει την εκκλησία εκ των έσω)και έκανε υπακοή στο Πατριαρχείο Μόσχας ακόμη και αν δεν συμφωνούσε απόλυτα με όλες του τις αποφάσεις. Για τον Πατριάρχη Αλέξιο τον Α έλεγε:«Τον πατριάρχη δεν πρέπει να τον κατηγορούμε αλλά να τον συμπονούμε»

 Στην κηδεία του οι κομμουνιστικές αρχές προσπάθησαν να εμποδίσουν την λιτάνευση του λειψάνου στους κεντρικούς δρόμους.Έκαναν τα πάντα για να σβήσουν κάθε ίχνος έκφρασης ευλάβειας προς τον άγιο ιεράρχη.Δεν τα κατάφεραν Ο λαός όλος βγήκε στους δρόμους για να συνοδεύσει τον άνθρωπο που είχε θυσιαστεί για αυτούς

33 .- ***  Όσιος Πατάπιος

 
Όσιος Πατάπιος Όσιος Πατάπιος Βυζαντινή αγιογραφία του Οσίου Παταπίου που βρέθηκε στο σπήλαιό του στο Λουτράκι,και δημιουργήθηκε από άγνωστο αγιογράφο και χρονολογείται αιώνες πριν, πιθανώς τον 15ο αιώνα μ.Χ. Η Μονή του Οσίου Παταπίου στο Λουτράκι Βιογραφία
Ο Όσιος Πατάπιος γεννήθηκε στην Αίγυπτο και από μικρό παιδί είχε «πνεῦμα ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ» (Β' προς Τιμόθεον, α' 7). Δηλαδή, πνεύμα αγάπης και πνεύμα που σωφρονίζει, ώστε φρόνιμα και συνετά να κυβερνά τον εαυτό του, αποφεύγοντας κάθε ηθική παρεκτροπή, διατηρώντας την αγνότητα, αλλά συγχρόνως παραδειγμάτιζε και τους συνανθρώπους του. Και αυτό το απέδειξε ακόμα περισσότερο, όταν μεγάλωσε.
Αφού διαμοίρασε την κληρονομιά του στους φτωχούς, αποσύρθηκε στην έρημο. Εκεί γέμιζε το χρόνο του με προσευχή, μελέτη και αγαθοεργίες. Σε κάθε κουρασμένο οδοιπόρο που περνούσε από το κελί του, πρόσφερε ανάπαυση και φιλοξενία. Αλλά εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία του παρείχε με διάκριση και πνευματικές οδηγίες και συμβουλές, χρήσιμες για τη σωτηρία της ψυχής του. Έτσι, η φήμη του Παταπίου εξαπλώθηκε γρήγορα και κάθε μέρα πολλοί έφθαναν στο κελί του για να ακούσουν από τα χείλη του επωφελή διδασκαλία.
Μετά από καιρό, ο Πατάπιος πήγε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, θέλοντας να μείνει άγνωστος, εξέλεξε ένα ησυχαστήριο στις Βλαχερνές. Όμως, η ταπεινή και καθαρή ζωή του Παταπίου, τον αξίωσε να θαυματουργεί. Έτσι και πάλι έγινε γνωστός και πέθανε θεραπεύοντας αρρώστους.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ἔν σοι Πάτερ ἀκριβῶς, διεσώθη τὸ κατ᾽ εἰκόνα· λαβὼν γὰρ τὸν σταυρόν, ἠκολούθησας τῷ Χριστῷ, καὶ πράττων ἐδίδασκες, ὑπερορᾷν μὲν σαρκός, παρέρχεται γὰρ ἐπιμελεῖσθαι δὲ ψυχῆς, πράγματος ἀθανάτου· διὸ καὶ μετὰ Ἀγγέλων συναγάλλεται, Ὅσιε Πατάπιε τὸ πνεῦμά σου.

34.- *** Όσιος Δαβίδ που ασκήτευσε στην Εύβοια
Βιογραφία
Όσιος Δαβίδ «ὁ ἐν Εὐβοίᾳ ἀσκήσας» Οι άγιοι Δαβίδ και Παχώμιος - 16ος - 17ος αι μ.Χ. - Mονή Διονυσίου, Άγιον Όρος  Όσιος Δαβίδ «ὁ ἐν Εὐβοίᾳ ἀσκήσας» Όσιος Δαβίδ «ὁ ἐν Εὐβοίᾳ ἀσκήσας» Ο Όσιος Δαβίδ καταγόταν από το χωριό Γαρδινίτζα, που βρισκόταν κοντά στο Ταλάντιο, τόπος παραθαλάσσιος απέναντι από την Εύβοια. Έζησε όταν Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ήταν ο Ιερεμίας, περί το 1519 μ.Χ. Τον πατέρα του έλεγαν Χριστόδουλο και ήταν ιερέας, τη δε μητέρα του Θεοδώρα. Ο όσιος Δαβίδ είχε άλλον έναν αδελφό και δύο αδελφές. Από μικρός ο Όσιος έδειξε εξαίσια μορφή και έμαθε άριστα τα Ιερά γράμματα. Σε ηλικία 15 ετών υποτάχθηκε σ' έναν άγιο γέροντα, τον Ακάκιο, που τον εκπαίδευσε στις αρετές της μοναχικής πολιτείας και από τότε ο όσιος Δαβίδ κάνει μια φοβερή, σύμφωνα με τον βιογράφο του, πνευματική πορεία, διδάσκοντας την έμπρακτη αρετή και κάνοντας διάφορα θαύματα. Προείδε τον θάνατο του και απεβίωσε ειρηνικά και με μεγάλη αγιότητα την 1η Νοεμβρίου.
Βιογραφία του συνέγραψε ο μαθητής του Χριστόφορος μοναχός και Ακολουθία του ο επίσκοπος Ταλαντίου Νεόφυτος από την Αθήνα. Μονή του Όσιου Δαβίδ υπάρχει στην Εύβοια.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ήχος γ'. Θείας πίστεως.
Μέγαν εύρατο, Εύβοια κλέος, τον πανένδοξον, Δαβίδ τον θείον, ως ιεράς αρετής καταγώγιον, και του Χρίστου οπαδόν αληθέστατον, και των Όσίων απάντων εφάμιλλον. Διό Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθε ημίν το μέγα έλεος.

35 .- ***  Όσιος Λουκάς ὁ ἐν Στειρίῳ ὄρει ἄσκησας
Βιογραφία
Όσιος Λουκάς ὁ ἐν Στειρίῳ ὄρει ἄσκησας  Όσιος Λουκάς ὁ ἐν Στειρίῳ ὄρει ἄσκησας Όσιος Λουκάς ὁ ἐν Στειρίῳ ὄρει ἄσκησας Ο Όσιος Λουκάς γεννήθηκε το καλοκαίρι του 896 μ.Χ. από τον Στέφανο και την Ευφροσύνη. Καταγόταν από την Αίγινα, αλλά η οικογένεια του μετακόμισε στη Φωκίδα. Εκεί αγόρασαν χωράφια και έβοσκαν ζώα. Και το παιδάκι τους, αφού φοίτησε στο σχολείο, βοήθησε και αυτό στη φύλαξη των ζώων τους. Ο μικρός Λουκάς, ενώ έβοσκε τα ζώα, συγχρόνως εντρυφούσε και σε κάποιο θρησκευτικό βιβλίο. Από τότε καρδιά συμπονετική και ευεργετική ο Λουκάς, όταν περνούσαν από τη βοσκή του παιδάκια φτωχά και του ζητούσαν λίγο ψωμί, εκείνος τους έδινε και το προσφάγι του.
Όταν πέθανε ο πατέρας του, συγκινητικότατη ήταν η φροντίδα του για την παρηγοριά της μητέρας του. Όταν δε πέθανε και αύτη, τότε μοίρασε όλα τα υπάρχοντα τους στους φτωχούς και έστησε μια καλύβα στους πρόποδες ενός βουνού κοντά στη θάλασσα.
Όταν όμως εισέβαλαν οι Βούλγαροι στην κεντρική Ελλάδα, ο Λουκάς κατέφυγε στην Πελοπόννησο. Επανήλθε στη Φωκίδα το 927 μ.Χ. και εγκαταστάθηκε οριστικά στο όρος Στείριον (Στείρι) κοντά στην ομώνυμη σημερινή Κοινότητα της επαρχίας Λεβαδείας. Εκεί με άλλους μοναχούς έκτισε Μονή, και η μεγάλη του πνευματικότητα τον έκανε ν' αποκτήσει φήμη Άγιου σ' όλη την περιοχή. Πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου του 953 μ.Χ.
Το αδιάφθορο Λείψανο του Οσίου Λουκά του Στειριώτη φυγαδεύτηκε στη Δύση μέσω Άρτας και Βοσνίας, λόγω της προελάσεως των Οθωμανών. Τον Αύγουστο του 1463 μ.Χ. έφθασε στη Βενετία, όπου έγινε δεκτό ως Λείψανο του Ευαγγελιστού Λουκά. Η απόδοση του Λειψάνου στον Όσιο Λουκά τον Στειριώτη άρχισε τον 19ο μ.Χ. αιώνα και κορυφώθηκε το 2001 μ.Χ. με την εγγραφή του Αγίου στο Νέο Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’. Το 1986 μ.Χ., μετά από ενέργειες του τότε Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας Ιερωνύμου, η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επέστρεψε το Λείψανο στην Εκκλησία της Ελλάδος και κατατέθηκε στη Μονή του. Πάντως το πρόβλημα της γνησιότητας του Λειψάνου του Οσίου Λουκά παραμένει εφ’ όσον το λείψανο που επιστράφηκε φέρει Κάρα και στη Μονή Φιλοθέου Αγίου Όρους φυλάσσεται Κάρα που αποδίδεται στον ίδιο Άγιο.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ἑλλάδος τὸ κλέος, καὶ Ὁσίων τὸ καύχημα, καὶ τὸν τοῦ Στειρείου φωστῆρα, καὶ οἰκήτορα ὅσιον, τιμήσωμεν ᾀσμάτων ἐν ὠδαίς, Λουκᾶν τὸν θεοφόρον εὐσεθῶς, τῷ Χριστῷ γὰρ οἰκειούται διαπαντός, τοὺς πίστει ἀνακράζοντας, δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ' Τὴ Ὑπερμάχω.
Ὁ ἐκλεξάμενος Θεὸς πρὸ τοῦ πλασθήναι σε, εἰς εὐαρέστησιν αὐτοῦ, οἲς οἶδε κρίμασι, προσλαβόμενος ἐκ μήτρας καθαγιάζει, καὶ οἰκεῖον ἐαυτοῦ δοῦλον δεικνύει σέ, κατευθύνων σου Λουκᾶ τὰ διαβήματα, ὁ φιλάνθρωπος, ὢ νῦν χαίρων παρίστασαι.
Ιερά Λείψανα: Το Λείψανο του Αγίου βρίσκεται αδιάφθορο στην ὁμώνυμη Μονή Στειρίου Βοιωτίας.
Η Κάρα του Αγίου βρίσκεται στην Μονή Φιλοθέου Αγίου Όρους.
Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Λαύρας Αγίου Όρους.

36.- ***  Όσιος Πρόκλος ή Πάτροκλος
Άγιος Πρόκλος αρχιεπίσκοπος ΚωνσταντινούποληςΒιογραφία
Ο Άγιος Πρόκλος υπήρξε άξιος μαθητής του μεγάλου διδασκάλου της Εκκλησίας μας, Ιωάννου του Χρυσοστόμου (βλέπε 13 Νοεμβρίου).
Ο Πατριάρχης Αττικός (βλέπε 8 Ιανουαρίου) τον έκανε διάκονο και κατόπιν πρεσβύτερο. Επειδή διακρινόταν για την παιδεία, την αρετή και την διδακτική του ικανότητα, αγαπήθηκε θερμά απ' όλους τους θαυμαστές του αξέχαστου διδασκάλου του και υποστηριζόταν απ' αυτούς για τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά η αντίδραση του διεφθαρμένου κατεστημένου, ναυάγιζε την υποψηφιότητα του. Αργότερα ο Πατριάρχης Σισίνιος (βλέπε 11 Οκτωβρίου), το έτος 425 μ.Χ., χειροτόνησε τον Πρόκλο επίσκοπο Κυζίκου. Λόγω όμως των ανωμαλιών της επαρχίας, την επισκοπή κατέλαβε κάποιος Δαλμάτιος. Αλλά ο Πρόκλος, χωρίς να στεναχωρηθεί, εξακολούθησε το κήρυγμα του θείου λόγου στην Κωνσταντινούπολη.
Όταν πέθανε ο Πατριάρχης Μαξιμιανός (βλέπε 21 Απριλίου) το 434 μ.Χ. και αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος ο Β', στο θρόνο ανέβηκε πανηγυρικά ο Πρόκλος. Και μάλιστα πριν ακόμα θάψουν τον Μαξιμιανό. Η πρώτη φροντίδα του Πρόκλου ήταν, η ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Χρυσοστόμου από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη. Επίσης, επί του Πατριάρχου αυτού καθιερώθηκε και ο τρισάγιος ύμνος στις εκκλησίες.
Πατριάρχευσε δώδεκα χρόνια και τρεις μήνες και κοιμήθηκε το 447 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Λυχνία ὡς δίπυρσος τῶν θεϊκῶν δωρεῶν, ἀκτῖσι τῆς χάριτος φωταγωγοῦσιν ἡμᾶς πατέρες οἱ ἔνθεοι, Πρόκλος τοῦ Βυζαντίου, ὁ σοφὸς ποιμενάρχης, Γρηγόριος ὁ θεόφρων, Δεκαπόλεως γόνος· διὸ μετὰ προθυμίας τούτοις προσέλθωμεν.
Ιερά Λείψανα: Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κύκκου Κύπρου.
 37.- *** Οι  Άγιοι  Μάρτυρες Πρόκλος και Ιλάριος
Άγιος Πρόκλος  Άγιος  ΙλάριοςΒιογραφία
  Οι Άγιοι μάρτυρες Πρόκλος και Ιλάριος, έζησαν την εποχή του αυτοκράτορα των Ρωμαίων Τραϊνού (98 - 117 μ.Χ.) και του ηγεμόνα Μαξίμου.
Πρώτος συνελήφθη ο Άγιος Πρόκλος και αφού διακήρυξε την πίστη του στον Θεό ενώπιον του αυτοκράτορα, οδηγήθηκε στον ηγεμόνα να υποβληθεί σε βασανιστήρια. Πρώτα λοιπόν του έκαψαν την κοιλιά με αναμμένους δαυλούς, στην συνέχεια του ξέσκισαν όλο το σώμα με σιδερένια νύχια, έπειτα τον κρέμασαν και τέλος πάρθηκε η απόφαση να θανατωθεί με τόξα.
Καθ' οδόν λοιπόν προς τον τόπο του μαρτυρίου, ο Άγιος συνάντησε τον ανιψιό του Ιλάριο, ο οποίος χαιρέτησε τον θείο του. Γι' αυτό τον λόγο συνελήφθη.
Έτσι αφού θανατώθηκε ο Άγιος Πρόκλος με τα τόξα στη συνέχεια θανατώθηκε και ο Ιλάριος, αφού πρώτα ρωτήθηκε αν είναι και αυτός χριστιανός. Έτσι έλαβαν τον στέφανο του μαρτυρίου.
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος ἀ’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Σταυροῦ τὴν πανοπλίαν ἱερῶς ἐνδυσάμενοι, Ἰλάριε καὶ Πρόκλε, ὑπὲρ φύσιν ἠθλήσατε, καὶ δόξης οὐρανίου κοινωνοί, ἐδείχθητε ὡς μέτοχοι Χριστοῦ, διὰ τοῦτο χαρισμάτων ταὶς δωρεαίς, πυρσεύετε τοὺς κράζοντας, δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώοαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι' ὑμῶν πάσιν ἰάματα.

38 .-  ***  Άγιος  Πρόκλος ο καρτερικός  επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως

Άγιος Πρόκλος Κωνσταντινουπόλεως: ο καρτερικός επίσκοπος 

α) Η μεγαλύτερη προσφορά της Εκκλησίας στον κόσμο είναι οι άγιοι. Όταν η Εκκλησία αναδεικνύει αγίους, είναι ζωντανή και ακμάζουσα. Οι άγιοι αισθητοποιούν το μυστήριο της πίστεως. 

Φανερώνουν με την αγία βιοτή τους την οδό της σωτηρίας. Μπορεί να είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά τους ενώνει η χάρη του Θεού. Οι άγιοι παρουσιάζουν σε συγκεκριμένο χρόνο και τόπο βιωμένο το Ευαγγέλιο του Χριστού. Κι ενώ ζουν στη γη, πολιτεύονται στον ουρανό, αφού εμπνευστής, οδηγός, συμπαραστάτης και βοηθός τους είναι ο Ζωοδότης Χριστός.
AgiosProklosPatriarhis
β) Στις 20 Νοεμβρίου μαζί με άλλους αγίους η Εκκλησία τιμά και τον Άγιο Πρόκλο, που διετέλεσε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Ο άγιος αυτός είναι άγνωστος στο ευρύ κοινό, αλλά ο βίος του είναι αξιοθαύμαστος. Παρότι ικανός και μορφωμένος, διακρινόταν για την άμετρη ταπείνωσή του, αφού δεν ενδιαφερόταν τόσο για τη δική του ανάδειξη όσο για το καλό και την ειρήνευση της Εκκλησίας. Τέσσερις φορές υποψήφιος για τον πατριαρχικό θρόνο, μόλις την τέταρτη αναδείχθηκε πατριάρχης.
γ) Στον Συναξαριστή αναφέρεται ότι: «Ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Πρόκλος, ήκμαζε κατά τους χρόνους Θεοδοσίου του μικρού, εν έτει 408. Mε το να ήτον δε ευλαβής και ενάρετος, εχειροτονήθη επίσκοπος Kυζίκου από τον Άγιον Σισίνιον πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως. Πηγαίνωντας δε εις την Kύζικον, δεν έγινε δεκτός από τους κληρικούς της επαρχίας του, διατί είχον χειροτονήση έτερον, Δαλμάτον ονόματι. Όθεν εγύρισεν οπίσω εις την Kωνσταντινούπολιν μένωντας σχολάζων από επαρχίαν».
δ) Χωρίς να λυπηθεί, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου μπορεί να ζούσε ως «σχολάζων», αλλά η προσφορά του ήταν μεγάλη, αφού δίδασκε με ευγλωττία την ορθόδοξη πίστη. Όταν πέθανε ο πατριάρχης Σισίνιος, προτάθηκε για πατριάρχης ο Πρόκλος. Παρότι δεν εξελέγη, συνέχισε να διακονεί την Εκκλησία. Όταν εμφανίστηκε η αίρεση του Νεστορίου, ο ενάρετος και ειρηνικός επίσκοπος υπερασπίστηκε θερμά την ορθή πίστη. Μετά την καταδίκη του Νεστορίου και παρότι είχε δώσει πλείστες όσες πνευματικές μάχες, παραγκωνίζεται για τρίτη φορά και στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως εκλέγεται ο Μαξιμιανός. Διακόνησε με ταπείνωση και αφοσίωση τον νέο πατριάρχη και μετά τον θάνατό του επελέγη τελικά πατριάρχης.
ε) Η προσήλωση του Πρόκλου στα ουσιώδη της χριστιανικής ζωής και η καρτερία του στην περιφρόνηση και τον παραγκωνισμό συνέβαλαν ώστε να αναδειχθεί σπουδαίος. Συνεχιστής της εκκλησιαστικής παράδοσης του ιερού Χρυσοστόμου και συνεργάτης του ιερού πατρός, εργάσθηκε με επιείκεια και σύνεση για να επαναφέρει στην Εκκλησία τόσο τους αιρετικούς οπαδούς του Νεστορίου όσο και εκείνους που είχαν σκορπίσει εξαιτίας των εξοριών του αγίου Ιωάννου. Ανεξίκακος, πράος και μετριοπαθής βοήθησε σημαντικά στη διαμόρφωση του χριστολογικού δόγματος, ειρήνευσε την Εκκλησία και με τις θαυμάσιες ομιλίες στην Παναγία καθιέρωσε τα προσωνύμια «Θεοτόκος» και «αειπάρθενος».
στ) Η Παναγία από τον άγιο Πρόκλο χαρακτηρίζεται «εργαστήριον ενώσεως των δύο φύσεων» του ενανθρωπήσαντος Υιού και Λόγου του Θεού. Όπως ακριβώς η λυχνία δεν είναι η αιτία του φωτός, αλλά όχημά του, έτσι και η Παναγία δεν είναι Θεός, αλλά ναός του Θεού. Ο Άγιος Πρόκλος στηρίζει το «αειπάρθενον» της Παναγίας και τον όρο «Θεοτόκος» στην επίσκεψη του Θεού Λόγου. Η θεία επίσκεψη, που ονομάζεται «ανιστόρητη είσοδος και ανερμήνευτη έξοδος», καθιστά την Παναγία Θεοτόκο.
ζ) Εκτός από τις διασαφήσεις στο δόγμα της ενανθρώπησης, ο άγιος εισήγαγε στη λατρεία κατά τη διάρκεια καταστροφικών σεισμών στην Κωνσταντινούπολη τον γνωστό Τρισάγιο Ύμνο: «Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθάνατος ελέησον ημάς». Ακόμη, φρόντισε για την ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τη μεταφορά τους από τα Κόμανα στην Κωνσταντινούπολη και την απόθεσή τους στο ναό των Αγίων Αποστόλων, αφήνοντας τη φήμη αγίου ανδρός.

39.-  *** Άγιοι Κλαύδιος, Διόδωρος, Ουΐκτωρ, Ουϊκτωρίνος, Παππίος, Σεραπίων και Νικηφόρος
Άγιος ΚλαύδιοςΒιογραφία
Κατά πασά πιθανότητα είναι οι ίδιοι με αυτούς της 31 Ιανουαρίου.
Άγιοι που εορτάζουν: Αγιος Κλαυδιος , Αγιος Διοδωρος , Αγιος Ουϊκτωρ , Αγιος Ουϊκτωρινος , Αγιος Παππιος , Αγιος Σεραπιων , Αγιος Νικηφόρος

40.- ***  Άγιοι Θεοδώρα και Δίδυμος
Βιογραφία
Οι Άγιοι Θεοδώρα και Δίδυμος πήραν το μαρτυρικό στεφάνι κατά τον πιο άγριο διωγμό της Εκκλησίας, επί Διοκλητιανού.
Στην Αλεξάνδρεια λοιπόν, συνελήφθη η Θεοδώρα από τον έπαρχο Ευστράτιο. Επειδή όμως ομολόγησε θαρραλέα την πίστη της στο Χριστό, την έδειραν και τη φυλάκισαν. Αυτό επαναλήφθηκε και μετά από μερικές ήμερες, αλλά μάταια. Η χριστιανή παρθένος έμεινε ακλόνητη στην ομολογία της και απέλπισε έτσι το ωμό πείσμα του έπαρχου. Τότε αυτός, για να εκδικηθεί τη σεμνή παρθένο, την έκλεισε σε πορνείο για να σπιλωθεί το σώμα της.
Μόλις το πληροφορήθηκε αυτό ένας επίσημος της Αλεξάνδρειας, ο Δίδυμος, αποφάσισε να ριψοκινδυνεύσει, για ν' απαλλάξει τη Θεοδώρα από ενδεχόμενο αίσχος. Ντύθηκε λοιπόν τη στολή του, πήγε στο πορνείο και ζήτησε να δει ιδιαίτερα τη Θεοδώρα. Επωφελούμενος το σκοτάδι, έντυσε τη Θεοδώρα με τη στολή του και έτσι διευκόλυνε τη φυγή της.
Όταν έμαθε το γεγονός ο Ευστράτιος, κόχλασε από οργή. Διέταξε λοιπόν να αποκεφαλίσουν τον Δίδυμο και κατόπιν το σώμα του το έριξαν στη φωτιά. Η Θεοδώρα όμως, δεν θέλησε εγωιστικά τη σωτηρία της. Έτσι, παρουσιάστηκε στον έπαρχο και τον ήλεγξε αυστηρά για το φόνο του Διδύμου. Θυμωμένος τότε αυτός, διέταξε να ρίξουν και τη Θεοδώρα στις φλόγες.

41.-  *** Αγία Αργυρή η  Νεομάρτυς
Τα εγκαίνια του ναού στις 2 Αυγούστου 2003 μ.Χ.Αγία Αργυρή η Νεομάρτυς
Αγία Αργυρή η Νεομάρτυς
Για τη διαφορά των χαρακτήρων ανάμεσα στους συζύγους
Όσιος Παΐσιος ο ΑγιορείτηςΣε ένα ανδρόγυνο ξέρετε τι είπα; «Επειδή ταιριάζετε, γι' αυτό δεν ταιριάζετε!». Είναι και οι δύο ευαίσθητοι. Αν συμβεί κάτι στο σπίτι, και οι δύο τα χάνουν και αρχίζουν: «Ωχ, τι πάθαμε!» ο ένας, «ωχ, τι πάθαμε!» ο άλλος. Ο ένας δηλαδή βοηθάει τον άλλον να απελπισθεί πιο πολύ. Δεν μπορεί να τον τόνωση λίγο «για στάσου, να του πει, δεν είναι και τόσο σοβαρό αυτό που μας συμβαίνει». Το έχω δει αυτό σε πολλά ανδρόγυνα.

Το ναΐδριο της Αγίας Αργυρής στην Παναγιούδα Λέσβου

 Βιογραφία

Η Αγία Νεομάρτυς Αργυρή εγεννήθηκε στην Προύσα το έτος 1688 μ.Χ. Ήταν ωραία στην όψη και φοβούμενη τον Θεό. Ενώ ήταν ακόμη νεόνυμφη αγαπήθηκε από κάποιο Τούρκο, ο οποίος μη δυνάμενος να την φέρει κοντά του, εψευδομαρτύρησε εναντίον της ότι ήθελε να ασπασθεί τη μουσουλμανική θρησκεία. Ο κριτής της Προύσας εφυλάκισε αμέσως την Αγία. Ο Χριστιανός σύζυγος της Αγίας, μετά από ενέργειές του, επέτυχε να γίνει η δίκη στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά κι εκεί, αφού ήλθε ο Τούρκος, εψευδομαρτύρησε και πάλι κατ' αυτής. Η Αγία στην απολογία της ομολόγησε με πνευματική ανδρεία και παρρησία την πίστη της στον Χριστό. Έτσι κατά διαταγή του κριτού ερίχθηκε στην φυλακή του Χάσκιοϊ, όπου μετά από πολυχρόνια δεινά και βασανιστήρια, παρέδωκε το πνεύμα της στον Κύριο το έτος 1721 μ.Χ.
Η Εκκλησία εορτάζει την ανακομιδή των λειψάνων της Αγίας Αργυρής στις 30 Απριλίου.

42 .- ***  Άγιος  Γεώργιος από την Έφεσο
Βιογραφία
Άγιος Γεώργιος από την Έφεσο  Άγιος Γεώργιος από την Έφεσο Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος εγεννήθηκε από Σάμιο πατέρα στη Νέα Έφεσο το 1756 μ.Χ. Ακολούθησε τον έγγαμο βίο και απέκτησε τέκνα. Όμως, κατά τον Ιούλιο του 1798 μ.Χ., ευρισκόμενος σε κατάσταση μέθης, παρασύρθηκε στον Ισλαμισμό και αρνήθηκε τον Χριστό. Επειδή για την πράξη του αυτή ένιωσε ντροπή, αφού απεκήρυξε τον Ισλαμισμό, έφυγε από την Έφεσο και ήλθε στη Σάμο.
Κατά το διάστημα της απουσίας του οι Χριστιανοί άρχισαν να χτίζουν ναό στην Έφεσο, αφού πρώτα έλαβαν την σχετική άδεια από την Κωνσταντινούπολη. Οι Τούρκοι, φέροντες βαρέως ότι ανεγειρόταν ναός των Ορθοδόξων και μάλιστα με βασιλική άδεια, διέβαλαν τους Χριστιανούς ότι εφόνευσαν τον Γεώργιο ως αποστάτη της πίστεώς τους και έκρυψαν το λείψανό του στα θεμέλια του ανεγειρόμενου ναού. Όμως ο Γεώργιος ευρέθηκε αργότερα και οδηγήθηκε με τη βία στην Έφεσο, όπου οι Τούρκοι τον επίεζαν να επανέλθει στην μωαμεθανική θρησκεία. Κατόρθωσε όμως να φυγαδευτεί και πάλι στη Σάμο, όπου συνελήφθη εκ νέου και οδηγήθηκε στην φυλακή. Με τη διαμεσολάβηση όμως των Δημογερόντων της Σάμου τον άφησαν πάλι ελεύθερο. Εν τω μεταξύ οι ταραχές και οι ανωμαλίες στην Έφεσο συνεχίζονταν. Τότε ο Γεώργιος, αφού μετανόησε και ήλθε στον εαυτό του, έλαβε την απόφαση του μαρτυρίου. Απεμάκρυνε την οικογένειά του, για την προφυλάξει από τον φανατισμό των Τούρκων, και παρουσιάσθηκε ενώπιον του Τούρκου ιεροδικαστού, στον οποίο ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό. Οι Τούρκοι τότε άρχισαν τις κολακείες και τις απειλές. Και όταν είδαν την σταθερότητα του Αγίου στην πατρώα ευσέβεια, τον αποκεφάλισαν. Ήταν το έτος 1801 μ.Χ., ημέρα Παρασκευή. Οι Χριστιανοί παρέλαβαν το ιερό του λείψανο και το ενταφίασαν με ευλάβεια στον τάφο του Αγίου Νεομάρτυρος Πολυδώρου (βλέπε 3 Σεπτεμβρίου).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α'. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Προκαθάρας τοῖς ῥείθροις τῶν δακρύων Γεώργιε, τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα, ἐγκρατεύθης πανεύφημε· καὶ πόθῳ Χριστοῦ πυρποληθείς, ἐχώρησας γενναῖε πεποιθώς, πρὸς ἀγῶνάς τε καὶ ἄθλους μαρτυρικούς, καὶ νομίμως ἐνήθλησας. Δόξα τῷ παράσχοντί σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἀφθαρσίᾳ εἰς αἰῶνας σὲ δοξάσαντι.

 43 .- Αγία Υπομονή
Αγία ΥπομονήΒιογραφία
Η μνήμη της Αγίας Υπομονής, δεν αναφέρεται στον Συναξαριστή του Αγίου Νικόδημου και τα έντυπα Μηναία αλλά σημειώνεται στον Βατοπαιδινό Κώδικα 1104 φ. 986, όπου και η Ακολουθία της, ποίημα του Θεοφάνη. Ο Κανόνας φέρει ακροστιχίδα: «τοὺς σοὺς ἀγῶνας, Ὑπομονή, θαυμάσω». Η μνήμη της αναφέρεται και στον Συναξαριστή Delehaye την 9η Απριλίου χωρίς όμως βιογραφικό υπόμνημα.

44 .- ***   Άγιος Αβδιησούς
 Βιογραφία
Τη μνήμη του συναντάμε επιγραμματικά στο «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασματάριον» έκδοση Αποστολικής Διακονίας 1959, χωρίς άλλες πληροφορίες. Πουθενά άλλου δεν συναντάμε τη μνήμη του.

45 .- *** Ανακομιδή Ιερών Λειψάνων του Αγίου Ιώβ Μητροπολίτη Μόσχας
Βιογραφία


Για τον Άγιος Ιώβ, πρώτο Πατριάρχη Μόσχας βλέπε στις
19 Ιουνίου.



Το ιερό λείψανο του Αγίου Ιώβ, Πατριάρχου Μόσχας και πάσης Ρωσίας, μετακομίσθηκε το έτος



1652 μ.Χ. με απόφαση του Μητροπολίτου Νόβγκοροντ Νίκωνος από τη μονή Σταρίτσα της Μόσχας
στον καθεδρικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο Κρεμλίνο.

46 .-*** Αγιος Παναγιώτης που μαρτύρησε στην Ιερουσαλήμ

Βιογραφία
Άγιος Παναγιώτης που μαρτύρησε στην Ιερουσαλήμ  Άγιος Παναγιώτης που μαρτύρησε στην Ιερουσαλήμ  Ο νεομάρτυρας Παναγιώτης ήταν από την Πελοπόννησο και μαρτύρησε στην Ιερουσαλήμ στις 5 Απριλίου 1820 μ.Χ.
Σύμφωνα με τη διήγηση του Άγγλου ιεραποστόλου Ιωσήφ Wolff, που γράφτηκε στις 2 Απριλίου 1839 μ.Χ., ένας νεαρός Έλληνας, που ονομαζόταν Παναγιώτης, υπηρετούσε κοντά σ' έναν Τούρκο ευγενή, που ονομαζόταν Οσμάν Εφέντης. Όταν κάποτε ο Τούρκος αυτός πήγε στο Τέμενος του Ομάρ, που βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ, τον ακολούθησε μέσα σ' αυτό και ο Παναγιώτης. Οι φανατικοί Τούρκοι, θεώρησαν ότι ο Παναγιώτης με την είσοδο του μίανε το Τέμενος τους και τον κατηγόρησαν στον Πασά της Δαμασκού. Ο πασάς ζήτησε από τον νέο, προκειμένου να αποφύγει τον θάνατο, να δεχθεί τον Μουσουλμανισμό. Ο Παναγιώτης μόλις το άκουσε αυτό, με θάρρος φώναξε μπροστά στον άρχοντα: «Ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού του ζώντος, θανάτωσε με, δεν φοβάμαι. Χριστός ανέστη» μπροστά σε πλήθος μουσουλμάνων. Εκεί τότε τον αποκεφάλισαν.
Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες του Άγγλου Ιεραποστόλου, που παρακολούθησε το μαρτύριο του Αγίου, το «Ἑλληνικὸν Μοναστήριον» της Ιερουσαλήμ αγόρασε από τους Τούρκους το λείψανο του νεομάρτυρα αντί 5.000 γροσιών και το έθαψε με τιμές.


47 ***   Οι Άγιες πέντε κόρες από Τη Λέσβο

Αγίες Πέντε Κόρες από την Λέσβο  Αγίες Πέντε Κόρες από την Λέσβο
Βιογραφία
Αν και τα ονόματά τους και το έτος του μαρτυρίου του δεν μας είναι γνωστά, γεγονός είναι ότι κατάγονται από τη Λέσβο, αλλά και μαρτύρησαν σ' αυτή διά ξίφους.
Η τοπική αγιολογική παράδοση αναφέρει ότι κατοικούσαν στο Γαβαθά κοντά στην Άντισσα, και ότι στον όρος Όρδυμνος υπήρχε Μονή αφιερωμένη σ' αυτές η οποία και περί το 1331 μ.Χ. ήκμαζε μαζί με δύο ακόμη Μονές, αυτές του αγίου Ιωάννου Θεολόγου και της αγίας Θεοφανούς. Παρεκκλήσιο παλαιό αφιερωμένο στη μνήμη τους υπάρχει στην κοινότητα Πτερούντας. 
Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Αἱ πεντάριθμοι κόραι καί καλλιπάρθενοι, ἐκ τῆς Λέσβου ὠς ἄνθη τερπνά ἐξήνθησαν, καί ἀγάπη θεϊκῆ τόν νοῦν πτερώσασαι, ὡμολόγησαν Χριστόν, ὑπέρ οὗ τάς κεφαλάς, ἐτμήθησαν στερροψύχως ἄς εὐφημήσωμεν πάντες, ὡς εὐκλεεῖς Παρθενομάρτυρες.

48.- ***    Σύναξη της Παναγίας της Υψενής στη Ρόδο
Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της «Υψενής»Βιογραφία
Η αγία και πανυπέρτιμος Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της «Υψενής» υπήρχε κρυμμένη κάτω από ένα δένδρο ελιάς, στην ομώνυμη περιοχή του χωριού Λάρδος, όπου παλαιά υπήρχε Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου. Στον τόπο αυτόν αποσυρόταν συχνά για άσκηση και προσευχή ο Όσιος Πατήρ Μελέτιος (βλέπε 12 Φεβρουαρίου), ο οποίος μία νύκτα έγινε αυτόπτης ενός θαυμαστού θεάματος. Φωτεινή στήλη κατέβαινε από τον ουρανό φωτίζοντας το δένδρο και τον γύρω χώρο.
Έκπληκτος πλησίασε και ερευνώντας βρήκε μία παλαιά Εικόνα της Θεομήτορος. Η Θεοτόκος την επομένη νύκτα του παρουσιάστηκε σε όνειρο λέγοντάς του, να οικοδομήσει επ ὀνόματί της στον τόπο της ευρέσεως Ναό, για να τοποθετήσει την Εικόνα, και, ιδρύοντας εκεί Μονή, να συνεχίσει σε αυτήν την ασκητική πολιτεία του.
Παράλληλα του υπέδειξε ένα μέρος κοντά στο σημείο εκείνο λέγοντάς του να σκάψει για να βρει τα αναγκαία χρήματα για ένα τόσο μεγάλο έργο. Ο Όσιος υπάκουσε στην εντολή της Υπεραγίας Θεοτόκου, έσκαψε στο μέρος που του υπεδείχθη και βρήκε θαμμένο στη γη θησαυρό με τον οποίο κατόρθωσε να ανταποκριθεί στις δαπάνες της οικοδομής. Έκτισε τον Ναό, μέσα στον οποίο θησαύρισε την τιμία Εικόνα, και επανίδρυσε την ερειπωμένη Μονή, όπου και έζησε ασκητικά μέχρι το τέλος της επιγείου ζωής του.
Η θαυματουργός Εικόνα φυλάσσεται μέχρι σήμερα στην ομώνυμη Μονή τιμωμένη από τους πιστούς και πηγάζουσα θαύματα στους προσερχομένους με πίστη και ευλάβεια.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τὴν σεπτήν σου Εἰκόνα, θαυμαστῶς φανερώσασα, πάλαι τῷ Πατρὶ Μελετίῳ, τῷ Ὁσίῳ δομήτορι, ἐκβλύζεις νῦν ἐκ ταύτης Ὑψενή, τῶν θείων δωρεῶν σου τὴν πηγήν, καταρδεύουσα τὴν ποίμνην σου μυστικῶς, ἐκ πόθου σοι ἐκβοῶσαν· Δόξα τοῖς θαυμασίοις σου Ἁγνή, δόξα τῇ προμηθείᾳ σου, δόξα τῇ θαυμαστῇ σου πρὸς ἡμᾶς, Μῆτερ χρηστότητι.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Τῇ Ὑψενῇ οἱ εὐσεβεῖς τὸν ὕμνον ᾄσωμεν. καὶ ἀσπασώμεθα αὐτῆς ὅλης ἐκ πίστεως, τῆς Μορφῆς τὸν πανυπέρτιμον χαρακτῆρα· Ἀναβλύζει γὰρ τὰ ῥεῖθρα τῶν ἰάσεων, καὶ παρέχει τὴν ἐνέργειαν τῆς χάριτος, τοῖς κραυγάζουσι· Χαῖρε, Μῆτερ Ἀπείρανδρε.
Ὁ Οἶκος
῎Αγγελοι μετὰ δέους, ἀτενίζουσι Μῆτερ, τὴν θείαν σου Εἰκόνα· ἡμεῖς δέ, οἱ ἐν Ῥόδῳ πιστοὶ ἐξ αὐτῆς, τῶν πολλαπλῶν Ὑψενὴ χαρισμάτων σου, τὰς δωρεὰς λαμβάνοντες, βοῶμέν σοι ἐν εὐλαβεία·
Χαῖρε, τοῦ κόσμου ἡ σωτηρία·
χαῖρε, ἀνθρώπων ἡ προστασία.
Χαῖρε, θαυμαστὴ εὐσεβούντων ἀντίληψις·
χαῖρε, μυστικὴ μοναζόντων παράκλησις.
Χαῖρε, ἡ ἀποκυήσασα τὸν φιλάνθρωπον Χριστόν·
χαῖρε, ἡ καταποντίσασα τὸν παγκάκιστον ἐχθρόν.
Χαῖρε, ὅτι ἐκβλύζεις ἰαμάτων τὰ ῥεῖθρα·
χαῖρε, ὅτι παρέχεις σωτηρίας τὴν χάριν.
Χαῖρε, νυμφὼν χαρίτων ὁλόφωτος·
χαῖρε, πηγὴ θαυμάτων ἀκένωτος.
Χαῖρε, Μονῆς φερωνύμου ἡ σκέπη·
χαῖρε, ἡμῶν ἐν κινδύνοις ἡ ῥύστις.
Χαῖρε, Μῆτερ ἀπείρανδρε.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Θεονύμφευτε Ὑψενή, τῶν ἀπεγνωσμένων, γλυκυτάτη καταφυγή· χαίροις τῆς Μονῆς σου, χαρὰ καὶ σωτηρία, καὶ τῶν ἐν ἀσθενείαις, θεία ἀντίληψις.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις Θεονύμφευτε Ὑψενή, ἔφορος καὶ σκέπη, τῆς ἁγίας ταύτης Μονῆς· χαίροις ἡ ἰάσεις, ἀφθόνως χορηγοῦσα, καὶ πάντας ἐκ κινδύνων, δεινῶν ἐξαίρουσα.

~ ΟΙ  ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ  ΜΑΣ -ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ:

1 ~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας 1ο μέρος , ΒΙΟΙ  ΑΓΙΩΝ της  Ορθόδοξης Εκκλησίας μας Μέρος  1ο 31-03-2014  :   http://snsarfara.blogspot.gr/2016/03/1.html .- 

2 ~  ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας ,  2ο μέρος  01-04-2016 :
 http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/2-01-04-2016.html .-
3 ~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας 3ο μέρος , Δευτέρα 04-04-2016 :  

    ***  ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016  :
~Η Εφημερίδα μας   ARFARA  NEWS  στο αγιάζι της ενημέρωσης  Παρασκευή  01  Απριλίου  2016   : http://stamos-dynami.blogspot.gr/2016/04/arfara-news-01-2016.html .-
~ ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας 2ο μέρος  01-04-2016 : http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/2-01-04-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας  ARFARA  NEWS  στο αγιάζι της ενημέρωσης Σάββατο 02  Απριλίου 2016 : http://httpdimmetoparfarablogspotcom.blogspot.gr/2016/04/arfara-news-02-2016.html  .-
~ Η Εφημερίδα μας ARFARA  NEWS στο αγιάζι της ενημέρωσης  Κυριακή  03  Απριλίου  2016 :  http://arfara-messinia-stamos.blogspot.gr/2016/04/arfara-news-03-2016.html .-     
 ~ Αθλητικό Σάββατο-κύριακο 02 και 03 Απριλίου  2016 : http://asterasarfaron2011.blogspot.gr/2016/04/02-03-2016.html .-
~ Η Εφημερίδα μας  Arfara  News  στο αγιάζι της ενημέρωσης  Δευτέρα 04  Απριλίου  2016: http://stamos-stamoskalsnsblogspotcom.blogspot.gr/2016/04/arfara-news-04-2016.html .-
~:ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ της Ορθόδοξης Εκκλησίας  μας , 3ο μέρος , Δευτέρα 04-04-2016  ,  http://snsarfara.blogspot.gr/2016/04/3-04-04-2016.html .- 
~      
***  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΠΙΝΑΚΑΣ
 ΟΙ ΒΙΟΙ  ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ 1ο Μέρος:
1.- Άγιοι Θεόδωροι Τήρων και Στρατηλάτης Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων Ο Όσιος Αλέξιος Ο Άγιος Βασίλειος Ιερομάρτυρας Πρεσβύτερος Αγκύρας5 .- Ο Άγιος Ιάκωβος ο Ομολογητής Όσιος Ισαάκ ο Σύριος Ο Ευαγγελισμός Υπεραγίας Θεοτόκου Α΄ Χαιρετισμοί Β΄ Χαιρετισμοί 10.- Γ ΄ Χαιρετισμοί Δ ΄ Χαιρετισμοί Α΄ Κυριακή Νηστειών Άγιος Συγγραφέας της κλίμακας   Άγιος Σταμάτιος από Βόλο15 - Άγιοι Ιωάννης Σταμάτιος και Νικόλαος από Σπέτσες Άγιος Βλάσιος  ο Βουκόλος Άγιος Βλάσιος Επίσκοπος Σεβαστείας  Προφήτης Ιωήλ Άγιος Νικόλαος 20.-  Μέγας Βασίλειος Άγιος Ιωαννης ο Χρυσόστομος Άγιος Χαράλαμπος Μέγας Αντώνιος Άγιος  Αθανάσιος 25.- Άγιος  Κύριλλος Άγία Αικατερίνη Άγιος Στυλιανός Άγιος Γεώργιος Άγιος Σπυρίδων 30.- Άγιος Συμεών  ο Δίκαιος ΟΙ ΒΙΟΙ  ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ   2ο  Μέρος :
1.- Η  Οσία Μαρία η Αιγυπτία
2.- Ο  Όσιος Μακάριος ο Ομολογητής
3.- Ο  Αγιος Αλέξανδρος Πατριάρχης Αλεξανδρείας
4.-  Οι  Άγιοι  Αλέξανδρος - Ιωάννης και Παύλος Μητροπολίτες Κωνσταντινουπόλεως 5.- Άγιος Νεκτάριος Μητροπολίτης Πενταπόλεως 6.-  Η ΑΓΙΑ  Μεγαλομάρτυς ΚΥΡΙΑΚΗ  7.- Όσιος Παϊσιος ο Αγιορείτης 8.- ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ και ΕΛΕΝΗ  9.- Ο Άγιος Μιχαήλ Πακνανάς (ή Μπακνανάς), 10.- ΟΣΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ο Αναχωρητής 11.- Όσιος Τίτος ο Θαυματουργός 12.- Άγιος Πολύκαρπος 13 .- Ο Όσιος Γρηγόριος ο εν Νικομήδεια  ασκήσας 14.- Η ΟΣΙΑ  ΘΕΟΔΩΡΑ η  Παρθενομάρτυρας 15.- Όσιος Κυριάκος ο αναχωρητής 16.- Όσιος Μιχαήλ ο  Πακνανάς 17 .- Αγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη Ισαπόστολοι 18 .- Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς 19.- Ο  Αγιος Νεκτάριος  Μητροπολίτης  Πενταπόλεως  Αιγύπτου 20 .-  Άγιος Αρτέμιος ο Μεγαλομάρτυς 21  .- Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας  και Κύριλλος Πατριάρχες  Αλεξανδρείας 22 .- Αγία Παρασκευή η Οσιομάρτυς  23 .- Ο  Αγιος Ευστάθιος 24  .- Η  Αγία Μαρίνα 25 .- Οι Ανάργυροι Κοσμάς  και Δαμιανός 26.- Όσιος Ιωσήφ ο Υμνογράφος  27 .- Η Βαρβάρα η Μεγαλομάρτυς28 .- Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος  29 .- Ο Άγιος Παντελεήμων Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός 30 ..- Οι  Άγιοι  40 Μάρτυρες 31.- Αγία Άννα  μητέρα της Παναγίας 32.- Άγιος  Ιωσήφ  ο Μνήστωρ , ο  προστάτης της Θεοτόκου 33.-  Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ 34 .- Η  Σύναξης των Άγιων  12 Αποστόλων 35 .- Οι Άγιοι Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ 36.- Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς  { Γιατί  καὶ πῶς πρέπει νὰ διαβάζουμε τὴν Ἁγία Γραφὴ; }37.- Ο Άγιος Μάρτυς Εμμανουήλ38 .- Ο Άγιος Ελπιδηφόρος (ή Ελπιδοφόρος) .- 39 .- Ο Όσιος Νικήτας  ο Ομολογητής  Ηγούμενος 40 .- Γ΄ Κυριακή Νηστειών Σταυροπροσκυνήσεως 41.-  Β΄ Κυριακή των Νηστειών - Γρηγορίου του Παλαμά .-  '
ΟΙ  ΒΙΟΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ  3ο μέρος :                                                                                                                        
1.-  Ο Άγιος Απόστολος ο Νέος
2.-  Όσιος Ζωσιμάς
3.- Όσιος Γεώργιος ο εν Μαλεώ
4.- Όσιος Ιωσήφ ο Πολύαθλος
5.-  Ο Άγιος Όσιος Θεωνάς Α΄ Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης
6.- Άγιοι Δίος Βυθόνιος  και Γάλυκος
7.- Η Αγία  Αγάπη η Παρθενομάρτυς   
8.- Σύναξης Παναγίας της Τσαμπίκας στη Ρόδο
9.- Άγιοι Μάρτυρες Αιδέσιος και Αμφιανός οι Αυτάδελφοι
10.- Όσιος Γεώργιος ο εν Νικομήδεια  Ασκήσας
11.- Άγιος Πολύκαρπος
12.- Άγιος Γεώργιος Επίσκοπος Αζκουρίας
13.- Άγιος Σάββας Αρχιεπίσκοπος Σουρώζ
14.- Άγιοι Γερόντιος και Βασιλειάδης
 15.- Άγιος Κυπριανός και Αγία Ιουστίνα
16.- Η  Αγία Κυριακή η Μεγαλομάρτυς
17.- Άγιοι Φλώρος και Λαύρος
18.- Άγιος Όσιος Ευθύμιος  ο Μέγας
19.- Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας
20.- Αγιος Εφραίμ ο Μεγαλομάρτυρας και Θαυματουργός
21.- Η  Αγία  Θεοδώρα Βάστα
22.-Η Αγία Θεοδώρα η Βασίλισσα
23 .- Η Αγία Σοφία και οι τρεις θυγατέρες της Πίστης Ελπίδα και Αγάπη
24.-  Άγιος Φανούριος ο Μεγαλομάρτυς
25.-   Άγιος Φίλιππος  μαθητής Χριστού
26.-   Το  Άγιον Φώς της  Ανάστασης
27..- ΤΟ   ΑΓΙΟΝ  ΠΝΕΥΜΑ
28,.-    Όσιος   Άγιος Ιωάννης ο Ρώσσος
29.-   Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
30  .-Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος
31.-  Άγιος  Γεώργιος ο Χοζεβίτης
32 .-'Αγιος Λουκάς Ιατρός εν Κριμέα ( Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι )
33 .- Όσιος  Πατάπιος
34.-  Όσιος Δαβίδ που ασκήτευσε στην Εύβοια
35 .-   Όσιος Λουκάς ο εν Στειρίω  όρει ασκήσας  
36.- Όσιος Πρόκλος ή Πάτροκλος
37.- Οι  Άγιοι  Μάρτυρες Πρόκλος και Ιλάριος
38 .-  Άγιος  Πρόκλος ο καρτερικός  επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως
39 .- Άγιοι Κλαύδιος Διόδωρος , Ουΐκτωρ , Ουΐκτώρινος , Παππίας , Σεραπίων , και Νικηφόρος .
40.- Αγιοι Θεοδώρα και Δίδυμος 
41  .- Αγία Αργυρή η  Νεομάρτυς
42 .- Άγιος  Γεώργιος από την Έφεσο .
43 .-  Αγία Υπομονή
44..- Άγιος Αβδιησούς
45 .- Ανακομιδή  Λειψάνων Αγίου Ιώβ Μητροπολίτου Μόσχας
46 .- Άγιος Παναγιώτης που  μαρτύρησε  στην Ιερουσαλήμ
47 .- Οι Άγιες πέντε κόρες από Τη Λέσβο
~48 .-  Σύναξη της Παναγίας της Υψενής στη Ρόδο
~ VIDEO :
ΑΡΦΑΡΑ ΠΗΔΗΜΑ  Καλαμάτας 04-04-2016: https://youtu.be/BvkHC7V25MA .- ~*Διαδρομή  βόλτα Αρφαρά -Πήδημα Κάστρο σε φωτογραφίες  2016:
https://youtu.be/gt4u1TDN9y8 .-
ΠΗΔΗΜΑ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ πηγές : https://youtu.be/bEjIFJXAcWQ .- Πήδημα Μεσσηνίας!: https://youtu.be/u7Syfh86aGQ .-
Pidima springs/Πηγές Πηδήματος Aerial Shooting : https://youtu.be/45SZQZOmvSs  

AGIOS FLOROS - MESSINIA - GREECE- Άγιος Φλώρος Μεσσηνία : https://youtu.be/UFwUuPXk95s .-    
ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΛΩΡΟΥ: https://youtu.be/HWx6nTCo1hE .-
Στο μάτι... του Αγίου Φλώρου Μεσσηνίας : https://youtu.be/JWpVhifYAhY .-
 AΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΣ 2009: https://youtu.be/ARfRkUSqJ04 .-

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: