ΠΡΟΦΗΤΕΣ Προφητείες :
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020
Στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε την εμφάνιση των Προφητών και τους λόγους τους και αυτοί είναι οι ηγέτες του λαού, γι’ αυτό δεν πρέπει να θεωρούμε ότι η Παλαιά Διαθήκη είναι απλώς ένα ιστορικό βιβλίο. Οι Πατριάρχες και οι Προφήτες είχαν φθάσει στην θέωση.
Παλαιά Διαθήκη : Ωσηέ, Αμώς, Μιχαίας, Ιωήλ, Οβδιού, Ιωνάς, Ναούμ, Αββακούμ, Σοφονίας, Αγγαίος, Ζαχαρίας
και Μαλαχίας.
~** Οἱ ὁµάδες τῶν προφητῶν συνήθως διέµειναν στούς
διαφόρους ἱερούς τόπους τῆς ὑπαίθρου, ὅπως τῆς
Βαιθήλ, τῆς Ἰεριχώ, τῆς Γκιλγκάλ κ.λπ. Στίς ὁµάδες τῶν προφητῶν εἰσήρχοντο νεαροί στήν ἡλικία.
Εἶχαν ἕνα ἀρχηγό, τόν ὁποῖο καλοῦσαν «πατέρα»
(Γ΄Βασ. 6,21)· φοροῦσαν ὁρισµένη στολή, δερµάτινο
χιτώνα καί δερµάτινη ζώνη περί τήν ὀσφύν τους (Δ΄
Βασ. 1,8). Στό µέτωπό τους ἔφεραν διακριτικό σηµεῖο, πού δήλωνε ὅτι ἀνῆκαν στήν τάξη τῶν προφητῶν
~*** ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΙΩΝΑΣ :
~ Ο προφήτης Ιωνάς ήταν Ιουδαίος και έζησε στην Παλαιστίνη στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, τον 8ο αιώνα π.Χ. Με τη χάρη και τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος προφήτευσε πολλά χρόνια και μίλησε στους ανθρώπους για μετάνοια και επιστροφή στη λατρεία του αληθινού Θεού, καθώς και για τη σάρκωση του Υιού του Θεού που θα συνέβαινε στον κατάλληλο καιρό. Η μνήμη του τιμάται στις 21 Σεπτεμβρίου.
Κάποτε ο Θεός τον έστειλε να κηρύξει σε μια μεγάλη πόλη, τη Νινευή, και να πει στους κατοίκους της ότι μεγάλη τιμωρία τους περιμένει, γιατί η κακία τους έχει ακουστεί ως τον θρόνο του Θεού. Ο προφήτης Ιωνάς όμως γνώριζε καλά πόσο εύσπλαχνος είναι ο Θεός και ότι θα άλλαζε γνώμη και δεν θα κατέστρεφε την πόλη, κι έτσι αυτός θα ντροπιαζόταν, γιατί θα έβγαινε ψεύτης. Έτσι αποφάσισε να μην πάει. Αλλά νομίζοντας ότι μπορεί να ξεφύγει από το βλέμμα του Θεού, μπήκε σ’ ένα πλοίο και προσπάθησε να φύγει μακριά.
Όταν ξεκίνησε το καράβι, ο Θεός σήκωσε δυνατό άνεμο και ξέσπασε φοβερή τρικυμία στη θάλασσα, ώστε το πλοίο κόντευε να τσακιστεί από τα κύματα. Ο πλοίαρχος με τους ναύτες έκαναν ό,τι μπορούσαν και ο κάθε άνθρωπος πάνω στο πλοίο προσευχόταν στον θεό του, να τους γλιτώσει από το ναυάγιο. Ο Ιωνάς κατέβηκε στο εσωτερικό μέρος του πλοίου και κοιμόταν. Τον πλησιάζει ο πλοίαρχος και του λέει: «Το καράβι καταποντίζεται και εσύ κοιμάσαι και ροχαλίζεις; Σήκω αμέσως και παρακάλεσε τον Θεό σου να μας σώσει, ώστε να αποφύγουμε την καταστροφή!». Επειδή όμως δεν γινόταν τίποτε, οι άνθρωποι στο καράβι είπαν μεταξύ τους: «Ας ρίξουμε κλήρους, για να δούμε ποιος είναι η αιτία του κακού». Έριξαν λοιπόν κλήρους και ο κλήρος υπέδειξε τον Ιωνά, ο οποίος αναγκάστηκε να ομολογήσει την αιτία του κακού, που ήταν η ανυπακοή του στον Θεό του ουρανού και της γης, της θάλασσας και της ξηράς. Όλους τους κυρίεψε φόβος και είπαν στον Ιωνά: «Πώς τόλμησες να κάνεις τέτοιο πράγμα, αυτήν την ανταρσία κατά του Θεού σου; Τι πρέπει να κάνουμε τώρα για να ησυχάσει η θάλασσα και να μη μας απειλεί;» Εκείνος τους απάντησε: «Σηκώστε με και ρίξτε με στη θάλασσα!».
Τότε ο Ιωνάς απερίγραπτα λυπημένος, προσευχήθηκε στον Θεό και είπε: «Ω Κύριε, καλά δεν έλεγα ότι τελικά δεν θα πραγματοποιήσεις την απειλή Σου; Γι’ αυτό έσπευσα να φύγω μακριά. Ήξερα ότι είσαι ελεήμων και εύσπλαχνος, μακρόθυμος και πολυέλαιος και αλλάζεις γνώμη για τις τιμωρίες που αποφασίζεις να επιβάλεις. Και τώρα, Δέσποτα Κύριε, πάρε τη ζωή μου, γιατί προτιμότερο είναι να πεθάνω παρά να ζω!». Και ο Θεός είπε στον Ιωνά: «Αλήθεια, τόσο πολύ λυπημένος είσαι;» Και βγήκε ο Ιωνάς έξω από την πόλη και εκεί απέναντι έφτιαξε μια πρόχειρη καλύβα και καθόταν μέχρι να δει τι θα γίνει τελικά στην πόλη. Και διέταξε ο Θεός να φυτρώσει μια κολοκυθιά και να αναπτυχθεί γρήγορα για να του κάνει σκιά πάνω από το κεφάλι, ώστε να τον προστατεύει από την πολλή ζέστη που κάνει στα μέρη εκείνα της Μέσης Ανατολής. Χάρηκε πολύ ο Ιωνάς για εκείνο το δώρο. Την άλλη μέρα όμως πρωί πρωί ο Θεός διέταξε ένα σκουλήκι να κόψει τη ρίζα της κολοκυθιάς με αποτέλεσμα να ξεραθεί. Όταν ανέτειλε ο ήλιος, ο Θεός διέταξε να φυσήξει ένας ζεστός – πυρακτωμένος άνεμος από την έρημο, ενώ ταυτόχρονα ο ήλιος έστειλε τις φλογερές ακτίνες του πάνω στο κεφάλι του Ιωνά. Εκείνος εξαντλήθηκε και παρέλυσε, δεν άντεχε άλλο να ζει και είπε: «Καλύτερα να πεθάνω παρά να ζω». Κι ο Θεός είπε στον Ιωνά: «Αλήθεια, είσαι πολύ λυπημένος για την καταστροφή της κολοκυθιάς;». Εκείνος απάντησε: «Είμαι λυπημένος τόσο, που κοντεύω να πεθάνω από τη λύπη μου». Τότε του είπε ο Θεός: «Εσύ λυπήθηκες για την κολοκυθιά, για την οποία ούτε κοπίασες ούτε φρόντισες να αναπτυχθεί. Σε μια νύχτα εμφανίστηκε και σε μια νύχτα εξαφανίστηκε. Εγώ είχες την απαίτηση να μη λυπηθώ τη Νινευή, μια τόσο μεγάλη πόλη, στην οποία κατοικούν όχι μόνο μεγάλοι στην ηλικία άνθρωποι, αλλά και 120 χιλιάδες μικρά παιδιά και πάρα πολλά ζώα;»
Ο προφήτης Ιωνάς και η τριήμερη παραμονή του στην κοιλιά του κήτους συμβολίζουν την τριήμερη Ταφή του Χριστού και μετά την Ανάστασή Του. Γι’ αυτό και η παραπάνω ιστορία – προφητεία διαβάζεται στην Εκκλησία το Μέγα Σάββατο το πρωί.
Σημ. Το όνομα Ιωνάς είναι εβραϊκό. Στα ελληνικά σημαίνει περιστέρι.
~** Αγάπη πρώτα στο Θεό μας , μετά στον εαυτόν μας και τέλος στον εχθρό μας ! Κι άν περισεύει στα Ζώα και τα Φυτά μας !
*** Προφήτης Ηλίας
*** Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ
Ὅταν ὁ Ἠσαΐας προφήτευε καταστροφή στό Ἰσραήλ ,οἱ Ἰσραηλῖτες ἀπαντοῦσαν µέ περιφρόνηση καί εἰρωνεία: Ἄς γίνει, ἄς τήν κάνει ὁ Θεός γρήγορα· νά δοῦµε θά γίνει (ἡ καταστροφή); «Τό τάχος ἐγγισάτω ἅ ποιήσει, ἵνα ἴδωµεν, καί ἐλθάτω ἡ βουλή τοῦ ἁγίου Ἰσραήλ, ἵνα γνῶµεν» (5,19)!...
Α΄ ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ:
Β΄ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: Οι Προφητείες της Π. Διαθήκης σχετικά με την Γέννηση του Κυρίου από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο
~** Ιωάννης Βαφτιστής
~* * Προφήτης Άγαβος
Η αγία προφήτις Άννα, μητέρα Σαμουήλ του προφήτου
~** Προφήτης Ζαχαρίας
Προφήτης Ζαχαρίας και η Σύζυγός του Ελισάβετ: Η Εκκλησία μας, στις 5 Σεπτεμβρίου, τιμά τη μνήμη του Προφήτου Ζαχαρίου και της συζύγου του Ελισάβετ. Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας.
Ωσηέ (770-725 π.Χ),
Ιωήλ (825 π.Χ),
Αμώς (750 π.Χ),
Αβδιού (685 π.Χ),
Ιωνάς (783-745 π.Χ),
Μιχαίας (740-700 π.Χ), Ναούμ (640 π.Χ), Αββακούμ (600 π.Χ), Σοφονίας (640-610 π.Χ), Αγγαίος (520 π.Χ), Ζαχαρίας (520 π.Χ), Μαλαχίας (400 π.Χ).
~ Ησαΐας
***
~** ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Βίντεο..ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ :
Παρασκευή 10-04-2020 Ενημέρωση από Σωτ Τσιοδρα για . Covid19 : https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas/videos/10218028163909140/ .- ~* ΠΕΤΡΟΣ ΓΑΪΤΑΝΟΣ Μένουμε σπίτι 06/04/2020 : https://youtu.be/cFVI5jl53RQ .-
~* Λαθροεισβολείς με ρόπαλα 08/04/2020 : https://youtu.be/taeXpGBi1_c .-
~* ΟΛΛΑΝΔΙΑ Covid-19 09/04/2020 : https://youtu.be/Q8DffMXIoko .- ~* Τ Λίμνη Δόξα ΦΕΝΕΟΣ 2020 : https://youtu.be/5T1cCwJrm94 .-
~* Σάββατο Λάζαρου 11-04-2020 Ενημερωση από Σωτήρη Τσιοδρα για Covid - 29 : https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas/videos/10218039574434396/
~***
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020
Στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε την εμφάνιση των Προφητών και τους λόγους τους και αυτοί είναι οι ηγέτες του λαού, γι’ αυτό δεν πρέπει να θεωρούμε ότι η Παλαιά Διαθήκη είναι απλώς ένα ιστορικό βιβλίο. Οι Πατριάρχες και οι Προφήτες είχαν φθάσει στην θέωση.
Μεταξύ των θεοπτών Αγίων, που είναι και λέγονται Θεούμενοι, συγκαταλέγονται οι Προφήτες. Προφήτες είναι οι Άγιοι εκείνοι που προλέγουν τα μέλλοντα, αλλά και εκείνοι που διδάσκουν τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού, τα οποία γνωρίζουν προσωπικά. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ένα επίπεδο πνευματικής ζωής και βίωση μεγάλου βαθμού θείας Χάριτος. Οπότε, με τον όρο Προφήτης χαρακτηρίζεται ο άγιος που έχει κοινωνία με τον Θεό, γνωρίζει δι’ αποκαλύψεως το θέλημά Του, έχει φθάσει στην θέωση και γίνεται ο αυθεντικός διδάσκαλος τού λαού.
Με αυτήν την έννοια, Προφήτες λέγονται οι δίκαιοι στην Παλαιά Διαθήκη, οι οποίοι αποστέλλονταν από τον Θεό στους ανθρώπους, για να τους καθοδηγήσουν στον αληθινό δρόμο της σωτηρίας. Συνήθως, ο Προφήτης έλεγε στον Θεό που τον καλούσε: «Λάλει, Κύριε, ότι ο δούλος σου ακούει» και στην συνέχεια κήρυττε στον λαό: «Τάδε λέγει Κύριος». Τέτοιοι ιεροί άνδρες ονομάζονταν από τον λαό «ορώντες» και «βλέποντες», γιατί έβλεπαν την άκτιστη δόξα του Θεού. Αυτοί αποκάλυπταν το θέλημα του Θεού στους ανθρώπους, οι οποίοι ήταν δεκτικοί της αποκαλύψεως αυτής.
Παλαιά Διαθήκη : Ωσηέ, Αμώς, Μιχαίας, Ιωήλ, Οβδιού, Ιωνάς, Ναούμ, Αββακούμ, Σοφονίας, Αγγαίος, Ζαχαρίας
και Μαλαχίας.
~*** ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΙΩΝΑΣ :
~ Ο προφήτης Ιωνάς ήταν Ιουδαίος και έζησε στην Παλαιστίνη στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, τον 8ο αιώνα π.Χ. Με τη χάρη και τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος προφήτευσε πολλά χρόνια και μίλησε στους ανθρώπους για μετάνοια και επιστροφή στη λατρεία του αληθινού Θεού, καθώς και για τη σάρκωση του Υιού του Θεού που θα συνέβαινε στον κατάλληλο καιρό. Η μνήμη του τιμάται στις 21 Σεπτεμβρίου.
Κάποτε ο Θεός τον έστειλε να κηρύξει σε μια μεγάλη πόλη, τη Νινευή, και να πει στους κατοίκους της ότι μεγάλη τιμωρία τους περιμένει, γιατί η κακία τους έχει ακουστεί ως τον θρόνο του Θεού. Ο προφήτης Ιωνάς όμως γνώριζε καλά πόσο εύσπλαχνος είναι ο Θεός και ότι θα άλλαζε γνώμη και δεν θα κατέστρεφε την πόλη, κι έτσι αυτός θα ντροπιαζόταν, γιατί θα έβγαινε ψεύτης. Έτσι αποφάσισε να μην πάει. Αλλά νομίζοντας ότι μπορεί να ξεφύγει από το βλέμμα του Θεού, μπήκε σ’ ένα πλοίο και προσπάθησε να φύγει μακριά.
Όταν ξεκίνησε το καράβι, ο Θεός σήκωσε δυνατό άνεμο και ξέσπασε φοβερή τρικυμία στη θάλασσα, ώστε το πλοίο κόντευε να τσακιστεί από τα κύματα. Ο πλοίαρχος με τους ναύτες έκαναν ό,τι μπορούσαν και ο κάθε άνθρωπος πάνω στο πλοίο προσευχόταν στον θεό του, να τους γλιτώσει από το ναυάγιο. Ο Ιωνάς κατέβηκε στο εσωτερικό μέρος του πλοίου και κοιμόταν. Τον πλησιάζει ο πλοίαρχος και του λέει: «Το καράβι καταποντίζεται και εσύ κοιμάσαι και ροχαλίζεις; Σήκω αμέσως και παρακάλεσε τον Θεό σου να μας σώσει, ώστε να αποφύγουμε την καταστροφή!». Επειδή όμως δεν γινόταν τίποτε, οι άνθρωποι στο καράβι είπαν μεταξύ τους: «Ας ρίξουμε κλήρους, για να δούμε ποιος είναι η αιτία του κακού». Έριξαν λοιπόν κλήρους και ο κλήρος υπέδειξε τον Ιωνά, ο οποίος αναγκάστηκε να ομολογήσει την αιτία του κακού, που ήταν η ανυπακοή του στον Θεό του ουρανού και της γης, της θάλασσας και της ξηράς. Όλους τους κυρίεψε φόβος και είπαν στον Ιωνά: «Πώς τόλμησες να κάνεις τέτοιο πράγμα, αυτήν την ανταρσία κατά του Θεού σου; Τι πρέπει να κάνουμε τώρα για να ησυχάσει η θάλασσα και να μη μας απειλεί;» Εκείνος τους απάντησε: «Σηκώστε με και ρίξτε με στη θάλασσα!».
Προσπάθησαν τότε να πλησιάσουν το πλοίο σε ξηρά, για να τον αφήσουν εκεί, όμως ήταν αδύνατο· σηκωνόταν ακόμα μεγαλύτερη τρικυμία. Τότε κραύγασαν προς τον Θεό: «Όχι, Κύριε, δεν φταίμε εμείς! Ας μη χαθούμε όλοι εξαιτίας αυτού του ανθρώπου, ούτε να μας θεωρήσεις υπεύθυνους για τον θάνατό του· γιατί όπως ήθελες, Κύριε, έτσι κι έκανες». Κι αμέσως πήραν στα χέρια τους τον Ιωνά και τον έριξαν στη θάλασσα. Στη στιγμή η θάλασσα γαλήνεψε. Τότε όλοι ένιωσαν μεγάλο φόβο μπροστά στο Θεό και του πρόσφεραν θυσίες, με την υπόσχεση να του προσφέρουν κι άλλες στο τέλος του ταξιδιού τους. Ο Θεός στο μεταξύ διέταξε μια πελώρια φάλαινα να καταπιεί τον Ιωνά. Εκεί, στην κοιλιά του κήτους, παρέμεινε ο Ιωνάς τρία μερόνυχτα. Πολύ λυπημένος και απελπισμένος καθώς ήταν, κατάλαβε το λάθος του και προσευχήθηκε μ’ όλη του τη δύναμη και με κραυγές προς τον Θεό και είπε: «Πνίγομαι , Κύριε! Μ’ έριξες εδώ σαν άχρηστο κι όλα τα κύματα έπεσαν πάνω μου και με περικύκλωσαν τα νερά εδώ στα βάθη της θάλασσας που βρέθηκα. Εκεί όμως που έσβηνε η ζωή μου, θυμήθηκα τον Θεό, κατέφυγα σ’ Αυτόν με μετάνοια και μ’ άκουσε. Γιατί μόνο Εσύ, Κύριε, μπορείς να με σώσεις, ώστε να υμνώ και να δοξάζω για πάντα το άγιο όνομά Σου. Όσοι τιμούν είδωλα των ψεύτικων θεών δεν μπορούν να δεχθούν καμιά βοήθεια, χάνουν και το έλεος Σου…»
Ο Θεός τότε διέταξε το κήτος να βγάλει τον Ιωνά στην ξηρά. Και μίλησε ο Κύριος για δεύτερη φορά στον Ιωνά: «Σήκω και πήγαινε στη Νινευή, σ’ αυτή τη μεγάλη πόλη, για να τους αναγγείλεις το μήνυμα που ήδη σου έχω κάνει γνωστό».
Ο Ιωνάς, σύμφωνα με την εντολή του Θεού, πήγε στη Νινευή. Ήταν τόσο μεγάλη πόλη που χρειαζόταν τρεις μέρες για να την περπατήσει κανείς όλη. Έτσι έκανε κι ο Ιωνάς και κήρυττε και έλεγε: «Τρεις μέρες απομένουν ακόμα και η Νινευή θα καταστραφεί!». Οι κάτοικοί της συγκλονίστηκαν από το κήρυγμα του προφήτη και πίστεψαν στον αληθινό Θεό. Και για να δείξουν έμπρακτα τη μετάνοιά τους έβγαλαν τα ρούχα τους και φόρεσαν κουρέλια και σακιά κι άρχισαν αυστηρή νηστεία όλοι, από το βασιλιά και τους αξιωματούχους του ως και στα ζώα τους δεν έδιναν τροφή και νερό. Και όλοι απομακρύνθηκαν από τον κακό δρόμο που βάδιζαν, από τις κακίες και αδικίες που διέπρατταν συνεχώς κι έλεγαν: «Πού ξέρεις; Ίσως ο Θεός δει τη μετάνοιά μας και αλλάξει γνώμη και δεν μας καταστρέψει». Και δεν τους κατέστρεψε! Τότε ο Ιωνάς απερίγραπτα λυπημένος, προσευχήθηκε στον Θεό και είπε: «Ω Κύριε, καλά δεν έλεγα ότι τελικά δεν θα πραγματοποιήσεις την απειλή Σου; Γι’ αυτό έσπευσα να φύγω μακριά. Ήξερα ότι είσαι ελεήμων και εύσπλαχνος, μακρόθυμος και πολυέλαιος και αλλάζεις γνώμη για τις τιμωρίες που αποφασίζεις να επιβάλεις. Και τώρα, Δέσποτα Κύριε, πάρε τη ζωή μου, γιατί προτιμότερο είναι να πεθάνω παρά να ζω!». Και ο Θεός είπε στον Ιωνά: «Αλήθεια, τόσο πολύ λυπημένος είσαι;» Και βγήκε ο Ιωνάς έξω από την πόλη και εκεί απέναντι έφτιαξε μια πρόχειρη καλύβα και καθόταν μέχρι να δει τι θα γίνει τελικά στην πόλη. Και διέταξε ο Θεός να φυτρώσει μια κολοκυθιά και να αναπτυχθεί γρήγορα για να του κάνει σκιά πάνω από το κεφάλι, ώστε να τον προστατεύει από την πολλή ζέστη που κάνει στα μέρη εκείνα της Μέσης Ανατολής. Χάρηκε πολύ ο Ιωνάς για εκείνο το δώρο. Την άλλη μέρα όμως πρωί πρωί ο Θεός διέταξε ένα σκουλήκι να κόψει τη ρίζα της κολοκυθιάς με αποτέλεσμα να ξεραθεί. Όταν ανέτειλε ο ήλιος, ο Θεός διέταξε να φυσήξει ένας ζεστός – πυρακτωμένος άνεμος από την έρημο, ενώ ταυτόχρονα ο ήλιος έστειλε τις φλογερές ακτίνες του πάνω στο κεφάλι του Ιωνά. Εκείνος εξαντλήθηκε και παρέλυσε, δεν άντεχε άλλο να ζει και είπε: «Καλύτερα να πεθάνω παρά να ζω». Κι ο Θεός είπε στον Ιωνά: «Αλήθεια, είσαι πολύ λυπημένος για την καταστροφή της κολοκυθιάς;». Εκείνος απάντησε: «Είμαι λυπημένος τόσο, που κοντεύω να πεθάνω από τη λύπη μου». Τότε του είπε ο Θεός: «Εσύ λυπήθηκες για την κολοκυθιά, για την οποία ούτε κοπίασες ούτε φρόντισες να αναπτυχθεί. Σε μια νύχτα εμφανίστηκε και σε μια νύχτα εξαφανίστηκε. Εγώ είχες την απαίτηση να μη λυπηθώ τη Νινευή, μια τόσο μεγάλη πόλη, στην οποία κατοικούν όχι μόνο μεγάλοι στην ηλικία άνθρωποι, αλλά και 120 χιλιάδες μικρά παιδιά και πάρα πολλά ζώα;»
Ο προφήτης Ιωνάς και η τριήμερη παραμονή του στην κοιλιά του κήτους συμβολίζουν την τριήμερη Ταφή του Χριστού και μετά την Ανάστασή Του. Γι’ αυτό και η παραπάνω ιστορία – προφητεία διαβάζεται στην Εκκλησία το Μέγα Σάββατο το πρωί.
Σημ. Το όνομα Ιωνάς είναι εβραϊκό. Στα ελληνικά σημαίνει περιστέρι.
~** Αγάπη πρώτα στο Θεό μας , μετά στον εαυτόν μας και τέλος στον εχθρό μας ! Κι άν περισεύει στα Ζώα και τα Φυτά μας !
*** Προφήτης Ηλίας
Ο Προφήτης Ηλίας. Έργο του Μιχαήλ Δαμασκηνού. (Μονή Σταυρονικήτα, Άγιον Όρος)
Ένας από τους μεγαλύτερους προφήτες του Ισραήλ, που προείπε την έλευση του Χριστού στη Γη. Η μνήμη του γιορτάζεται από τη Χριστιανοσύνη στις 20 Ιουλίου...
Ο Ηλίας (Ελιγιαχού και Ελιγιά στα Εβραϊκά) καταγόταν από τη Θέσβη της περιοχής Γαλαάδ και έζησε τον 9ο π.Χ. αιώνα κατά την περίοδο της βασιλείας των Αχαάβ και Οχοζία. Ήταν γιος του Σωβάκ και ανήκε στη φυλή του Ααρών
. Όταν γεννήθηκε, ο πατέρας του είδε μία θεία οπτασία. Δύο άνδρες λευκοφορεμένοι τον ονόμαζαν Ηλία, τον σπαργάνωναν με φωτιά και του έδιναν φλόγα να φάει. Τότε, ο πατέρας του πήγε στα Ιεροσόλυμα και περιέγραψε την οπτασία στους ιερείς. Εκείνοι του είπαν ότι ο γιος του θα γίνει προφήτης και θα κρίνει το Ισραήλ με δίκοπο μαχαίρι και φωτιά. Ο Ηλίας άσκησε το προφητικό του χάρισμα επί 25 έτη. Προείπε την έλευση του Χριστού στη Γη, 816 χρόνια πριν από τη γέννησή του. Προικισμένος με θαυματουργή δύναμη, αγωνίστηκε με ζήλο και αυταπάρνηση για την εξύψωση της λατρείας του Γιαχβέ (Θεού), καταπολέμησε με πάθος την ειδωλολατρία και προσπάθησε με τον λόγο του να εξυγιάνει τον ηθικό βίο του λαού του. Ήταν τόσο μεγάλη η πίστη του, που κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, σταμάτησε τη βροχή και ανάστησε νεκρούς. Με τη φωτιά, μάλιστα, έκαψε τους στρατιώτες που είχε στείλει ο βασιλιάς Οχοζίας για να τον συλλάβουν. Στο όρος Χωρήβ απέκτησε εμπειρία θεοφανείας (είδε τον ίδιο τον Θεό), διέσχισε τον Ιορδάνη με τη μηλωτή του και τέλος ανελήφθη στον ουρανό με πύρινο άρμα. Επίσης, παρέστη στη Μεταμόρφωση του Χριστού μαζί με τον Μωυσή.
Απολυτίκιο
Ο ένσαρκος Άγγελος, των Προφητών η κρηπίς, ο δεύτερος Πρόδρομος, της παρουσίας Χριστοῦ, Ηλίας ο ένδοξος, άνωθεν καταπέμψας, Ελισαίω την χάριν, νόσους αποδιώκει, και λεπρούς καθαρίζει, διο και τοις τιμώσιν αυτόν, βρύει ιάματα.
O Προφήτης Ηλίας, σχετίζεται από τους αγρότες με τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Σχετική η παροιμία «Ο Αηλιάς κόβει σταφύλια και η Αγιά Μαρίνα σύκα». Τα ξωκλήσια του χτίζονται σε υψώματα και βουνοκορφές και πανηγυρίζονται με ιδιαίτερη πολυκοσμία κάθε χρόνο. Σε πολλά μέρη, ο πανηγυρισμός συνοδεύεται και με το άναμμα λατρευτικών πυρών, όπως στο ξωκλήσι του στην κορυφή του Ταϋγέτου.
Σύμφωνα με τους λαογράφους, η λατρεία του προφήτη Ηλία στις κορυφές των βουνών θεωρείται κατάλοιπο της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Ο σημαντικός αυτός προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης και άγιος του Χριστιανισμού ταυτίστηκε με τον Ήλιο, με τον οποίο έχει ηχητική ομοιότητα στο όνομα, και ο Ήλιος ταυτιζόταν εν μέρει με τον Δία, ο οποίος ως θεός των μετεωρολογικών φαινομένων, λατρευόταν σε κορυφές βουνών. Το 1846 ο σπουδαίος γερμανός συνθέτης Φέλιξ Μέντελσον έγραψε το ορατόριο «Ηλίας» («Elias» στα γερμανικά) για το Φεστιβάλ του Μπέρμιγχαμ. Αφηγείται επεισόδια από τη ζωή του Προφήτη Ηλία, όπως περιγράφονται στα δύο πρώτα βιβλία των «Βασιλειών» της Παλαιάς Διαθήκης. ~ «Λέγω δή Ἠλίαν, τόν προφήτην ἐκεῖνον, τόν ἐπίγειον ἄγγελον καί ἐπουράνιον ἄνθρωπον, τόν χαμαί βαδίζοντα καί τά οὐράνια ἡνιοχοῦντα…, τόν τῶν ὑδάτων ταμίαν…» ( ἱερός Χρυσόστομος) Οἱ χαρακτηρισμοί αὐτοί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἀπό τό λόγο του «εἰς τόν Πέτρον τόν ἀπόστολον καί Ἠλίαν τόν προφήτην» (Migne, P.G. 50, § B΄, στ. 728), σκιαγραφοῦν ἐπιγραμματικά τή μεγάλη μορφή καί τό ἔργο τοῦ ἁγίου, ἐνδόξου καί «ἐν προφήταις μεγίστου» Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου, τή μνήμη τοῦ ὁποίου τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας τήν 20ή Ἰουλίου. Καί φυσικά ἐξηγοῦν γιατί ἡ θέση τοῦ προφήτη Ἠλία μέσα στή χορεία τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι ξεχωριστή, ἐνῶ καί στήν Καινή ἀναφέρεται ἀρκετές φορές ἀπό τόν Κύριο ἤ ἄλλα ἱερά πρόσωπα, ὅπως γιά παράδειγμα ἀπό τόν ἄγγελο Κυρίου πού στό Ζαχαρία, τόν πατέρα τοῦ Βαπτιστοῦ, εἶπε ὅτι ὁ Πρόδρομος τοῦ Χριστοῦ θά προπορευτεῖ στό ἔργο τοῦ Κυρίου μέ τό πνεῦμα καί τή δύναμη τοῦ προφήτη Ἠλία (Λουκ. 1,17). Ἦταν μάλιστα τόσο μεγάλη ἡ περιωπή τοῦ Ἠλία καί ὁ σεβασμός τοῦ λαοῦ πρός αὐτόν, ὥστε ὅταν ὁ Κύριος ρώτησε τούς μαθητές του· ποιός λένε οἱ ἄνθρωποι πώς εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου, τοῦ ἀπάντησαν: Ἄλλοι λένε πώς εἶναι ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, ἄλλοι ὁ Ἠλίας, ἄλλοι ὁ Ἰερεμίας ἤ ἕνας ἀπό τούς προφῆτες (Ματθ. 16,14). Οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Πρίν ἀναφερθοῦμε στό βίο καί τήν πολιτεία τοῦ ἐνδόξου ἁγίου προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου, θεωροῦμε χρήσιμη μία σύντομη ἐπεξήγηση τοῦ ὅρου προφήτης. Τόσο στήν ἀρχαία Ἑλλάδα ὅσο καί στούς Ἑβραίους, προφήτης λεγόταν «ὁ λαλῶν ἀντί θεοῦ τινος καί ἑρμηνεύων τήν θέλησιν αὐτοῦ εἰς τούς ἀνθρώπους». Γενικότερα σήμαινε τόν κήρυκα καί ἑρμηνευτή ἤ ἀντιπρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Εἰδικά στούς Ἑβραίους σήμαινε ἐκεῖνον πού ἐκινεῖτο ἀπό τόν Θεό γιά νά μιλάει καί νά ἐξηγεῖ τίς ἐντολές του ἤ νά ἀποκαλύπτει τό θέλημά του καί τά μέλλοντα νά συμβοῦν. Ἡ λέξη χρησιμοποιεῖται καί στήν Καινή Διαθήκη. Προφήτης εἶναι αὐτός πού κατέχει τό χάρισμα τῆς προφητείας, ὁ θεόπνευστος κήρυκας καί διδάσκαλος, τό ὄργανο τῶν ἰδιαίτερων ἀποκαλύψεων τοῦ Θεοῦ (πρβλ. Α΄ Κορ. 12,10. 14, 2425. Πράξ. 2,30. 3,18. 21). Τό φαινόμενο τῆς προφητείας πρωτοεμφανίσθηκε στούς Ἑβραίους μέ τούς λεγόμενους «ἐκστατικούς» προφῆτες. Αὐτοί γύριζαν στίς πόλεις καί τά χωριά, περιέρχονταν σέ κατάσταση ἔκστασης μέ τή βοήθεια μουσικῆς καί χοροῦ, δέχονταν θεῖα μηνύματα καί τά γνωστοποιοῦσαν στό λαό. Γιά παράδειγμα στό βιβλίο Α΄ Βασιλειῶν ἀναφέρεται πώς ὅταν ὁ Σαμουήλ ἔχρισε τόν Σαούλ βασιλιά, τοῦ εἶπε μεταξύ ἄλλων: …Θά ἔρθεις στό λόφο τοῦ Θεοῦ… Μόλις μπεῖς στήν πόλη, θά συναντήσεις μία ὁμάδα προφητῶν, πού θά κατεβαίνουν ἀπό τόν ἱερό τόπο, παίζοντας ἄρπα, τύμπανο, φλογέρα καί κιθάρα, καί θά προφητεύουν. Τότε θά ἔρθει τό Πνεῦμα τοῦ Κυρίου πάνω σου καί θά προφητεύεις κι ἐσύ μαζί τους καί θά γίνεις ἄλλος ἄνθρωπος. Κι ὅταν αὐτά τά σημεῖα σοῦ συμβοῦν, τότε μπορεῖς νά δράσεις, γιατί ὁ Θεός θά εἶναι μαζί σου (10, 57). Σύν τῷ χρόνῳ οἱ «ἐκστατικοί» ὀργανώθηκαν σέ ὁμάδες μέ ἐπίκεντρο κάποιον ἱερό τόπο, ἐνῶ τήν περίοδο τῶν βασιλέων ἐμφανίστηκαν φωτισμένοι ἀπό τόν Θεό ἄντρες, ὅπως ὁ Νάθαν, ὁ Ἠλίας, ὁ Μιχαίας κ.ἄ., πού διακρίθηκαν κυρίως γιά τόν ἀνυποχώρητο ἀγώνα τους πρός διαφύλαξη τῆς καθαρότητας τῆς ἰσραηλιτικῆς θρησκείας καί τήν καταπολέμηση ξένων, εἰδωλολατρικῶν, ἐπιρροῶν. Ἔτσι φτάνουμε στόν 8ο π.Χ. αἰώνα, ὁπότε ἐμφανίστηκαν νέοι προφῆτες τῶν ὁποίων ἡ ζωή, ἡ δράση καί τό προφητικό κήρυγμα διασώθηκε καταγραμμένο στά λεγόμενα «προφητικά» βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Αὐτοί καλοῦνται ἀπό τόν Θεό καί ἀποστέλλονται στό λαό καί τούς ἄρχοντες ν’ ἀποκαλύψουν τό θεῖο θέλημα. Ἐλέγχουν τούς πάντες γιά τήν περιφρόνηση καί ἀθέτηση τῆς «διαθήκης» τοῦ Θεοῦ, πού γίνεται μέ τήν παράβαση τοῦ νόμου ἤ τή διαστρέβλωσή του, τήν ἀδικία τῶν φτωχῶν, τήν πρόσληψη καί υἱοθέτηση εἰδωλολατρικῶν στοιχείων λατρείας καί γενικά τήν ἠθική καί πνευματική κατάπτωση. Κηρύττουν τή μετάνοια, προειδοποιώντας γιά δυσάρεστες καί ὀδυνηρές συνέπειες σέ περίπτωση ἐμμονῆς στήν ἠθική κατάπτωση. Φυσικά δέν παραλείπουν νά διακηρύττουν ὅτι ὁ Θεός θά στείλει τό Μεσσία πού θά ἐγκαταστήσει στή γῆ μία νέα, πνευματική, βασιλεία γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὥστε νά ζοῦν μεταξύ τους ἀδελφωμένοι. Στήν Παλαιά Διαθήκη (μετάφραση τῶν Ἑβδομήκοντα Ο΄) περιέχονται 19 προφητικά βιβλία, πού εἶναι: Ἠσαΐας, Ἰερεμίας, Θρῆνοι τοῦ Ἰερεμίου, Ἐπιστολή τοῦ Ἰερεμίου, Βαρούχ, Ἰεζεκιήλ, Δανιήλ, Ὠσηέ, Ἀμώς, Μιχαίας, Ἰωήλ, Ὀβδιού, Ἰωνάς, Ναούμ, Ἀββακούμ, Σοφονίας, Ἀγγαῖος, Ζαχαρίας καί Μαλαχίας. Ὅλα τους εἶναι γραμμένα τήν περίοδο ἀπό τόν 8ο μέχρι τό 2ο π.Χ. αἰώνα. Καταγωγή τοῦ προφήτη Ἠλία Αν καί ὁ προφήτης Ἠλίας συγκαταλέγεται μεταξύ τῶν σπουδαιότερων προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἐπειδή ἔζησε κατά τόν 9ο αἰώνα δέν ἄφησε γραπτά κείμενα. Ὅμως τά σχετικά μέ τήν καταγωγή καί τή δράση του μᾶς εἶναι γνωστά, ἔχουν δέ ὡς ἑξῆς: Πατέρας του ἦταν ὁ Σωβάκ ἀπό τήν κωμόπολη Θέσβη (σημερινή El Istib) τῆς Γαλαάδ στήν Ὑπεριορδανία. Ὅταν γεννήθηκε, ὁ πατέρας του εἶδε σέ ὀπτασία ἄντρες λευκοφορεμένους νά δίνουν στό βρέφος τό ὄνομα Ἠλιού (πού σημαίνει θεός ἤ θεῖος καί παράγεται ἀπό τό Ἠλί, τό ὁποῖο στά ἑβραϊκά ἔχει τή σημασία τοῦ Θεοῦ), νά τό σπαργανώνουν μέ φωτιά καί νά τοῦ δίνουν νά φάει ἐπίσης φωτιά. Ἡ ὀπτασία, ὅπως τοῦ ἐξήγησαν οἱ ἱερεῖς, σήμαινε ὅτι «ἡ κατοίκησις τοῦ τέκνου θά εἶναι φῶς, ὁ λόγος του ἀπόφασις, ἡ ζωή του κατά Κύριον καί ὁ ζῆλος του θά φανῇ εὐάρεστος εἰς τόν Θεόν καί θέλει κρίνῃ τόν Ἰσραήλ διά πυρός καί μαχαίρας». Ἀπό τήν ἰδιαίτερη πατρίδα του ἔλαβε –κατά τή μετάφραση τῶν Ο΄– καί τήν προσωνυμία Θεσβίτης. Οἱ ἁγιογραφικές πληροφορίες γιά τόν προφήτη Ἠλία ἀναφέρουν ὅτι φοροῦσε ροῦχο ἀπό προβιά καί στή μέση του εἶχε δερμάτινη ζώνη (Δ΄ Βασ. 1,8). Ζοῦσε αὐστηρή καί ἀσκητική ζωή, καί ἦταν ἀνυποχώρητος σέ θέματα γνήσιας λατρείας τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ δέν συμβιβαζόταν μέ τή τάση τῆς υἱοθέτησης ἀπό τούς Ἑβραίους εἰδωλολατρικῶν στοιχείων, πού ἦταν πολύ ἔντονη, ὅπως θά ἀναφερθεῖ στίς ἑπόμενες σελίδες. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος, σκιαγραφώντας τήν προσωπικότητα τοῦ προφήτη Ἠλία, ἐπισημαίνει ὅτι στόν ἅγιο συνυπῆρχαν ἀντίθετες ἰδιότητες: Ἦταν φτωχός ἀλλά ταυτόχρονα καί πλούσιος ἀπαίδευτος καί σοφός· ἐνῶ ἦταν ἀκτήμων, μποροῦσε νά φέρει βροχή ἤ ἀνομβρία, ἀφοῦ ὁ Θεός εἰσήκουε τήν προσευχή του. Βίος καί δράση του Η προφητική ἀποστολή τοῦ Ἠλία ἀναπτύχθηκε στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Ἀχαάβ (873854 π.Χ.) καί τοῦ διαδόχου του Ὀχοζία. Πρόκειται γιά μία περίοδο πολύ ταραχώδη γιά τό μονοθεϊσμό στό Ἰσραήλ, ὅταν εἶναι γνωστό ὅτι οἱ Ἑβραῖοι δοκιμάζονταν κατά καιρούς στήν πίστη τους ἀπό τούς εἰδωλολατρικούς γειτονικούς λαούς, ἐξαιτίας τῶν ἐπιδράσεων στή θρησκεία τους. Ὁ Ἀχαάβ ἔλαβε ὡς γυναίκα του τήν Ἰεζάβελ, κόρη τοῦ Εὐβάαλ, βασιλιᾶ τῆς Τύρου (Φοινίκης). Ἐκείνη, ἐπηρεάζοντας τό σύζυγό της, καθιέρωσε ἐπίσημα τή λατρεία τοῦ θεοῦ ΒάαλMelgart, προσπαθοῦσε μάλιστα νά τήν ἐπιβάλει καί ὡς κρατική. Γιά νά πετύχει στό στόχο της δέν δίστασε νά διατάξει τό φόνο προφητῶν καί τή δίωξη ὅσων πίστευαν στόν ἕνα καί μόνο ἀληθινό Θεό. Ἐπέβαλε τήν καταστροφή τῶν βωμῶν, ἐνῶ διέθετε τά ἀπαιτούμενα γιά νά διαδοθεῖ ἡ λατρεία τῶν εἰδωλολατρικῶν φοινικικῶν θεοτήτων. Στό βιβλίο Βασιλειῶν Γ΄ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης περιγράφεται μέ ζωηρά χρώματα τό μέγεθος τῆς ἀσέβειας τοῦ Ἀχαάβ καί τῆς Ἰεζάβελ: Ὁ Ἀχαάβ ἔπραξε ὅ,τι δυσαρεστεῖ τόν Κύριο, ξεπερνώντας ὅλους τούς προκατόχους του… Πῆρε γιά γυναίκα του τήν Ἰεζάβελ.. καί πῆγε καί λάτρεψε τόν Βάαλ καί τόν προσκύνησε. Ἔχτισε θυσιαστήριο στόν Βάαλ, στό ναό τοῦ Βάαλ, πού εἶχε ἀνεγείρει στή Σαμάρεια. Ὁ Ἀχαάβ κατασκεύασε ἐπίσης ξύλινη λατρευτική στήλη καί ἔκανε περισσότερες ἁμαρτίες ἀπ’ ὅλους τούς προκατόχους του βασιλιάδες τοῦ Ἰσραήλ, ἐξοργίζοντας ἔτσι τόν Κύριο, τόν Θεό του (Γ΄ Βασ. 16, 3133). Εἶχε φτάσει πλέον ἡ στιγμή νά δράσει ὁ προφήτης Ἠλίας. Ἐμφανίζεται στό βασιλιά Ἀχαάβ καί τοῦ λέει: Ὁρκίζομαι στόν Κύριο πού ὑπηρετῶ, τόν ἀληθινό Θεό τοῦ Ἰσραήλ, ὅτι τά ἑπόμενα χρόνια δέν θά πέσει στή γῆ δροσιά οὔτε βροχή, παρά μόνο μέ προσταγή δική μου (Γ΄ Βασ. 17,1). Ἡ κατηγορηματική αὐτή προαγγελία τοῦ προφήτη, τόν ὁποῖο σεβόταν ὁ λαός καί ἑπομένως ὑπολόγιζε ὁ βασιλιάς, ἦταν ἑπόμενο νά ἐξαγριώσει τή βασιλική αὐλή καί ἰδιαίτερα τήν Ἰεζάβελ. Γιά νά μή κινδυνέψει λοιπόν ὁ Ἠλίας, ὁ Θεός ἔλαβε πρόνοια γι’ αὐτόν. Ἡ τριετής ἀνομβρία. Ὁ Κύριος εἶπε στόν Ἠλία: Φύγε ἀπό ἐδῶ καί πήγαινε πρός τά ἀνατολικά, νά κρυφτεῖς κοντά στό χείμαρρο Χοράθ (Χερίθ), ἀνατολικά τοῦ Ἰορδάνη. Θά πίνεις νερό ἀπό τό χείμαρρο κι ἐγώ θά δώσω προσταγή στούς κόρακες νά φροντίζουν γιά τήν τροφή σου ἐκεῖ (Γ΄ Βασ. 17, 24). Ὁ προφήτης συμμορφώθηκε. Ἡ τριετής ξηρασία (τήν ὁποία μνημονεύει καί ὁ ἱστορικός Ἰώσηπος στήν «Ἰουδαϊκή Ἀρχαιολογία» VII, 13,2) ἄρχισε. Ὁ προφήτης κρυβόταν στό μέρος πού τοῦ εἶχε ὑποδειχθεῖ ἀπό τόν Θεό. Ἐκεῖ, οἱ κόρακες τοῦ ἔφερναν ψωμί καί κρέας πρωί καί βράδυ, κι ἔπινε νερό ἀπό τό χείμαρρο. Μετά ὅμως ἀπό μερικές μέρες ξεράθηκε ὁ χείμαρρος, γιατί ὑπῆρχε ἀνομβρία στή χώρα (Γ΄ Βασ. 17, 67). Φιλοξενούμενος στή Σαρεπτά. Τότε παίρνει καί πάλι νέα ἐντολή ἀπό τόν Κύριο πού τοῦ εἶπε: Σήκω, πήγαινε στή Σαρεπτά, στήν περιοχή τῆς Σιδώνας καί μεῖνε ἐκεῖ. Ἐγώ διέταξα μία χήρα νά φροντίζει γιά τήν τροφή σου. Ξεκίνησε ὁ Ἠλίας καί ὅταν ἔφτασε στήν πύλη τῆς πόλης εἶδε μία γυναίκα πού μάζευε ξύλα. Τῆς φώναξε καί τῆς εἶπε: Φέρε μου, σέ παρακαλῶ, λίγο νερό σ’ ἕνα κύπελο γιά νά πιῶ… καί φέρε μου ἐπίσης ἕνα κομμάτι ψωμί. Ἡ ἀπάντηση τῆς γυναίκας, πού ἦταν χήρα, εἶναι συγκλονιστική: Μά τόν ἀληθινό Θεό, τόν Θεό σου, δέν ἔχω καθόλου ψωμί, παρά μόνο μία χούφτα ἀλεύρι στό πιθάρι καί λίγο λάδι στό δοχεῖο. Ἦρθα ἐδῶ γιά νά μαζέψω λίγα ξύλα, νά πάω νά ἑτοιμάσω γιά μένα καί τό γιό μου ὅ,τι ἔχει ἀπομείνει, νά τό φᾶμε καί μετά νά πεθάνουμε. Ὁ προφήτης Ἠλίας ἐπέμεινε. Τῆς εἶπε λοιπόν νά μήν ἀνησυχεῖ. Νά πάει σπίτι της καί νά κάνει αὐτό πού εἶχε στό μυαλό της. Τῆς ζήτησε ὅμως νά φτιάξει πρῶτα μία μικρή λαγάνα γιά κεῖνον ἀπό τό λίγο ἀλεύρι της καί νά τοῦ τή φέρει, ἔπειτα νά φτιάξει γιά τήν ἴδια καί τό γιό της. Γιατί ὁ Κύριος, ὁ Θεός τοῦ Ἰσραήλ, λέει: τό πιθάρι μέ τό ἀλεύρι δέν θ’ ἀδειάσει καί τό λάδι στό δοχεῖο δέν θά λιγοστέψει, ὥς τή μέρα πού ὁ Κύριος θά στείλει βροχή. Ἡ γυναίκα ἔκανε ὅπως τῆς εἶπε ὁ προφήτης, μέ ἀποτέλεσμα οὔτε τό ἀλεύρι οὔτε τό λάδι νά τελειώνουν γιά πολλές ἡμέρες (Γ΄ Βασ. 17, 816). Σχολιάζοντας ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τήν ἀνομβρία καί τή φιλοξενία τῆς χήρας τῆς Σαρεπτά λέει τά ἑπόμενα (στόν Λόγο του «εἰς τόν Πέτρον τόν ἀπόστολον καί Ἠλίαν τόν προφήτην», Migne, P.G. 50, § B΄Δ΄, 728735): «Ὁ προφήτης Ἠλίας ἦταν τόσο αὐστηρός μέ τούς ἁμαρτάνοντες, ὥστε προσευχήθηκε κάποτε νά μή πέσει βροχή… Κι αὐτό τό ἔκανε κινούμενος ἀπό πολύ μεγάλο ζῆλο. Διότι ἔβλεπε νά γίνονται πολλά ἄτοπα… καί ἡ παρεκτροπή ἦταν γενική… Μόνο ὁ Ἠλίας εἶχε ἀναμμένο τό λυχνάρι τῆς ἀρετῆς… Τά πάντα ἐρημώνονταν καί ἐξαφανίζονταν…, ὅλοι πέθαιναν ἐξαιτίας τῆς ἀβροχίας…, ἀλλά γιά τίποτα δέν τόν ἔνοιαζε τόν Ἠλία, που ἦταν μεθυσμένος ἀπό τόν ἱερό ζῆλο… Τί κάνεις, Ἠλία; Ἔστω, οἱ νέοι ἁμάρτησαν· γιατί τιμωροῦνται τά παιδιά; Ἔστω, ἁμάρτησαν οἱ ἄνθρωποι· γιατί μαζί τους πεθαίνουν καί τά ζῶα; Τόσο μεγάλη ἀσπλαχνία ἔχεις; Καθόλου δέν σέ μέλει γιά τούς ἀνθρώπους; Γυναίκα καί παιδί δέν ἔχεις· ἀδιαφορεῖς γι’ αὐτούς πού χάνονται. »Τί τοῦ λέει λοιπόν ὁ Θεός; Πήγαινε στό χείμαρρο Χοράθ καί θά διατάξω κόρακα νά σοῦ φέρνει τροφή… Πῶς τρεφόταν ἀπό κόρακα; Ἀφοῦ ὁ κόρακας κατά τό (μωσαϊκό) νόμο εἶναι ἀκάθαρτος… Κι ὅμως ὁ Ἠλίας τρεφόταν ἀπό κόρακα, πιστεύοντας ὅτι τίποτα δέν εἶναι ἀκάθαρτο ἀφοῦ δημιουργήθηκε ἀπό τόν Κύριο… Ἔπειτα, ἐπειδή ὁ χείμαρρος ξεράθηκε…, πήγαινε, τοῦ εἶπε, στή Σαρεπτά καί θά διατάξω γυναίκα χήρα νά σέ διατρέφει ἐκεῖ. Αὐτό τό ἔκανε ὁ Θεός κατ’ οἰκονομίαν. Ἐπειδή δηλαδή ὁ Ἠλίας δέν ἤξερε τά ὅσα εἶχαν συμβεῖ… καί τή γενική συμφορά…, τόν στέλνει ὁ Θεός…, ὥστε ἀφοῦ δεῖ καί ὁ Ἠλίας τί εἶχε συμβεῖ, νά ζητήσει ἐπίμονα ἀπό τόν Κύριο νά δώσει βροχή. »… Ὁ Ἠλίας δέν εἶπε στόν Θεό· σέ ποιόν μέ στέλνεις;… μήπως δέν ὑπάρχουν ἄλλοι ἄνθρωποι πλουσιότεροι πού μποροῦν νά παρηγορήσουν τήν πείνα μου; »Δέν ξέρω πῶς νά ἐπαινέσω τή χήρα· πῶς περιφρόνησε τό γιό της καί ἄνοιξε τό σπίτι της νά φιλοξενήσει… Ἔσπειρε φιλοξενία ἡ χήρα καί ἀμέσως θέρισε τό καρπερό στάχυ τῆς φιλοξενίας. Διότι, τί τῆς εἶπε ὁ Ἠλίας; Ζεῖ ὁ Κύριος, τό πιθάρι μέ τ’ ἀλεύρι δέν θά ἀδειάσει καί τό δοχεῖο μέ τό λάδι δέν θά μειωθεῖ». Ἡ ἀνάσταση τοῦ γιοῦ τῆς χήρας. Ὕστερα ἀπό τά γεγογονότα αὐτά ἀρρώστησε βαριά καί πέθανε ὁ γιός τῆς χήρας πού φιλοξενοῦσε τόν προφήτη. Τότε ἡ γυναίκα, καθώς μᾶς πληροφορεῖ τό βιβλίο «Βασιλειῶν Γ΄» (κεφ. 17, 1824), εἶπε στόν προφήτη Ἠλία: Τί σοῦ χρωστοῦσα, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ; Ἦρθες στό σπίτι μου γιά νά μοῦ ὑπενθυμίσεις τήν ἁμαρτία μου καί νά κάνεις νά πεθάνει ὁ γιός μου; Ἐκεῖνος ὅμως τό πῆρε ἀπό τήν ἀγκαλιά της, τό ἀνέβασε στό ἀνώγι ὅπου ἔμενε ὁ ἴδιος καί προσευχήθηκε στόν Κύριο, λέγοντας: Κύριε, Θεέ μου, γιατί ἔκανες κακό στή χήρα πού μέ φιλοξενεῖ, ἀφήνοντας νά πεθάνει ὁ γιός της; Καί συνέχισε, παρακαλώντας νά ἐπιστρέψει ἡ ψυχή τοῦ παιδιοῦ αὐτοῦ μέσα του. Ὁ Κύριος ἄκουσε τήν προσευχή του καί ἀνέστησε τό παιδί. Τό πῆρε ὁ προφήτης Ἠλίας καί τό κατέβασε ἀπό τό ἀνώγι. Τό παρέδωσε στή μητέρα του λέγοντας: Νά ὁ γιός σου, εἶναι ζωντανός. Κι ἐκείνη τοῦ ἀπάντησε: Τώρα κατάλαβα ὅτι ἐσύ εἶσαι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ καί ὅ,τι προφητεύει τό στόμα σου εἶναι πραγματικά λόγος Κυρίου. Ἡ παρρησία τοῦ Ἠλία ἐνώπιον τοῦ βασιλιᾶ. Ἦταν ἤδη ὁ τρίτος χρόνος τῆς φοβερῆς ξηρασίας, ὅταν ὁ Θεός μίλησε στόν προφήτη καί τοῦ εἶπε: Πήγαινε νά παρουσιαστεῖς στόν Ἀχαάβ, κι ἐγώ θά στείλω βροχή στή γῆ (Γ΄ Βασ. 18,1). Στό μεταξύ ἡ πείνα εἶχε ἐπιδεινωθεῖ στή Σαμάρεια. Ὅταν ἔγινε ἡ συνάντηση τοῦ Ἠλία μέ τό βασιλιά Ἀχαάβ ἐκεῖνος εἶπε στόν προφήτη: Ἐσύ εἶσαι πού ἀναστατώνεις τόν Ἰσραήλ; γιά νά πάρει τή γεμάτη παρρησία ἀπάντηση: Δέν ἀναστατώνω ἐγώ τόν Ἰσραήλ, ἀλλά ἐσύ καί ἡ οἰκογένειά σου, ἐπειδή ἀρνηθήκατε νά ὑπακούσετε στίς ἐντολές τοῦ Κυρίου καί λατρέψατε τίς θεότητες τοῦ Βάαλ (Γ΄ Βασ. 18, 1718). Τόν προκάλεσε μάλιστα νά δώσει ἐντολή νά συγκεντρωθοῦν ὅλοι οἱ Ἰσραηλίτες στό ὄρος Κάρμηλος, μαζί μέ τούς 450 «προφῆτες» τοῦ Βάαλ καί τούς 400 «προφῆτες» τῆς Ἀστάρτης, πού ἦταν προστατευόμενοι τῆς βασίλισσας Ἰεζάβελ. Ὅταν ἔγινε αὐτή ἡ συγκέντρωση λαοῦ καί «προφητῶν», ὁ Ἠλίας ἀπευθύνθηκε στούς Ἰσραηλίτες καί μέ πύρινο λόγο τούς ἔλεγξε γιά τήν πίστη τους: Ὥς πότε θά ἀμφιταλαντεύεστε; Ἄν ὁ Κύριος εἶναι Θεός, ἀκολουθῆστε τον· κι ἄν εἶναι ὁ Βάαλ, ἀκολουθῆστε ἐκεῖνον… (Γ΄ Βασ. 18,21). Φωτιά ἀπό τόν οὐρανό στό βωμό τοῦ Ἠλία. Κι ἐνῶ ὁ λαός ἔμενε σιωπηλός, ὁ προφήτης τοῦ Θεοῦ συνέχισε: Ἐγώ ἀπέμεινα μόνος προφήτης τοῦ Κυρίου, ἐνῶ οἱ προφῆτες τοῦ Βάαλ εἶναι 450. Ἄς μᾶς φέρουν δύο μοσχάρια κι ἄς διαλέξουν τό ἕνα γιά τόν ἑαυτό τους· ἄς τό κομματιάσουν κι ἄς τό βάλουν πάνω στά ξύλα· φωτιά ὅμως νά μή βάλουν. Ἐγώ θά πάρω τό ἄλλο μοσχάρι καί θά τό βάλω πάνω στά ξύλα καί δέν θά βάλω φωτιά. Ἄς ἐπικαλεστοῦν αὐτοί τό ὄνομα τοῦ θεοῦ τους καί θά ἐπικαλεστῶ κι ἐγώ τό ὄνομα τοῦ Κυρίου. Ὅποιος θεός ἀπαντήσει μέ φωτιά, αὐτός θά εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός. Καί ὁ λαός ἀπάντησε: Σωστά μίλησες (Γ΄ Βασ. 18, 2224)*. Ἡ συνέχεια εἶναι λίγο πολύ σέ ὅλους τούς χριστιανούς γνωστή: Οἱ 450 «προφῆτες» τοῦ Βάαλ προσεύχονταν στό θεό τους ἀπό τό πρωί ὥς τό μεσημέρι: «Βάαλ, ἄκουσέ μας», φώναζαν καί χοροπηδοῦσαν γύρω ἀπό τό θυσιαστήριο πού εἶχαν ἑτοιμάσει. Ἀλλά καμία φωνή καί καμία ἀπάντηση δέν ἔπαιρναν ἀπό τό θεό τους. Πρός τό μεσημέρι ὁ Ἠλίας ἄρχισε νά τούς περιπαίζει, λέγοντάς τους: Φωνάξτε πιό δυνατά, θεός εἶν’ αὐτός καί μπορεῖ νά ’ναι βυθισμένος σέ σκέψεις· μπορεῖ νά εἶναι κάπου ἀπασχολημένος ἤ νά ταξιδεύει. Ἴσως κοιμᾶται καί πρέπει νά ξυπνήσει (Γ΄ Βασ. 18,27). Εἰς μάτην ὅμως! Καμία φωνή, κανένα σημάδι ὅτι ὁ θεός τους εἶχε ἀκούσει τίς ἱκεσίες τους. Νωρίς τό ἀπόγευμα ὁ προφήτης κάλεσε κοντά του τό λαό, πού πλησίασε στό θυσιαστήριο τοῦ Κυρίου τό ὁποῖο εἶχε καταστραφεῖ ἀπό τήν Ἰεζάβελ καί ξαναστήσει ὁ Ἠλίας μέ 12 πέτρες, ὅσοι καί οἱ γιοί τοῦ Ἰακώβ καί οἱ 12 φυλές τοῦ Ἰσραήλ. Ἔβαλε πάνω στό θυσιαστήριο ξύλα, κομμάτιασε τό μοσχάρι καί τό τοποθέτησε πάνω τους. Ἔπειτα ζήτησε τέσσερις κάδους νερό κι ἔδωσε ἐντολή νά τό χύσουν πάνω στό ὁλοκαύτωμα καί τά ξύλα. Τό ἴδιο εἶπε καί ἔκαναν δεύτερη καί τρίτη φορά. Στή συνέχεια πλησίασε τό θυσιαστήριο καί προσευχήθηκε σέ ἐπήκοο ὅλων: Κύριε, Θεέ τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαάκ καί τοῦ Ἰακώβ, ἄς μάθουν ὅλοι σήμερα ὅτι ἐσύ εἶσαι Θεός στόν Ἰσραήλ κι ἐγώ δοῦλος σου, καί ὅτι ἐγώ ἔκανα ὅλα αὐτά τά πράγματα σύμφωνα μέ τό λόγο σου. Ἀπάντησέ μου, Κύριε, ὥστε νά μάθει ὁ λαός σου αὐτός ὅτι ἐσύ εἶσαι ὁ Κύριος, ὁ Θεός, κι ὅτι ἐσύ θά ξαναφέρεις τήν καρδιά τους κοντά σου (Γ΄ Βασ. 18, 3637). Τότε λοιπόν ἔπεσε φωτιά ἀπό τόν οὐρανό καί ἔκαψε ἐντελῶς τά κομμάτια τοῦ μοσχαριοῦ, τά ξύλα, ἀκόμα καί τίς πέτρες καί τό χῶμα. Ἔκπληκτοι ὅλοι ἔσκυψαν τό κεφάλι καί εἶπαν: Ὁ Κύριος! Αὐτός εἶναι ὁ Θεός! Καί ὁ Ἠλίας: Πιάστε τούς «προφῆτες» τοῦ Βάαλ, νά μή σᾶς ξεφύγει κανείς. Τούς συνέλαβαν, τούς κατέβασαν στό χείμαρρο Κισών κι ἐκεῖ τούς ἐξολόθρευσε (Γ΄ Βασ. 18, 3840). Τό τέλος τῆς τριετοῦς ξηρασίας. Μετά τό γεγονός αὐτό τά σύννεφα σκοτείνιασαν τόν οὐρανό καί ξέσπασε θύελλα καί δυνατή βροχή (Γ΄ Βασ. 18, 45). Ὁ βασιλιάς ἐπιστρέφοντας στό παλάτι διηγήθηκε στή γυναίκα του Ἰεζάβελ ὅλα ὅσα ἔκανε ὁ προφήτης Ἠλίας καί πώς ἐξολόθρευσε τούς «προφῆτες» τοῦ Βάαλ*. Ἡ Ἰεζάβελ ὀργισμένη ἔστειλε μέ ἀγγελιοφόρο μήνυμα στόν Ἠλία: Νά μέ τιμωρήσουν οἱ θεοί, ἄν αὔριο τέτοια ὥρα δέν σοῦ κάνω ὅ,τι ἔκανες ἐσύ στούς προφῆτες (Γ΄ Βασ. 19,2). Ὁ Ἠλίας κρύβεται στό ὄρος Χωρήβ. Ὅταν ὁ προφήτης πῆρε τό μήνυμα φοβήθηκε καί σηκώθηκε κι ἔφυγε γιά νά σώσει τή ζωή του. Στό Γ΄ Βασιλειῶν (19, 310) περιγράφεται μέ ἐνάργεια τό περιστατικό: Φεύγοντας πῆγε στή ΒέερΣεβά, πού ἀνῆκε στό βασίλειο τοῦ Ἰούδα. Ἄφησε ἐκεῖ τόν ὑπηρέτη του κι ὁ ἴδιος προχώρησε μιᾶς ἡμέρας δρόμο μέσα στήν ἔρημο. Ἦρθε καί κάθισε στή σκιά ἑνός σπαρτόδενδρου. Παρακαλοῦσε νά πεθάνει: Ἀρκετά ὥς ἐδῶ, Κύριε, ἔλεγε. Πάρε τή ζωή μου, γιατί ἐγώ δέν εἶμαι καλύτερος ἀπό τούς προγόνους μου. Ὕστερα ξάπλωσε καί τόν πῆρε ὁ ὕπνος. Ἄγγελος Κυρίου ὅμως τόν ἄγγιξε καί τοῦ εἶπε: Σήκω καί φάγε. Γυρίζοντας ὁ Ἠλίας τό κεφάλι του εἶδε μία λαγάνα ψητή σέ καυτές πέτρες καί μία κανάτα νερό. Ἀφοῦ ἔφαγε καί ἤπιε, ξάπλωσε καί πάλι. Ἀλλά ὁ ἄγγελος τοῦ εἶπε: Σήκω καί φάγε, γιατί ἔχεις ἀκόμα πολύ δρόμο μπροστά σου. Ὁ προφήτης συμμορφώθηκε. Καί μέ τή δύναμη ἐκείνης τῆς τροφῆς βάδισε 40 μερόνυχτα ὥς τό Χωρήβ, τό βουνό τοῦ Θεοῦ. Μπῆκε σέ μία σπηλιά, ὅπου πέρασε τή νύχτα. Τότε ὁ Κύριος τόν ρώτησε: Τί ζητᾶς ἐδῶ, Ἠλία; Καί ὁ προφήτης ἀπάντησε: «Ἐγώ ἀγωνίστηκα μέ μεγάλο ζῆλο γιά σένα, Κύριε, Θεέ τοῦ σύμπαντος. Ἀλλά οἱ Ἰσραηλίτες ἀθέτησαν τή διαθήκη σου, γκρέμισαν τά θυσιαστήριά σου καί κατέσφαξαν τούς προφῆτες σου· μόνον ἐγώ ἀπέμεινα καί ζητοῦν κι ἐμένα νά θανατώσουν». Ὁ Κύριος στή συνέχεια ἐμφανίστηκε στόν Ἠλία ὄχι ὡς μεγάλος καί δυνατός ἄνεμος πού ἔσχιζε τά βουνά καί σύντριβε τούς βράχους στό πέρασμά του· οὔτε σάν σεισμός ἤ φωτιά, ἀλλά ὡς ἕνας ἦχος ἀπό ἐλαφρό ἀεράκι (Γ΄ Βασ. 19, 1112). Καί ἔδωσε ἐντολή στόν προφήτη του νά πάει στή Δαμασκό γιά νά χρίσει τό νέο βασιλιά τῶν Συρίων, ὕστερα τό νέο βασιλιά τοῦ Ἰσραήλ καί στή συνέχεια νά χρίσει διάδοχό του προφήτη τόν Ἐλισαῖο. Πράγμα πού ἔκανε ὁ Ἠλίας. Ἡ ἁρπαγή τοῦ προφήτη Ἠλία στόν οὐρανό Αφοῦ ὁ προφήτης Ἠλίας ἔζησε καί ἔδρασε κατά τό θέλημα τοῦ Κυρίου, ἔφτασε ὁ καιρός νά τόν πάρει ὁ Θεός στούς οὐρανούς μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο (Δ΄Βασ. 2,1). Τό θαυμαστό γεγονός περιγράφεται πολύ παραστατικά στό 2ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου «Βασιλειῶν Δ΄» ὡς ἑξῆς: Μία φορά πού ὁ Ἠλίας καί ὁ (μαθητής του) Ἐλισαῖος ἐπέστρεφαν μαζί ἀπό τά Γάλγαλα, εἶπε κάποια στιγμή ὁ πρῶτος στό δεύτερο: Μεῖνε ἐδῶ, γιατί ὁ Κύριος μέ στέλνει στή Βαιθήλ. Ὁ Ἐλισαῖος ἀπάντησε: Ὁρκίζομαι στόν ἀληθινό Θεό καί σ’ ἐσένα, ὅτι δέν θά σ’ ἀφήσω. Ἔτσι πῆγαν μαζί στή Βαιθήλ, πού εἶναι ἱερός τόπος βόρεια τῆς Ἰερουσαλήμ. Ἐκεῖ βρισκόταν μία ὁμάδα προφητῶν πού εἶπαν στόν Ἐλισαῖο: Τό ξέρεις ὅτι σήμερα ὁ Θεός θά πάρει ἀπό κοντά σου τόν κύριό σου; Αὐτός ἀπάντησε πώς τό ξέρει, ἀλλά τούς παρεκάλεσε νά μή μιλᾶνε γι’ αὐτό. Ὕστερα ὁ Ἠλίας καί ὁ Ἐλισαῖος πῆγαν στήν Ἰεριχώ. Τήν ἴδια ἐρώτηση ἔκαναν στόν Ἐλισαῖο καί οἱ ἐκεῖ προφῆτες, πῆραν ὅμως τήν αὐτή ἀπάντηση. Κατόπιν οἱ δυό τους, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, βάδισαν πρός τόν Ἰορδάνη ποταμό, ἐνῶ τούς ἀκολουθοῦσαν 50 προφῆτες πού στάθηκαν σέ κάποια ἀπόσταση ἀπ’ αὐτούς. Τότε ὁ Ἠλίας πῆρε τό μανδύα του [τή μηλωτή], τόν δίπλωσε καί χτύπησε μ’ αὐτόν τά νερά. Ἐκεῖνα ἄνοιξαν στά δύο καί πέρασαν ἀνάμεσα οἱ δυό ἄντρες πατώντας σέ ξηρά (Δ΄ Βασ. 2,8). Ὁ Ἠλίας εἶπε στό μαθητή του: Ζήτησέ μου τί θέλεις νά κάνω γιά σένα, πρίν μέ πάρει ὁ Κύριος ἀπό κοντά σου. Κι ὁ Ἐλισαῖος ζήτησε νά τοῦ δώσει διπλάσιο τό προφητικό του πνεῦμα. Ὁ Ἠλίας τοῦ εἶπε: Δύσκολο πράγμα ζήτησες. Ὡστόσο ἄν μέ δεῖς τή στιγμή πού θά φεύγω ἀπό κοντά σου, τότε θά γίνει αὐτό πού ζήτησες· ἄν ὅμως δέν μέ δεῖς, δέν θά γίνει (Δ΄Βασ. 2,10). Ξαφνικά, καθώς προχωροῦσαν συζητώντας, φάνηκε ἕνα ἅρμα ἀπό φωτιά, κι ἄλογα πύρινα τούς χώρισαν τόν ἕναν ἀπό τόν ἄλλον. Κι ἀνέβαινε ὁ Ἠλίας μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο στόν οὐρανό (στίχ. 11), ἐνῶ ἄφησε νά πέσει ἀπό πάνω του ὁ μανδύας (μηλωτή) πού τόν μάζεψε ὁ Ἐλισαῖος. Οἱ προφῆτες πού παρακολουθοῦσαν τά γινόμενα ἀπό μακριά, εἶπαν: Τό πνεῦμα τοῦ Ἠλία ἔμεινε στόν Ἐλισαῖο (στίχ. 15). Ὁ προφήτης Ἠλίας ἔδειξε ἔνθερμο ζῆλο γιά τό νόμο τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό ἀναλήφθηκε στόν οὐρανό (Α΄Μακκ. 2,58). Ἡ Ἁγία Γραφή γιά τό πρόσωπο καί τό ἔργο του Ὁ προφήτης Ἠλίας, ἐξαιτίας τῆς βαθιᾶς του πίστης, τῆς ἀφοσίωσης στόν Θεό καί τοῦ ἔνθερμου ζήλου, ἀναφέρεται πολύ συχνά στά βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ἡ δέ ἐπίδραση πού ἄσκησε ἡ ζωή καί τό ἔργο του διά μέσου τῶν αἰώνων εἶναι πολύ σημαντική. Ἀπό τά ἱερά καί ἅγια πρόσωπα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι ἴσως τό πλέον ἀγαπητό καί ἡ μνήμη του τιμᾶται ἀπό τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο. Παρόλο πού, ὅπως σημειώσαμε, δέν ἄφησε γραπτά κείμενα, μνημονεύεται πάντοτε μέ ἐγκωμιαστικά λόγια, προβάλλεται ὡς παράδειγμα πρός μίμηση, λαμβάνει μέρος σέ σημαντικά γεγονότα. Ἤδη στό πρῶτο βιβλίο τῆς Π. Διαθήκης ἀναφέρεται ὅτι ὁ Ἐνώχ …ἔζησε θεάρεστα καί ἐξαφανίστηκε, γιατί τόν παρέλαβε ὁ Θεός (Γεν. 5,24), ὅπως ἀκριβῶς καί τόν Ἠλία (Δ΄Βασ. 2,11). Ἐνώχ καί Ἠλίας εἶναι τά δύο πρόσωπα τῆς Π. Διαθήκης πού δέν γνώρισαν φυσικό θάνατο, ἀφοῦ παρελήφθησαν ζῶντα στόν οὐρανό, πράγμα πού ὑπαινίσσεται καί ὁ ψαλμωδός Δαβίδ ὅταν γράφει: ὁ Θεός λυτρώσεται τήν ψυχήν μου ἐκ χειρός ᾅδου, ὅταν λαμβάνῃ με (Ψαλμ. 48,16: ὁ Θεός θά σώσει τή ζωή μου· ἀπό τά νύχια τοῦ ἅδη θά μέ πάρει). Ὁ προφήτης Μαλαχίας γράφει ὅτι ὁ Κύριος ὁ παντοκράτωρ λέγει: Ἰδού ἐγώ ἀποστελῶ ὑμῖν Ἠλίαν τόν Θεσβίτην, πρίν ἤ ἐλθεῖν τήν ἡμέραν τήν μεγάλην καί ἐπιφανῆ (Μαλ. 4,4), ἐνῶ καί σέ ἄλλο σημεῖο τονίζει: Ἰδού ἐγώ ἐξαποστέλλω τόν ἄγγελόν μου, καί ἐπιβλέψεται ὁδόν πρό προσώπου μου (3,1). Οἱ προφητεῖες αὐτές ἐκπληρώθηκαν στό πρόσωπο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, πού προφητεύθηκε καί ἐνσάρκωσε τόν «ἰσχυρό χαρακτήρα» τοῦ Ἠλία, ὁ ὁποῖος ἁπλά ἦταν ἡ προτύπωσή του. Ἕνας πραγματικός ὕμνος γιά τό μεγάλο προφήτη περιέχεται στή Σοφία Σειράχ, ἡ ὁποία συνθέτει τά σχετικά βιβλικά δεδομένα. Ἔχει δέ σέ μετάφραση ὡς ἑξῆς: Μετά [τόν Ἰεροβοάμ] ἐμφανίστηκε ὁ Ἠλίας ὁ προφήτης· ἦταν σάν τή φωτιά κι ὁ λόγος του ἔκαιγε σάν τή λαμπάδα. Αὐτός ἔφερε πάνω στούς Ἰσραηλίτες πείνα καί μέ τό ζῆλο του τούς ἀποδεκάτισε. Μέ τοῦ Κυρίου τήν προσταγή τόν οὐρανό τόν ἔκλεισε καί τρεῖς φορές ἔκανε νά κατεβεῖ φωτιά στή γῆ. Πόσο δοξάστηκες Ἠλία μέ τά ἔργα σου τά θαυμαστά! Καί ποιός μπορεῖ νά καυχηθεῖ πώς εἶναι ὅμοιος μέ σένα; Ἀνέστησες νεκρό ἀπό τό θάνατο κι ἀπό τόν ἅδη μέ τήν προσταγή τοῦ Ὑψίστου. Ἔριξες βασιλιάδες στήν καταστροφή καί φημισμένους ἔστειλες ἀνθρώπους ἀπό τήν κλίνη τῆς ἀρρώστιας τους στό θάνατο. Τόν ἔλεγχο τοῦ Κυρίου ἄκουγες στό Σινᾶ, τίς καταδικαστικές του ἀποφάσεις στό Χωρήβ. Ἔχρισες βασιλιάδες γιά νά ἐφαρμόσουν τήν τιμωρία σου καί προφῆτες γιά νά σέ διαδεχτοῦν. Ἀναλήφθηκες μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο φωτιᾶς, πάνω σέ ἅρμα πού τό σέρναν πύρινα ἄλογα. Ἐσύ, ὅπως ἔχει γραφτεῖ, πρόκειται νά ἔρθεις γιά νά μᾶς ἐλέγξεις σέ καθορισμένο χρόνο, γιά νά καταπραΰνεις τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ προτοῦ ξεσπάσει, νά συμφιλιώσεις τόν πατέρα μέ τό παιδί, καί νά ἐγκαταστήσεις στό χῶρο τους τίς φυλές τοῦ Ἰακώβ. Εὐτυχισμένοι εἶναι ἐκεῖνοι πού σέ εἶδαν κι αὐτοί πού πέθαναν μέ τήν ἐλπίδα νά σέ δοῦν· γιατί κι ἐμεῖς βέβαιο εἶναι πώς θά ζήσουμε. Αὐτός ἦταν ὁ Ἠλίας, πού τόν τύλιξε ὁ ἀνεμοστρόβιλος. Τότε ὁ Ἐλισαῖος γέμισε μέ τό πνεῦμα του (Σοφ. Σειράχ 48, 112). Ὄχι λιγότερο σημαντική εἶναι ἡ παρουσία τοῦ προφήτη Ἠλία στά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἔτσι κατά σειράν ἀναφέρεται στά ἑπόμενα σημεῖα: Μιλώντας ὁ Ἰησοῦς Χριστός γιά τόν Ἰωάννη τό Βαπτιστή εἶπε: Ἄν θέλετε νά τό παραδεχτεῖτε, αὐτός εἶναι ὁ Ἠλίας, πού ἔμελλε νά ἔρθει (Ματθ. 11,14). Ὅταν ὁ Ἡρώδης ὁ τετράρχης ἄκουσε ὅλα ὅσα γίνονταν ἀπό τόν Ἰησοῦ, ἀποροῦσε, γιατί ἄλλοι ἔλεγαν … ὅτι ἐμφανίστηκε ὁ Ἠλίας… (Λουκ. 9, 78. Μάρκ. 6,15). Κατά τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου στό ὄρος Θαβώρ ἐμφανίστηκαν πλάι στόν Ἰησοῦ ὁ Μωυσής καί ὁ Ἠλίας καί συνομιλοῦσαν μαζί του. Καθώς κατέβαιναν ἀπό τό βουνό οἱ μαθητές τόν ρώτησαν: Γιατί οἱ γραμματεῖς λένε πώς πρέπει νά ἔρθει πρῶτα ὁ Ἠλίας; Κι ἐκεῖνος τούς ἀπάντησε: Πρῶτα θά ἔρθει ὁ Ἠλίας καί θά τά ἀποκαταστήσει ὅλα. Σᾶς βεβαιώνω ὅμως πώς ὁ Ἠλίας ἦρθε κιόλας, μά δέν τόν ἀναγνώρισαν, καί τοῦ ἔκαναν ὅ,τι ἤθελαν… Τότε κατάλαβαν οἱ μαθητές πώς τούς μίλησε γιά τόν Ἰωάννη τό Βαπτιστή (Ματθ. 17, 1013 καί Μάρκ. 9, 1113). Ὅταν ὁ Κύριος ἐπάνω στό Σταυρό κραύγασε μέ δυνατή φωνή: Ἠλί ἠλί λαμά σαβαχθανί, δηλαδή, Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί μέ ἐγκατέλειψες, μερικοί ἀπό τούς παρευρισκόμενους ἐκεῖ σάν τόν ἄκουσαν, ἔλεγαν: Αὐτός φωνάζει τόν Ἠλία… Καί κάποιοι ἔλεγαν: Ἄσε νά δοῦμε ἄν θά ’ρθεῖ ὁ Ἠλίας νά τόν σώσει (Ματθ. 27, 4649). Ὁ εὐαγγελιστής Λουκάς ἀναφέρει πώς ὁ ἄγγελος προανήγγειλε στό Ζαχαρία, τόν πατέρα Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὅτι ὁ γιός του θά προπορευτεῖ στό ἔργο τοῦ Κυρίου μέ τό πνεῦμα καί τή δύναμη τοῦ προφήτη Ἠλία (Λουκ. 1,17). Μνημονεύει ἐπίσης τά σχετικά μέ τή φιλοξενία τοῦ προφήτη ἀπό τή χήρα στή Σαρεπτά, γράφοντας ὅτι ὁ Κύριος εἶπε: Σᾶς βεβαιώνω πώς κανένας προφήτης δέν εἶναι δεκτός στήν πατρίδα του. Πράγματι, τήν ἐποχή τοῦ προφήτη Ἠλία ὑπῆρχαν πολλές χῆρες στόν Ἰσραήλ. Τότε ὁ οὐρανός δέν εἶχε βρέξει γιά τρία χρόνια καί ἕξι μῆνες καί μεγάλη πείνα εἶχε πέσει σ’ ὅλη τή γῆ. Ὁ Θεός ὅμως δέν ἔστειλε τόν Ἠλία σέ καμία ἀπ’ αὐτές, παρά μόνο σέ μία χήρα στή Σαρεπτά τῆς Σιδωνίας (Λουκ. 4, 2426). Ὅταν οἱ Σαμαρεῖτες δέν δέχθηκαν τόν Ἰησοῦ γιατί κατευθυνόταν πρός τήν Ἰερουσαλήμ, οἱ μαθητές του Ἰάκωβος καί Ἰωάννης τοῦ εἶπαν: Κύριε, θέλεις νά ζητήσουμε νά κατεβεῖ φωτιά από τόν οὐρανό καί νά τούς καταστρέψει, ὅπως ἔκανε καί ὁ Ἠλίας; Γιά νά πάρουν τήν ἀπάντηση: Ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου δέν ἦρθε γιά νά καταστρέψει ἀνθρώπους ἀλλά γιά νά τούς σώσει (Λουκ. 9, 5356). Τέλος τόν προφήτη Ἠλία ἀναφέρουν ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης (1,21. 25), ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. 11,2) καί ὁ Ἰάκωβος (5,17). Ἀλλά συχνές ἀναφορές γιά τό ζηλωτή προφήτη συναντοῦμε καί σέ πολλούς ἁγίους Πατέρες καί ἐκκλησιαστικούς συγγραφεῖς, πράγμα πού ἀποτελεῖ τρανή ἀπόδειξη τῆς ἰδιαίτερης θέσης τήν ὁποία κατέχει ὁ ἔνδοξος αὐτός προφήτης στή δόξα τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή ὑπηρέτησε τό θέλημα τοῦ Κυρίου μέ τόσο ζῆλο καί ἀφοσίωση. Καί προβάλλεται μέχρι καί σήμερα ὡς πρότυπο προσευχῆς, νηστείας, ἀγωνιστικότητας καί σταθερότητας στήν πίστη τοῦ ἑνός καί ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ὁ προφήτης Ἠλίας στήν εἰκονογράφηση καί τή λαογραφία Δύο εἶναι οἱ πιό συνηθισμένες ἀπεικονίσεις τοῦ προφήτη Ἠλία στίς τοιχογραφίες ἤ τίς φορητές εἰκόνες. Ἡ μία, βυζαντινῆς τεχνοτροπίας, τόν ἐμφανίζει νά κάθεται μέσα σέ σπηλιά, ἐπάνω στό ὄρος Χωρήβ. Ἔχει στραμμένη τήν κεφαλή του δεξιά στό ἄνω ἀριστερό μέρος τῆς εἰκόνας, πρός τόν κόρακα ὁ ὁποῖος τοῦ φέρνει τροφή. Ἡ ἄλλη, νεότερης συνήθως καί λαϊκῆς τεχνοτροπίας, εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπό τή σχετική διήγηση τοῦ Δ΄Βασιλειῶν γιά τήν ἁρπαγή τοῦ Ἠλία μέ πύρινο ἅρμα στόν οὐρανό. Ἐνῶ τό ἅρμα μέ τόν προφήτη ὑψώνεται πρός τόν οὐρανό, αὐτός ἀφήνει νά πέσει ἀπό πάνω του ὁ μανδύας (μηλωτή) γιά νά τόν πάρει ὁ μαθητής καί διάδοχός του στό προφητικό ἀξίωμα Ἐλισαῖος. Μερικές φορές ἀπεικονίζεται ὄρθιος, μαζί μέ ἄλλους προφῆτες τῆς Π. Διαθήκης, φορώντας μακρύ ἑλληνικό χιτώνα καί ἀπό πάνω τή μηλωτή, εὐλογεῖ μέ τό δεξί χέρι καί κρατᾶ μέ τό ἀριστερό εἰλητάριο. • • • Πλουσιώτατες εἶναι οἱ λαϊκές παραδόσεις καί τά ἔθιμα, ὄχι μόνο μεταξύ τῶν ὀρθοδόξων Ἑλλήνων ἀλλά καί πολλῶν βαλκανικῶν καί κεντροευρωπαϊκῶν λαῶν. Παραθέτουμε μία σύντομη ἐπιλογή, ἔχοντας ὑπόψη μας τά ὅσα ἀναφέρονται ἐκτενέστερα στό σχετικό λῆμμα τῆς «Θρησκευτικῆς καί Ἠθικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας» (τόμος ΣΤ΄, στ. 2426): • Σέ πολλές περιοχές, ἰδιαίτερα στή Θράκη καί τή Μακεδονία, τή Σερβία καί τή Γερμανία (πιό πολύ κατά τό Μεσαίωνα) ὁ προφήτης Ἠλίας ἐθεωρεῖτο κύριος τῆς βροχῆς, τῶν βροντῶν καί τῶν κεραυνῶν. Αὐτό ἐξηγεῖται ἀπό τά γεγονότα πού ἐξιστοροῦνται στήν Παλαιά Διαθήκη γιά τήν ξηρασία πού ἐπέβαλε ὁ Ἠλίας καί τό μετά τριετία ἄνοιγμα τοῦ οὐρανοῦ γιά νά ξαναπέσει βροχή. Οἱ χωρικοί μάλιστα τῆς Βόρειας Θράκης, πού ἦρθαν στήν Ἑλλάδα τό 1923 καί ἐγκαταστάθηκαν κυρίως στή Μακεδονία, πρόσφεραν στόν ἅγιο «κουρμπάνι». Δηλαδή ἔσφαζαν 1015 κριάρια γιά νά στείλει βροχή. Κι ἐπειδή τήν ἡμέρα τῆς μνήμης τοῦ προφήτη Ἠλία (20 Ἰουλίου) δέν ἦταν ἀπαραίτητη ἡ βροχή, πρόσφεραν τό «κουρμπάνι» μεταξύ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Γεωργίου καί τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου (2 Μαΐου). Σέ πολλά ἐπίσης μέρη γινόταν παλαιότερα καί τό ἔθιμο τῆς «Περπερούνας», σέ περιόδους μεγάλης ξηρασίας. Οἱ κοπέλες τοῦ χωριοῦ στόλιζαν ἕνα ὀρφανό κορίτσι μέ πρασινάδες (χόρτα καί κλαδιά), πήγαιναν στό ποτάμι, βρέχονταν καί μ’ ἕνα μπακίρι γεμάτο νερό γύριζαν χορεύοντας καί τραγουδώντας τήν «Περπερούνα» στό χωριό. • Ὅταν ἀστράφτει καί βροντάει πιστεύεται ὅτι ὁ προφήτης Ἠλίας κυνηγάει τό δράκο ἤ τό διάβολο μέ τό ἅρμα του στόν οὐρανό, χρησιμοποιώντας ὡς ὅπλο τόν κεραυνό. Στή Σωζόπολη μάλιστα τῆς Θράκης πίστευαν ὅτι ὅλο τό 24ωρο «ὁ ἉιΛιᾶς τριγυρνᾶ τόν κόσμο μέ τό ἅρμα του κι ὅταν βροντᾷ καί ἀστράφτει κυνηγᾶ διαβόλους». Ἐνῶ στήν Ἀδριανούπολη, ὅτι διασχίζει τούς οὐρανούς πάνω στό ἅρμα του πού σέρνουν τέσσερα πύρινα ἄλογα. Ὅταν τά χτυποῦσε μέ τό μαστίγιο ἀκούγονταν οἱ ἀστραπές· ἀπό τό ἅρμα ἀκούγονταν οἱ βροντές καί ὅταν οἱ τροχοί του ἔβρισκαν σέ πέτρες ἀκούγονταν κεραυνοί! • Σέ ἄλλα μέρη τῆς Μακεδονίας ἡ δοξασία γιά τήν καταδίωξη τοῦ διαβόλου ἀπό τόν προφήτη συναντᾶται παραλλαγμένη: Ὁ Ἠλίας δέν κυνηγάει τό διάβολο ἀλλά τή «λάμια», ἡ ὁποία καταστρέφει τίς καλλιέργειες τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ χριστιανοί στή Βουλγαρία πίστευαν ὅτι ὁ ἅγιος κυνηγάει τή «λάμια» καθισμένος πάνω σέ χρυσό ἅρμα καί καταδιώκει τό δράκο πού τρώει τά γεννήματά τους στά χωράφια. Μόλις ὁ προφήτης τόν δεῖ, ρίχνει ἐναντίον του τούς κεραυνούς. Οἱ ἀστραπές μάλιστα πού δέν συνοδεύονται ἀπό βροντές δέν εἶναι κεραυνοί, ἀλλά εἶναι οἱ φλόγες πού βγαίνουν ἀπό τά ρουθούνια τῶν ἀλόγων τοῦ ἅρματος καί ἡ λάμψη τῆς χρυσῆς λόγχης του. Σέ μερικά μέρη τῆς Βουλγαρίας πιστεύουν ὅτι ὁ Ἠλίας σκοτώνει τό δράκο πού στερεῖ τήν πόλη ἤ τό χωριό ἀπό νερό καί ἀπαιτεῖ κάθε φορά ὡς ἀντάλλαγμα μία παρθένο. • Ἡ δοξασία πού ταυτίζει τόν προφήτη Ἠλία με μετεωρολογικά φαινόμενα ἐπικρατεῖ στούς σλαβικούς, καί ὄχι μόνο, λαούς. Παραλήφθηκε δέ ἀπό τούς Ἕλληνες. Ἔτσι στή Σερβία θεωροῦν ὅτι κάθε ἅγιος ἔλαβε ἕνα μερίδιο ἀπό τά στοιχεῖα τῆς φύσεως καί στόν Ἠλία δόθηκε ἡ ἀστραπή καί ὁ κεραυνός. Στή Ρουμανία διηγοῦνται πώς μέ τήν ἀστραπή καί τή βροντή κυνηγάει τό διάβολο καί κεραυνώνει τίς γάτες καί τά σκυλιά στά ὁποῖα ὁ διάβολος προσπαθεῖ νά κρυφτεῖ. • Ὁ προφήτης Ἠλίας τιμᾶται στήν κορυφή λόφων, ὑψωμάτων καί βουνῶν («στά ψηλώματα»). Ἀκριβῶς γι’ αὐτό πολλές κορυφές φέρουν τό ὄνομά του καί οἱ περισσότερες ἔχουν ἐκκλησάκια ἤ εἰκονοστάσια ἀφιερωμένα σ’ αὐτόν. Ἕνα ἀπό τά γνωστότερα βρίσκεται στήν ψηλότερη κορυφή τοῦ Ταϋγέτου καί λέγεται «Ἁγιολιᾶς». Ἡ ἐξήγηση γιά τήν τιμή αὐτή «στά ψηλώματα», συνδέεται μέ διάφορες κατά περιοχές παραδόσεις τοῦ λαοῦ. Ἔτσι, • Στήν Ἀχαΐα διηγοῦνται ὅτι «ὁ Ἁι Λιᾶς ἦταν ναύτης, καί ἐπειδή ἔπαθε πολλά στή θάλασσα καί πολλές φορές κόντεψε νά πνιγεῖ, βαρέθηκε τά ταξίδια καί ἀποφάσισε νά πάει σέ μέρος πού νά μή ξέρουν τί εἶναι θάλασσα καί τί εἶναι καράβια. Βάζει τό λοιπόν στόν ὦμο τό κουπί του καί βγαίνει στή στεριά. Ὅποιον συναντοῦσε τόν ρωτοῦσε τί εἶναι αὐτό πού βαστάει. Ὅσο τοῦ ἔλεγαν “κουπί” τραβοῦσε ψηλότερα, ὥσπου ἔφτασε στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ. Ρωτάει τούς ἀνθρώπους πού βρῆκε ἐκεῖ τί εἶναι, καί τοῦ λένε “ξύλο”. Κατάλαβε λοιπόν πώς αὐτοί δέν εἶχαν δεῖ ποτέ τους κουπί καί ἔμεινε μαζί τους ἐκεῖ στά ψηλά». • Σύμφωνα μέ παραλλαγή τῆς παράδοσης αὐτῆς στήν Κεφαλονιά, ὁ ἅγιος «εἶναι στίς κορυφές, γιατί δέν πάτησε ποτέ στόν κάμπο, οὔτε σέ χῶμα τόν θάψανε. Γυρίζει μέ τό ἅρμα του στόν οὐρανό καί μονάχα στίς κορυφές στέκει καί ἀνασαίνει. Κι ὅταν ζοῦσε, ἔτσι τοῦ ἄρεσε νά βρίσκεται στά βουνά». • Ἄλλες λαϊκές δοξασίες ἀναφέρουν ὅτι: «Ὁ Μωάμεθ κυνηγάει τόν Ἁι Λιᾶ καί στούς κάμπους τόν φτάνει, στά κορφοβούνια ὅμως δέν μπορεῖ νά τόν ἀκολουθήσει κι ὁ ἅγιος βρίσκει ἐκεῖ καταφύγιο. Γι’ αὐτό τοῦ ἔχουν τά ξωκλήσια στίς κορυφές τῶν βουνῶν» (Ἀργολίδα). «Γιά ν’ ἀποδείξει τήν πίστη του στό Θεό χτύπησε μέ τό ραβδί του τρεῖς φορές κι ἐβγῆκε νερό. Ἀπό τότε χτίζουνε τήν ἐκκλησία του στό ψηλότερο βουνό» (Κέα). «Ζεῖ καί κινεῖται ἀνάμεσά μας περιμένοντας τόν Ἀντίχριστο νά παλαίψει μαζί του» (Ναύπλιο). Ἀκόμα, οἱ μωαμεθανοί πιστεύουν ὅτι ὁ Ἠλίας καί ὁ Ἐνώχ (πού δέν πέθαναν ἀλλά ἀναλήφθηκαν στόν οὐρανό) ζοῦν γιά νά ράβουν τά ροῦχα τῶν πιστῶν πού ἔζησαν σύμφωνα μέ τό νόμο τοῦ Μωάμεθ καί θά πᾶνε στόν Παράδεισο. • Ἀλλοῦ ὁ προφήτης Ἠλίας ἐρωτᾶται ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά τό μέλλον καί τήν τύχη τους. Οἱ μαντεῖες αὐτές βασίζονται σέ παρατήρηση τοῦ σχήματος τῆς σταγόνας τοῦ λαδιοῦ ἀπέναντι στόν ἥλιο, τοῦ χρώματος τοῦ καπνοῦ ἀπό καιόμενο θυμάρι, τοῦ περιεχομένου τῶν πρώτων καρυδιῶν πού κόβουν τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του κ.ἄ. • Μέ τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του (20 Ἰουλίου) συνδέονται καί ἄλλες δοξασίες καί ἔθιμα. Γίνονται νοσταλγικοί περίπατοι καί ἐκδρομές, λαϊκά προσκυνήματα καί πανηγύρια. Μερικοί ἀπ’ αὐτούς πού ἐπικαλοῦνται τή βοήθεια τοῦ ἁγίου γιά τή θεραπεία ἀσθενειῶν, ζώνουν τό ναό μέ λεπτό κέρινο νῆμα, μέ τό ὁποῖο ὕστερα δένουν κατά τή λειτουργία τό κεφάλι ἤ τό μέλος τοῦ σώματος πού πάσχει, μέ στάχυ, τό ὁποῖο κόβουν μετά τή Μεγάλη Εἴσοδο, «γιά νά κοπεῖ» καί ὁ πόνος. Ἤ δένουν πέτρα στόν κορμό τῆς ἐλιᾶς, γιά νά κρατήσει τόν καρπό της. • Ἀρκετές ἐπίσης παροιμίες συνδέονται μέ τόν προφήτη Ἠλία, ὅπως: Τ’ Ἁι Λιός, γυρίζει ὁ καιρός ἀλλιῶς. Ἀπού τ’ Ἁι Λιᾶ, μπαίνει τό λάδι στήν ἐλιά. Τῆς Ἁγια Μαρίνας σύκα, καί τ’ Ἅι Λιός σταφύλι, καί τ’ Ἅγιου Παντελεήμονα γεμάτο τό μαντήλι. Ἅγια Μαρίνα δός μου σύκα, κι Ἁι Λιᾶ ἅπλωσε καί ἔπαρε. Τ’ Ἁι Πνευμάτου βάλ’ ὀρνό καί τ’ Ἁι Λιᾶ φάε σύκα. Τ’ Ἁι Λιᾶ τό καρύδι, τοῦ Σωτῆρος τό σταφύλι, καί τῆς Παναγιᾶς τό σύκο. ••• Αὐτός εἶναι ὁ βίος καί ἡ πολίτεία τοῦ ἁγίου ἐνδόξου προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου, τοῦ «ζηλωτοῦ καί τῶν παθῶν αὐτοκράτορος», τοῦ ὑψιπέτου καί «τῶν προφητῶν τό ἐγκαλλώπισμα», τοῦ «ἐν σώματι ἀγγέλου καί τοῦ ἀσάρκου ἀνθρώπου», «τοῦ φθαρτοῦ ἀνθρώπου» πού «ἀφθαρσίαν ἐνδέδυται», τοῦ οὐρανοδρόμου, «τοῦ ἐπόπτου ἀρρήτων μυστηρίων». Καί τίς μεσιτεῖες του ἄς ἐπικαλοῦνται στίς προσευχές τους οἱ πιστοί, κράζοντες μαζί μέ τόν ὑμνωδό του: Προφῆτα καί προόπτα τῶν μεγαλουργιῶν τοῦ Θεοῦ, Ἠλία μεγαλώνυμε, ὁ τῷ φθέγματί σου στήσας τά ὑδατόρρητα νέφη, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν, πρός τόν μόνον Φιλάνθρωπον. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ * Ἡ μετάφραση τῶν ἁγιογραφικῶν χωρίων πού παρατίθενται στή Σειρά «Ἅγιοι καί ἑορτές» εἶναι ἀπό τήν ἔκδοση «Ἡ Ἁγία Γραφή» τῆς Ἑλληνικῆς Βιβλ. Ἑταιρίας (1997). * Ἦταν συνήθεια τῆς ἐποχῆς· οἱ προφῆτες ἑνός ψεύτικου θεοῦ θεωροῦνταν ψευδεῖς μάρτυρές του καί ὡς τέτοιοι θανατώνονταν. Εὐαγγέλου Π. Λέκκου, θεολόγου τ. Διευθυντοῦ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας
Ὅταν ὁ Ἠσαΐας προφήτευε καταστροφή στό Ἰσραήλ ,οἱ Ἰσραηλῖτες ἀπαντοῦσαν µέ περιφρόνηση καί εἰρωνεία: Ἄς γίνει, ἄς τήν κάνει ὁ Θεός γρήγορα· νά δοῦµε θά γίνει (ἡ καταστροφή); «Τό τάχος ἐγγισάτω ἅ ποιήσει, ἵνα ἴδωµεν, καί ἐλθάτω ἡ βουλή τοῦ ἁγίου Ἰσραήλ, ἵνα γνῶµεν» (5,19)!...
Α΄ ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ:
Β΄ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: Οι Προφητείες της Π. Διαθήκης σχετικά με την Γέννηση του Κυρίου από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο
~ Γ΄ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΓΕΝΝΗΣΗΣ – ΒΗΘΛΕΕΜ: { προφήτη Μιχαία [7ος π.Χ.αι.]: }
~ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: {Προφήτης Μιχαίας }
~ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ: {Προφήτης Μιχαίας }
~ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΝΗΠΙΩΝ:
~ Ο προφήτη Δαυίδ : «Ανάστηθι, Κύριε, εις την ανάπαυσίν σου, συ και η κιβωτός του αγιάσματός σου».
~** Ο ΔΙΚΑΙΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΔΑΒΙΔ
Βασιλιάς του Ισραήλ και προφήτης (Προφητάναξ). Γεννήθηκε στη Βηθλεέμ και ήταν ο έβδομος γιος του Ιεσσαί. Άρχισε τη ζωή του ως τσοπανόπουλο, ενώ παράλληλα έγραφε στίχους κι έπαιζε κιθάρα.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
~** Ο προφήτης Αββακούμ
~** Ο προφήτης Δανιήλ
~ ** Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ
Από τους μείζονες προφήτες του Ισραήλ, η μνήμη του οποίου τιμάται από τη Χριστιανική Εκκλησία στις 23 Ιουλίου.
υ
©S
~ Ο προφήτη Δαυίδ : «Ανάστηθι, Κύριε, εις την ανάπαυσίν σου, συ και η κιβωτός του αγιάσματός σου».
Βασιλιάς του Ισραήλ και προφήτης (Προφητάναξ). Γεννήθηκε στη Βηθλεέμ και ήταν ο έβδομος γιος του Ιεσσαί. Άρχισε τη ζωή του ως τσοπανόπουλο, ενώ παράλληλα έγραφε στίχους κι έπαιζε κιθάρα.
Ο Δαβίδ αποτελεί εξέχουσα προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης. Υπήρξε ποιμένας, μουσικός, ποιητής, στρατιωτικός διοικητής, προφήτης και βασιλιάς. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει «Αγαπητός». Ήταν ο δεύτερος κατά σειρά μετά τον Σαούλ βασιλιάς του Ισραήλ και βασίλευσε για 40 χρόνια, πιθανόν απ' το 1056 μέχρι το 1016 π.Χ. ή το 1012-972 π.Χ..
Ο Δαβίδ καταγόταν από τη Βηθλεέμ και ήταν ο 8ος γιος του Ιεσσαί από τη φυλή Ιούδα, εγγονός του Ωβήδ και δισέγγονος της Ρουθ και του Βοόζ. Ο βασιλιάς Δαβίδ παντρεύτηκε κατά σειρά την κόρη του Σαούλ Μελχόλ, την Αχινόομ την Ιεζραελίτισσα και την Αβιγαία την Καρμηλίτισσα, τη χήρα του Νάβαλ, ενώ αργότερα παντρεύτηκε τη χήρα του Ουρία Βηρσαβεέ, με την οποία απέκτησε τον Σολομώντα. Την περίοδο που ζούσε στη Χεβρών, πήρε και άλλες γυναίκες και απέκτησε αρκετούς γιους και κόρες. Όταν επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, ο Δαβίδ πήρε και άλλες συζύγους και παλλακίδες με τις οποίες έκανε και άλλα παιδιά. Άλλα παιδιά του Δαβίδ ήταν ο Αμνών, ο Δαλουΐα, ο Αβεσσαλώμ, ο Αδωνία, ο Σαβατία, ο Ιεθραάμ κ.α.
Ο Δαβίδ περιγράφεται στη Βίβλο ότι ήταν μικρός στο ανάστημα, ξανθός, με ωραία μάτια και με ωραίο, αγαθό πρόσωπο. Ήταν εξαίρετος μουσικός και ποιητής. Έπαιζε ένα μουσικό όργανο που λεγόταν ψαλτήρι και έμοιαζε με άρπα. Ο Δαβίδ ήταν συνετός, μιλούσε με σοφία και φρόνηση, τον διέκρινε η πραότητα και ήταν πλήρης αφοσιωμένος στο Θεό. Ήταν γενναίος και εξαίρετος πολεμιστής, και ήταν πολύ ικανός στη σφεντόνα. Όταν τον επέλεξε ο Κύριος για να τον χρησιμοποιήσει σύμφωνα με το θέλημά Του, τον περιέγραψε ως "άντρα που είναι όπως τον θέλει η καρδιά του Θεού", καθώς επίσης "αγαθός και άξιος ενώπιόν του Κυρίου".
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Οι γονείς του Δαβίδ ήταν πτωχοί και εκείνος εξασκούσε το επάγγελμα του βοσκού. Σε πολύ νεαρή ηλικία, μετά από εντολή του Θεού, χρίσθηκε κρυφά βασιλιάς από τον προφήτη Σαμουήλ στη θέση του βασιλιά Σαούλ, τον οποίο όμως είχε απορρίψει ο Κύριος.
Επειδή ο Δαβίδ ήταν δεξιοτέχνης μουσικός, ο Σαούλ τον κάλεσε στο παλάτι του για να τον διασκεδάζει και να τον καταπραΰνει όταν ήταν κακοδιάθετος. Εκεί ο Δαβίδ συνδέθηκε με βαθιά φιλία με το γιο του Σαούλ, τον Ιωνάθαν. Μετά την ένδοξη νίκη του εναντίον του Γολιάθ, έγινε αξιωματικός και νυμφεύθηκε τη θυγατέρα του βασιλιά Σαούλ, τη Μελχόλ. Λόγω των επιτευγμάτων του Δαβίδ, αφού η δόξα και η δημοτικότητά του έγιναν μεγαλύτερες από του Σαούλ, ο Σαούλ τον μίσησε ακόμη περισσότερο. Έτσι ο Σαούλ ένιωσε έντονο φθόνο για το Δαβίδ και αποπειράθηκε αρκετές φορές να τον σκοτώσει. Ο Δαβίδ όμως πάντοτε τη γλίτωνε, με τη βοήθεια του Θεού και του φίλου του Ιωνάθαν, ο οποίος προστάτευε το φίλο του από το φθόνο του πατέρα του
Η ΦΥΓΗ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
Ο Δαβίδ κυνηγημένος από τον Σαούλ, κρύφτηκε μαζί με τους άντρες του σε σπηλιές στην έρημο της Ιουδαίας. Αν και του δόθηκαν αρκετές ευκαιρίες να σκοτώσει το Σαούλ, η οσιότητά του στον Θεό και η μεγαλοψυχία του δεν του το επέτρεψαν. Παρόμοια ενήργησε και μετά το θάνατο του Σαούλ, όταν ανελαβε τη φροντίδα του ανάπηρου γιου του Ιωνάθαν, του Μεμφιβοσθέ. Αργότερα κατέφυγε στη Γεθ κοντά στους Φιλισταίους. Μάλιστα, πολλούς από τους ψαλμούς ο Δαβίδ τούς έγραψε αυτή την περίοδο της ζωής του, ως φυγάς. Μετά το θάνατο του Σαούλ και των γιων του από τους Φιλισταίους, ο Δαβίδ έκλαψε πικρά, γράφοντας και έναν εξαίρετο θρήνο.
Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Μετά το θάνατο του Σαούλ, ο Δαβίδ, που ήταν 30 ετών, με Θεία εντολή μετέβη στη Χεβρών, όπου αναγνωρίστηκε ως Βασιλιάς από τη φυλή του Ιούδα, στην οποία ανήκε. Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της βασιλείας του διεξήγε πόλεμο εναντίον των βόρειων φυλών του Ισραήλ που αναγνώριζαν ως βασιλιά τον Ιεβοσθέ, ο οποίος υποστηριζόταν από το αρχιστράτηγο Αβεννήρ. Μετά τη νίκη του και το θάνατο των δύο αυτών αντρών, ο Δαβίδ ανακηρύχτηκε βασιλιάς και των δώδεκα φυλών του Ισραήλ. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να ενώσει το βασίλειο του με το βόρειο βασίλειο και να αναγνωρισθεί βασιλιάς όλων των φυλών του Ισραήλ.
Αμέσως μετά ο Δαβίδ κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και την έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου του. Η Ιερουσαλήμ από τότε θα γίνει το κέντρο της ζωής των Ισραηλιτών. Ο Δαβίδ επέκτεινε τα σύνορα του βασιλείου του, αφού εξουδετέρωσε τους μόνιμους εχθρούς των Ισραηλιτών, τους Φιλισταίους, τους Μωαβίτες, τους Αραμαίους, τους Αμμωνίτες, τους Εδωμίτες, τους Αμαληκίτες και τους Σύρους, εξασφαλίζοντας μια περίοδο ανακωχής με όλους τους γειτονικούς λαούς.
Κατόπιν άρχισε να ασχολείται με την οργάνωση του κράτους και του στρατού. Εργάστηκε για την οργάνωση της λατρείας του Θεού, μετέφερε με μεγάλες τιμές την Κιβωτό της Διαθήκης από την Κιριάθ-ιαρείμ στην Ιερουσαλήμ, οργάνωσε την υπηρεσία των Λευιτών, των ιερέων, των μουσικών και των θυρωρών του Ναού, ενώ επιθυμούσε διακαώς να ανεγείρει έναν Ναό απαράμιλλης δόξας και μεγαλείου.
Παρά ταύτα δεν αξιώθηκε να κτίσει το Ναό στον όποιο θα λατρευόταν ο Ύψιστος. Ο προφήτης Νάθαν του απαγόρευσε να πραγματοποιήσει αυτή την επιθυμία και του κατέστησε γνωστό ότι αυτή η χάρη θα δινόταν στον γιο του το Σολομώντα.
Αλλά ο μεγάλος αυτός άνδρας της Παλαιάς Διαθήκης δεν πρόσεξε και νικήθηκε από ένα πάθος. Έλαβε ως σύζυγό του τη Βηρσαβεέ, τη γυναίκα του στρατηγού του Ουρία, αφού προηγουμένως τον έστειλε στον πόλεμο κατά των Αμμωνιτών σε επικίνδυνη θέση για να φονευθεί. Έτσι ο Δαβίδ έπεσε στο διπλό έγκλημα φόνου και μοιχείας. Αλλά για το έγκλημά του αυτό επιτιμήθηκε από τον Προφήτη Νάθαν και τιμωρήθηκε από το Θεό, με το θάνατο του πρώτου τέκνου εκ της Βηρσαβεέ, μολονότι μετάνιωσε πικρά για τα εγκλήματα του αυτά. Καρπός της μετανοίας του ήταν και ο Πεντηκοστός ψαλμός.
Στο τέλος της ζωής του ο Δαβίδ δοκιμάστηκε σκληρά με την επανάσταση του γιου του Αβεσσαλώμ, ο οποίος σκότωσε τον αδελφό του Αμνών και ζητούσε να βασιλεύσει. Λίγες μέρες αργότερα ο Αβεσσαλώμ νικήθηκε και το τέλος του ήταν οικτρό. Ο Δαβίδ έκλαψε και πικράθηκε γι' αυτό το γεγονός.
Τα σκιερά σημεία της ζωής του φωτίζονται από τις στρατιωτικές και πολιτικές αρετές του και ιδίως από τις μεγάλες ηθικές αρετές του, όπως ήταν η ακλόνητη πίστη του προς το Θεό, η ταπεινοφροσύνη του και η μεγαλοψυχία του προς τους αντιπάλους.
Ο ΔΑΒΙΔ ΩΣ ΨΑΛΜΩΔΟΣ
Ο Δαβίδ διακρίθηκε επίσης ως εξαίρετος μουσικός. Ως ψαλμωδός και ποιητής του Ισραήλ, απολάμβανε να ψάλλει ύμνους δοξολογίας με ποικίλα θέματα. Ήταν επιδέξιος κιθαρωδός και διάσημος για τις μουσικές του ικανότητες. Συνέθεσε ύμνους, κατασκεύασε και εφηύρε όργανα για λατρευτική χρήση, δημιούργησε την ορχήστρα του Ναού με 4.000 μουσικά όργανα και οργάνωσε τη λατρεία στο Ναό. Έγραψε 86 ψαλμούς, οι οποίοι ακόμα και σήμερα είναι μέρος της λατρείας του λαού του Θεού, δίνοντας χαρά, ειρήνη, ανακούφιση, ενθάρρυνση και ευλογίες στις καρδιές των ανθρώπων.
Τα θρησκευτικά ποιήματά του, που είναι γνωστά ως "Ψαλμοί Δαβίδ" είναι αθάνατα μνημεία βαθιάς πίστης και έξοχης ποίησης. Πολλά από αυτά στάθηκαν αιώνια πρότυπα ποιητικής έκφρασης και ως σήμερα εμπνέουν ποιητές και καλλιτέχνες. Κάθε ψαλμός του Δαβίδ είναι και μια αστείρευτη βρύση, που πηγάζει από τα βάθη του ενθουσιασμού και του πόνου. Ο Μέγας Αθανάσιος ονομάζει τους ψαλμούς "Παράδεισο" και ο Μέγας Βασίλειος τους θεωρεί σαν θησαυρό κάθε αρετής. Οι χριστιανοί δίκαια θεωρούν το Δαβίδ ως τον πιο θεόπνευστο χριστολογικό ποιητή και τον ονομάζουν Προφητάνακτα.
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Ο Δαβίδ βασίλευσε για 40 χρόνια, επτά στη Χεβρών και 33 στην Ιερουσαλήμ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπήρξαν πολύ συχνά πόλεμοι με τους Φιλισταίους. Ο γιος του Αδωνίας προσπάθησε να πάρει το θρόνο από το Σολομώντα, τελικά όμως με τη μεσολάβηση του Νάθαν απεφεύχθη.
Πριν πεθάνει έδωσε στο γιο του Σολομώντα οδηγίες. Πέθανε "εν ειρήνη" σε ηλικία 70 χρόνων και θάφτηκε στην πόλη Δαβίδ. Ο τάφος του σωζόταν μέχρι τους Αποστολικούς χρόνους (Πραξ. Β, 29).
Ο Δαβίδ υπήρξε ο σπουδαιότερος και ο πιο ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ και μία από τις μεγαλύτερες και πιο αγαπητές φυσιογνωμίες της Παλαιάς Διαθήκης. Υπήρξε δε τόσος ο σεβασμός και τόσο δέος προς το πρόσωπό του, ώστε το όνομα Δαβίδ δε δινόταν σε κανέναν. Εκείνο που πρέπει ιδιαίτερα να επισημάνουμε για τον εκλεκτό αυτό άνδρα της Παλαιάς Διαθήκης είναι η βαθειά θρησκευτικότητά του και σε όλη τη ζωή υπηρέτησε πιστά τον Κύριο. Είναι ο άνθρωπος της ταπεινώσεως και της βαθειάς μετανοίας. Είναι ο αγωνιστής κατά της αμαρτίας και ο άνθρωπος των πολλών δακρύων.
Ως βασιλιάς ο Δαβίδ υπήρξε προφητικός τύπος Χριστού, Του οποίου υπήρξε και πρόγονος. Γι' αυτό και ο Ιησούς Χριστός καλείται και "Υιός Δαβίδ" (Ματθαίος 9,27. 12,23. 15,22. 21,9. Μάρκος 10,47-48. 12,35. Λουκάς 18,38. 20,41). Ο άγγελος Γαβριήλ είπε στην Θεοτόκο Μαρία σχετικά με το ένδοξο παιδί που κυοφορούσε: "Aυτός θα είναι μεγάλος, και Γιος του Yψίστου θα ονομαστεί. Και θα του δώσει ο Kύριος ο Θεός το θρόνο του Δαβίδ του προπάτορά του" (Λουκάς 1,32). Ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Ιησούς Χριστός "παίρνοντας ανθρώπινη φύση, ήρθε στον κόσμο από το γένος του Δαβίδ" (Ρωμαίους 1,3), ενώ περιγράφεται από τον Ιωάννη: "Eγώ είμαι η ρίζα και το γένος του Δαβίδ, το αστέρι το λαμπρό, το πρωινό" (Αποκάλυψη 22,16). Η ιστορία του Δαβίδ περιγράφεται στα βιβλία Α' Βασιλειών (κεφ. 16-30), Β' Βασιλειών (κεφ. 1-24), Γ' Βασιλειών (κεφ. 1-2) και Α' Παραλειπομένων (κεφ. 11-29).
Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 26 Δεκεμβρίου ή την πρώτη Κυριακή μετά τις 26 Δεκεμβρίου μαζί με τον Ιωσήφ τον Μνήστωρα της Θεοτόκου Μαρίας και τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο. Ακόμη η μνήμη του τιμάται και στις 18 Δεκεμβρίου την Κυριακή προ του Χριστού Γεννήσεως.
~** Ο προφήτης Αββακούμ
Ο Αββακούμ, που το όνομά του σημαίνει «θερμός εναγκαλισμός», ήταν από τη φυλή του Συμεών και γιος του Σαφάτ και ο χρόνος που έδρασε τίθεται μεταξύ 650 και 672 π.Χ. Ήταν ένας από τους δώδεκα "μικρούς" προφήτες, ο όγδοος κατά σειρά. Υπήρξε σύγχρονος του Ιερεμία και έδρασε στην Ιερουσαλήμ, σε μια περίοδο κατά την οποία οι Βαβυλώνιοι μετά τη νίκη τους επί των Αιγυπτίων στην Χαρκεμίς (605 π.Χ.) επεκτείνουν την κυριαρχία τους στην Παλαιστίνη. Δεν υπάρχουν περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του.
Έγραψε το ομώνυμο βιβλίο, το οποίο αποτελείται από τρία κεφάλαια και κατατάσσεται στα προφητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Στο βιβλίο του, που διακρίνεται για την αξιόλογη λογοτεχνική του χάρη, ελέγχει τον ιουδαϊκό λαό, επειδή παρεξέκλινε από την αληθινή θρησκεία στην ειδωλολατρία. Το σημαντικότερο εδάφιο του βιβλίου του βρίσκεται στο 2,4 όπου αναφέρει: "ο δίκαιος θέλει ζήσει δια πίστεως", εδάφιο που έμπνευσε τον απ. Παύλο για να γράψει την προς Ρωμαίους επιστολή (Ρωμαίους 1:17, Γαλάτας 3:11). Από τα γραφόμενα στο βιβλίο του διαπιστώνουμε πως μέσα στην απελπισία και τη σκοτεινιά των γεγονότων ο Αββακούμ υπήρξε αισιόδοξος, με εμπιστοσύνη στο Θεό.
Ο προφήτης Αββακούμ πέθανε ειρηνικά και τάφηκε στον τόπο των πατέρων του. Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του στις 2 Δεκεμβρίου.
Έγραψε το ομώνυμο βιβλίο, το οποίο αποτελείται από τρία κεφάλαια και κατατάσσεται στα προφητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Στο βιβλίο του, που διακρίνεται για την αξιόλογη λογοτεχνική του χάρη, ελέγχει τον ιουδαϊκό λαό, επειδή παρεξέκλινε από την αληθινή θρησκεία στην ειδωλολατρία. Το σημαντικότερο εδάφιο του βιβλίου του βρίσκεται στο 2,4 όπου αναφέρει: "ο δίκαιος θέλει ζήσει δια πίστεως", εδάφιο που έμπνευσε τον απ. Παύλο για να γράψει την προς Ρωμαίους επιστολή (Ρωμαίους 1:17, Γαλάτας 3:11). Από τα γραφόμενα στο βιβλίο του διαπιστώνουμε πως μέσα στην απελπισία και τη σκοτεινιά των γεγονότων ο Αββακούμ υπήρξε αισιόδοξος, με εμπιστοσύνη στο Θεό.
Ο προφήτης Αββακούμ πέθανε ειρηνικά και τάφηκε στον τόπο των πατέρων του. Η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του στις 2 Δεκεμβρίου.
Διάλογος του προφήτη με το Θεό - Η απειλή των Χαλδαίων
Αμβ. 1,1 Τὸ λῆμμα ὃ εἶδεν Ἀμβακοὺμ ὁ προφήτης.
Αμβ. 1,1 Οραμα το οποίον είδεν ο Αμβακούμ, περί της καταδικαστικής αποφάσεως της ληφθείσης υπό του Θεού. Ο προφήτης λέγει·
Αμβ. 1,2 Ἕως τίνος, Κύριε, κεκράξομαι καὶ οὐ μὴ εἰσακούσῃς; βοήσομαι πρός σε ἀδικούμενος καὶ οὐ σώσεις;
Αμβ. 1,2 “Εως πότε, Κυριε, θα φωνάζω προς σε και συ δεν θα εισακούης την προσευχήν μου; Εως πότε εγώ ο αδικούμενος θα βοώ προς σε και δεν θα με σώζης;
Αμβ. 1,3 ἱνατί ἔδειξάς μοι κόπους καὶ πόνους, ἐπιβλέπειν ταλαιπωρίαν καὶ ἀσέβειαν; ἐξεναντίας μου γέγονε κρίσις, καὶ ὁ κριτὴς λαμβάνει.
Αμβ. 1,3 Διατί, Κυριε, επέτρεψες να βλέπω κακοποιήσεις και καταπονήσεις, ταλαιπωρίαν και ασέβειαν; Ιδού, ότι πολλές φορές ενώπιόν μου διεξάγεται δίκη και ο δικαστής λαμβάνει δώρα, δωροδοκείται.
Αμβ. 1,4 διὰ τοῦτο διεσκέδασται νόμος, καὶ οὐ διεξάγεται εἰς τέλος κρίμα, ὅτι ὁ ἀσεβὴς καταδυναστεύει τὸν δίκαιον· ἕνεκεν τούτου ἐξελεύσεται τὸ κρίμα διεστραμμένον.
Αμβ. 1,4 Δια τούτο ο Νομος σου έχει πλέον απορριφθή, αι δίκαι δεν διεξάγονται όπως πρέπει, ο ασεβής καταδυναστεύει τον δίκαιον. Εξ αιτίας αυτής της διεφθαρμένης καταστάσεως η δικαστική απόφασις είναι διεστραμμένη”. Και ο Κυριος διαλαλεί·
Αμβ. 1,5 ἴδετε, οἱ καταφρονηταί, καὶ ἐπιβλέψατε καὶ θαυμάσατε θαυμάσια καὶ ἀφανίσθητε, διότι ἔργον ἐγὼ ἐργάζομαι ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν, ὃ οὐ μὴ πιστεύσητε, ἐάν τις ἐκδιηγῆται.
Αμβ. 1,5 “Παρατηρήσατε με προσοχήν σεις, οι καταφρονηταί του δικαίου και της δικαιοσύνης. Κυττάξατε και θαυμάσατε εξαιρετικά γεγονότα της δυνάμεώς μου και αφανισθήτε, διότι εγώ κατά τας ημέρας αυτάς, που ζήτε, θα πραγματοποιήσω έργον, το οποίον, εάν κανείς σας το διηγηθή, δεν θα το πιστεύσετε.
Αμβ. 1,6 διότι ἰδοὺ ἐγὼ ἐξεγείρω ἐφ᾿ ὑμᾶς τοὺς Χαλδαίους τοὺς μαχητάς, τὸ ἔθνος τὸ πικρὸν καὶ τὸ ταχινόν, τὸ πορευόμενον ἐπὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς τοῦ κατακληρονομῆσαι σκηνώματα οὐκ αὐτοῦ.
Αμβ. 1,6 Θα εξεγείρω εναντίον σας τους πολεμιστάς Χαλδαίους, έθνος φαρμακερόν και ταχυκίνητον, το οποίον διαπορεύεται προς όλας τας κατευθύνσεις της γης, δια να κατακτήση και κληρονομήση πόλεις και κατοικίας, που δεν είναι ιδικαί του.
Αμβ. 1,7 φοβερὸς καὶ ἐπιφανής ἐστιν, ἐξ αὐτοῦ τὸ κρίμα αὐτοῦ ἔσται καὶ τὸ λῆμμα αὐτοῦ ἐξ αὐτοῦ ἐξελεύσεται.
Αμβ. 1,7 Γνωστός και διαβόητος είναι ο λαός αυτός. Ο,τι αυτός κρίνη και αποφασίση, θέλει να το αποκτήση και το πραγματοποιήση. Αι αποφάσστου προέρχονται από τον εαυτόν του, χωρίς να συμβουλεύεται κανένα άλλον.
Αμβ. 1,8 καὶ ἐξαλοῦνται ὑπὲρ παρδάλεις οἱ ἵπποι αὐτοῦ καὶ ὀξύτεροι ὑπὲρ τοὺς λύκους τῆς Ἀραβίας· καὶ ἐξιππάσονται οἱ ἱππεῖς αὐτοῦ καὶ ὁρμήσουσι μακρόθεν καὶ πετασθήσονται ὡς ἀετὸς πρόθυμος εἰς τὸ φαγεῖν.
Αμβ. 1,8 Οι ίπποι του πηδούν και τρέχουν περιοσότερον και ταχύτερον από τας λεοπαρδάλεις. Είναι ορμητικώτεροι από τους λύκους της Αραβίας. Επάνω εις αυτούς θα ιππεύσουν οι ιππείς του, θα ορμήσουν από τας μακρυνάς αποστάσεις, θα πετάξουν ωσάν τον πεινασμένον αετόν, που ορμά, με ταχύτητα στο θήραμά του.
Αμβ. 1,9 συντέλεια εἰς ἀσεβεῖς ἥξει, ἀνθεστηκότας προσώποις αὐτῶν ἐξεναντίας καὶ συνάξει ὡς ἄμμον αἰχμαλωσίαν.
Αμβ. 1,9 Από αυτούς θα επέλθη. πλήρης καταστροφή στους ασεβείς. Εκείνους, οι οποίοι θα αντισταθούν εναντίον των, θα τους συγκεντρώσουν προς αιγμαλωσίαν πολυαρίθμους ωσάν την άμμον.
Αμβ. 1,10 καὶ αὐτὸς ἐν βασιλεῦσιν ἐντρυφήσει καὶ τύραννοι παίγνια αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς εἰς πᾶν ὀχύρωμα ἐμπαίξεται καὶ βαλεῖ χῶμα καὶ κρατήσει αὐτοῦ.
Αμβ. 1,10 Θα εντρυφήση ο λαός αυτός με την ήτταν και υποδούλωσιν των βασιλέων. Οι άρχοντες της γης θα είναι παιγνίδι δι' αυτόν. Θα εμπαίξη όλα τα οχυρωματικά έργα, θα υψώση λόφους από χώμα γύρω των και θα τα καταλάβη.
Αμβ. 1,11 τότε μεταβαλεῖ τὸ πνεῦμα καὶ διελεύσεται καὶ ἐξιλάσεται· αὕτη ἡ ἰσχὺς τῷ Θεῷ μου.
Αμβ. 1,11 Ενδεχομένως μετά την νίκην του να μεταβάλη διαθέσεις, να διέλθη δια μέσου της ηττηθείσης χώρας και να φύγη και να εξιλεωθή δι' αυτήν. Αυτή όμως η μεταβολή είναι της δυνάμεως του Θεού μου”.
Αμβ. 1,12 οὐχὶ σὺ ἀπ᾿ ἀρχῆς, Κύριε, ὁ Θεὸς ὁ ἅγιός μου; καὶ οὐ μὴ ἀποθάνωμεν. Κύριε, εἰς κρίμα τέταχας αὐτόν· καὶ ἔπλασέ με τοῦ ἐλέγχειν παιδείαν αὐτοῦ.
Αμβ. 1,12 “Κυριε, συ δεν είσαι προ πάντων των αιώνων, ο αιώνιος και άγιος Θεός μου; Εις το έλεός σου στηριζόμενοι λέγομεν, ότι δεν πρόκειται να εξαφανισθώμεν. Κυριε, συ έχεις τάξει αυτόν τον λαόν, να εφαρμόζη και να κηρύσση την δικαιοσύνην σου. Συ δέ με έπλασες και με εγκατέστησες, να ελέγχω τον λαόν αυτόν εις παιδαγωγίαν και συνετισμόν.
Αμβ. 1,13 καθαρὸς ὁ ὀφθαλμὸς τοῦ μὴ ὁρᾶν πονηρά, καὶ ἐπιβλέπειν ἐπὶ πόνους οὐ δυνήσῃ· ἵνα τί ἐπιβλέπεις ἐπὶ καταφρονοῦντας; παρασιωπήσῃ ἐν τῷ καταπίνειν ἀσεβῆ τὸν δίκαιον;
Αμβ. 1,13 Κυριε, ο οφθαλμός σου είναι κατακάθαρος και δεν ανέχεται να βλέπη πονηρίας, δεν ημπορεί να βλέπη κακοποιήσεις εναντίον των δικαίων. Διατί όμως συ επιβλέπεις και φαίνεσαι σαν να προστατεύης εκείνους, που καταφρονούν την δικαιοσύνην και το δίκαιον; Θα παραβλέψης τον ασεβή, όταν καταπίνη τον δίκαιον;
Αμβ. 1,14 καὶ ποιήσεις τοὺς ἀνθρώπους ὡς τοὺς ἰχθύας τῆς θαλάσσης καὶ ὡς τὰ ἑρπετὰ τὰ οὐκ ἔχοντα ἡγούμενον;
Αμβ. 1,14 Θα κάμης τους ανθρώπους ωσάν τους ιχθύας της θαλάσσης, ωσάν τα ερπετά, τα οποία δεν έχουν αρχηγόν και κυβερνήτην;
Αμβ. 1,15 συντέλειαν ἐν ἀγκίστρῳ ἀνέσπασε καὶ εἵλκυσεν αὐτὸν ἐν ἀμφιβλήστρῳ καὶ συνήγαγεν αὐτὸν ἐν ταῖς σαγήναις αὐτοῦ.
Αμβ. 1,15 Ο ψαράς με αγκίστρι έπιασε και ανέσυρε τον ιχθύν από την θάλασσαν, άλλά ψάρια ετράβηξςε με το δίκτυ του και άλλα συνεκέντρωσε με τας σαγήνας του.
Αμβ. 1,16 ἕνεκεν τούτου εὐφρανθήσεται καὶ χαρήσεται ἡ καρδία αὐτοῦ· ἕνεκεν τούτου θύσει τῇ σαγήνῃ αὐτοῦ καὶ θυμιάσει τῷ ἀμφιβλήστρῳ αὐτοῦ, ὅτι ἐν αὐτοῖς ἐλίπανε μερίδα αὐτοῦ, καὶ τὰ βρώματα αὐτοῦ ἐκλεκτά.
Αμβ. 1,16 Από το πλούσιον αυτό ψάρευμά του θα ευφρανθή, θα χαρή η καρδία του. Δια τούτο, παραγνωρίζων σε τον αληθινόν Θεόν, θα προσφέρη θυσίαν εις την σαγήνην και θυμίαμα στο δίκτυόν του, διότι χάρις εις αυτά ήτο πλουσία η αλιεία του. Τα δε φαγητά, που θα παρασκευασθούν από αυτά, θα είναι εκλεκτά.
Αμβ. 1,17 διὰ τοῦτο ἀμφιβαλεῖ τὸ ἀμφίβληστρον αὐτοῦ καὶ διὰ παντὸς ἀποκτέννειν ἔθνη οὐ φείσεται.
Αμβ. 1,17 Ακριβώς κατά τον ίδιον τρόπον και ο ειδωλολάτρης Ασσύριος θα ρίξη από έδω και από εκεί το δίκτυόν του, δια να θανατώνη λαούς, χωρίς να λυπήται κανένα.
|
Η απάντηση του Θεού: το δίκαιο θα υπερισχύσει
Αμβ. 2,1 Ἐπὶ τῆς φυλακῆς μου στήσομαι καὶ ἐπιβήσομαι ἐπὶ πέτραν καὶ ἀποσκοπεύσω τοῦ ἰδεῖν τί λαλήσει ἐν ἐμοὶ καὶ τί ἀποκριθῶ ἐπὶ τὸν ἔλεγχόν μου.
Αμβ. 2,1 Λέγει ο προφήτης· Επάνω εις την σκοπιάν μου θα σταθώ, θα ανεβώ εις βράχον και θα προσέξω, να ίδω, τι θα είπη προς εμέ ο Κυριος και τι εγώ θα αποκριθώ εις, τον έλεγχόν του.
Αμβ. 2,2 καὶ ἀπεκρίθη πρός με Κύριος καὶ εἶπε· γράψον ὅρασιν καὶ σαφῶς εἰς πυξίον, ὅπως διώκῃ ὁ ἀναγινώσκων αὐτά.
Αμβ. 2,2 Ο Κυριος απεκρίθη προς εμέ και μου είπε· “Γράψε καθαρά το όραμα τούτο εις μίαν πλάκα, ώστε να αναγινώσκεται εύκολα και ευχάριστα.
Αμβ. 2,3 διότι ἔτι ὅρασις εἰς καιρὸν καὶ ἀνατελεῖ εἰς πέρας καὶ οὐκ εἰς κενόν· ἐὰν ὑστερήσῃ, ὑπόμεινον αὐτόν, ὅτι ἐρχόμενος ἥξει καὶ οὐ μὴ χρονίσῃ.
Αμβ. 2,3 Διότι η όρασις αυτή έρχεται στον κατάλληλον καιρόν της. Θα εκπληρωθή και δεν θα ματαιωθή. Εάν όμως και βραδύνη ολίγον χρόνον, δείξε υπομονήν. Διότι αυτός που αναμένεται να έλθη, θα έλθη και δεν θα χρονοτριβήση.
Αμβ. 2,4 ἐὰν ὑποστείληται, οὐκ εὐδοκεῖ ἡ ψυχή μου ἐν αὐτῷ· ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεώς μου ζήσεται.
Αμβ. 2,4 Εάν κανείς λιποψυχήση και αδημονήση, ας μάθη, ότι δεν επαναπαύεται η ψυχή μου εις αυτόν. Ο δίκαιός που πιστεύει εις εμέ και τηρεί τον νόμον μου, θα σωθή και θα ζήση.
Αμβ. 2,5 ὁ δὲ κατοιόμενος καὶ καταφρονητής, ἀνὴρ ἀλαζών, οὐθὲν μὴ περάνῃ, ὃς ἐπλάτυνε καθὼς ᾅδης τὴν ψυχὴν αὐτοῦ καὶ οὗτος ὡς θάνατος οὐκ ἐμπιπλάμενος καὶ ἐπισυνάξει ἐπ᾿ αὐτὸν πάντα τὰ ἔθνη καὶ εἰσδέξεται πρὸς αὐτὸν πάντας τοὺς λαούς.
Αμβ. 2,5 Ο επηρμένος Ασσύριος και καταφρονητής των όλων, ο αλαζονικός αυτός άνθρωπος τίποτε δεν ημπορεί να φέρη εις πέρας. Επλάτυνε και έκαμε αχόρταγον την ψυχήν του όπως ο άδης και ο θάνατος, που δεν χορταίνουν ποτέ. Θα συγκεντρώση υπό την εξουσίαν του όλα τα έθνη και θα έχη μαζή του όλους τους λαούς.
Οι Ασσύριοι θα εξολοθρευτούν
Αμβ. 2,6 οὐχὶ ταῦτα πάντα κατ᾿ αὐτοῦ παραβολὴν λήψονται καὶ πρόβλημα εἰς διήγησιν αὐτοῦ; καὶ ἐροῦσιν· οὐαὶ ὁ πληθύνων ἑαυτῷ τὰ οὐκ ὄντα αὐτοῦ ἕως τίνος; καὶ βαρύνων τὸν κλοιὸν αὐτοῦ στιβαρῶς.
Αμβ. 2,6 Θα έλθη όμως καιρός, κατά τον οποίον όλα αυτά θα εκσπάσουν εναντίον του. Οι εχθροί του θα τον έχουν εις σατυρισμόν και εμπαιγμόν. Ειρωνικόν μολόγημα θα γίνη μεταξύ των και θα λέγουν· Αλλοόμονον εις σέ, Βαβυλών, η οποία παίρνεις και θησαυρίζεις δια τον εαυτόν σου εκείνα, τα οποία δεν σου ανήκουν. Εως πότε όμως θα συνεχισθή αυτό; Συ κάμνεις βαρύν και καταθλιπτικόν τον ζυγόν της δουλείας.
Αμβ. 2,7 ὅτι ἐξαίφνης ἀναστήσονται δάκνοντες αὐτόν, καὶ ἐκνήψουσιν οἱ ἐπίβουλοί σου, καὶ ἔσῃ εἰς διαρπαγὴν αὐτοῖς.
Αμβ. 2,7 Ιδού όμως ότι αιφνιδίως θα εξεγερθούν εναντίον σου και θα σε δαγκώσουν οι εχθροί σου. Οι επίβουλοί σου θα ανανήψουν εναντίον σου και θα γίνης αντικείμενον διαρπαγής από αυτούς,
Αμβ. 2,8 διότι σὺ ἐσκύλευσας ἔθνη πολλά, σκυλεύσουσί σε πάντες οἱ ὑπολελειμμένοι λαοὶ δι᾿ αἵματα ἀνθρώπων καὶ ἀσεβείας γῆς καὶ πόλεως καὶ πάντων τῶν κατοικούντων αὐτήν.
Αμβ. 2,8 Διότι, όπως συ ελαφυραγώγησες πολλά έθνη, έτσι και όλοι θα λαφυραγωγήσουν σέ, οχι μόνον οι εχθροί σου άλλα και οι υπόλοιποι λαοί, διότι θα σε μισούν δια τα ανθρώπινα αίματα, τα οποία έχυσες και τας άλλας ασεβείας, τας οποίας διέπραξες εις την γην, εις τας πόλεις κι στους κατοικούντας αυτάς.
Αμβ. 2,9 ὦ ὁ πλεονεκτῶν πλεονεξίαν κακὴν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ τοῦ τάξαι εἰς ὕψος νοσσιὰν αὐτοῦ τοῦ ἐκσπασθῆναι ἐκ χειρὸς κακῶν.
Αμβ. 2,9 Αλλοίμονον εις σέ, ο οποίος από απερίγραπτον πλεονεξίαν κατεχόμενος αποταμιεύεις πονηρούς θησαυρούς στον οίκόν σου, δια να τοποθετήσης την φωλεάν σου εις ύψος, με την ιδέαν ότι έτσι υψηλά θα είσαι ασφαλής και δεν θα διατρέχης κίνδυνον από τα χέρια των εχθρών σου.
Αμβ. 2,10 ἐβουλεύσω αἰσχύνην τῷ οἴκῳ σου, συνεπέρανας πολλοὺς λαούς, καὶ ἐξήμαρτεν ἡ ψυχή σου·
Αμβ. 2,10 Αυτά όμως, που εσκέφθης, είναι εις την πραγματικότητα εξευτελιστικά δια τον οίκον σου. Εθεσες τέρμα εις την ζωήν πολλών λαών, ημάρτησε πολύ η ψυχή σου.
Αμβ. 2,11 διότι λίθος ἐκ τοίχου βοήσεται, καὶ κάνθαρος ἐκ ξύλου φθέγξεται αὐτά.
Αμβ. 2,11 Και αυτοί ακόμη οι λίθοι από τον τοίχον της οικίας σου θα φωνάξουν, και ο κάνθαρος, που ευρίσκεται εις τα ξύλα της οικοδομής σου, θα ομιλήση εναντίον των αδικιών σου”.
Αμβ. 2,12 οὐαὶ ὁ οἰκοδομῶν πόλιν ἐν αἵμασι καὶ ἑτοιμάζων πόλιν ἐν ἀδικίαις.
Αμβ. 2,12 Αλλοίμονον εις εκείνον, ο οποίος οικοδομεί οικίας με αίματα άνθρωπον και συγκροτεί πόλιν με αδικίας, θα υποστή τα επίχειρα των πονηρών έργων του.
Αμβ. 2,13 οὐ ταῦτά ἐστι παρὰ Κυρίου παντοκράτορος; καὶ ἐξέλιπον λαοὶ ἱκανοὶ ἐν πυρί, καὶ ἔθνη πολλὰ ὠλιγοψύχησαν.
Αμβ. 2,13 Αυτά δεν έγιναν από τον Κυριον τον παντοκράτορα; Πολλοί δηλαδή λαοί εξηφανίσθησαν δια του πυρός και πολλά έθνη ωλιγοψύχησαν.
Αμβ. 2,14 ὅτι ἐπλησθήσεται ἡ γῆ τοῦ γνῶναι τὴν δόξαν Κυρίου, ὡς ὕδωρ κατακαλύψει αὐτούς.
Αμβ. 2,14 Η γη θα γεμίση με την γνώσιν της δόξης του Κυρίου. Αυτή θα καλύψη τους ανθρώπους, όπως το ύδωρ καλύπτει την γην.
Αμβ. 2,15 ὦ ὁ ποτίζων τὸν πλησίον αὐτοῦ ἀνατροπῇ θολερᾷ καὶ μεθύσκων, ὅπως ἐπιβλέπῃ ἐπὶ τὰ σπήλαια αὐτῶν.
Αμβ. 2,15 Αλλοίμονον εις σέ, Ασσύριε, ο οποίος ποτίζστους ανθρώπους και τους μεθάς με οίνον, δια να θολώσης τον νουν των, ώστε να ερευνήσης και αυτά ακόμη τα σπήλαιά των.
Αμβ. 2,16 πλησμονὴν ἀτιμίας ἐκ δόξης πίε καὶ σύ, καρδία σαλεύθητι καὶ σείσθητι· ἐκύκλωσεν ἐπὶ σὲ ποτήριον δεξιᾶς Κυρίου καὶ συνήχθη ἀτιμία ἐπὶ τὴν δόξαν σου.
Αμβ. 2,16 Αλλά ήλθεν η ώρα της τιμωρίας σου. Πιε και συ αυτό το ποτήριον της οργής του Κυρίου και πάρε, αντί της δόξης σου, ατιμίαν και καταφρόνησιν. Θα σαλευθή η καρδία σου, θα συγκλονισθή και θα καταστραφή από σεισμόν η χώρα σου. Η τιμωρός δεξιά του Κυρίου σε περιέλαβε και όλος ο εξευτελισμός συνεκεντρώθη και έπεσεν επάνω σου, αντί της προτέρας δόξης σου.
Αμβ. 2,17 διότι ἀσέβεια τοῦ Λιβάνου καλύψει σε, καὶ ταλαιπωρία θηρίων πτοήσει σε δι᾿ αἵματα ἀνθρώπων καὶ ἀσεβείας γῆς καὶ πόλεως καὶ πάντων τῶν κατοικούντων αὐτήν.
Αμβ. 2,17 Η ασεβής και καταστρεπτική υλοτομία σου προς το όρος Λιβανον θα ξεσπάση επάνω σου και θα σε σκεπάση με καταισχύνην. Τα θηρία του όρους τούτου θα σε ταλαιπωρήσουν και θα σε τιμωρήσουν δια τα ανθρώπινα αίματα, τα οποία έχυσες, και δια την ασέβειαν, η οποία επικρατεί εις την χώραν σου, εις τας πόλεις και στους κατοίκους αυτής.
Αμβ. 2,18 τί ὠφελεῖ γλυπτόν, ὅτι ἔγλυψαν αὐτό; ἔπλασεν αὐτὸ χώνευμα, φαντασίαν ψευδῆ, ὅτι πέποιθεν ὁ πλάσας ἐπὶ τὸ πλάσμα αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι εἴδωλα κωφά.
Αμβ. 2,18 Ποίαν ωφέλειαν είναι δυνατόν, να σου δώση το γλυπτόν άγαλμα, το οποίον άνθρωποι κατεσκεύασαν; Ο τεχνίτης το διεμόρφωσε και το εχώνευσεν στο χωνευτήριον. Αυτό όμως είναι γέννημα ψευδούς φαντασίας. Αλλά έδω είναι το παράδοξον· ότι αυτός, που κατεσκεύασε το κωφόν και άλαλον είδωλον, πιστεύει στο έργον των χειρών του.
Αμβ. 2,19 οὐαὶ ὁ λέγων τῷ ξύλῳ· ἔκνηψον, ἐξεγέρθητι, καὶ τῷ λίθῳ· ὑψώθητι· καὶ αὐτό ἐστι φαντασία, τοῦτο δέ ἐστιν ἔλασμα χρυσίου καὶ ἀργυρίου, καὶ πᾶν πνεῦμα οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ.
Αμβ. 2,19 Αλλοίμονον εις εκείνον, που πιστεύει εις τα ξύλινα αγάλματα και λέγει προς αυτά· “ξύπνα, σήκω” και στο λίθινον άγαλμα, “στάσου υψηλά!” Και αυτό είναι επινόησις της ανθρωπίνης φαντασίας. Το υλικόν, από το οποίον αποτελείται, είναι έλασμα χρυσού και αργύρου. Κανένα πνεύμα, καμμία πνοή ζωής δεν υπάρχει έντος αυτού.
Αμβ. 2,20 ὁ δὲ Κύριος ἐν ναῷ ἁγίῳ αὐτοῦ· εὐλαβείσθω ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ πᾶσα ἡ γῆ.
Αμβ. 2,20 Ο Κυριος όμως κατοικεί στον άγιον ναόν του. Ας ευλαβηθή αυτόν όλη η οικουμένη.
|
Δοξολογία του προφήτη για τον τελικό θρίαμβο του Θεού
Προσευχὴ Ἀμβακοὺμ τοῦ προφήτου μετὰ ᾠδῆς.
Προσευχή Αμβακούμ τον προφήτου ψαλλομένη
Αμβ. 3,1 Κύριε, εἰσακήκοα τὴν ἀκοήν σου καὶ ἐφοβήθην·
Αμβ. 3,1 Κυριε, ήκουσα εκείνο, το οποίον συ με έκαμες να ακούσω, και εφοβήθην.
Αμβ. 3,2 Κύριε, κατενόησα τὰ ἔργα σου καὶ ἐξέστην. ἐν μέσῳ δύο ζῴων γνωσθήσῃ, ἐν τῷ ἐγγίζειν τὰ ἔτη ἐπιγνωσθήσῃ, ἐν τῷ παρεῖναι τὸν καιρὸν ἀναδειχθήσῃ, ἐν τῷ ταραχθῆναι τὴν ψυχήν μου, ἐν ὀργῇ ἐλέους μνησθήσῃ.
Αμβ. 3,2 Κυριε, παρετήρησα με προσοχήν τα έργα σου, τα κατενόησα, κατελήφθην από έκπληξιν μεγάλην. Ανάμεσα εις δύο όντα, που έχουν ζωήν, θα γίνης γνωστός στους ανθρώπους. Οταν πλησιάζουν τα έτη, που θα αποκαλυφθή η αγαθότης σου, θα γνωρισθής ακόμα καλύτερον. Οταν έλθη ο καιρός ο ωρισμένος, θα αναδειχθή η δύναμίς σου. Οταν ταραχθή η ψυχή μου εις καιρόν της δικαίας σου οργής, ενθυμήσου, Κυριε, και δος μου το έλεός σου.
Αμβ. 3,3 ὁ Θεὸς ἀπὸ Θαιμὰν ἥξει, καὶ ὁ ἅγιος ἐξ ὄρους κατασκίου δασέος. (διάψαλμα). ἐκάλυψεν οὐρανοὺς ἡ ἀρετὴ αὐτοῦ, καὶ αἰνέσεως αὐτοῦ πλήρης ἡ γῆ.
Αμβ. 3,3 Ο Θεός, ένδοξος και ισχυρός, θα έλθη από την Θαιμάν· ο άγιος από το βαθύσκιον δασωμένον όρος. (Διάψαλμα). Αι άπειροι εις αριθμόν και τελειότητα αρεταί σου εκάλυψαν τον ουρανόν. Η γη είναι γεμάτη από την δοξολογίαν προς σέ.
Αμβ. 3,4 καὶ φέγγος αὐτοῦ ὡς φῶς ἔσται, κέρατα ἐν χερσὶν αὐτοῦ, καὶ ἔθετο ἀγάπησιν κραταιὰν ἰσχύος αὐτοῦ.
Αμβ. 3,4 Η ακτινοβολία της δόξης του είναι ισχυρά, όπως το φως. Δυναμιν κρατεί εις τα χέρια του. Την αγάπην του την ενηρμόνισε με την άπειρον δύναμίν του.
Αμβ. 3,5 πρὸ προσώπου αὐτοῦ πορεύσεται λόγος, καὶ ἐξελεύσεται εἰς παιδείαν κατὰ πόδας αὐτοῦ
Αμβ. 3,5 Εμπρός του προπορεύεται ο λόγος ο καθοδηγητικός, ο διαφωτιστικός. Αυτός τον ακολουθεί κατά πόδας, όταν πρόκειται να διαφωτίση, αλλά και παιδαγωγικώς να τιμωρήση τους ανθρώπους.
Αμβ. 3,6 ἔστη, καὶ ἐσαλεύθη ἡ γῆ· ἐπέβλεψε, καὶ διετάκη ἔθνη. διεθρύβη τὰ ὄρη βίᾳ, ἐτάκησαν βουνοὶ αἰώνιοι.
Αμβ. 3,6 Εστάθη ο Κυριος, και η γη εσαλεύθη έντρομος. Ερριψεν ένα μόνον βλέμμα, και έλυωσαν τα έθνη. Τα όρη εθρυμματίσθηκαν μετά κρότου, τα αιώνια βουνά έλυωσαν από τον φόβον των.
Αμβ. 3,7 πορείας αἰωνίας αὐτοῦ ἀντὶ κόπων εἶδον· σκηνώματα Αἰθιόπων πτοηθήσονται καὶ αἱ σκηναὶ γῆς Μαδιάμ.
Αμβ. 3,7 Και μέσα εις αυτάς τας συμφοράς και τας θλίψεις είδον εγώ τας αιωνίας βουλάς και ενεργείας αυτού! Αι σκηναί των Αιθιόπων θα κατατρομάξουν και αι σκηναί επίσης της γης Μαδιάμ.
Αμβ. 3,8 μὴ ἐν ποταμοῖς ὠργίσθης, Κύριε, ἢ ἐν ποταμοῖς ὁ θυμός σου; ἢ ἐν θαλάσσῃ τὸ ὅρμημά σου; ὅτι ἐπιβήσῃ ἐπὶ τοὺς ἵππους σου, καὶ ἡ ἱππασία σου σωτηρία.
Αμβ. 3,8 Μηπως, Κυριε, ωργίσθης και εθύμωσες εναντίον των αψύχων ποταμών; Μηπως η ορμή σου στρέφεται εναντίον της Ερυθράς Θαλάσσης; Οχι βεβαίως, διότι συ επέβης επάνω στους ίππους του άρματός σου και η ίππευσίς σου αυτή υπήρξε σωτηρία δια τον λαόν σου.
Αμβ. 3,9 ἐντείνων ἐντενεῖς τὸ τόξον σου ἐπὶ σκῆπτρα, λέγει Κύριος. (διάψαλμα). ποταμῶν ῥαγήσεται γῆ.
Αμβ. 3,9 Θα τεντώσης έως τα άκρα με δύναμιν το τοξον σου εναντίον των σκηπτρούχων της γης, λέγει ο Κυριος (Διάψαλμα). Η γη θα ανοίξη και άφθονα ύδατα ποταμών θα αναβλύσουν.
Αμβ. 3,10 ὄψονταί σε καὶ ὠδινήσουσι λαοί, σκορπίζων ὕδατα πορείας αὐτοῦ· ἔδωκεν ἡ ἄβυσσος φωνὴν αὐτῆς, ὕψος φαντασίας αὐτῆς.
Αμβ. 3,10 Θα σε ίδουν, Κυριε, όλοι οι λαοί και θα καταληφθούν από ωδίνας, ομοίας προς τας ωδίνας της επιτόκου. Διότι συ εκβάλλεις και διασκορπίζεις τα ύδατα από τας κοίτας, εις τας οποίας ρέουν. Η απύθμενος θάλασσα εβόησε από τους παφλασμούς των κυμάτων της. Τα κύματά της υψώθησαν εις αφάνταστον ύψος ενώπιόν σου.
Αμβ. 3,11 ἐπῄρθη ὁ ἥλιος, καὶ ἡ σελήνη ἔστη ἐν τῇ τάξει αὐτῆς· εἰς φῶς βολίδες σου πορεύσονται, εἰς φέγγος ἀστραπῆς ὅπλων σου.
Αμβ. 3,11 Εσηκώθη και εστάθη ακίνητος ο ήλιος· και αυτή σελήνη εσταμάτησεν εις την θέσιν της, όταν ο Ιησούς του Ναυή εν ονόματί σου τα διέταξε. Τα βέλη σου ολοφάνερα, ωσάν το φως, κατευθύνονται εναντίον των εχθρών σου. Τα όπλα σου απαστράπτουν, ωσάν το φως.
Αμβ. 3,12 ἐν ἀπειλῇ ὀλιγώσεις γῆν καὶ ἐν θυμῷ κατάξεις ἔθνη.
Αμβ. 3,12 Με την δικαίαν σου τιμωρίαν, την οποίαν απειλητικώς προανήγγειλες, θα καταστρέψης την γην των Χαλδαίων. Και επάνω στον δίκαιον θυμόν σου θα ρίψης ταπεινωμένους στο έδαφος λαούς.
Αμβ. 3,13 ἐξῆλθες εἰς σωτηρίαν λαοῦ σου τοῦ σῶσαι τὸν χριστόν σου· ἔβαλες εἰς κεφαλὰς ἀνόμων θάνατον, ἐξήγειρας δεσμοὺς ἕως τραχήλου. (διάψαλμα).
Αμβ. 3,13 Ετσι θα εξέλθης, δια να σώσης τον λαόν σου, δια να σώσης τον αφιερωμένον εις σε λαόν. Εδωσες θάνατον εις κεφαλάς παρανόμων ανθρώπων. Αλύτους δεσμούς ανέβασες και επέβαλες στον τράχηλον των αμαρτωλών.
Αμβ. 3,14 διέκοψας ἐν ἐκστάσει κεφαλὰς δυναστῶν, σεισθήσονται ἐν αὐτῇ· διανοίξουσι χαλινοὺς αὐτῶν ὡς ἐσθίων πτωχὸς λάθρᾳ.
Αμβ. 3,14 Προς κατάπληξιν όλων έκοψες τας κεφαλάς των ισχυρών της γης. Θα συγκλονισθούν και θα πανικοβληθούν όλοι οι κατοικούντες εις αυτήν. Ως εάν έχουν χαλινούς, ολίγον θα ανοίξουν το στόμα των, όπως ο πτωχός ο οποίος τρώγει κρυφίως το ψωμί του.
Αμβ. 3,15 καὶ ἐπεβίβασας εἰς θάλασσαν τοὺς ἵππους σου ταράσσοντας ὕδατα πολλά.
Αμβ. 3,15 Ωδήγησες και ανέβασες, Κυριε, εις την θάλασσαν τους ίππους σου, οι οποίοι αναταράσσουν τα πολλά αυτής ύδατα.
Αμβ. 3,16 ἐφυλαξάμην, καὶ ἐπτοήθη ἡ κοιλία μου ἀπὸ φωνῆς προσευχῆς χειλέων μου, καὶ εἰσῆλθε τρόμος εἰς τὰ ὀστᾶ μου, καὶ ὑποκάτωθέν μου ἐταράχθη ἡ ἕξις μου. ἀναπαύσομαι ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως τοῦ ἀναβῆναι εἰς λαὸν παροικίας μου.
Αμβ. 3,16 Παρετήρησα με προσοχήν, ήκουσα και είδα τας θλίψστου λαού μου. Η καρδία μου εταράχθη καθ' ον χρόνον τα χείλη μου τρέμοντα απηύθυναν την προσευχήν. Τρόμος εισεχώρησεν στο εσωτερικόν μου. Ολόκληρος η υπαρξίς μου ανεστατώθη από κάτω έως άνω. Αλλά την ημέραν της θλίψεώς μου θα αναπαυθώ και θα παρηγορηθώ, όταν αναβώ στον λαόν μου, τον παροικούντα στον τόπον του.
Αμβ. 3,17 διότι συκῆ οὐ καρποφορήσει, καὶ οὐκ ἔσται γενήματα ἐν ταῖς ἀμπέλοις· ψεύσεται ἔργον ἐλαίας, καὶ τὰ πεδία οὐ ποιήσει βρῶσιν· ἐξέλιπον ἀπὸ βρώσεως πρόβατα, καὶ οὐχ ὑπάρχουσι βόες ἐπὶ φάτναις.
Αμβ. 3,17 Διότι ιδού, οι συκιές δεν θα καρποφορήσουν, τα αμπέλια δεν θα παράγουν σταφυλάς, τα ελαιόδενδρα θα διαψεύσουν τας προσδοκίας μας δια ουγκομιδήν καρπού και αι πεδιάδες δεν θα παράγουν καρπούς εις διατροφήν των ανθρώπων. Τα πρόβατα αποθνήσκουν δια την έλλειψιν τροφής. Βοϊδια δεν υπάρχουν πλέον εις τα παχνιά των.
Αμβ. 3,18 ἐγὼ δὲ ἐν τῷ Κυρίῳ ἀγαλλιάσομαι, χαρήσομαι ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρί μου.
Αμβ. 3,18 Εγώ όμως θα αγάλλωμαι ελπίζων στον Κυριον. Θα γεμίση χαράν η καρδία μου δια τον σωτήρα μου Θεόν.
Αμβ. 3,19 Κύριος ὁ Θεὸς δύναμίς μου καὶ τάξει τοὺς πόδας μου εἰς συντέλειαν· ἐπὶ τὰ ὑψηλὰ ἐπιβιβᾷ με τοῦ νικῆσαί με ἐν τῇ ᾠδῇ αὐτοῦ.
Αμβ. 3,19 Κυριος ο Θεός είναι η δύναμίς μου. Αυτός θα στερεώση δια παντός τα πόδια μου εις τας δικαίας πορείας μου. Θα με αναβιβάση υψηλά, ώστε ψάλλων ευγνώμονα δοξολογίαν προς αυτόν να νικήσω.
|
~** Ο προφήτης Δανιήλ
Ο προφήτης Δανιήλ είναι ένας από τους τέσσερις μεγάλους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης. Γεννήθηκε στην Άνω Βηθαρά και έζησε στα τέλη του 7ου με τις αρχές 6ου π.Χ. αιώνα. Ανήκε στη φυλή του Ιούδα και καταγόταν από τη βασιλική οικογένεια του Δαβίδ (Δανιήλ 1,3-6). Το όνομά του σημαίνει "ο Κύριος είναι ο κριτής μου".
Ο βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ πολιόρκησε την Ιερουσαλήμ, την κατέλαβε και έσυρε τους κατοίκους της αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα. Έτσι ο Δανιήλ σε νεαρή ηλικία οδηγήθηκε μαζί με τους γονείς του αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα το 605 π.Χ. (Δανιήλ 1,4). Ο βασιλιάς διέταξε τον Ασπενάζ, προϊστάμενο του προσωπικού του, να επιλέξει από τους Ισραηλίτες όσους νέους ήταν από βασιλική γενιά ή από οικογένειες ευγενών. Αυτοί δεν έπρεπε να έχουν κανένα σωματικό ελάττωμα. Έπρεπε να είναι εμφανίσιμοι, να έχουν μεγάλη μόρφωση και να διαθέτουν γνώση και αντίληψη, προκειμένου να προσληφθούν στα ανάκτορα, στην υπηρεσία του βασιλιά. Θα τους δίδασκαν να διαβάζουν και να γράφουν τη γλώσσα των Βαβυλωνίων.
Ο Δανιήλ ήταν προικισμένος με πολλά φυσικά και πνευματικά χαρίσματα γι' αυτό και ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ τον διάλεξε μαζί με τρία άλλα παιδιά, τον Ανανία, τον Αζαρία και τον Μισαήλ, να παραμείνουν στην βασιλική αυλή όπου ανατράφηκαν και σπούδασαν. Επειδή η απόδοσή τους στις σπουδές ήταν άριστη, όταν ενηλικιώθηκαν ο βασιλιάς τους τοποθέτησε σε ανώτερες θέσεις του παλατιού (Δανιήλ 1,5 και 1,18-19). Ο προσωπάρχης του παλατιού έδωσε στο Δανιήλ και τους τρεις φίλους του νέα ονόματα. Στο Δανιήλ το όνομα Βαλτάσαρ, στον Ανανία το όνομα Σεδράχ, στο Μισαήλ το όνομα Μισάχ και στον Αζαρία το όνομα Αβδεναγώ (Δανιήλ 1,7).
Αφού πέρασε ο χρόνος που είχε ορίσει ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ για να παρουσιάσουν σ’ αυτόν τους νέους, ο προϊστάμενος του προσωπικού τους οδήγησε μπροστά του. Ο βασιλιάς συζήτησε μ’ όλους αυτούς, αλλά δε βρήκε κανέναν σαν το Δανιήλ, τον Ανανία, το Μισαήλ και τον Αζαρία. Έτσι τους προσέλαβε στην υπηρεσία του. Και για οποιοδήποτε ζήτημα τους ρωτούσε ο βασιλιάς και απαιτείτο σοφία και ευφυΐα, τους έβρισκε δέκα φορές καλύτερους απ’ όλους τους μάγους και τους μάντεις του βασιλείου του.
Εκείνο που ενδιέφερε το νεαρό Δανιήλ και τους τρεις φίλους του, ήταν να παραμείνουν σταθεροί στις πατρικές τους παραδόσεις και στην εφαρμογή του Μωσαϊκού νόμου. Αυτό φάνηκε γρήγορα, γιατί ποτέ δεν έφαγαν και δεν ήπιαν απ' τα φαγητά και τα ποτά απ' το βασιλικό τραπέζι καθώς προέρχονταν από θυσίες σε βαβυλωνιακούς θεούς (Δανιήλ 1,8-17). Γι' αυτό και ο ίδιος και οι φίλοι του αμείφθηκαν από το Θεό με αρκετά χαρίσματα. Επιπλέον ο Δανιήλ από έφηβος είχε το χάρισμα της προφητείας, δοσμένο από το Θεό και μάλιστα κατανοούσε κάθε όραμα και όνειρο" (Δανιήλ 1,17).
Εκείνο που ενδιέφερε το νεαρό Δανιήλ και τους τρεις φίλους του, ήταν να παραμείνουν σταθεροί στις πατρικές τους παραδόσεις και στην εφαρμογή του Μωσαϊκού νόμου. Αυτό φάνηκε γρήγορα, γιατί ποτέ δεν έφαγαν και δεν ήπιαν απ' τα φαγητά και τα ποτά απ' το βασιλικό τραπέζι καθώς προέρχονταν από θυσίες σε βαβυλωνιακούς θεούς (Δανιήλ 1,8-17). Γι' αυτό και ο ίδιος και οι φίλοι του αμείφθηκαν από το Θεό με αρκετά χαρίσματα. Επιπλέον ο Δανιήλ από έφηβος είχε το χάρισμα της προφητείας, δοσμένο από το Θεό και μάλιστα κατανοούσε κάθε όραμα και όνειρο" (Δανιήλ 1,17).
Κάποτε ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ είδε ένα όνειρο, και κάλεσε τους μάντεις και τους σοφούς της Βαβυλώνας, για να του το ερμηνεύσουν. Εκείνοι όμως δεν μπόρεσαν να δώσουν κάποια εξήγηση. Τότε κάλεσε τον Δανιήλ και ο προφήτης έδωσε την εξής ερμηνεία: τα τμήματα του αγάλματος με τα διάφορα υλικά αντιπροσωπεύουν τις διάφορες επίγειες βασιλείες, με αρχή το βαβυλωνιακό κράτος. Το κράτος αυτό, όπως και τα υπόλοιπα βασίλεια που θα ακολουθήσουν (Μήδοι και Πέρσες, Μ. Αλέξανδρος, Πτολεμαίοι και Σελευκίδες), θα συντριβούν από το Θεό του Ουρανού, που θα αναστήσει άλλο βασίλειο (του Μεσσία) και θα θρυμματίσει όλες τις άλλες βασιλείες, ενώ το ίδιο θα παραμείνει αιώνιο.
Έτσι ο Δανιήλ εξήγησε όνειρα του βασιλιά και των αξιωματούχων του (Δανιήλ 2,13-47. 4,1-30). Λόγω των χαρισμάτων τοποθετήθηκε διοικητής της Βαβυλώνας (Δανιήλ 2,48) και αργότερα ανέλαβε και άλλες κυβερνητικές θέσεις.
Συγκλονιστική είναι και η ερμηνεία του Δανιήλ για ένα ακόμη όραμα. Κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου, ο τελευταίος βασιλιάς της Βαβυλώνας Βαλτάσαρ θέλησε να χρησιμοποιήσει τα ιερά σκεύη του Ναού, τα οποία είχε διαρπάξει ο Ναβουχοδονόσορ. Τότε είδαν όλοι με κατάπληξη και τρόμο ένα χέρι να γράφει στον τοίχο τρεις ακατανόητες λέξεις. Ο βασιλιάς κάλεσε τότε όλους τους μάγους και τους συμβούλους του για να εξηγήσουν τη γραφή, αλλά χωρίς επιτυχία. Μόνο ο προφήτης Δανιήλ μπόρεσε να ερμηνεύσει αυτό το όραμα. Οι λέξεις προανήγγελλαν την άμεση καταστροφή του βαβυλωνιακού κράτους από τους Μήδους και τους Πέρσες. Μετά την εξήγηση του ονείρου του βασιλιά Βαλτάσαρ, ο Δανιήλ ανακηρύχθηκε ως ο τρίτος άρχοντας του βασιλείου (Δανιήλ 5,29). Όμως το όραμα εκπληρώθηκε το ίδιο βράδυ καθώς η Βαβυλώνα καταλύθηκε από τους Πέρσες (539 π.Χ.).
Μετά την κατάκτηση της Βαβυλώνας από τους Πέρσες και τους Μήδους, και την αναρρίχηση του Δαρείου στο θρόνο των Περσών, ο Δανιήλ έγινε ένας από τους τρεις επόπτες των αρχόντων της αυτοκρατορίας (Δανιήλ 6,2). Και παρόλο που είχε αποκτήσει τόσο μεγάλη θέση δεν έπαψε να πιστεύει στο Θεό, να ενδιαφέρεται για το λαό του, να προσεύχεται και να νηστεύει για τη συγχώρεση των αμαρτιών του (Δανιήλ 9,1-27. 10,2-3).
Η άνοδος του Δανιήλ στα υψηλότερα αξιώματα δημιούργησε φθόνο και αντιπάθειες προς το πρόσωπό του, μέχρι το σημείο να τον συκοφαντήσουν στο βασιλιά (Δανιήλ 6,5-16). Οι κατώτεροι από αυτόν άρχοντες του έστησαν παγίδα. Έπεισαν το βασιλιά Δαρείο να υπογράψει διάταγμα, κατά οποίο οι υπήκοοι του ότι κι αν ήθελαν έπρεπε να το ζητάνε μόνο από τον ίδιο το βασιλιά. Ούτε από ανθρώπους ούτε από Θεό. Οι παραβάτες της βασιλικής εντολής θα ρίχνονταν σε λάκκο με λιοντάρια. Ο Δανιήλ παρά τη διαταγή, συνέχισε να προσεύχεται τρεις φορές την ημέρα στο Θεό του. Τον κατηγόρησαν λοιπόν στο βασιλιά ότι με την προσευχή έκανε αιτήματα στο Θεό, ο οποίος και αναγκάστηκε, παρά τη συμπάθεια που έτρεφε γι' αυτόν, να εφαρμόσει την εντολή του (Δανιήλ 6,17). Ο Δανιήλ ρίχτηκε στο λάκκο με τα λιοντάρια, τα οποία όμως, με τη βοήθεια του Θεού, στέλνοντας έναν άγγελο Του για να τον προστατεύσει, δεν τον πείραξαν. Το ίδιο συνέβη και την επόμενη μέρα. Ο βασιλιάς διαπίστωσε το θαύμα και έδωσε διαταγή πρώτον να ριχτούν στα λιοντάρια κατήγοροι του Δανιήλ, και δεύτερον να σέβονται στο εξής όλοι οι κάτοικοι του βασιλείου το Θεό του μεγάλου προφήτη (Δανιήλ 6,24-25).
Ο Δανιήλ είχε την ικανοποίηση να δει την επιστροφή των Ιουδαίων στην χώρα τους, λόγω όμως της προχωρημένης ηλικίας του δε μπόρεσε να μεταβεί στην Παλαιστίνη, η καρδιά του όμως ήταν πάντα μαζί τους (Δανιήλ 10,19). Και μετά την αναρρίχηση του Κύρου στο θρόνο, ο Δανιήλ εξακολούθησε να διατηρεί τα αξιώματά που είχε (Δανιήλ 1,21).
Η πίστη του Δανιήλ στο Θεό, ήταν παράδειγμα προς μίμηση και ως υπόδειγμα δικαιοσύνης (Εβραίους 11,33, Ιεζεκιήλ 14,14,20) και σοφίας (Ιεζεκιήλ 28,3). Πέθανε σε προχωρημένη ηλικία. Στην Παλαιά Διαθήκη, ένα από τα σπουδαιότερα προφητικά βιβλία είναι αυτό του Δανιήλ, ο οποίος προφήτευσε και τον ερχομό του Υιού του ανθρώπου. Στο βιβλίο του υπάρχουν προφητείες μέχρι το τέλος της ανθρώπινης ιστορίας, τον καιρό της μεγάλης θλίψης και την ανάσταση των νεκρών (Δανιήλ κεφ. 12). Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάει τη μνήμη του Δανιήλ και των τριών φίλων του Ανανία, Μισαήλ και Αζαρία στις 17 Δεκεμβρίου.~ ** Ο Προφήτης Ιεζεκιήλ
Από τους μείζονες προφήτες του Ισραήλ, η μνήμη του οποίου τιμάται από τη Χριστιανική Εκκλησία στις 23 Ιουλίου.
υ
©S
Από τους μείζονες προφήτες του Ισραήλ, η μνήμη του οποίου τιμάται από τη Χριστιανική Εκκλησία στις 23 Ιουλίου. λ έζησε τον 6ο π.Χ και ήταν γιος του ιερέα Βουζί. Το 597 π.Χ. οδηγήθηκε αιχμάλωτος στη Βαβυλώνα μετά την πρώτη κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορα. Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του κλήθηκε στο προφητικό αξίωμα, σε ηλικία 30 ετών (593 π.Χ). Ήταν αμείλικτος εχθρός κάθε αμαρτίας και δεν δίσταζε να ελέγχει τους υπερόπτες και αλαζονικούς άρχοντες του Ισραήλ για τις άνομες πράξεις τους. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Ιεζεκιήλ φονεύθηκε από τη φυλή του Γαδ, επειδή τους κατηγορούσε για ειδωλολατρία. Τάφηκε κοντά στη σημερινή Βαγδάτη του Ιράκ. Ο προφήτης Ιεζεκιήλ είναι ο συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου της Παλαιάς Διαθήκης, που περιέχει προειδοποιήσεις για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, οράματα και προφητείες. Στο τρίτο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνεται η προφητεία, η οποία αναφέρεται στο όραμα του προφήτη Ιεζεκιήλ, το σχετικό με τη θαυματουργική ζωογόνηση των γυμνών οστών, που γίνονται ζωντανοί άνθρωποι με το πρόσταγμα του Θεού (κεφ. λζ', στ. 1-14). Η περικοπή αυτή διαβάζεται στους ναούς το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής μετά την περιφορά του Επιταφίου, επειδή προφητεύει την ανάσταση των νεκρών, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.
~ Ο Προφήτης Ἰερεµίας
Ο Προφήτης Ιερεμίας γεννήθηκε πιθανώς κατά το 650 π.Χ., στην μικρή πόλη της φυλής Βενιαμίν Αναθώθ, βορειοανατολικά της Ιερουσαλήμ. Καταγόταν από ιερατική οικογένεια και ήταν γιος του ιερέα Χελκία (Ιερεμίας 1,1). Ανατράφηκε με αυστηρότητα και τα πρώτα χρόνια τα έζησε στη γενέτειρα του Αναθώθ (Ιερεμίας 1,1). Είναι ο δεύτερος από τους τέσσερις ονομαζόμενους "μεγάλους" προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης.
Ο Προφήτης Ιερεμίας καθαγιάσθηκε πριν από τη γέννησή του. Ως προφήτης έδρασε κυρίως στην Ιερουσαλήμ και η εποχή της δράσης του συμπίπτει με την κατάρρευση της ηγεμονίας των Ασσυρίων και την ανάδειξη των Βαβυλωνίων σε κυρίαρχη δύναμη της Μεσοποταμίας. Υπήρξε σύγχρονος των προφητών Σοφονία, Αββακούμ, Ιεζεκιήλ και Δανιήλ. Μελετούσε τους προ αυτού Προφήτες Ησαΐα και Ωσηέ.
Νεότατος στην ηλικία, περίπου 23 - 25 ετών, περί το 627 - 625 π.Χ., καλείται από τον Θεό στο προφητικό αξίωμα, κατά το 13ο έτος της βασιλείας του Ιωσία (Ιερεμίας 1,6). Ανταποκρίνεται στο θέλημα του Κυρίου και έτσι το όνομά του (Ιερεμίας), που σημαίνει ο Θεός ανυψώνει ή καθιστά, εκφράζει και την αποστολή του. Κατάπληκτος από την τιμή αυτή ο Ιερεμίας, αρνείται την υψηλή τιμητική κλήση, προβάλλοντας τις ασθενείς νεανικές του δυνάμεις. Ο Θεός όμως ενισχύει αυτόν υποσχόμενος, όχι υλικές αμοιβές και τιμές, αλλά το πολυτιμότερο όλων, τη βοήθειά Του. Ο Ιερεμίας υπακούει.
Σε τέσσερις περιόδους διαιρείται η δημόσια δράση του. Πρώτον, επί του βασιλέως Ιωσίου προ της μετερρυθμίσεως (627 - 621 π.Χ.), δεύτερον, επί του βασιλέως Ιωακείμ μέχρι του Σεδεκίου (609 - 598 π.Χ.), τρίτον, επί Σεδεκίου (598 - 586 π.Χ.) και τέταρτον, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ και την αιχμαλωσία του Σεδεκίου.
Μετά την καταστροφή του βασιλείου του Ισραήλ, το βασίλειο του Ιούδα, όπου βρισκόταν ο Προφήτης Ιερεμίας, τελούσε υπό την επίδραση των Ασσυρίων, όχι μόνο πολιτικά αλλά και θρησκευτικά. Η πολυθεΐα των Ασσυρίων είχε εισχωρήσει στους Ιουδαίους, διότι ο βασιλέας Μανασσής (693 - 639 π.Χ.) ήταν υποτελής των Ασσυρίων και είχε παραδοθεί σε θρησκευτικό συγκρητισμό και σε ειδωλολατρία. Όσες πόλεις υπήρχαν στην Ιουδαία, τόσοι ήταν και οι θεοί, όσοι οι δρόμοι της Ιερουσαλήμ, τόσα θυσιαστήρια του Βαάλ. Υπήρχε η ειδωλολατρία του Μολώχ με θυσίες και ανθρώπινα θύματα. Στις αυλές του ναού ήταν θυσιαστήρια των Ασσυρίων θεών και το είδωλο της Αστάρτης. Ο Ιερεμίας, επί της βασιλείας του Ιωσίου, από το 627 π.Χ., πήγε στην Ιερουσαλήμ και τις πόλεις του Ιούδα αναγγέλλοντας στο λαό Ισραήλ το λόγο του Θεού (Ιερεμίας 11,2-6). Επέρχεται κατά της πολυθεΐας κηρύσσοντας τον Ένα και Μόνο Αληθινό Θεό και στηλιτεύοντας τη διαφθορά. Εκτός της ειδωλολατρίας και ανηθικότητας, ο Ιερεμίας πολεμάει κατά την περίοδο αυτή και τους ψευδοπροφήτες, οι οποίοι παραπλανούσαν τον λαό με ψευδείς προφητείες. Ο Προφήτης διαισθάνεται κάποια μεταβολή του λαού και κάποια μετάνοια. Η μετάνοια όμως αυτή ήταν πρόσκαιρη λόγω της ανομβρίας. Ο Προφήτης πονάει και υποφέρει. Περιέρχεται σε απόγνωση. Όμως η μακροθυμία του Θεού δεν εξαντλείται. Ο Θεός συμβουλεύει τον Προφήτη να ερευνήσει την υπό του κακού τρυγηθείσα άμπελο, το λαό Του, μήπως βρει κάποια ρώγα σταφυλιού, κάποιον άνθρωπο ευσεβή, ατρύγητο από το κακό. Έτσι τονίζεται η μεγάλη αξία του ανθρώπου. Ο Προφήτης δεν βρίσκει δυστυχώς καμία ρώγα σταφυλιού ατρύγητη από το κακό. Στην άκαρπη αυτή προσπάθεια του Προφήτη, ο Θεός συνιστά σε αυτόν και πάλι να συνεχίσει την εργασία του, για να πεισθεί και ο ίδιος ο Προφήτης για το αδιόρθωτο του λαού και τη δίκαιη τιμωρία του. Ο Θεός παρομοιάζει τον Προφήτη με μεταλλουργό που δοκιμάζει τα μέταλλα και φροντίζει από το μείγμα να εξαγάγει αυτά που είναι ευγενή, δηλαδή το χρυσό και τον άργυρο. Μάταια όμως.
Εδώ τερματίζεται η πρώτη περίοδος της δράσεως του Προφήτη Ιερεμία. Κατόπιν έρχεται η κατάλυση του Ασσυριακού βασιλείου διά της πίστεως της Νινευή το 621 π.Χ. Ο ευσεβής βασιλέας Ιωσίας, επωφελούμενος από την κατάρρευση αυτή, ανέλαβε πολιτική εξωτερικής ανεξαρτησίας και προέβη σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, για να ορθώσει την πίστη στον Θεό. Ο Ιερεμίας βοήθησε το βασιλιά Ιωσία στο μεταρρυθμιστικό του έργο. Κατά το χρονικό διάστημα 621 - 608 π.Χ., αποσύρθηκε πιθανότατα από τη δημόσια δράση και αποτραβήχτηκε σε απομόνωση και άσκηση.
Κατά την δεύτερη περίοδο της δράσης του, επί της εποχής του βασιλέως Ιωακείμ (609 - 598 π.Χ.), ο Προφήτης Ιερεμίας στρέφεται κατά των ατόπων της Ισραηλιτικής θρησκείας. Ο μαγικός χαρακτήρας, τον οποίο απέδιδαν οι Ιουδαίοι στο ναό και στις τελετές, τον ενοχλούσε. Έλεγε ότι «ο ναός, ο οποίος χρησιμεύει να καλύπτει τα κακουργήματα, είναι όχι ναός Θεού, αλλά σπήλαιο ληστών».
Κατά το πρώτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ, σε κάποια μεγάλη εορτή, εμφανίζεται ο Προφήτης Ιερεμίας στην αυλή του ναού και μέσα στο ενθουσιώδες από τη θέα του ναού πλήθος, προσβάλλει την εσφαλμένη αυτή πίστη, την οποία είχε ο λαός περί του ναού και κηρύσσει την επερχόμενη καταστροφή του ναού. Όλος ο λαός εξεγείρεται και ζητεί τον θάνατό του. Σώζεται με την επέμβαση του Αχικάμ. Μεταβαίνει στο εργαστήριο του κεραμέως και παρατηρεί ότι ο κεραμέας μεταπλάσσει όσα από τα πήλινα δοχεία δεν αρέσουν σε αυτόν. Έτσι, λέγει ο Προφήτης, θα κάνει ο Θεός σε έθνη και ανθρώπους, τα οποία δεν αρέσουν σε Αυτόν. Για την αποφυγή της καταστροφής συνιστά την εσωτερική μετάνοια του ανθρώπου. Άρχοντες και λαός αντιδρούν. Κουρασμένος ο Προφήτης από τους άκαρπους αγώνες του ζητεί τη απομόνωση και προβλέποντας την αμετανοησία του λαού του Θεού, προλέγει την καταστροφή του.
Ο Ιερεμίας προφήτευσε τα επερχόμενα δεινά του Βασιλείου του Ιούδα που τελούσε υπό διαρκή απειλή τόσο της Αιγύπτου όσο και των Βαβυλωνίων, όπου και ζητούσε από τον λαό τη διατήρηση της πίστης προς τον Θεό και την ειλικρινή μετάνοια του. Ο Θεός τον διέταξε να γράψει τις προφητείες τις οποίες ο Βαρούχ ανέγνωσε στο Ναό, το τέταρτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ (Ιερεμίας 25,1 και 36,1), όμως ο βασιλιάς όταν άκουσε την ανάγνωση των πρώτων σελίδων, άρχισε να κόβει τα φύλλα του βιβλίου και να τα ρίχνει στη φωτιά (Ιερεμίας κεφ. 36). Κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να τον δηλητηριάσουν στην Αναθώθ. Συνωμοτούν εναντίον του και οι συγγενείς του. Ο Ιερεμίας αποδίδει την σωτηρία του στον Θεό. Στρέφεται κατά των αρχόντων, του βασιλέως Ιωακείμ και των ανακτόρων, των οποίων κηρύσσει την καταστροφή. Όλος ο κόσμος είναι εναντίον του. Προς στιγμήν κάμπτεται, διότι νομίζει ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον Θεό και παραπονείται. Συνέρχεται όμως και συνεχίζει το έργο του. Στην αυλή του ναού κηρύσσει και πάλι την καταστροφή του ναού. Το κήρυγμα και οι προφητείες του όμως αυτές προκάλεσαν το εναντίον του μίσος από τους άρχοντες των Ιουδαίων. Ο στρατηγός του ιερού χώρου του ναού Πασχώρ τον ραβδίζει και τον ρίχνει στη φυλακή, μέχρι που απελευθερώθηκε από τους Αιγυπτίους μετά την υπ' αυτών καταστροφή της Ιερουσαλήμ.
Κατά την δεύτερη περίοδο της δράσης του, επί της εποχής του βασιλέως Ιωακείμ (609 - 598 π.Χ.), ο Προφήτης Ιερεμίας στρέφεται κατά των ατόπων της Ισραηλιτικής θρησκείας. Ο μαγικός χαρακτήρας, τον οποίο απέδιδαν οι Ιουδαίοι στο ναό και στις τελετές, τον ενοχλούσε. Έλεγε ότι «ο ναός, ο οποίος χρησιμεύει να καλύπτει τα κακουργήματα, είναι όχι ναός Θεού, αλλά σπήλαιο ληστών».
Κατά το πρώτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ, σε κάποια μεγάλη εορτή, εμφανίζεται ο Προφήτης Ιερεμίας στην αυλή του ναού και μέσα στο ενθουσιώδες από τη θέα του ναού πλήθος, προσβάλλει την εσφαλμένη αυτή πίστη, την οποία είχε ο λαός περί του ναού και κηρύσσει την επερχόμενη καταστροφή του ναού. Όλος ο λαός εξεγείρεται και ζητεί τον θάνατό του. Σώζεται με την επέμβαση του Αχικάμ. Μεταβαίνει στο εργαστήριο του κεραμέως και παρατηρεί ότι ο κεραμέας μεταπλάσσει όσα από τα πήλινα δοχεία δεν αρέσουν σε αυτόν. Έτσι, λέγει ο Προφήτης, θα κάνει ο Θεός σε έθνη και ανθρώπους, τα οποία δεν αρέσουν σε Αυτόν. Για την αποφυγή της καταστροφής συνιστά την εσωτερική μετάνοια του ανθρώπου. Άρχοντες και λαός αντιδρούν. Κουρασμένος ο Προφήτης από τους άκαρπους αγώνες του ζητεί τη απομόνωση και προβλέποντας την αμετανοησία του λαού του Θεού, προλέγει την καταστροφή του.
Ο Ιερεμίας προφήτευσε τα επερχόμενα δεινά του Βασιλείου του Ιούδα που τελούσε υπό διαρκή απειλή τόσο της Αιγύπτου όσο και των Βαβυλωνίων, όπου και ζητούσε από τον λαό τη διατήρηση της πίστης προς τον Θεό και την ειλικρινή μετάνοια του. Ο Θεός τον διέταξε να γράψει τις προφητείες τις οποίες ο Βαρούχ ανέγνωσε στο Ναό, το τέταρτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ (Ιερεμίας 25,1 και 36,1), όμως ο βασιλιάς όταν άκουσε την ανάγνωση των πρώτων σελίδων, άρχισε να κόβει τα φύλλα του βιβλίου και να τα ρίχνει στη φωτιά (Ιερεμίας κεφ. 36). Κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να τον δηλητηριάσουν στην Αναθώθ. Συνωμοτούν εναντίον του και οι συγγενείς του. Ο Ιερεμίας αποδίδει την σωτηρία του στον Θεό. Στρέφεται κατά των αρχόντων, του βασιλέως Ιωακείμ και των ανακτόρων, των οποίων κηρύσσει την καταστροφή. Όλος ο κόσμος είναι εναντίον του. Προς στιγμήν κάμπτεται, διότι νομίζει ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον Θεό και παραπονείται. Συνέρχεται όμως και συνεχίζει το έργο του. Στην αυλή του ναού κηρύσσει και πάλι την καταστροφή του ναού. Το κήρυγμα και οι προφητείες του όμως αυτές προκάλεσαν το εναντίον του μίσος από τους άρχοντες των Ιουδαίων. Ο στρατηγός του ιερού χώρου του ναού Πασχώρ τον ραβδίζει και τον ρίχνει στη φυλακή, μέχρι που απελευθερώθηκε από τους Αιγυπτίους μετά την υπ' αυτών καταστροφή της Ιερουσαλήμ.
Όταν αποφυλακίσθηκε, όμως, συνέχισε να προφητεύει άλλες συμφορές οπότε και υπέστη νέους διωγμούς από τον Βασιλέα Ιωακείμ (που είχαν επιβάλλει οι Αιγύπτιοι) θεωρούμενος ως εχθρός των Αιγυπτίων. Τα κηρύγματά του γίνονται δεκτά με ειρωνείες. Του απαγορεύουν να επισκέπτεται το ναό. Ο Προφήτης σκέπτεται να εγκαταλείψει τον αγώνα. Η φωτιά όμως του λόγου του Θεού, που είναι μέσα του, δεν τον αφήνει. Κατά το τέλος του 605 π.Χ., μετά την ήττα των Αιγυπτίων στο Χαρκαμύς, επειδή ο ίδιος δεν ήταν δυνατόν να εισέλθει στην αυλή του ναού, δίδει στον μαθητή του Βαρούχ να αναγνώσει στο μέσο της αυλής του ναού, προφητεία, διά της οποίας κηρυσσόταν η καταστροφή του ναού. Όλοι τότε επαναστατούν εναντίον του. Ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ κρύβονται, για να μη συλληφθούν. Η προλεχθείσα όμως καταστροφή επήλθε.
Οι Αιγύπτιοι νικήθηκαν από τον Ναβουχοδονόσορα το 605 π.Χ. και η Ιουδαία περιήλθε πλέον στους Βαβυλώνιους, οι Βαβυλώνιοι κατέστησαν φόρου υποτελή, το βασιλέα Ιωακείμ. Αυτός, επιθυμώντας την ανεξαρτησία και αφού παρακινήθηκε από άκριτους ανθρώπους, προκαλεί τη Βαβυλώνιο εκστρατεία κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Ναβουχοδονόσωρ επέρχεται εναντίον του και πολιορκεί την Ιερουσαλήμ. Ο Ιερεμίας μάταια συνιστά στον βασιλέα Ιωακείμ, υποταγή στους Βαβυλώνιους. Ο Ιωακείμ πεθαίνει και η πόλη καταλαμβάνεται και πολιορκείται. Ο ναός καταστρέφεται. Ο άμεσος διάδοχος του Ιωακείμ, ο Ιωαχείν (Ιεχονίας) πορεύεται σε αιχμαλωσία με τους αξιωματούχους της χώρας και δέκα χιλιάδες από το λαό. Ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ ορίζει ως διάδοχο του Ιεχονίου, τον Σεδεκία. Και επί βασιλείας Ιωαχείν (Ιωαχίν) εξακολούθησε να προφητεύει και να προτρέπει το λαό να ακολουθήσει το δρόμο του Θεού, χωρίς όμως αποτέλεσμα (Ιερεμίας 22,24-30. Β' Βασιλέων 24,12).
Κατά την Τρίτη περίοδο της δράσεως του Προφήτη Ιερεμίου, το 594 π.Χ., απεσταλμένοι των Ιδουμαίων, Αμμωνιτών, Τύρου και Σιδώνος, παρακάλεσαν τον Σεδεκία να συμμαχήσουν κατά των Βαβυλωνίων. Οι ψευδοπροφήτες κηρύσσουν ότι τα ιερά σκεύη του ναού που είχαν κλαπεί θα επιστραφούν. Ο Ιερεμίας αντιτίθεται και συμβολικά θέτει ζυγό στον τράχηλό του, για να δηλώσει ότι θα είναι δούλοι του Ναβουχοδονόσορα. Ο ψευδοπροφήτης Ανανίας σπάζει το ζυγό πάνω στον τράχηλο του Ιερεμία, για να τονίσει την αποτίναξη του ζυγού των Βαβυλωνίων. Ο Ιερεμίας απαντά, «Έσπασες ξύλινους ζυγούς; Σιδερένιους θα θέσει ο Θεός στον τράχηλό σας».
Ο Σεδεκίας τήρησε συνετή πολιτική προς τους απεσταλμένους των άλλων περιοχών και ενέκρινε την γνώμη του Προφήτη Ιερεμία. Όμως, κατά το 588 π.Χ., ο φαραώ της Αιγύπτου Ουαφρής επαναστατεί κατά των Βαβυλωνίων. Το φρόνημα των Ιουδαίων αναπτερώνεται και λαμβάνουν και αυτοί μέρος στην επανάσταση αυτή. Ο Ιερεμίας τους αποτρέπει από το να συμμαχήσουν με τους Αιγυπτίους κατά των Βαβυλωνίων. Οι Ιουδαίοι δεν υπακούν και επαναστατούν.
Οι Αιγύπτιοι νικήθηκαν από τον Ναβουχοδονόσορα το 605 π.Χ. και η Ιουδαία περιήλθε πλέον στους Βαβυλώνιους, οι Βαβυλώνιοι κατέστησαν φόρου υποτελή, το βασιλέα Ιωακείμ. Αυτός, επιθυμώντας την ανεξαρτησία και αφού παρακινήθηκε από άκριτους ανθρώπους, προκαλεί τη Βαβυλώνιο εκστρατεία κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Ναβουχοδονόσωρ επέρχεται εναντίον του και πολιορκεί την Ιερουσαλήμ. Ο Ιερεμίας μάταια συνιστά στον βασιλέα Ιωακείμ, υποταγή στους Βαβυλώνιους. Ο Ιωακείμ πεθαίνει και η πόλη καταλαμβάνεται και πολιορκείται. Ο ναός καταστρέφεται. Ο άμεσος διάδοχος του Ιωακείμ, ο Ιωαχείν (Ιεχονίας) πορεύεται σε αιχμαλωσία με τους αξιωματούχους της χώρας και δέκα χιλιάδες από το λαό. Ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ ορίζει ως διάδοχο του Ιεχονίου, τον Σεδεκία. Και επί βασιλείας Ιωαχείν (Ιωαχίν) εξακολούθησε να προφητεύει και να προτρέπει το λαό να ακολουθήσει το δρόμο του Θεού, χωρίς όμως αποτέλεσμα (Ιερεμίας 22,24-30. Β' Βασιλέων 24,12).
Κατά την Τρίτη περίοδο της δράσεως του Προφήτη Ιερεμίου, το 594 π.Χ., απεσταλμένοι των Ιδουμαίων, Αμμωνιτών, Τύρου και Σιδώνος, παρακάλεσαν τον Σεδεκία να συμμαχήσουν κατά των Βαβυλωνίων. Οι ψευδοπροφήτες κηρύσσουν ότι τα ιερά σκεύη του ναού που είχαν κλαπεί θα επιστραφούν. Ο Ιερεμίας αντιτίθεται και συμβολικά θέτει ζυγό στον τράχηλό του, για να δηλώσει ότι θα είναι δούλοι του Ναβουχοδονόσορα. Ο ψευδοπροφήτης Ανανίας σπάζει το ζυγό πάνω στον τράχηλο του Ιερεμία, για να τονίσει την αποτίναξη του ζυγού των Βαβυλωνίων. Ο Ιερεμίας απαντά, «Έσπασες ξύλινους ζυγούς; Σιδερένιους θα θέσει ο Θεός στον τράχηλό σας».
Ο Σεδεκίας τήρησε συνετή πολιτική προς τους απεσταλμένους των άλλων περιοχών και ενέκρινε την γνώμη του Προφήτη Ιερεμία. Όμως, κατά το 588 π.Χ., ο φαραώ της Αιγύπτου Ουαφρής επαναστατεί κατά των Βαβυλωνίων. Το φρόνημα των Ιουδαίων αναπτερώνεται και λαμβάνουν και αυτοί μέρος στην επανάσταση αυτή. Ο Ιερεμίας τους αποτρέπει από το να συμμαχήσουν με τους Αιγυπτίους κατά των Βαβυλωνίων. Οι Ιουδαίοι δεν υπακούν και επαναστατούν.
Ο Ιερεμίας ανάγγειλε την κατάληψη και τη καταστροφή της Ιερουσαλήμ και επειδή συμβούλευσε την Ιερουσαλήμ να παραδοθεί στους Βαβυλώνιους, τον κατηγόρησαν και τον φυλάκισαν (Ιερεμίας κεφ. 37). Έπειτα οι άρχοντες τον έριξαν σε μια λασπώδη δεξαμενή (Ιερεμίας 38,1-6), διότι με τον τρόπο που ο Προφήτης ομιλούσε παρέλυε τα χέρια των πολεμιστών. Με την επέμβαση όμως του Αιθίοπα Αβδεμέλεχ αποσύρεται από τον λάκκο. Αργότερα τον έβαλαν πάλι στη φυλακή (Ιερεμίας 38,7-13).
Όταν αργότερα οι Βαβυλώνιοι κυρίευσαν την Ιερουσαλήμ, ο βασιλέας Σεδεκίας συλλαμβάνεται, τυφλώνεται και οδηγείται στη Βαβυλώνα. Η Ιερουσαλήμ παραδίδεται στις φλόγες και την καταστροφή. Μετά από εντολή του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα ο οποίος εκτιμούσε τον Ιερεμία απελευθερώνεται. Του πρότεινε μάλιστα είτε να μεταβεί στη Βαβυλώνα είτε να μείνει στην Ιερουσαλήμ (Ιερεμίας 40,1-5). Ο Ιερεμίας όμως προτίμησε να μείνει στην Ιερουσαλήμ για να υπηρετήσει το λαό που είχε απομείνει (Ιερεμίας 40,6).
Κατά την τέταρτη περίοδο της δράσεώς του, ο Ιερεμίας, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ, αποφασίζει να διαμείνει πλησίον του Γοδολίου. Τον Γοδολία, ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ εγκαθιστά κυβερνήτη της Ιουδαίας. Μετά από λίγο, όμως, ο Γοδολίας δολοφονείται και ο Ιουδαϊκός λαός, φοβούμενος την τιμωρία από τους Βαβυλωνίους, αποφασίζει να απέλθει στην Αίγυπτο παρά την γνώμη του Ιερεμίου και την εντολή του Θεού. Χωρίς την θέλησή του, παίρνουν μαζί τους και τον Ιερεμία, ο οποίος κηρύττει και στην Αίγυπτο. Προφητεύει την εισβολή του Ναβουχοδονόσορα και την κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Βαβυλώνιους, η οποία και έγινε (Ιερεμίας κεφ. 43). Εκεί οι Ιουδαίοι περιπίπτουν σε ειδωλολατρία. Ο Προφήτης επέρχεται και πάλι εναντίον αυτών. Εκείνοι όμως δεν υπακούουν και ο Προφήτης προλέγει την καταστροφή τους.
Από δω και πέρα χάνονται τα ίχνη του. Κάποιες μη εξακριβωμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ιερεμίας λιθοβολήθηκε και βρήκε οικτρό θάνατο από τους συμπατριώτες του στην πόλη Τάφνα της Αιγύπτου. Μια Ραββινική παράδοση αναφέρει ότι απήχθη μαζί με τον Βαρούχ αιχμάλωτος από τον βασιλέα Ναβουχοδονόσωρ σε κάποια εισβολή του στην Αίγυπτο το 568 π.Χ..
Υπηρέτησε το Θεό για 42 χρόνια, και προσπάθησε με ζήλο και μεγάλη υπομονή να οδηγήσει τον αποστάτη λαό στο δρόμο του Θεού. Γι' αυτό και δέχθηκε διωγμούς. Έκλαψε για τις αμαρτίες του λαού. Ο Ιερεμίας προφήτευσε για την υποταγή του βασιλείου του Ιούδα στους Βαβυλώνιους, την κατάκτηση της Αιγύπτου αλλά και την καταστροφή και την εξαφάνιση της Βαβυλώνας (κεφ. 50,51). Επίσης προφήτευσε εναντίον των Φιλισταίων (κεφ. 47), των Μωαβιτών (κεφ. 48), των Αμμωνιτών (49,1-6), των Εδωμιτών (49,7-22), της Δαμασκού (49,23-27), των αραβικών φυλών (49,28-33), και της Ελάμ (49,34-39).
Κατά την τέταρτη περίοδο της δράσεώς του, ο Ιερεμίας, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ, αποφασίζει να διαμείνει πλησίον του Γοδολίου. Τον Γοδολία, ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ εγκαθιστά κυβερνήτη της Ιουδαίας. Μετά από λίγο, όμως, ο Γοδολίας δολοφονείται και ο Ιουδαϊκός λαός, φοβούμενος την τιμωρία από τους Βαβυλωνίους, αποφασίζει να απέλθει στην Αίγυπτο παρά την γνώμη του Ιερεμίου και την εντολή του Θεού. Χωρίς την θέλησή του, παίρνουν μαζί τους και τον Ιερεμία, ο οποίος κηρύττει και στην Αίγυπτο. Προφητεύει την εισβολή του Ναβουχοδονόσορα και την κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Βαβυλώνιους, η οποία και έγινε (Ιερεμίας κεφ. 43). Εκεί οι Ιουδαίοι περιπίπτουν σε ειδωλολατρία. Ο Προφήτης επέρχεται και πάλι εναντίον αυτών. Εκείνοι όμως δεν υπακούουν και ο Προφήτης προλέγει την καταστροφή τους.
Από δω και πέρα χάνονται τα ίχνη του. Κάποιες μη εξακριβωμένες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ιερεμίας λιθοβολήθηκε και βρήκε οικτρό θάνατο από τους συμπατριώτες του στην πόλη Τάφνα της Αιγύπτου. Μια Ραββινική παράδοση αναφέρει ότι απήχθη μαζί με τον Βαρούχ αιχμάλωτος από τον βασιλέα Ναβουχοδονόσωρ σε κάποια εισβολή του στην Αίγυπτο το 568 π.Χ..
Υπηρέτησε το Θεό για 42 χρόνια, και προσπάθησε με ζήλο και μεγάλη υπομονή να οδηγήσει τον αποστάτη λαό στο δρόμο του Θεού. Γι' αυτό και δέχθηκε διωγμούς. Έκλαψε για τις αμαρτίες του λαού. Ο Ιερεμίας προφήτευσε για την υποταγή του βασιλείου του Ιούδα στους Βαβυλώνιους, την κατάκτηση της Αιγύπτου αλλά και την καταστροφή και την εξαφάνιση της Βαβυλώνας (κεφ. 50,51). Επίσης προφήτευσε εναντίον των Φιλισταίων (κεφ. 47), των Μωαβιτών (κεφ. 48), των Αμμωνιτών (49,1-6), των Εδωμιτών (49,7-22), της Δαμασκού (49,23-27), των αραβικών φυλών (49,28-33), και της Ελάμ (49,34-39).
Ο Ιερεμίας έγραψε, με τη βοήθεια του γραμματέα του Βαρούχ, το ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, την ομώνυμη "Επιστολή" και τους "Θρήνους", του οποίου το περιεχόμενο είναι μια συλλογή από άσματα λύπης για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Το βιβλίο του Προφήτη Ιερεμία δεν παρουσιάζει μόνο υψηλές θρησκευτικές ιδέες, αλλά κυρίως μια ζωηρή θρησκευτική προσωπικότητα, διότι ο Ιερεμίας δεν κήρυττε μόνο, αλλά ζούσε την διδασκαλία αυτή με τόση επιμονή, ώστε όχι μόνο ο θάνατός του υπήρξε μαρτυρικός, αλλά και ολόκληρη η ζωή του ήταν ένα διαρκές μαρτύριο.
Ο Ψαλμός 64 που έχει γραφτεί από τον Δαβίδ, χρησιμοποιήθηκε από τους προφήτες Ιερεμία και Ιεζεκιήλ για τους Ισραηλίτες που επέστρεφαν από την Βαβυλώνια αιχμαλωσία. Ο Ψαλμός 136 γραμμένος από τον προφήτη Ιερεμία και επηρεασμένος από το ύφος του Δαβίδ, αναφέρεται στα χρόνια της αιχμαλωσίας των Ισραηλιτών στη Βαβυλώνα και αναπολεί την Ιερουσαλήμ. Στον Ψαλμό 136 μάλιστα, ο ποιητής εύχεται στον Κύριο να τιμωρήσει τους Εδωμίτες, διότι την ημέρα της πτώσης και της καταστροφής της Ιερουσαλήμ, έλεγαν στους Βαβυλώνιους ν' αδειάσουν και να καταστρέψουν την Ιερουσαλήμ από τα θεμέλιά της (Ψαλμός 136,7).
Η ζωή του προφήτη Ιερεμία ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες όπως τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Ρέμπραντ, τον Ρούμπενς και τον Λεμάν των οποίων τα έργα τους είναι αξιοθαύμαστα. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του προφήτη Ιερεμία την 1η Μαΐου.
~* οι προφητάνακτες Δαυίδ και Σολομών.
~** Απόστολος Παύλος
Ο ΔΙΚΑΙΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΔΑΒΙΔ
Ο Δαβίδ αποτελεί εξέχουσα προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης. Υπήρξε ποιμένας, μουσικός, ποιητής, στρατιωτικός διοικητής, προφήτης και βασιλιάς. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει «Αγαπητός». Ήταν ο δεύτερος κατά σειρά μετά τον Σαούλ βασιλιάς του Ισραήλ και βασίλευσε για 40 χρόνια, πιθανόν απ' το 1056 μέχρι το 1016 π.Χ. ή το 1012-972 π.Χ..
Ο Δαβίδ καταγόταν από τη Βηθλεέμ και ήταν ο 8ος γιος του Ιεσσαί από τη φυλή Ιούδα, εγγονός του Ωβήδ και δισέγγονος της Ρουθ και του Βοόζ. Ο βασιλιάς Δαβίδ παντρεύτηκε κατά σειρά την κόρη του Σαούλ Μελχόλ, την Αχινόομ την Ιεζραελίτισσα και την Αβιγαία την Καρμηλίτισσα, τη χήρα του Νάβαλ, ενώ αργότερα παντρεύτηκε τη χήρα του Ουρία Βηρσαβεέ, με την οποία απέκτησε τον Σολομώντα. Την περίοδο που ζούσε στη Χεβρών, πήρε και άλλες γυναίκες και απέκτησε αρκετούς γιους και κόρες. Όταν επέστρεψε στην Ιερουσαλήμ, ο Δαβίδ πήρε και άλλες συζύγους και παλλακίδες με τις οποίες έκανε και άλλα παιδιά. Άλλα παιδιά του Δαβίδ ήταν ο Αμνών, ο Δαλουΐα, ο Αβεσσαλώμ, ο Αδωνία, ο Σαβατία, ο Ιεθραάμ κ.α.
Ο Δαβίδ περιγράφεται στη Βίβλο ότι ήταν μικρός στο ανάστημα, ξανθός, με ωραία μάτια και με ωραίο, αγαθό πρόσωπο. Ήταν εξαίρετος μουσικός και ποιητής. Έπαιζε ένα μουσικό όργανο που λεγόταν ψαλτήρι και έμοιαζε με άρπα. Ο Δαβίδ ήταν συνετός, μιλούσε με σοφία και φρόνηση, τον διέκρινε η πραότητα και ήταν πλήρης αφοσιωμένος στο Θεό. Ήταν γενναίος και εξαίρετος πολεμιστής, και ήταν πολύ ικανός στη σφεντόνα. Όταν τον επέλεξε ο Κύριος για να τον χρησιμοποιήσει σύμφωνα με το θέλημά Του, τον περιέγραψε ως "άντρα που είναι όπως τον θέλει η καρδιά του Θεού", καθώς επίσης "αγαθός και άξιος ενώπιόν του Κυρίου".
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Οι γονείς του Δαβίδ ήταν πτωχοί και εκείνος εξασκούσε το επάγγελμα του βοσκού. Σε πολύ νεαρή ηλικία, μετά από εντολή του Θεού, χρίσθηκε κρυφά βασιλιάς από τον προφήτη Σαμουήλ στη θέση του βασιλιά Σαούλ, τον οποίο όμως είχε απορρίψει ο Κύριος.
Επειδή ο Δαβίδ ήταν δεξιοτέχνης μουσικός, ο Σαούλ τον κάλεσε στο παλάτι του για να τον διασκεδάζει και να τον καταπραΰνει όταν ήταν κακοδιάθετος. Εκεί ο Δαβίδ συνδέθηκε με βαθιά φιλία με το γιο του Σαούλ, τον Ιωνάθαν. Μετά την ένδοξη νίκη του εναντίον του Γολιάθ, έγινε αξιωματικός και νυμφεύθηκε τη θυγατέρα του βασιλιά Σαούλ, τη Μελχόλ. Λόγω των επιτευγμάτων του Δαβίδ, αφού η δόξα και η δημοτικότητά του έγιναν μεγαλύτερες από του Σαούλ, ο Σαούλ τον μίσησε ακόμη περισσότερο. Έτσι ο Σαούλ ένιωσε έντονο φθόνο για το Δαβίδ και αποπειράθηκε αρκετές φορές να τον σκοτώσει. Ο Δαβίδ όμως πάντοτε τη γλίτωνε, με τη βοήθεια του Θεού και του φίλου του Ιωνάθαν, ο οποίος προστάτευε το φίλο του από το φθόνο του πατέρα του
Η ΦΥΓΗ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ
Ο Δαβίδ κυνηγημένος από τον Σαούλ, κρύφτηκε μαζί με τους άντρες του σε σπηλιές στην έρημο της Ιουδαίας. Αν και του δόθηκαν αρκετές ευκαιρίες να σκοτώσει το Σαούλ, η οσιότητά του στον Θεό και η μεγαλοψυχία του δεν του το επέτρεψαν. Παρόμοια ενήργησε και μετά το θάνατο του Σαούλ, όταν ανελαβε τη φροντίδα του ανάπηρου γιου του Ιωνάθαν, του Μεμφιβοσθέ. Αργότερα κατέφυγε στη Γεθ κοντά στους Φιλισταίους. Μάλιστα, πολλούς από τους ψαλμούς ο Δαβίδ τούς έγραψε αυτή την περίοδο της ζωής του, ως φυγάς. Μετά το θάνατο του Σαούλ και των γιων του από τους Φιλισταίους, ο Δαβίδ έκλαψε πικρά, γράφοντας και έναν εξαίρετο θρήνο.
Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Μετά το θάνατο του Σαούλ, ο Δαβίδ, που ήταν 30 ετών, με Θεία εντολή μετέβη στη Χεβρών, όπου αναγνωρίστηκε ως Βασιλιάς από τη φυλή του Ιούδα, στην οποία ανήκε. Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της βασιλείας του διεξήγε πόλεμο εναντίον των βόρειων φυλών του Ισραήλ που αναγνώριζαν ως βασιλιά τον Ιεβοσθέ, ο οποίος υποστηριζόταν από το αρχιστράτηγο Αβεννήρ. Μετά τη νίκη του και το θάνατο των δύο αυτών αντρών, ο Δαβίδ ανακηρύχτηκε βασιλιάς και των δώδεκα φυλών του Ισραήλ. Μετά από λίγο χρονικό διάστημα κατόρθωσε να ενώσει το βασίλειο του με το βόρειο βασίλειο και να αναγνωρισθεί βασιλιάς όλων των φυλών του Ισραήλ.
Αμέσως μετά ο Δαβίδ κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και την έκανε πρωτεύουσα του βασιλείου του. Η Ιερουσαλήμ από τότε θα γίνει το κέντρο της ζωής των Ισραηλιτών. Ο Δαβίδ επέκτεινε τα σύνορα του βασιλείου του, αφού εξουδετέρωσε τους μόνιμους εχθρούς των Ισραηλιτών, τους Φιλισταίους, τους Μωαβίτες, τους Αραμαίους, τους Αμμωνίτες, τους Εδωμίτες, τους Αμαληκίτες και τους Σύρους, εξασφαλίζοντας μια περίοδο ανακωχής με όλους τους γειτονικούς λαούς.
Κατόπιν άρχισε να ασχολείται με την οργάνωση του κράτους και του στρατού. Εργάστηκε για την οργάνωση της λατρείας του Θεού, μετέφερε με μεγάλες τιμές την Κιβωτό της Διαθήκης από την Κιριάθ-ιαρείμ στην Ιερουσαλήμ, οργάνωσε την υπηρεσία των Λευιτών, των ιερέων, των μουσικών και των θυρωρών του Ναού, ενώ επιθυμούσε διακαώς να ανεγείρει έναν Ναό απαράμιλλης δόξας και μεγαλείου.
Παρά ταύτα δεν αξιώθηκε να κτίσει το Ναό στον όποιο θα λατρευόταν ο Ύψιστος. Ο προφήτης Νάθαν του απαγόρευσε να πραγματοποιήσει αυτή την επιθυμία και του κατέστησε γνωστό ότι αυτή η χάρη θα δινόταν στον γιο του το Σολομώντα.
Αλλά ο μεγάλος αυτός άνδρας της Παλαιάς Διαθήκης δεν πρόσεξε και νικήθηκε από ένα πάθος. Έλαβε ως σύζυγό του τη Βηρσαβεέ, τη γυναίκα του στρατηγού του Ουρία, αφού προηγουμένως τον έστειλε στον πόλεμο κατά των Αμμωνιτών σε επικίνδυνη θέση για να φονευθεί. Έτσι ο Δαβίδ έπεσε στο διπλό έγκλημα φόνου και μοιχείας. Αλλά για το έγκλημά του αυτό επιτιμήθηκε από τον Προφήτη Νάθαν και τιμωρήθηκε από το Θεό, με το θάνατο του πρώτου τέκνου εκ της Βηρσαβεέ, μολονότι μετάνιωσε πικρά για τα εγκλήματα του αυτά. Καρπός της μετανοίας του ήταν και ο Πεντηκοστός ψαλμός.
Στο τέλος της ζωής του ο Δαβίδ δοκιμάστηκε σκληρά με την επανάσταση του γιου του Αβεσσαλώμ, ο οποίος σκότωσε τον αδελφό του Αμνών και ζητούσε να βασιλεύσει. Λίγες μέρες αργότερα ο Αβεσσαλώμ νικήθηκε και το τέλος του ήταν οικτρό. Ο Δαβίδ έκλαψε και πικράθηκε γι' αυτό το γεγονός.
Τα σκιερά σημεία της ζωής του φωτίζονται από τις στρατιωτικές και πολιτικές αρετές του και ιδίως από τις μεγάλες ηθικές αρετές του, όπως ήταν η ακλόνητη πίστη του προς το Θεό, η ταπεινοφροσύνη του και η μεγαλοψυχία του προς τους αντιπάλους.
Ο ΔΑΒΙΔ ΩΣ ΨΑΛΜΩΔΟΣ
Ο Δαβίδ διακρίθηκε επίσης ως εξαίρετος μουσικός. Ως ψαλμωδός και ποιητής του Ισραήλ, απολάμβανε να ψάλλει ύμνους δοξολογίας με ποικίλα θέματα. Ήταν επιδέξιος κιθαρωδός και διάσημος για τις μουσικές του ικανότητες. Συνέθεσε ύμνους, κατασκεύασε και εφηύρε όργανα για λατρευτική χρήση, δημιούργησε την ορχήστρα του Ναού με 4.000 μουσικά όργανα και οργάνωσε τη λατρεία στο Ναό. Έγραψε 86 ψαλμούς, οι οποίοι ακόμα και σήμερα είναι μέρος της λατρείας του λαού του Θεού, δίνοντας χαρά, ειρήνη, ανακούφιση, ενθάρρυνση και ευλογίες στις καρδιές των ανθρώπων.
Τα θρησκευτικά ποιήματά του, που είναι γνωστά ως "Ψαλμοί Δαβίδ" είναι αθάνατα μνημεία βαθιάς πίστης και έξοχης ποίησης. Πολλά από αυτά στάθηκαν αιώνια πρότυπα ποιητικής έκφρασης και ως σήμερα εμπνέουν ποιητές και καλλιτέχνες. Κάθε ψαλμός του Δαβίδ είναι και μια αστείρευτη βρύση, που πηγάζει από τα βάθη του ενθουσιασμού και του πόνου. Ο Μέγας Αθανάσιος ονομάζει τους ψαλμούς "Παράδεισο" και ο Μέγας Βασίλειος τους θεωρεί σαν θησαυρό κάθε αρετής. Οι χριστιανοί δίκαια θεωρούν το Δαβίδ ως τον πιο θεόπνευστο χριστολογικό ποιητή και τον ονομάζουν Προφητάνακτα.
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΔΑΒΙΔ
Ο Δαβίδ βασίλευσε για 40 χρόνια, επτά στη Χεβρών και 33 στην Ιερουσαλήμ. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπήρξαν πολύ συχνά πόλεμοι με τους Φιλισταίους. Ο γιος του Αδωνίας προσπάθησε να πάρει το θρόνο από το Σολομώντα, τελικά όμως με τη μεσολάβηση του Νάθαν απεφεύχθη.
Πριν πεθάνει έδωσε στο γιο του Σολομώντα οδηγίες. Πέθανε "εν ειρήνη" σε ηλικία 70 χρόνων και θάφτηκε στην πόλη Δαβίδ. Ο τάφος του σωζόταν μέχρι τους Αποστολικούς χρόνους (Πραξ. Β, 29).
Ο Δαβίδ υπήρξε ο σπουδαιότερος και ο πιο ένδοξος βασιλιάς του Ισραήλ και μία από τις μεγαλύτερες και πιο αγαπητές φυσιογνωμίες της Παλαιάς Διαθήκης. Υπήρξε δε τόσος ο σεβασμός και τόσο δέος προς το πρόσωπό του, ώστε το όνομα Δαβίδ δε δινόταν σε κανέναν. Εκείνο που πρέπει ιδιαίτερα να επισημάνουμε για τον εκλεκτό αυτό άνδρα της Παλαιάς Διαθήκης είναι η βαθειά θρησκευτικότητά του και σε όλη τη ζωή υπηρέτησε πιστά τον Κύριο. Είναι ο άνθρωπος της ταπεινώσεως και της βαθειάς μετανοίας. Είναι ο αγωνιστής κατά της αμαρτίας και ο άνθρωπος των πολλών δακρύων.
Ως βασιλιάς ο Δαβίδ υπήρξε προφητικός τύπος Χριστού, Του οποίου υπήρξε και πρόγονος. Γι' αυτό και ο Ιησούς Χριστός καλείται και "Υιός Δαβίδ" (Ματθαίος 9,27. 12,23. 15,22. 21,9. Μάρκος 10,47-48. 12,35. Λουκάς 18,38. 20,41). Ο άγγελος Γαβριήλ είπε στην Θεοτόκο Μαρία σχετικά με το ένδοξο παιδί που κυοφορούσε: "Aυτός θα είναι μεγάλος, και Γιος του Yψίστου θα ονομαστεί. Και θα του δώσει ο Kύριος ο Θεός το θρόνο του Δαβίδ του προπάτορά του" (Λουκάς 1,32). Ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Ιησούς Χριστός "παίρνοντας ανθρώπινη φύση, ήρθε στον κόσμο από το γένος του Δαβίδ" (Ρωμαίους 1,3), ενώ περιγράφεται από τον Ιωάννη: "Eγώ είμαι η ρίζα και το γένος του Δαβίδ, το αστέρι το λαμπρό, το πρωινό" (Αποκάλυψη 22,16). Η ιστορία του Δαβίδ περιγράφεται στα βιβλία Α' Βασιλειών (κεφ. 16-30), Β' Βασιλειών (κεφ. 1-24), Γ' Βασιλειών (κεφ. 1-2) και Α' Παραλειπομένων (κεφ. 11-29).
Η Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 26 Δεκεμβρίου ή την πρώτη Κυριακή μετά τις 26 Δεκεμβρίου μαζί με τον Ιωσήφ τον Μνήστωρα της Θεοτόκου Μαρίας και τον Ιάκωβο τον Αδελφόθεο. Ακόμη η μνήμη του τιμάται και στις 18 Δεκεμβρίου την Κυριακή προ του Χριστού Γεννήσεως.
ΠΡΟΦΗΤΗΣ Ο ΣΟΛΟΜΩΝΤΑΣ
Τρίτος και τελευταίος βασιλιάς του ενωμένου βασιλείου του Ισραήλ, βασίλευσε μετά το Σαούλ και το Δαβίδ. Ήταν ο δεύτερος γιος του Δαβίδ από τη Βηρσαβεέ (Βηθσαβεέ) (Β' Βασιλέων 12,24. Α' Παραλειπομένων 3,5), πρώην σύζυγο του Ουρία. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει "ειρηνικός", ενώ ονομάστηκε από το Νάθαν Ιεδιδίας, δηλαδή "αγαπημένος του Κυρίου" (Β' Βασιλέων 12,24-25). Ανέβηκε στο θρόνο του Ισραήλ το 1016 π.Χ. ή το 972 π.Χ. και βασίλεψε επί 40 χρόνια.
Ο Σολομώντας είχε τρεις αδελφούς: τον Σαμμούς ή Σαμαά (Σαμμουά, Σιμεά), τον Σωβάβ και τον Νάθαν (Α' Παραλειπομένων 3,5). Έγραψε 3.000 παροιμίες, 1005 τραγούδια (Α' Βασιλέων 4,32 ή 5,12) και δύο ψαλμούς (72, 127). Έψαξε και βρήκε αρκετές παροιμίες τις οποίες αφού μελέτησε ποιες από αυτές ήταν αληθινές και σωστές τις κατέγραψε με τα καλύτερα λόγια (Εκκλησιαστής 12,9-10). Τα βιβλία Άσμα Ασμάτων, Παροιμίες και Εκκλησιαστής αποδίδονται στο Σολομώντα και αποτελούν πηγή για τη ζωή και το έργο του.
Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΣΟΛΟΜΩΝΤΑ
Ανέβηκε στο θρόνο του Ισραήλ στα 972 π.Χ. και βασίλεψε επί 40 χρόνια. Ο Δαυίδ κατά το τέλος της βασιλείας του όρισε τον Σολομώντα διάδοχο του θρόνου. Ο Σολομών έλαβε επιμελημένη ανατροφή προκειμένου να διαδεχθεί τον πατέρα του. Η χρίση του Σολομώντα έγινε από τον αρχιερέα Σαδώκ στη Γιών, με τη βοήθεια του προφήτη Νάθαν, κατ' εντολή του πατέρα του, την ώρα που ο μεγαλύτερος αδερφός του Αδωνίας είχε σφετεριστεί το θρόνο (Γ' Βασιλέων κεφ. 1).
Ο Σολομών αφού αποκατέστησε γρήγορα την τάξη από την ανταρσία του Αδωνία, οργάνωσε το κράτος με συγκεντρωτισμό και απολυταρχικό σύστημα και βασικό άξονα δράσης τη στρατηγική σύναψης συμμαχιών και εμπορικών συμφωνιών. Συνεργαζόμενος με τους Φοίνικες συγκρότησε μεγάλο εμπορικό στόλο, ώστε άρχισε εντατικό εμπόριο με μακρινές χώρες αποκομίζοντας τεράστια πλούτη. Στη συνέχεια ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με την Αίγυπτο όπου και νυμφεύθηκε την κόρη του Φαραώ, της οποίας το όνομα δεν μνημονεύει η Βίβλος και η οποία για τον γάμο της πήρε ως προίκα την πόλη Γεζέρ, που είχε καταλάβει ο Φαραώ από τους Χαναναίους (Α' Βασιλέων 3,1. 9,15-17).
Κατά την παράδοση κάποτε ο Σολομών είδε σε όνειρο τον Κύριο ο οποίος τον ρώτησε τι θα προτιμούσε να του χαρίσει, δόξα πλούτη ή σοφία; Και ο Σολομών απάντησε Σοφία και εξ αυτού ο Θεός ευχαριστημένος από την επιλογή, του χάρισε και τα τρία, πλούτη από το εμπόριο, δόξα από τους λαούς της εποχής του αλλά και πολλή σοφία. Η σοφία του ήταν τέτοια που ήταν ο σοφότερος όλων των ανθρώπων και η φήμη του μάλιστα έφτασε σε όλα τα γύρω έθνη (Α' Βασιλέων 4,30-34). Η φήμη του είχε φτάσει στα πέρατα του κόσμου. Περιθρύλητη έμεινε η επίσκεψη της Βασίλισσας του Σαββά όταν τον επισκέφθηκε με πολύ μεγάλη συνοδεία προσφέροντάς πολύτιμα δώρα, υφάσματα, πολύτιμες πέτρες, χρυσάφι κι αρώματα (Α' Βασιλέων 10,1-13). Δείγμα της σοφίας του αποτελεί η απόδοση δικαιοσύνης στην περίφημη εκείνη δίκη των δύο γυναικών που διεκδικούσαν το ίδιο παιδί όπου στην απόφασή του περί διαμελισμού του παιδιού η πραγματική μητέρα παραιτήθηκε της διεκδίκησης (Α' Βασιλέων 3,16-28).
Η αγάπη του για το Θεό αλλά και η επιθυμία του πατέρα του Δαβίδ για την ανοικοδόμηση του Ναού του Θεού, είχε ως αποτέλεσμα να κατασκευάσει ένα μοναδικό και άκρως επιβλητικό ναό. Τα σχέδια τα είχε πάρει από τον πατέρα του (Α' Παραλειπομένων 29,11-19), ο οποίος είχε μαζέψει αρκετά πολύτιμα υλικά για το σκοπό αυτό (Α' Βασιλέων 7,51, Α' Παραλειπομένων 22,2-5 και 29,1-9). Συμμάχησε με το βασιλιά της Τύρου Χειράμ (Χιράμ), ο οποίος του προμήθευε ξυλεία για τις κατασκευές (Α' Βασιλέων 5,15-26, Α' Παραλειπομένων 17,4-6). Η ανοικοδόμηση του άρχισε τον τέταρτο χρόνο της βασιλείας του ή 480 χρόνια μετά την έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο. Οι εργασίες κράτησαν 7 χρόνια, ενώ η τελετή των εγκαινίων μετά την αποπεράτωσή του ήταν εντυπωσιακή. Στην τελετή ο Σολομώντας έβγαλε λόγο, κατόπιν προσευχήθηκε στον Κύριο και πρόσφερε θυσία 22.000 βοδιών και 100.000 χιλιάδων προβάτων (Α' Βασιλέων κεφ. 8). Η Κιβωτός του Διαθήκης μεταφέρθηκε από τους ιερείς, από τη Σιών στα Άγια των Αγίων. Ο Θεός του υποσχέθηκε ότι θα ευλογούσε αυτόν και τους διαδόχους του εάν έμεναν πιστοί σ' Αυτόν (Α' Βασιλέων 9,1-9).
Με τα πλούτη που συγκέντρωσε ο Σολομών εκτέλεσε πλήθος έργων όπως συγκοινωνιακά, καλλωπισμού και ανέγερσης κτιρίων. Εκτός από το Ναό, κατασκεύασε και μεγαλοπρεπές παλάτι του οποίου η ανοικοδόμηση κράτησε 13 χρόνια. Κατασκεύασε τρεις δεξαμενές για την ύδρευση της Ιερουσαλήμ (Εκκλησιαστής 2,6). Έχτισε επίσης πολλές πόλεις (Α' Βασιλέων 9,17-19). Με τη βοήθεια του βασιλιά Χειράμ στο λιμάνι Εσιών-γάβερ δημιούργησε έναν μεγάλο εμπορικό στόλο (Α' Βασιλέων 9,26-28 και 10,22, Β' Παραλειπομένων 8,18). Οργάνωσε το βασίλειο του και όρισε ιερείς, άρχοντες και άλλους αξιωματούχους (Α' Βασιλέων 4,1-6). Διόρισε 12 σιτάρχες, ο καθένας ήταν υπεύθυνος για μια ορισμένη περιοχή και για έναν μόνο μήνα το χρόνο (Α' Βασιλέων 4,7-19). Επίσης οργάνωσε και εξόπλισε σημαντικά το στρατό του (10,26-28, Β' Παραλειπομένων 1,14, 9,25). Επί των ημερών ο λαός ευημερούσε (Α' Βασιλέων 4,20). Δημιούργησε ένα ισχυρό και πλούσιο βασίλειο που η φήμη ήταν γνωστή παντού (Α' Βασιλέων 10,23-25). Στα τελευταία όμως χρόνια λόγω της πνευματικής του κατάπτωσης και των λανθασμένων επιλογών που ακολούθησαν, έφεραν το βασίλειο στο χείλος του γκρεμού, κάτι που συνέβη όταν ανέβηκε στο θρόνο ο γιος του Ροβοάμ.
Ζούσε με χλιδή σε μεγαλοπρεπή ανάκτορα και οι πολλοί γάμοι του και οι γυναίκες στις οποίες προσκολλήθηκε (Α' Βασιλέων 11,1-2), τελικά τον οδήγησαν στην αποστασία από το Θεό, κάτι που αναφέρεται χαρακτηριστικά στην Αγία Γραφή. Απέκτησε 700 γυναίκες και 300 παλλακίδες (Α' Βασιλέων 11,3), οι οποίες ήταν ειδωλολάτρισσες (Α' Βασιλέων 11,1-2). Και μάλιστα χάριν των αλλοεθνών παλλακίδων έκτισε και ειδωλολατρικούς ναούς στην κορυφή του όρους των Ελαιών που είχε ονομασθεί και όρος του Σκανδάλου, επειδή και ο ίδιος ο Σολομών τέλεσε εκεί θυσίες σε θεούς ειδωλολατρών. Αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει η κρίση του Θεού.
Η ειρηνική διακυβέρνηση είχε αρχίσει να βρίσκεται στο τέλος της. Οι βαριές φορολογίες και οι αγγαρείες που επέβαλλε για την εκτέλεση των μεγάλων έργων εξήγειραν την αγανάκτηση του λαού κατά τα τελευταία χρόνια της Βασιλείας όπου στο κράτος του σημειώθηκαν μεγάλες αποστασίες με αποτέλεσμα μετά τον θάνατό του το περισπούδαστο Ιουδαϊκό κράτος να διασπασθεί, να παρακμάσει και τελικά να καταρρεύσει.
Ο Σολομώντας βασίλευσε στην Ιερουσαλήμ για 40 χρόνια και όταν πέθανε τον έθαψαν στην πόλη Δαβίδ, δηλαδή την Ιερουσαλήμ (Α' Βασιλέων 11,43). Τον διαδέχθηκε ο γιος του Ροβοάμ, τον οποίο απέκτησε από τη Νααμά, στη βασιλεία του οποίου έγινε και η διαίρεση του βασιλείου του Ισραήλ.
Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Ο Απόστολος Παύλος γεννήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας μεταξύ του 5 και 15 μ.Χ. από ευσεβείς Ιουδαίους γονείς. Ο Παύλος καταγόταν από τη φυλή Βενιαμίν κι άνηκε στην τάξη των Φαρισαίων (Ρωμ. 16,1 και Φιλιππ. 3,5). Ο πατέρας του ήταν Ρωμαίος πολίτης και προερχόταν από τα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας της Κιλικίας. Από τον πατέρα του κληρονόμησε ο Παύλος και την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Αυτό το χαρακτηριστικό έδινε σημαντικά προνόμια στον Παύλο.
Το εβραϊκό του όνομα ήταν Σαούλ. Κατά τη γνωστή τότε συνήθεια των Ιουδαίων της διασποράς να φέρουν εκτός από το ιουδαϊκό όνομα και ένα ομόηχο ελληνικό ή ρωμαϊκό λεγόταν και Σαύλος και αργότερα ονομάστηκε Παύλος.
Εκτός από την Καινή Διαθήκη, δεν υπάρχουν άλλες αξιόπιστες πηγές για τον βίο του Παύλου. Μέσα από διάφορα χωρία, είναι δυνατόν να εξάγουμε συμπέρασμα για το περίγραμμα του βίου του Αποστόλου Παύλου πριν από τη μεταστροφή του στον Χριστιανισμό.
Στην Ταρσό όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια, οι γονείς του φρόντισαν να αποκτήσει την καλύτερη και αρτιότερη ελληνική και ιουδαϊκή μόρφωση. Ο Παύλος δεν αρκέσθηκε στην μόρφωση που απέκτησε στη γενέτειρά του και πήγε στα Ιεροσόλυμα, όπου έμενε και η αδερφή του, για να τη συμπληρώσει με την εκπαίδευσή του στο Μωσαϊκό Νόμο. Έγινε μαθητής του σοφού νομοδιδάσκαλου Γαμαλιήλ και από αυτόν διδάχθηκε, όσο λίγοι, την ιουδαϊκή νομικο-θεολογική σκέψη του ραβινισμού.
Το ύφος του, η θεολογική του μέθοδος και η χρήση της Γραφής παρουσιάζουν τον Παύλο ως αυστηρό αλλά και αγνό, ραββίνο, γνώστη όλων των επίμαχων ζητημάτων του ιουδαϊκού Νόμου και ικανό χειριστή της ραββινικής διαλεκτικής. Ο ίδιος ομολογεί αργότερα ότι υπήρξε πολύ επιμελής και μάλιστα υπέρμαχος ζηλωτής των πατρικών παραδόσεων και διέπρεπε μεταξύ των συνομηλίκων του (Γαλ. 1,14 και Πράξ. 26,4).
Διακρινόταν για το μεγάλο ζήλο στο έργο του, την ανησυχία και τη δυναμικότητά του, την ευρύτητα του πνεύματος και την αντικειμενική του κρίση. Η ιουδαϊκή του καταγωγή, η ελληνική παιδεία και η ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη τον καθιστούσαν ως τον πιο κατάλληλο για να μεταφέρει το χριστιανικό μήνυμα στον κόσμο της εποχής του.
Εκτός από τη μόρφωση που έλαβε, ο Σαούλ έμαθε και την τέχνη του σκηνοποιού ώστε να εξασφαλίζει τα προς το ζην με ένα χειρωνακτικό επάγγελμα όπως και οι περισσότεροι ραββίνοι. Θα μπορούσε, δηλαδή, να φτιάχνει σκηνές από μάλλινα υφάσματα ή δέρματα. Έτσι θα είχε τα αναγκαία για τη ζωή του, δίχως να επιβαρύνει κανένα και χωρίς να επιβαρύνει οικονομικά τις κατά τόπους εκκλησίες.
Ο Παύλος έπασχε από κάποια ασθένεια, η οποία πρέπει να ήταν μάλλον επώδυνη (Β' Κορ. 12,8), χωρίς ωστόσο να είναι δυνατό να εξακριβωθεί ακριβώς ποιο ήταν το σωματικό του πρόβλημα και μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν γι’ αυτό.
Είχαν περάσει περίπου δέκα χρόνια από τότε που ο Σαούλ τελείωσε τις σπουδές του κι αποχαιρέτησε τον αγαπημένο του διδάσκαλο Γαμαλιήλ. Στο διάστημα αυτό δε γνωρίζουμε, που ακριβώς βρισκόταν.
Κατά τη διάρκεια της δημόσιας δράσης του Ιησού Χριστού (το 30-33 μ.Χ ο "νεανίας" Παύλος (Πράξ. 7,58) βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα, όπου είχε συνάψει στενές σχέσεις με την ανωτάτη θρησκευτική ηγεσία και μάλιστα με τον ίδιο τον αρχιερέα του Μεγάλου Ιουδαϊκού Συνεδρίου (Πράξ. 9,1), λαμβάνοντας ενεργό ρόλο στο διωγμό εναντίον των Ιουδαίων Χριστιανών.
Τόσο η φαρισαϊκή ευσέβειά του όσο και ο ζήλος για την τήρηση του Μωσαϊκού Νόμου διαμόρφωσαν τη συμπεριφορά και τη στάση του έτσι ώστε να καταστεί ένας από τους πιο σκληρούς και φανατικούς διώκτες των οπαδών του Χριστού. Έλαβε μέρος στο λιθοβολισμό του Στεφάνου, φυλάσσοντας στα πόδια του τα ιμάτια που άφησαν οι λιθοβολήσαντες Ιουδαίοι.
Ύστερα από αυτή την εμπειρία ο Παύλος καταδίωκε με μίσος τους Χριστιανούς με κάθε τρόπο. Στη διάθεση του είχε όσα ζητούσε από τους άρχοντες των Ιουδαίων. Για αυτό το σκοπό χρησιμοποιούσε πολλά και σκληρά μέτρα προκειμένου να πετύχει τον αφανισμό των Χριστιανών. Ρήμαζε τις εκκλησίες, έμπαινε με τη βία στα σπίτια, έσερνε έξω άνδρες και γυναίκες, τους συλλάμβανε και τους έριχνε στη φυλακή, τους βασάνιζε. Είχε γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Χριστιανών.
Τον μετά μανίας διωγμό των Χριστιανών από τον Παύλο ομολογεί ο ίδιος (Γαλ. 1,13. Α'Κορ. 15,9. Φιλιπ. 3,5), ενώ το επιβεβαιώνει και ο Λουκάς στις Πράξεις (8,3. 9,1-2. 26,9-11).
Το μίσος του Παύλου εναντίον των ομοεθνών του χριστιανών πήγαζε, από τον υπέρμετρο φανατισμό και ζήλο του υπέρ της ιουδαϊκής θρησκείας (Φιλιπ. 3,5-6. Πράξ. 26,4, Γαλ. 1,13), αλλά και από την αγάπη του προς το ιουδαϊκό έθνος, το οποίο είχε επιλεγεί από τον Θεό να επιτελέσει σπουδαίο έργο στην ιστορία (Ρωμ. κεφ. 9-11). Επιπλέον, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι ο Ιησούς είχε καταδικασθεί σε σταυρικό θάνατο ως σφετεριστής του μεσσιανικού αξιώματος, ενώ κατέλυσε διάφορες διατάξεις του μωσαϊκού νόμου και προέβλεψε την καταστροφή του ναού.
(Πράξεις 9,1-19)
Για το γεγονός της μεταστροφής του Παύλου προς το Χριστιανισμό, εκτός από τις αναφορές στις επιστολές (Γαλάτ. 1,13. Α' Κορ. 15,8. Φιλιππ. 3,12. Εφεσ. 3,3), υπάρχουν και τρεις παράλληλες διηγήσεις στις Πράξεις (9,1-29. 22,3-21. 26,9-21).
Σύμφωνα με τις παραπάνω μαρτυρίες που έχουν πηγή τον ίδιο τον Παύλο, έγινε χριστιανός από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό ο οποίος τον κάλεσε στο ευαγγελικό έργο και στο αποστολικό αξίωμα.
Ο ίδιος ομολογεί (Γαλ. 1,15) ότι, ο Θεός τον προόριζε για απόστολο του Ευαγγελίου πριν ακόμη γεννηθεί, και μετέτρεψε το ζήλο του για τον Νόμο, σε ζήλο για τη διάδοση του Ευαγγελίου.
"ότε δε ευδόκησεν ο Θεός, ο άφορίσας με εκ κοιλίας μητρός μου και καλέσας δια της χάριτος αυτού, αποκαλύψαι τον υιόν αυτού εν έμοί ίνα εύαγγελίζωμαι αυτόν εν τοις έθνεσιν" (Γαλ. 1,15-16).
Πολλοί Χριστιανοί είχαν απομακρυνθεί από τα Ιεροσόλυμα εξαιτίας του διωγμού. Αρκετοί κατέφυγαν στη Δαμασκό, όπου προσέλκυαν και άλλους στη χριστιανική πίστη. Αυτό εξόργισε τον Παύλο, ο οποίος δεν αρκέσθηκε μόνο στο διωγμό των Χριστιανών της Ιουδαίας, αλλά ζήτησε την άδεια και την βοήθεια του αρχιερέα, για να μεταβεί στη Δαμασκό με σκοπό να συλλάβει και τους εκεί μεταστραφέντες Ιουδαίους και να τους οδηγήσει δεμένους στην Ιερουσαλήμ ώστε να δικασθούν και να τιμωρηθούν (Πράξ. 9,1-2). Για να πετύχει το σκοπό του, πήρε από τον αρχιερέα συστατικά γράμματα για τις συναγωγές της Δαμασκού.
Το 36 μ.Χ. περίπου, καθώς πήγαινε προς τη Δαμασκό επικεφαλής μιας καλά οπλισμένης ομάδας, ξαφνικά λίγο προτού να φτάσει στην πόλη, τον περιέβαλε ένα παράδοξο κι εκτυφλωτικό φως, το οποίο τον έριξε από το άλογο και τον τύφλωσε.
Τότε άκουσε από τον ουρανό μια φωνή να τον αποκαλεί με το εβραϊκό του όνομα και του είπε: «Σαούλ, Σαούλ γιατί με καταδιώκεις;». Ο Παύλος έπεσε κάτω από τον φόβο του και ρώτησε «Ποιος είσαι Κύριε;» Και ο Κύριος απάντησε: «Εγώ είμαι ο Ιησούς, αυτός τον όποιο εσύ καταδιώκεις. Αλλά σήκω επάνω, πήγαινε στην πόλη κι εκεί θα σου φανερωθεί, τι πρέπει να κάνεις» (Πράξεις 9,1-18).
Όλα όσα έκανε ο Παύλος εναντίον των Χριστιανών, στρέφονταν εναντίον του Χριστού! Όσα συμβαίνουν στους πιστούς, θα πει αργότερα και ο Μέγας Βασίλειος, ο Κύριος τα δέχεται ότι συμβαίνουν στον ίδιο τον εαυτό Του.
Ο Παύλος μετάνιωσε ειλικρινά για όλα αυτά. Προσπάθησε να σηκωθεί ζητώντας να τον βοηθήσουν, γιατί είχε χάσει το φως του. Οι συνοδοί του έκπληκτοι τον οδήγησαν στη Δαμασκό και τον άφησαν στο σπίτι κάποιου Ιούδα, στην Ευθεία οδό. Τρεις ημέρες έμεινε ο Παύλος χωρίς να φάει και να πιεί κάτι. Βυθισμένος στο σκοτάδι, γιατί δεν έβλεπε ακόμη, προσευχόταν στον Κύριο και ζητούσε συγγνώμη για την προηγούμενη διαγωγή του. Ο Θεός της αγάπης τον είχε πια συγχωρήσει.
Στη Δαμασκό ζούσε ένας ευλαβής Χριστιανός, ο Ανανίας. Γι’ αυτόν λέει η αρχαία παράδοση, πώς ήταν ένας από τους εβδομήκοντα μαθητές του Κυρίου και πως είχε καταφύγει στη Δαμασκό, όταν άρχισε ο διωγμός από τον Παύλο.
Σ' αυτόν λοιπόν παρουσιάστηκε ο Κύριος μέσα σε όραμα και του είπε: «Ανανία πήγαινε στο σπίτι του Ιούδα στην Ευθεία οδό, να βρεις το Σαύλο από την Ταρσό πού προσεύχεται».
Κι αυτός, που δεν ήξερε όσα είχαν γίνει, απάντησε με σεβασμό: «Κύριε γι’ αυτόν τον άνθρωπο έχω ακούσει όσα φοβερά έκαμε εναντίον των αγίων οπαδών Σου στην Ιερουσαλήμ».
Αλλά ο Κύριος τον καθησύχασε και του είπε: «Πήγαινε χωρίς φόβο, γιατί αυτός πια είναι ο εκλεκτός μου. Αυτός θα κηρύξει τ' όνομά μου σ' όλο τον κόσμο».
Ο Ανανίας με θάρρος πια πήγε και βρήκε τον Παύλο να προσεύχεται. Με καλοσύνη κι αγάπη έβαλε τα χέρια του πάνω στο κεφάλι του Παύλου και του είπε: «Σαούλ, αδελφέ μου, ο Κύριος που σου παρουσιάστηκε στο δρόμο, με έστειλε για ν’ αποκτήσεις το φως σου και να γεμίσεις με Άγιο Πνεύμα».
Τότε με άλλο θαύμα έπεσαν από τα μάτια του Παύλου κάτι σαν λέπια και ήρθε το φως του. Αφού σηκώθηκε δέχτηκε το Άγιο Βάπτισμα και έφαγε κάτι για να βρει τις σωματικές του δυνάμεις. Μα πιο πολύ απόκτησε το φωτισμό του Θεού και τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, για ν' αναδειχτεί αργότερα ο μεγάλος Απόστολος της Οικουμένης. Ο Παύλος από τρομερός διώκτης του Χριστιανισμού έγινε τώρα ο θερμότερος και ο μεγαλύτερος κήρυκας του Ευαγγελίου, θυσιάζοντας μάλιστα και την ζωή του γι’ αυτό.
(Πράξεις 9,19-31)
Μετά τη μεταστροφή του, τη βάπτιση και την κατήχησή του από τον Ανανία στη Δαμασκό, ο Παύλος πήγαινε στις συναγωγές και κήρυττε πλέον φανερά ότι ο Ιησούς είναι ο Υϊός του Θεού (Πράξ. 9,20). Αυτό βέβαια προκάλεσε την έντονη αντίδραση των Ιουδαίων της Δαμασκού, οι οποίοι αποφάσισαν να τον θανατώσουν.
Οι Χριστιανοί όμως φυγάδευσαν τον Παύλο στην έρημο της Αραβίας, στο βασίλειο των Ναβαταίων, νότια της Δαμασκού, πιθανώς δια λόγους ασφαλείας (Γαλ. 1,17). Όπως ο Κύριος πού έμεινε σαράντα μέρες στην έρημο, έτσι και ο Παύλος έμεινε μόνος του, όπου είχε αρκετό καιρό για να συγκεντρωθεί και να προσευχηθεί. Αργότερα επέστρεψε στη Δαμασκό, όπου άσκησε το αποστολικό του έργο για τρία χρόνια.
Η μεταστροφή του προκάλεσε μεγάλη έκπληξη μεταξύ των Ιουδαίων και των Χριστιανών. Σύμφωνα με τις Πράξεις, η εχθρότητα των Ιουδαίων τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την πόλη (Πράξ. 9,23-25), αν και στην περίπτωση αυτή, στη δίωξή του έλαβε ενεργά μέρος και ο εθνάρχης Αρέτας (ή Αρέθας), βασιλιάς των Ναβαταίων (Β' Κόρ. 11,32-33).
Γι’ αυτό οι πιστοί φυγάδεψαν τον Παύλο. Μια νύχτα τον κατέβασαν από τα τείχη μέσα σ' ένα μεγάλο καλάθι. Κατόπιν πήγε στα Ιεροσόλυμα. Παρ’ ότι προσπαθούσε να έρθει σε επαφή με τους άλλους αποστόλους, εκείνοι, όπως και οι άλλοι Χριστιανοί, ήταν ακόμη επιφυλακτικοί απέναντι του. Οι Πράξεις μας πληροφορούν ότι ο Βαρνάβας τον παρουσίασε στους Αποστόλους και στους άλλους Χριστιανούς, ο οποίος τους έκανε γνωστή τη μεταστροφή του και έτσι έγινε δεκτός από τους χριστιανικούς κύκλους της Ιερουσαλήμ. Όλοι τους χάρηκαν για τη θαυμαστή αυτή αλλαγή του Παύλου και δόξασαν τον Κύριο.
Στην Ιερουσαλήμ ο Παύλος ήρθε σε επαφή με τον Πέτρο (Γαλ. 1,18). Εκεί συνάντησε και τον Ιάκωβο τον αδελφό του Κυρίου. Ο νέος Απόστολος με θάρρος και δύναμη άρχισε να κηρύττει το Ευαγγέλιο στην Ιερουσαλήμ.
Ο ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΡΣΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑ
(Πράξεις 11,19-30)
Το κήρυγμα του Παύλου στα Ιεροσόλυμα εξαγρίωσε πολλούς φανατικούς Εβραίους, που αποφάσισαν να τον θανατώσουν. Αλλά οι Χριστιανοί των Ιεροσολύμων, χωρίς να πάρουν είδηση οι εχθροί του Παύλου, τον φυγάδεψαν μέσω της Καισάρειας στην πατρίδα του την Ταρσό. Έτσι ο Παύλος βρέθηκε ξανά στην Ταρσό, όπου πέρασε μερικά ήσυχα χρόνια (Πράξ. 9,26-30). Στο διάστημα αυτό προσευχόταν με θέρμη στον Κύριο και κατάστρωνε τα Ιεραποστολικά του σχέδια. Περίμενε όμως να τον καλέσει ο Κύριος, για να μεταφέρει το Ευαγγελικό μήνυμα σ' έναν κόσμο, πού δεν είχε ακόμη γνωρίσει το Χριστό.
Ύστερα από την Ιερουσαλήμ, η Αντιόχεια ήταν η άλλη μεγάλη πόλη, όπου διαδόθηκε το Ευαγγέλιο. Η Αντιόχεια είχε πλατιούς δρόμους και στολιζόταν με ωραίους κήπους κι άλλα έργα πολιτισμού. Εκεί Χριστιανοί από την Κύπρο και την Κυρήνη της Τυνησίας κήρυξαν αρχικά το Χριστιανισμό. Με τη δύναμη του Θεού πολλοί πίστευαν στον Κύριο, ιδίως ελληνιστές Ιουδαίοι. Έτσι λέγονταν όσοι Ιουδαίοι μιλούσαν την ελληνική γλώσσα.
Τα ευχάριστα αυτά νέα έκαμαν τους Αποστόλους, να στείλουν εκεί από τα Ιεροσόλυμα το Βαρνάβα, για να ενισχύσει τους νέους πιστούς. Ο Βαρνάβας, ως αγαθός άνθρωπος που ήταν, προσέλκυε πολλούς στον Κύριο. Με το φωτισμό του Θεού μάλιστα αποφάσισε να καλέσει κοντά του και τον Παύλο, σαν τον πιο κατάλληλο γι’ αυτή τη δουλειά. Χωρίς καθυστέρηση λοιπόν πήγε στην Ταρσό, όπου οι δύο παλιοί φίλοι συναντήθηκαν και πάλι. Ο Παύλος με ξεχωριστή χαρά δέχτηκε την πρόσκληση του Βαρνάβα, να έρθει στην Αντιόχεια. Εκεί για ένα χρόνο δίδαξαν μαζί το Ευαγγέλιο με θαυμαστά αποτελέσματα (Πράξ. 11,19-26).
Οι Πράξεις (Πράξ. 11,30 και 12,25) μνημονεύουν ένα ταξίδι του Παύλου και του Βαρνάβα στα Ιεροσόλυμα προκειμένου να φέρουν βοήθεια από την Εκκλησία της Αντιόχειας προς τους Χριστιανούς της Ιουδαίας, κατά την περίοδο του λιμού που είχε γίνει τα χρόνια του αυτοκράτορα Κλαυδίου.
Στην Αντιόχεια η νεαρή Εκκλησία προόδευε συνεχώς. Οι πιστοί μέχρι τότε λέγονταν μεταξύ τους αδερφοί, μαθητές, άγιοι κ.λπ. Από τους άλλους όμως ονομάζονταν Ναζωραίοι. Εκεί στην Αντιόχεια ονομάστηκαν για πρώτη φορά «Χριστιανοί», στην αρχή από τον απλό λαό και ύστερα από τις επίσημες Αρχές της πόλεως. Πράγματι δεν υπήρχε πιο χαρακτηριστικό όνομα για τους πιστούς. Τ' όνομα τούτο μοιάζει με την επιγραφή που έβαλε ο Πιλάτος πάνω στο Σταυρό γραμμένη στα Εβραϊκά, Ελληνικά και Ρωμαϊκά. Έτσι και τ' όνομα «Χριστιανός» ενώ είναι Εβραϊκό, έχει Ελληνική ρίζα και Ρωμαϊκή κατάληξη. Μ’ αυτόν τον τρόπο φανερωνόταν η παγκόσμια έκταση, που θα έπαιρνε ο Χριστιανισμός.
Ο ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ (Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ)
Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, επικαλούμενος και Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι άγιος και προφήτης του Χριστιανισμού. Ήταν σύγχρονος του Ιησού Χριστού και θεωρείται ότι με την διδασκαλία του προετοίμασε τον κόσμο να υποδεχτεί τον Μεσσία Ιησού, εξ ου και ο χαρακτηρισμός "Πρόδρομος". Η διδασκαλία του υπήρξε καυστική ιδιαίτερα προς τις ανηθικότητες της εξουσίας, γεγονός που εξανάγκασε τελικά τον τότε τετράρχη της Γαλιλαίας Ηρώδη τον Αντύπα αρχικά να τον φυλακίσει και στη συνέχεια να τον θανατώσει με αποκεφαλισμό.
Ως βιβλικό πρόσωπο θεωρείται ότι βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Στην Παλαιά θεωρείται ως "Προφήτης" ενώ στην Καινή ως "Πρόδρομος". Ο ερχομός του προφητεύτηκε από τους προφήτες Ησαΐα και Μαλαχία (Ησαΐας 40,3. Μαλαχίας 3,1. Ματθαίος 3,3 και 11,13-14). Ο Ιωάννης αναφέρεται και από τους τέσσερις Ευαγγελιστές. Το όνομα Ιωάννης είναι εβραϊκό και σημαίνει τη "χάρη και την εύνοια του Θεού".
Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Λουκά ο Ιωάννης ήταν γιος του ιερέα Ζαχαρία και της Ελισάβετ που ήταν συγγενής της Θεοτόκου. Οι γονείς του ανήκαν σε ιερατικές οικογένειες. Ο πατέρας του ήταν από την ιερατική τάξη του Αβιά, ενώ η μητέρα του ήταν απόγονος του Ααρών (Λουκάς 1,5). Αν και η Ελισάβετ φερόταν στείρα ο αρχάγγελος Γαβριήλ διαμήνυσε στον Ζαχαρία ότι τελικά η γυναίκα του θα γεννήσει αγόρι και να του δώσει το όνομα Ιωάννης. Στην αρχή ο Ζαχαρίας δεν πίστεψε τα λόγια του Γαβριήλ και ως τιμωρία για την απιστία του έχασε την ομιλία του, όπου και παρέμεινε άλαλος έως την ημέρα που θα βαπτιζόταν το παιδί που θα έφερνε στον κόσμο η Ελισάβετ. Έτσι και έγινε. Οκτώ ημέρες μετά την γέννηση του μωρού, όταν ζητήθηκε από τον ίδιο να φανερώσει το όνομα του παιδιού, εκείνος έγραψε σε μια πινακίδα το όνομα "Ιωάννης" και αμέσως επανήλθε η ομιλία του (Λουκάς 1,5-25 και 1,57-80).
Πατρίδα του Ιωάννη κατά μία παράδοση φέρεται η Χεβρών, κατ΄ άλλη όμως γνώμη φέρεται η πόλη Ιούττα. Μέχρι τα 30 του χρόνια έζησε ζωή ασκητική στην έρημο, η οποία ήταν αφιερωμένη στην προσευχή και την πνευματική ολοκλήρωση. Περί της νεανικής ζωής του Ιωάννη και του ιδιωτικού του βίου καμία πληροφορία δεν υπάρχει εκτός της πολύ λιτής αναφοράς του ίδιου του Ευαγγελιστή ότι: "το παιδίον ηύξανε και εκραταιούτο πνεύματι και ήν εν ταις ερήμοις έως ημέρας αναδείξεως αυτού προς τον Ισραήλ" (Λουκάς 1,80). Με τη λέξη "ερήμοις" χαρακτηρίζονται τα διάφορα μέρη της ίδιας της ερήμου της Ιουδαίας οι οποίες έφεραν διάφορες επιμέρους ονομασίες. Στις ερήμους αυτές φαίνεται να κατέφυγε ο Ιωάννης, για προπαρασκευή του έργου του όπως παλαιότερα είχαν ομοίως καταφύγει ο Μωϋσής και ο προφήτης Ηλίας.
Σύμφωνα με αναφορά του Ευαγγελιστή Λουκά ο Ιωάννης εμφανίζεται πλέον σε ηλικία 30 ετών, κατά θεία εντολή, στην έρημο της Ιουδαίας, στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί κήρυσσε στα πλήθη και βάπτιζε όσους προσέρχονταν προς αυτόν (κατά Ματθαίον). Η διδασκαλία του, που συνοψίζεται στη γνωστή φράση "Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η βασιλεία των ουρανών", ήταν ουσιαστικά η προετοιμασία της έλευσης του Ιησού Χριστού.
Παράλληλα με τα κηρύγματά του ήταν και η εμφάνισή του καθώς ο ασκητικός βίος και διατροφή του. Φορούσε μάλλινο ένδυμα από τρίχες καμήλας και και στη μέση του φορούσε δερμάτινη ζώνη. Η διατροφή του ήταν άγριο μέλι και ακρίδες (Ματθαίος 3,1-5). Φαίνεται πως δεν παρέμενε συνέχεια στο ίδιο μέρος αλλά περιέρχονταν σε όλη την περιοχή του Ιορδάνη κηρύσσοντας βάπτισμα μετανοίας (Ματθαίος 3,1. Μάρκος 1,4. Λουκάς 3,3). Βάπτιζε τους μαθητές του και γενικά όσους δέχονταν το κήρυγμα της μετανοίας. Επίσης κήρυττε πως θα εμφανιζόταν κάποιος που θα λύτρωνε το λαό Ισραήλ. Παρόλο που ο Ιωάννης δεν έκανε κανένα θαύμα, εν τούτοις πολλοί πίστεψαν στα λόγια του (Ιωάννης 10,41).
Τόσο η εμφάνιση όσο και ο ασκητικός βίος του Ιωάννη παράλληλα με τα κηρύγματα και τις βαπτίσεις μετάνοιας που προέβαινε ήταν επόμενο να προκαλέσει πλήθος ακροατών αλλά και πολλών θαυμαστών του απ' όλη τη Παλαιστίνη που έσπευδαν να τον ακούσουν, μεταξύ των οποίων και στρατιώτες και Σαδδουκαίοι και Φαρισαίοι τους οποίους όλους στη συνέχεια βάπτιζε στον Ιορδάνη ποταμό. Έτσι δεν άργησε αυτή η δράση του να προκαλέσει και τη προσοχή του Μεγάλου Συνεδρίου των Εβραίων που έστειλε αντιπροσωπεία για να ελέγξει τι συνέβαινε και να μάθει περί αυτού, από την οποία και έλαβε ως απάντηση σχετική προφητική ρήση του Προφήτη Ησαΐα "φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ευθύνατε την οδόν Κυρίου" (κατά Ιωάννη)
Στον Ιορδάνη ποταμό πήγε και ο Ιησούς Χριστός και του ζήτησε να βαπτιστεί. Ο Άγιος Ιωάννης κατάλαβε αμέσως ποιον έχει μπροστά του και του είπε πως δεν είναι άξιος ούτε τα λουριά από τα παπούτσια Του να λύσει. Ο Ιησούς τότε του είπε πως έτσι πρέπει να γίνει κι ο Ιωάννης τον βάφτισε στα νερά του Ιορδάνη ποταμού (Ματθαίος 3,13-15. Ιωάννης 1,29-34). Κατόπιν βάπτισε τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό, βλέποντας το Πνεύμα του Θεού να κατεβαίνει και να έρχεται πάνω Του, και μια φωνή να ακούγεται από τα ουράνια που έλεγε "Αυτός είναι ο Υιός, Αυτός είναι ο εκλεκτός Μου" (Ματθαίος 3,16-17. Μάρκος 1,9-11. Λουκάς 3,21-22).
Μετά από αυτό ο Άγιος δείχνοντας τον Ιησού, λέει ότι Αυτός είναι ο "αμνός του Θεού" που κουβαλάει στους ώμους του τις αμαρτίες όλου του κόσμου. "Ιδέ ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου". Δύο από τους μαθητές του, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Ανδρέας και ο Ιωάννης, αργότερα έγιναν μαθητές του Ιησού (Ιωάννης 1,35-41). Η διακονία του συνεχίστηκε με το βάπτισμα που έκανε στον ποταμό Αινών, κοντά στο Σαλείμ (Ιωάννης 3,23), ελέγχοντας καθέναν που καταπατούσε το νόμο του Θεού. Οι μαθητές του νήστευαν και έκαναν προσευχές (Ματθαίος 9,14. Λουκάς 5,33).
Τα τίμια λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τις διεφθαρμένες συνειδήσεις των Φαρισαίων και καυτηρίαζε την αλαζονική έπαρση και την ψυχική σκληρότητα. Ακόμη τα λόγια του ενοχλούσαν και τον τετράρχη της Γαλιλαίας και Περαίας Ηρώδη Αντύπα, όταν τον έλεγξε για την παράνομη συμβίωσή του με την σύζυγο του ζώντος αδελφού του Ηρώδη Φιλίππου, την Ηρωδιάδα (Μάρκος 6,18. Λουκάς 3,19). Ο Ηρώδης παρόλο που τον εκτιμούσε και τον θεωρούσε δίκαιο και άγιο άνθρωπο (Μάρκος 6,20), αναγκάστηκε να τον φυλακίσει (Ματθαίος 14,3. Μάρκος 6,17). Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την κόρη του Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ότι του ζητήσει. Η Ηρωδιάδα, η μητέρα της, που μισούσε τον Ιωάννη, βρήκε τότε την ευκαιρία που αναζητούσε όπου προέτρεψε τότε την κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτου Ιωάννη μέσα σ’ ένα πινάκιο (πιάτο) (Ματθαίος 14,3-11. Μάρκος 6,17-29). Έτσι ακολούθησε ο αποκεφαλισμός.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βρήκε μαρτυρικό θάνατο και παρέδωσε τη ψυχή του στον Κύριο. Το σώμα του ενταφιάστηκε από τους μαθητές του (Ματθαίος 14,12. Μάρκος 6,29), ενώ πήγαν να αναγγείλουν το θλιβερό γεγονός στον Ιησού (Ματθαίος 14,12). Η κεφαλή του μετά από εντολή της Ηρωδιάδας, ενταφιάστηκε κοντά στο ανάκτορο του Ηρώδη στη Μαχαιρούντα, όπου βρέθηκε από δύο μοναχούς που είδαν τον Άγιο στο όνειρό τους. Η κεφαλή του Αγίου Ιωάννη χάθηκε άλλες δύο φορές και όταν βρέθηκε μεταφέρθηκε οριστικά στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος συγκαταλέχθηκε στην χορεία των μεγάλων Αγίων της Εκκλησίας μας και η εκκλησία μας τιμάει τη μνήμη του στις 7 Ιανουαρίου. Αξίζει να σημειωθεί πως στις δεήσεις και στις προσευχές, η εκκλησία αναφέρει πάντα το όνομα του Αγίου μετά την Παναγία και βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο Άγιο της Εκκλησίας μας, σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου "Αλήθεια σας λέω δεν έχει εγερθεί μεταξύ των γεννημένων από γυναίκες μεγαλύτερος από τον Ιωάννη το Βαπτιστή" (Ματθ. 11,11). Αναγνωρίζεται ως ό μεγαλύτερος των Προφητών όπως αναφέρεται στο Απολυτίκιο του. Ονομάστηκε Βαπτιστής του λαού και του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό. Υπήρξε Μάρτυρας γιατί αποκεφαλίστηκε επισφραγίζοντας το έργο του με το αίμα του. Υπήρξε μέγας ασκητής τής ερήμου, τρεφόμενος με ακρίδες και μέλι άγριο, σαν να ήταν πουλί. Γι’ αυτό σε πολλές εικόνες τής βυζαντινής αγιογραφίας ο Άγιος εικονίζεται με δυο φτερά φυτρωμένα στους ώμους του και την επιγραφή "το πτηνόν της ερήμου". Εικονίζεται στα εικονοστάσια των Ναών (τέμπλο) κατά κανόνα αριστερά του Κυρίου. Η Εκκλησία βγάζει ειδική μερίδα στην Αγία Πρόθεση στο όνομα του. Κάθε Τρίτη είναι υμνολογικά αφιερωμένη στη μνήμη του.
|
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
|
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο άγιος Ιωάννης ο "Αποκεφαλιστής" (που αποκεφαλίστηκε, δηλαδή, από τον Ηρώδη) θεωρείται θεράπων Άγιος από το ρίγος του πυρετού τής ελονοσίας. Γι' αυτό και στην μεν Κρήτη αποκαλείται και Ριγολόγος και αλλού Κρυαδίτης, αλλά και Νηστευτής και Νηστικός για την απόλυτη νηστεία με την οποία τιμάται η μνήμη του. Επίσης, κατά τόπους, ακούγεται και Τιναχτής (στη Νάξο, επειδή σε τινάσσει με ρίγη, αν δεν τηρήσεις τη νηστεία του ή γιατί θεραπεύει το τιναχτικό, δηλαδή τον ελώδη πυρετό), Κυνηγός (στη Θράκη, γιατί γύρω στην εορτή του, 29 Αυγούστου, αρχίζει η κυνηγητική περίοδος ή διότι αυτό ήταν το όνομα του κτήτορός του και Κουτσοκεφάλης. Στην Κρήτη, πάνω σε ακρωτήριο, πριν μπούμε στον κόλπο του Μεραμπέλου, υπάρχει το εκκλησάκι τού άι Γιάννη του Αφορεσμένου για τα πολλά ναυάγια πού συμβαίνουν στην περιοχή του. Οι κακοήθεις πυρετοί που μαστίζουν- ιδιαίτερα κατά τον μήνα Αύγουστο τον τόπο μας, με τα τρομερά τους ρίγη και τους οξείς παροξυσμούς τους, οφείλονται, κατά την άποψη του ελληνικού λαού, στην ταραχή που αισθάνθηκε κατά το μαρτύριο η κεφαλή του καρατομηθέντος Αγίου. Ο άγιος Ιωάννης έκτοτε, εικονίζεται συνήθως κρατώντας την κεφαλή του.
Στο Ρέθυμνο, ο άγιος Ιωάννης ο Ριγολόγος, στην περιοχή του Πετρέ, θεωρείται ως θεράπων Άγιος της ελονοσίας. Η παράδοση κάνει λόγο ότι το εκκλησάκι του Αϊ- Γιάννη έχει κτιστεί από τα χρόνια που οι Τούρκοι δέσποζαν στην Κρήτη. Την εικόνα του βρήκε ένας Τούρκος άρρωστος, που η θέρμη του έκαιγε τα σωθικά, όταν άκουσε να βγαίνει από τα σπλάγχνα μιας σπηλιάς, ανάμεσα από τα δένδρα και τους αγριόθαμνους, μια μελωδική, θεία φωνή. Ο Τούρκος έτρεξε στη σπηλιά, αναμέρισε τα χόρτα και τα αγκάθια και βλέπει την εικόνα τού Αϊ- Γιάννη να λάμπει σαν ένα αστέρι. Ένιωσε ότι ήταν η φωνή του Αϊ- Γιάννη που τον προσκαλούσε. Έσκυψε με σεβασμό, πήρε την εικόνα στην αγκαλιά του, κι έταξε στον Άγιο δύο ζώα λάδι, αν τον άφηνε ο πυρετός. Όπως λέγει η παράδοση, ο πυρετός έφυγε και ο Τούρκος, στη συνέχεια, εκτέλεσε το τάμα του. Έκτοτε ο Αϊ- Γιάννης θεωρούνταν στην περιφέρεια ο μόνος γιατρός για την ελονοσία. Το ίδιο και ο άγιος Ιωάννης ο Ριγολόγος, στην Άνω Βιάννο Ηρακλείου, ενώ στα Φάρασα πιστεύεται ότι θεραπεύει τη στείρωση των γυναικών. Ενδιαφέρον, από λαογραφική άποψη, παρουσιάζει, στο σημείο αυτό, το τελετουργικό που ακολουθούσαν, σε παλαιότερες εποχές, στην Άνω Βιάννο του νομού Ηρακλείου, όσοι ταλαιπωρούνταν από διάφορες ασθένειες και κυρίως από ελονοσία και κατέφευγαν στη χάρη του Αγίου, επιζητούντες το θείο έλεος και τη σωτήρια αντίληψή του. Ο ασθενής με απλή, αγνή και άδολη λαϊκή ψυχή προσκυνούσε ευλαβώς τη χάρη του, άναβε τα καντήλια, θύμιαζε τις άγιες εικόνες και, στη συνέχεια, πλενόταν με το αγίασμα που υπήρχε στο συγκεκριμένο προσκύνημα. Ύστερα έδενε στο μανουάλι μια κλωστή ή το μαντίλι του ή ένα κομμάτι που το έκοβε από τα ρούχα του και έλεγε με πραγματική πίστη τα παρακάτω λόγια: Έπαε σ’αφήνω, Αϊ- Γιάννη μου, τον πυρετό μου… Έπαε σ’ αφήνω, Αϊ- Γιάννη μου, το ρίγος μου … Έπαε σ’ αφήνω, Αϊ- Γιάννη μου, την ανορεξία μου και την αρρώστια μου…Αμέσως μετά ο ασθενής «έζωνε» εξωτερικά την εκκλησία τρεις φορές με μια κλωστή, προφέροντας, και πάλι, τα ίδια λόγια. Τότε, ο ρακένδυτος και λιπόσαρκος Άγιος- όπως τουλάχιστον μαρτυρείται από τους ίδιους που προσέφευγαν στη θεία χάρη του και επιζητούσαν το έλεός του- συνήθως άκουγε τις εναγώνιες παρακλήσεις τους και τους χάριζε και πάλι την υγεία τους. |
ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
|
ΟΙ ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο αναφέροντας το όνομά του μετά την Παναγία στις προσευχές και στις δεήσεις.
Στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο είναι αφιερωμένες έξι ημέρες του χρόνου:
7 Ιανουαρίου (Σύναξις Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου), η αρχαιότερη εορτή
24 Φεβρουαρίου (1η & 2η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
25 Μαΐου (3η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
24 Ιουνίου (Γενέθλιον του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου), ορίσθηκε μετά τον καθορισμό των Χριστουγέννων (4ος αιώνας).
29 Αυγούστου (Αποτομή της Τίμιας Κεφαλής του), καθορίστηκε ομοίως τον 4ο αιώνα, και
23 Σεπτεμβρίου (Η σύλληψή του από την μητέρα του Αγία Ελισάβετ).
|
Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ
Ο Πατέρας του Ζαχαρίας ήταν Ιερέας. Την ώρα του θυμιάματος μέσα στο θυσιαστήριο, είδε άγγελο Κυρίου, που του ανήγγειλε, ότι θα αποκτούσε γιο και θα ονομαζόταν Ιωάννης. Ο Ζαχαρίας σκίρτησε από χαρά, αλλά δυσπίστησε. Η γυναίκα του ήταν στείρα και γριά, πώς θα γινόταν αυτό που άκουγε; Τότε ο άγγελος του είπε ότι για να τιμωρηθεί η δυσπιστία του, μέχρι να πραγματοποιηθεί η βουλή του Θεού, αυτός θα έμενε κωφάλαλος. Πράγματι, η Ελισάβετ συνέλαβε, και μετά εννιά μήνες έκανε γιο. Μετά οκτώ ήμερες, στην περιτομή του παιδιού, οι συγγενείς θέλησαν να του δώσουν το όνομα του πατέρα του, Ζαχαρία. Όμως, ο Ζαχαρίας, έγραψε επάνω σε πινακίδιο το όνομα Ιωάννης. Αμέσως δε, λύθηκε η γλώσσα του, και η χαρά για όλους ήταν μεγάλη. Η Εκκλησία μας εορτάζει τη σύλληψη του Ιωάννη του Προδρόμου στις 23 Σεπτεμβρίου.
|
58. Το πλοίο έφτασε στη Μίλητο και παρέμεινε στο λιμάνι της λίγες μέρες. ΄Ετσι ο Παύλος βρήκε την ευκαιρία και κάλεσε τους πρεσβυτέρους της Εφέσου για να τους δει, να τους συμβουλέψει, να τους στηρίξει. Τους συμβούλεψε να προσέχουν και τους εαυτούς τους και το ποίμνιό τους από τους εχθρούς της πίστης. Εκείνοι τον άκουγαν με δάκρυα και τον παρακαλούσαν να μείνει κοντά τους. Μα το Πνεύμα του Θεού τον καλούσε στα Ιεροσόλυμα, γι’ αυτό συνέχισε το ταξίδι του. Το πλοίο άφησε τον Παύλο και τη συνοδεία του στην Τύρο. Από κεί με τα πόδια συνέχισαν προς τα Ιεροσόλυμα.
59. Πέρασε από την Καισάρεια όπου συνάντησε τον Προφήτη ΄Αγαβο. Αυτός έκανε μια παράξενη κίνηση: ΄Εβγαλε τη ζώνη του Παύλου κι έδεσε μ’ αυτήν τα πόδια του λέγοντας τα εξής προφητικά λόγια: “Αυτά λέει το Πνεύμα το ΄Αγιο: τον άντρα στον οποίον ανήκει αυτή η ζώνη, έτσι θα τον δέσουν στην Ιερουσαλήμ οι Ιουδαίοι και θα τον παραδώσουν στα χέρια των εθνικών”. ΄Οσοι Χριστιανοί άκουσαν αυτά τα λόγια ταράχτηκαν κι αναλύθηκαν σε δάκρυα. Αλλά ο Παύλος τους είπε: “Γιατί κλαίτε και μου σκίζετε την καρδιά; ΄Οχι μόνο να δεθώ, αλλά και να πεθάνω στην Ιερουσαλήμ είμαι έτοιμος για το όνομα του Κυρίου μου”. Οι Χριστιανοί τον άκουσαν με θαυμασμό και όταν έφυγε για τα Ιεροσόλυμα, τον ξεπροβόδισαν με μεγάλη λύπη.
60. Στα Ιεροσόλυμα ο Παύλος ενημέρωσε τους άλλους μαθητές για τα ταξίδια του και τη διάδοση του Ευαγγελίου. ΄Ολοι δόξαζαν τον Θεό για τις θαυμαστές επεμβάσεις Του. Καταλάβαιναν πια πολύ καλά την εντολή Του: “Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη”. Ωστόσο, εναντίον του Παύλου διαδίδονταν πολλές συκοφαντικές φήμες από τους φανατικούς Ιουδαίους, οι οποίοι έβλεπαν να εξαπλώνεται το κήρυγμά του. ΄Εψαχναν αφορμή να τον συλλάβουν. Και τη βρήκαν όταν τον είδαν μ’ έναν πρώην ειδωλολάτρη, που έγινε Χριστιανός, τον Τρόφιμο από την ΄Εφεσο, έξω από τον Ναό του Σολομώντα.
~* Άννα η Προφήτιδα Η αγία προφήτις Άννα, μητέρα Σαμουήλ του προφήτου
Η αγία και μακαριστή προφήτιδα Άννα ήταν από την πόλη Αρμαθαίμ, από το όρος Εφραίμ. Έλαβε ως σύζυγο άνδρα από τη φυλή Λευΐ, ονόματι Ελκανά· ήταν όμως στείρα και, έτσι, δεν μπορούσε να γεννήσει παιδιά. Για το λόγο αυτό ο …
Κατηγορίες: Το Συναξάρι της Πεμπτουσίας, Συναξαριακές μορφές | Ετικέτες: epiloges_ekdoti, Παλαιά Διαθήκη, Προφήτης Σαμουήλ, Προφήτιδα Άννα, ατεκνία, στειρότητα | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η αγία προφήτις Άννα, μητέρα Σαμουήλ του προφήτου
Προφήτης Ζαχαρίας και η Σύζυγός του Ελισάβετ: Η Εκκλησία μας, στις 5 Σεπτεμβρίου, τιμά τη μνήμη του Προφήτου Ζαχαρίου και της συζύγου του Ελισάβετ. Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας.
Δε θα πρέπει να τον μπερδεύουμε με τον προφήτη (λεγόμενο μικρό προφήτη) ενδέκατο στη σειρά των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης που εορτάζεται στις 8 Φεβρουαρίου. Η Ζωή του Προφήτη Ζαχαρία Ο Ζαχαρίας, πατέρας του Ιωάννη του Βαπτιστή, έζησε στα χρόνια του Ηρώδη, βασιλιά της Ιουδαίας. Κατά τη γνώμη του Χρυσοστόμου, καθώς και άλλων Πατέρων της Εκκλησίας, ο Ζαχαρίας δεν ήταν απλός Ιερέας, αλλά αρχιερέας που έμπαινε στα άγια των αγίων. Η Σύζυγός του ήταν η Ελισάβετ και δεν είχαν παιδί ενώ είχαν φτάσει κι οι δυο σε προχωρημένη ηλικία. Ο Ζαχαρίας υπηρετούσε στον Ναό, όταν του συνέβη ένα θαυμαστό γεγονός. Ενώ βρισκόταν στα Άγια των Αγίων και πρόσφερε τη θυσία του θυμιάματος, παρουσιάστηκε μπροστά του άγγελος Κυρίου και του είπε: Μη φοβάσαι, Ζαχαρία. Άκουσε ο Θεός την προσευχή σου. Η γυναίκα σου, η Ελισάβετ, θα γεννήσει γιο και θα τον ονομάσεις Ιωάννη. Η γέννησή του θα είναι χαρά για σένα αλλά και για πολλούς ανθρώπους. Αυτό το παιδί θα γίνει σπουδαίος άνθρωπος, αναγνωρισμένος από τον ίδιο τον Κύριο. Θα έρθει πριν από τον Μεσσία και θα ‘χει δύναμη προφητική. Θα ετοιμάσει τις καρδιές των ανθρώπων, για να δεχθούν τον Σωτήρα. «Και πώς θα βεβαιωθώ γι’ αυτό;» αμφέβαλε ο Ζαχαρίας. «Εγώ είμαι γέρος κι η γυναίκα μου σε προχωρημένη ηλικία». Κι ο άγγελος απάντησε: Είμαι ο Γαβριήλ και μ’ έστειλε ο Θεός να σου αποκαλύψω το σχέδιό Του. Αφού όμως θέλεις σημάδι, σου λέω ότι θα μείνεις βουβός μέχρι την ημέρα που θα πραγματοποιηθούν όσα σου είπα. Κι αυτό θα είναι και η τιμωρία σου, επειδή δεν πίστεψες στα λόγια μου. Ο άγγελος Γαβριήλ του αποκάλυψε λοιπόν ότι θα μείνει κωφάλαλος μέχρι να γεννηθεί το παιδί, δηλαδή Γενέθλιον του Τιμίου Προδρόμου.
~** ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ :
Τα ονόματα των 12 «μικρών» Προφητών είναι:
Ωσηέ (770-725 π.Χ),
Ιωήλ (825 π.Χ),
Αμώς (750 π.Χ),
Αβδιού (685 π.Χ),
Ιωνάς (783-745 π.Χ),
Μιχαίας (740-700 π.Χ), Ναούμ (640 π.Χ), Αββακούμ (600 π.Χ), Σοφονίας (640-610 π.Χ), Αγγαίος (520 π.Χ), Ζαχαρίας (520 π.Χ), Μαλαχίας (400 π.Χ).
~ Ησαΐας
***
~** ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ Βίντεο..ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ :
Παρασκευή 10-04-2020 Ενημέρωση από Σωτ Τσιοδρα για . Covid19 : https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas/videos/10218028163909140/ .- ~* ΠΕΤΡΟΣ ΓΑΪΤΑΝΟΣ Μένουμε σπίτι 06/04/2020 : https://youtu.be/cFVI5jl53RQ .-
~* Λαθροεισβολείς με ρόπαλα 08/04/2020 : https://youtu.be/taeXpGBi1_c .-
~* ΟΛΛΑΝΔΙΑ Covid-19 09/04/2020 : https://youtu.be/Q8DffMXIoko .- ~* Τ Λίμνη Δόξα ΦΕΝΕΟΣ 2020 : https://youtu.be/5T1cCwJrm94 .-
~* Σάββατο Λάζαρου 11-04-2020 Ενημερωση από Σωτήρη Τσιοδρα για Covid - 29 : https://www.facebook.com/stamatios.n.skoulikas/videos/10218039574434396/
~***
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου